درگیری در پنجشیر آتش زیر خاکستر آمریکاست
تاریخ انتشار: ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۱۸۰۳۴
خبرگزاری ایکنا ۲۴ شهریور به گفت وگو با اسماعیل باقری کارشناس مسایل افغانستان پرداخت و آورد: افغانستان یک ماه پیش در ۱۵ آگوست ۲۰۲۱ با تسلط طالبان بر کابل تحولاتی را پشت سر گذاشت و با وجود روی کارآمدن طالبان هنوز هیچ کشوری دولت جدید افغانستان را به رسمیت نشناخته و بسیاری از کشورها منتظر عملکرد طالبان هستند تا درباره به رسمیت شناختن یا نشناختن دولت جدید تصمیم بگیرند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اسماعیل باقری، کارشناس مسائل افغانستان و معاون پژوهشی رایزنی فرهنگی ایران در افغانستان معتقد است طالبان اگر بتوانند امنیت و دولت فراگیر را تشکیل دهند؛ برای ایران یک فرصت خواهد بود. طالبان احتمال دارد به دلیل چنددستگی و مداخلات پاکستان و آمریکا و سایر بازیگران در تعامل با ایران سیاست مستقل و باثباتی را دنبال نکند؛ اما بدون شک نمی‌توان پیش‌داوری و از همان ابتدا با طالبان مخالفت کرد. با تحلیل تحولات این روزهای افغانستان، به چند پرسش از جمله نقش بازیگران داخلی و خارجی در بحران افغانستان، رویکرد ایران به بحران این کشور، مقاومت در پنجشیر و موفقیت یا عدم موفقیت طالبان در تعاملات بین‌المللی پاسخ داد که حاصل آن در ادامه می‌آید:
ایکنا ـ ابتدا بفرمایید بازیگران داخلی و خارجی بحران افغانستان چه کسانی هستند؟
برای پیداکردن پاسخ این سؤال باید نگاه کوتاهی به بازیگرانی که در این سرزمین، دهه‌ها و سال‌های متمادی دچار بحران‌ها، مشکلات، جنگ‌ها وجنایت‌های جبران ناپذیرکرده است، بیندازیم. کشورافغانستان به دلیل نقش اساسی عوامل داخلی و خارجی در تشکیل یک دولت مردمی دچار مشکلات عدیده‌ای شده است و اوضاع کاملا پیچیده‌ای پیش‌رو دارد. در افغانستان هرکدام از بازیگران نقش‌های مختلفی در پیشبرد اهداف خود دارند که به دلیل تضاد منافع، این مسئله به خودی خود به بحرانی کردن اوضاع افغانستان افزوده است. یکی از مهمترین بازیگران داخلی این صحنه، پشتون‌ها هستند که ۴۰ تا ۴۵ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند که می‌خواهند در ساختار قدرت حضور حداکثری داشته باشند و نسبت به این مسئله پافشاری کرده و تعصب بسیاری نسبت به قومیت و حفظ حاکمیت خود دارند.
پشتون‌ها که خاستگاه قومی طالبان نیز هستند به چند دسته تقسیم می شوند که دو شاخه غلجایی یا غلزایی و درانی از مهمترین شاخه‌های پشتون به شمار می‌آید. مثلا حامدکرزای، ملابرادر وهبت الله از درانی‌ها هستند و اشرف غنی و سراج‌الدین حقانی از شاخه غلجایی هستند. بازیگران داخلی دیگر غیرپشتون‌ها، تاجیک‌ها، ازبک‌ها و هزاره‌ها و... هستند. تاجیک‌ها ۲۷ درصد، هزاره‌ها ۲۰ درصد، ازبک و ترکمن ۹ درصد و بقیه درصدها برای سایر اقوام نظیر قزلباش، پشه‌ای، قرقیز بلوچ، عرب، بیات، بربر و... اختصاص دارد.حدود ۵۰ قوم و عشیره در افغانستان زندگی می‌کنند و بیش از ۱۰ زبان در این کشور تکلم می‌شود که عمده این زبان‌ها، ابتدا فارسی دری، سپس زبان پشتو، و سپس زبان ترکی ازبک و ترکمن و سایر زبان‌ها است.
