به نقل از «ایرنا»

«دولت-ملت سازی اسلامی» نظریه‌ای فرادموکراتیک و مدرن است

تاریخ انتشار: ۲۳ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۱۳۹۵۸

حجت الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا در ششمین نشست از هفتمین دوره‌ی سلسله نشست‌های دوره‌ای کرسی‌های آزاداندیشی با موضوع «فرایند تحقق انقلاب اسلامی» که بصورت مجازی برگزار شد، اظهار داشت: مطالعات تاریخی اوضاع و احوال قرن بیستم نشان می دهد که پیش از انقلاب اسلامی، قیام ها، نهضت ها و انقلاب های ضد استبدادی و ضد استعماری زیادی، در جهان رخ داده بود در خود ایران نهضت مشروطه ضد استبدادی بود، قیام تنباکو و نهضت ملی نفت ضد استعماری بودند، همه اینها پیشینه ها، زمینه ها و الگوهایی برای قیام علیه نظام استبداد شاهنشاهی بودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گفته وی، بعد از پیروزی نهضت در مراحل نظام سازی اسلامی و دولت سازی اسلامی، ملت ایران فاقد الگوی پیشینی در سنت اسلامی و در دنیای مدرن بود. در مرحله نظام سازی طراحی سبک زندگی پساشاهنشاهی و تعیین نقشه جامع نظامات زندگی و طراحی یک نظام درون زای مبتنی بر بنیادها و ارزش های اسلامی، متناسب با چارچوب زندگی مدرن، بدون الگوی قبلی، امری بسیار دشوار بود. اما انقلاب توانست با استفاده از ظرفیت های فکری رهبران خود این مرحله را به سرعت و به خوبی اجرا کند و در درون همین مرحله گام های بعدی «دولت سازی»، «جامعه سازی» و « تمدن سازی» را هم پیش بینی نماید.

  مدرس حوزه و دانشگاه بعد از تبیین مرحله نظام سازی به مرحله دولت سازی در فرآیند انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: تجربه دولت سازی در تاریخ سیاست نشان می دهد که مرحله دولت سازی در جوامع مختلف مسبوق به یک هرج و مرج و فروپاشی دولت قبلی است. اینکه آن فروپاشی ناشی از چه عواملی بوده است، خود نیازمند به تحلیل دارد. آیا ناشی از عوامل «درون زا» بوده یا منشأ آن عوامل« برون زا» بوده است؟ آیا جنگ ها و تهاجمات خارجی سبب فروپاشی یک دولت  شده است؟ یا بحران های اجتماعی و اقتصادی، جامعه را گرفتار هرج و مرج کرده است؟ آیا انباشت متغیرهای گوناگون سبب بحران و در نتیجه قیام و انقلاب علیه دولت حاکم شده است؟ یا توطئه و تحریکات دشمنان خارجی؟ هر چه باشد بعد از یک دوره هرج و مرج و بی دولتی، جامعه برای خودش یک دولتی را بر می گزیند.   

وی در ادامه افزود: دولت در فرآیند دولت سازی، معنای واحدی ندارد. دست کم دو نظریه تاریخی در چارچوب دو پارادایم سنتی و مدرن قابل عرضه است.

به باور مهاجرنیا، اول، دولت در معنای سنتی آن که  پدیده ای فراتر از حکومت است. قدرت فائقه یا اقتدار عالیه و عام و فراگیری که  ازحاکمیت انحصاری و مشروع برخوردار می باشد و می تواند به دلیل انباشت قدرت، مقررات آمرانه تعیین و اجرا کند. این دولت همه قلمرو سرزمینی و جمعیتی را تحت حاکمیت خود دارد.همه مردم عضو غیر ارادی چنین دولتی هستند.

وی یادآور شد: بنابراین دولت سازی یعنی کشورسازی، یعنی حکومت سازی و هیات حاکمه سازی و مدیریت سازی برای اداره مملکت است.این معنای بسیط از دولت تا یک قرن پیش در همه دنیا رایج بود. زیرا دولت مطلقه بود، نیازی به رای مردم نداشت و دنبال کسب رضایت آنها یا رعایت مصلحت آنها هم نبود. چون پایگاه قدرت و مشروعیت قدرتش را از مردم نگرفته بود. 