عمده رهبران جهادی و قومی به دلیل منفعت‌طلبی، جاه و مقام‌خواهی و پول‌های کثیف و... به سمت محور غربی ـ آمریکایی گرایش پیدا کرده و عملا با دوری از ارزش‌های جهادی، از مسیر خود خارج شده‌اند. در این میان آمریکا به دلیل خرج پول‌های زیاد و برنامه‌های مختلف توانست به کمک دولت اشرف غنی(وابسته با آمریکا) رهبران شیعیان و تاجیک‌ها و سایر اقوام را به سمت خود بکشند و آن رهبران عملا نتوانستند به تکالیف سیاسی خود عمل کنند. البته کسانی را که نتوانستند به سمت خود سوق دهند با ترور شخصیتی یا ترور فیزیکی و حذف آنان، تضعیف و پراکنده وعده‌ای راهم با بازی‌های مختلف رسانه‌ای بی‌تأثیر کردند. بدین ترتیب رهبران جهادی جایگاه خود را از دست دادند و به این ترتیب توانستند بازوهای فکری، سیاسی و فرهنگی جبهه شمال را مهار یا حذف کنند. در توافق دوحه در اسفند ۱۳۹۸ میان طالبان و آمریکا واشنگتن می‌خواست یک خروج امن از افغانستان داشته باشد و برای جبران شکست خود، به دنبال گسترش جنگ داخلی در افغانستان است و جاگذاشتن ۸۵ میلیارد دلار تسلیحات به گفته خود آمریکایی‌ها در همین راستا قابل تحلیل است. البته تشدید حملات و تصرفات طالبان نیز به نوعی با چراغ سبز آمریکا و همراهی دولت اشرف‌غنی صورت گرفت.
ایکنا ـ رویکرد جمهوری اسلامی ایران در مقابل حاکمیت طالبان بر افغانستان چگونه باید باشد؟
شکست مفتضحانه آمریکا، تخلیه پایگاه‌های نظامی و خروج از افغانستان، فی‌نفسه یک فرصت بزرگ برای ایران است تا روابط فرهنگی، اقتصادی و سپس سیاسی خود در افغانستان را گسترش دهد و اجازه ندهد بازیگران معاند همانند گذشته بین ایران و افغانستان فاصله انداخته و تفرقه‌افکنی کنند. طالبان اگر بتوانند امنیت و دولت فراگیر را تشکیل دهند؛ برای ایران یک فرصت خواهد بود. طالبان احتمال دارد به دلیل چنددستگی و مداخلات پاکستان و آمریکا و سایر بازیگران در تعامل با ایران سیاست مستقل و باثباتی را دنبال نکند؛ اما بدون شک نمی‌توان پیش‌داوری و در همان ابتدا با طالبان مخالفت کرد؛ اما با این حال ایران تلاش خواهد کرد ضمن تعامل با طالبان و گوشزد کردن خطوط قرمز خود در افغانستان، به نوعی تهدیدات را در حد امکان به فرصت تبدیل کند و در این مسیر گسترش تعاملات اقتصادی و فرهنگی در اولویت خواهد بود. با خروج آمریکا و حکومت طالبان که قبلا دشمن جمهوری اسلامی بود، اکنون همسایه شده‌ایم و طالبان باید با هوشمندی و تشخیص دوست و دشمن واقعی خود اقدام کند و با احترام متقابل و درک حساسیت‌ها و با ارتباط و تعامل، بهترین مسیر را برای شناخت یکدیگر، تداوم مناسبات بداند. با توجه به مشکلات اقتصادی افغانستان و نیاز به مبادلات اقتصادی با ایران و همچنین مسئله شیعیان و خاموش شدن جنگ داخلی؛ جمهوری اسلامی ایران بیشترین تلاش را در حفظ امنیت افغانستان و ثبات مرزی خواهد داشت و از هرگونه دخالت نظامی پرهیز خواهد کرد.