مهاجرنیا در تشریح معنای دوم دولت گفت: دولت در پارادایم مدرن متحول شد. نظریه های پلورالیستی بوجود آمد در نظریه قراردادهای اجتماعی دولت در یک طرف قرارداد جای گرفت.

مدرس حوزه و دانشگاه اضافه کرد: در نظریه مارکسیستی دولت ضرورت تاریخی ای بود که همیشه در طرف طبقه مسلط دیده شد و در نظریه های وابستگی، قدرت دولت ناشی از یک منبع بیرونی دیده شد. بنابراین در دوره مدرن، اطلاق دولت سازی شکسته شد و پدیده جدیدی به نام «دولت- ملت سازی» مطرح گردید.

مهارجرنیا افزود: با ضمیمه شدن«ملت» دولت سازی در فازهای جدیدی به نام«دولت مشروطه» ،«دولت اخلاقی»،«دولت دموکراتیک» قرارگرفت. در دوره دولت سازی مدرن، سؤالات جدیدی مطرح گردید.از جمله اینکه برای دولت- ملت سازی، «دولت سازی» مقدم است یا «ملت سازی» یا «توأمان» و همزمان باید اقدام کرد؟ تجربه های واقعی مختلف است.

وی خاطرنشان کرد: در قاره آمریکا دولت سازی مقدم بر ملت سازی بوده است. ابتدا دولت های اروپائی در قاره آمریکا حاکم شدند و مردم بومی پراکنده در این قاره را گرد هم آوردند و یک ملت واحدی از آنها ساختند. در حالی که تجربه دولت سازی در کشورهای اروپایی عکس آن است ملت های اروپایی هر کدام دولت خود را شکل دادند.

مهارجرنیا گفت: در بخشی از کشورها همانند اروپای شرقی بعد از تجزیه از اتحادجماهیر شوروی سابق و درکشوری مانند عراق پس از صدام حسین و در کشور افغانستان، کشورهای ابرقدرت بامصوبه سازمان ملل، دولت- ملت سازی را همزمان در آنها شروع کردند.  تجربه «دولت- ملت سازی اسلامی» در جمهوری اسلامی ایران که نظریه ای فرا دموکراتیک در مقابل دو نظریه رایج لیبرالیستی و سوسیالیستی است در همین پارادایم قابل خوانش است./

برچسب‌ها جمهوری اسلامی ایران انقلاب اسلامی ایران قم دولت

منبع: ایرنا

کلیدواژه: جمهوری اسلامی ایران انقلاب اسلامی ایران قم جمهوری اسلامی ایران انقلاب اسلامی ایران قم دولت انقلاب اسلامی دولت سازی سازی اسلامی ملت سازی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۱۳۹۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دانشمندان یک «خطای فنی» در لبه کیهان کشف کردند

نظریه معروف اینشتین برای ۱۰۰ سال ستون اصلی فیزیک مدرن بوده و به توضیح چگونگی عملکرد گرانش در زمین و خارج از فضا کمک کرده است. علاوه بر این، مطالعات بی‌شماری در طول سال‌ها صحت این نظریه را ثابت کرده‌اند و تأیید می‌کنند که گرانش بر سه بُعد فیزیکی ما و همچنین بر بُعد چهارم زمان تأثیر می‌گذارد اما به نظر می‌رسد این نظریه در مقیاس‌های بزرگ‌تر با مشکلی جزئی همراه است.

به گزارش ایسنا، رابین ون(Robin Wen)، نویسنده اصلی این پروژه و یکی از فارغ‌التحصیلان ریاضی فیزیک واترلو، در یک مقاله دانشگاهی توضیح می‌دهد: این مدل گرانش برای همه چیز از نظریه‌پردازی مه‌بانگ گرفته تا عکاسی از سیاه‌چاله‌ها ضروری بوده است.