ایکنا ـ درگیری‌ها در پنجشیر با مقاومت احمد مسعود و حامیانش را چگونه می‌بینید؟
مسئله جنگ در ولایت پنجشیر و احمد مسعود با توجه به ارتباط با غرب و دیدارهای متعدد با برناد لوی صهیونیست فرانسوی به نفع ایران نیست. «برنارد هانری لوی» سابقه بسیار بدی در تجزیه و مداخله در امور کشورها دارد که نیاز به توضیح بیشتری ندارد. اما یک نکته اساسی را باید در نظر گرفت ذات اقوام و رهبران قومی افغانستان است که با همه ارتباط برقرار می‌کنند و این ارتباط با «برناد لوی» از یک منظر یک ارتباط خانوادگی است که از دوران خود احمدشاه مسعود نیز وجود داشت، اما باید توجه داشت که همواره سرویس‌های اطلاعاتی انگلیس و فرانسه، نیت خوبی در تعاملات با رهبران سیاسی نداشته و باعث گسترش جنگ شده‌اند تا اینکه به نفع منافع مردم افغانستان یا کشوری فکر کرده و عمل کنند. همین مسئله جبهه مقاومت پنجشیر را با ابهامات و تردیدهای زیادی مواجه ساخته است. البته باید گفت این خاصیت افغان‌ها است که خواهان ارتباط بوده و برای حفظ قدرت و جایگاه خود به بازیگران خارجی متوسل می‌شوند. امروز هم هرکسی بخواهد با ملا متقی، ملا مجاهد و... یا هر رهبری از هر قومی ارتباط داشته باشند، آنان استقبال می‌کنند و این ارتباطات برای آن رهبران نیز مناسب است چرا که با طرح دیدگاه‌های خود و یا برای گرفتن کمک و امکانات به نوعی از حاشیه به متن می‌رسند.
ایکنا ـ آیا دولت آینده طالبان در حکومت‌داری و تعاملات بین‌المللی موفق خواهد بود؟
بدون شک با استقرار دولت آینده، رهبران طالبان نیز برای پیشبرد اهداف خود مشتاق ارتباطات با هر بازیگری حتی آمریکا خواهند بود. یک نکته دیگر که در بحران‌های افغانستان نقش اساسی داشته، تأثیرپذیری مردم از رهبران قومی، حزبی و مذهبی است و شاید این تأثیرپذیری وارتباطات رهبران بابیگانگان است که بستر مداخله بازیگران خارجی را فراهم می‌کند. درگیری در پنجشیر، عملا یک آتش زیرخاکستری است که به وسیله آمریکا به جا گذاشته شده است. آمریکا شکست خود در افغانستان را حاصل جبهه ایران، روسیه، چین و طالبان می‌داند و می‌خواهد با روشن کردن شعله جنگ‌های داخلی و گسترش آن، عملا افغانستان را وارد جنگ‌های داخلی و ناامنی فزاینده کند که این مسئله به شدت به ضرر ایران، روسیه و چین است. البته هدف دیگر آمریکا از جنگ داخلی، منحرف کردن اذهان و افکار عمومی از غرب آسیا یعنی فلسطین و سوریه به سمت افغانستان و توجیه شکست بیست ساله خود در افغانستان است. البته جنگ پنجشیر فی‌نفسه چالش بزرگی برای ایجاد یک حکومت باثبات در افغانستان نیز خواهد بود؛ اما پنجشیر نباید موجب شود جریان راهبردی فارسی‌زبان‌ها، شیعیان، تاجیک‌ها، ازبک‌ها و حتی پشتون‌ها را از یاد ببریم.