به نقل از اس‌اف، اما وقتی سعی می‌کنیم گرانش را در مقیاس کیهانی، در مقیاس خوشه‌های کهکشانی و فراتر از آن درک کنیم، با پیش‌بینی‌های نسبیت عام به ناسازگاری‌های ظاهری بر می‌خوریم. تقریبا انگار گرانش کاملا با نظریه اینشتین مطابقت ندارد. ما این ناهماهنگی را یک «خطای فنی کیهانی» می‌نامیم. گرانش در مواجهه با فواصل میلیاردها سال نوری حدود یک درصد ضعیف‌تر می‌شود.

این مطالعه که در مجله کیهان شناسی و فیزیک اختر ذرات منتشر شد، این احتمال را بررسی کرد که قدرت گرانش حاکم بر کل جهان(ثابت گرانشی کیهانی) کمی متفاوت از ثابت گرانشی نیوتن است که گرانش را در مقیاس‌های کوچکتر، مانند مدار سیارات اطراف خورشید را کنترل می‌کند.

نیایش افشردی، استاد اخترفیزیک در دانشگاه واترلو می‌گوید: تقریبا یک قرن پیش، ستاره‌شناسان کشف کردند که جهان ما در حال انبساط است.

هر چه کهکشان‌ها دورتر باشند، سریع‌تر حرکت می‌کنند، تا جایی که به نظر می‌رسد تقریبا با سرعت نور حرکت می‌کنند و این حداکثر سرعتی است که نظریه اینشتین اجازه می‌دهد. یافته‌های ما نشان می‌دهد که در همان مقیاس‌ها، نظریه اینشتین نیز ممکن است ناکافی باشد.

بنابراین، چرا دانشمندان چنین ایده‌ای را برای اصلاح نظریه انقلابی اینشتین در نظر می‌گیرند؟ به نظر می‌رسد برخی از نظریه‌های گرانش کوانتومی جایگزین مانند گرانش هوراوا-لیفشیتز به طور طبیعی چنین نقص کیهانی را بین مقیاس‌های بزرگ و کوچک پیش‌بینی می‌کنند. مطالعه جدید یک راه ساده برای پیاده‌سازی این اثر مانند یک پاورقی به مدل استاندارد کیهان شناسی ارائه می‌دهد.

ون و همکارانش یک پارامتر جدید به نام Omega_g معرفی کردند که تفاوت بین ثابت‌های گرانشی کیهانی و نیوتنی را اندازه می‌گیرد. آنها دریافتند که مشاهدات فعلی از ماهواره پلانک که تابش پس‌زمینه مایکروویو کیهانی را اندازه‌گیری می‌کند، مقدار Omega_g را در حدود منفی ۰.۰۱ یا حدود یک درصد تفاوت در قدرت گرانش در مقیاس‌های کیهانی در مقایسه با مقیاس‌های محلی نشان می‌دهد.

یک Omega_g منفی منجر به گرانش کمی ضعیف‌تر می‌شود و باعث انبساط کیهان در بزرگترین مقیاس می‌شود. این اثر ظریف می‌تواند چند مشکل دیرینه بین مشاهدات مختلف کیهان‌شناسی در مدل استاندارد را کمی کاهش دهد.

ون می گوید: آن را مانند پاورقی برای نظریه اینشتین در نظر بگیرید. وقتی به مقیاس کیهانی رسیدید، شرایط و ضوابط اعمال می‌شود.

افشردی می‌افزاید: این مدل جدید ممکن است اولین سرنخ در معمای کیهانی باشد که ما شروع به حل آن در فضا و زمان کرده‌ایم.

محققان هشدار می‌دهند که وجود یک نقص کیهانی بر اساس داده‌های فعلی هنوز قطعی نیست. اندازه‌گیری‌های دقیق‌تری از آزمایش‌های آینده که پس‌زمینه مایکروویو کیهانی و توزیع ماده در اعماق فضا را ترسیم می‌کنند، برای تایید یا رد قطعی این شکست بالقوه نسبیت عام در انتهای کیهان مورد نیاز است.

انتهای پیام