ایکنا ـ ایران تا چه میزان خواهد توانست در تغییر رویکرد افراط‌گرایانه طالبان تأثیرگذار باشد؟
جمهوری اسلامی ایران باید تلاش کند آسیب‌های طالبان را که یک دولت قشری، افراط‌گرا ومتعصب است، کم و در عین حال ارتباطات فرهنگی و سیاسی خود با افغانستان را بیشتر کند. باید با شناخت بیشتر طالبان، اوضاع این جریان را سنجید که آیا می‌تواند به عنوان یک جریان مقاومت تعریف شود یا همچنان فاصله خود را با ایران حفظ خواهد کرد. در هر صورت نباید قطع ارتباط با دولت آینده افغانستان صورت گیرد که در چنین وضعیتی، رقبای ما سود خواهند برد و هدف دشمنان ما هم همین است که بین ایران و کشورهای همسایه به ویژه افغانستان که هم زبان، هم‌فرهنگ و هم‌مذهب و دارای یک تمدن هستند، اختلاف و جدایی بیندازند. ایران نباید به بهانه اینکه فلان رهبر قومی درافغانستان با فلان کشور ارتباط دارد، روابطش را قطع کند و باید با به کارگیری تمام ظرفیت‌ها و ابزارهای مختلف و با دیپلماسی فعال، در راستای سیاست‌ها و منافع کلان انقلاب اسلامی حرکت کند. مردم افغانستان به دلیل نارضایتی از دولت اشرف غنی و جنایت‌های آمریکا تا حدودی به طالبان راضی شده‌اند و بدون شک اگر طالبان نتواند ثبات سیاسی، امنیت و اقتصاد بحران‌زده افغانستان را مدیریت کند، با خیزش‌های مردمی مواجه خواهد شد. این سؤال همیشه مطرح است که طالبان که با حقوق شهروندی، حق زنان و تحصیل آنان، جامعه مدنی، آزادی بیان و... مخالف هستند آیا می‌توانند رضایت این مردم را کسب کنند یا باید منتظر خیزش‌های مردمی باشیم؟ بنابراین باید منتظر روند تحولات بود تا پیش‌داوری. جمهوری اسلامی ایران باید ضمن تعاملات فرهنگی و اقتصادی، منتظر بماند و ببیند طالبان تا چه اندازه به قول‌های خود عمل می‌کند و حقوق مردم افغانستان و از همه مهمتر حقوق اقوام و مذاهب را محترم می‌شمارد تا براساس عملکرد طالبان بتوانند تصمیم بگیرند که این دولت رابه رسمیت بشناسد یا خیر.
منبع: خبرگزاری ایکنا (خبرگزاری بین المللی قرآن) برچسب‌ها افغانستان طالبان حقوق شهروندی ایالات متحده آمریکا محمد اشرف غنیمنبع: ایرنا
کلیدواژه: افغانستان طالبان حقوق شهروندی افغانستان طالبان حقوق شهروندی ایالات متحده آمریکا محمد اشرف غنی جمهوری اسلامی ایران خود در افغانستان بازیگران داخلی تاجیک ها اشرف غنی پشتون ها بدون شک ایکنا ـ
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۱۸۰۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
طالبان افغانستان برای جذب توریست خارجی دست به کار شده‌اند
در سال ۲۰۲۱، طبق آمار رسمی تنها ۶۹۱ توریست خارجی به افغانستان سفر کرده؛ در سال ۲۰۲۲، این رقم به ۲۳۰۰ نفر افزایش یافت و پارسال به رقم ۷ هزار نفر رسید.
به گزارش عصر ایران، یک رسانه با انتشار گزارشی از شهر کابل، از تلاش دولت طالبان برای جذب گردشگران خارجی خبر داده است.
در این گزارش آمده است:
حدود ۳۰ مرد در یک کلاس درس در کابل جمع شده اند، که بخشی از اولین گروه دانشجویی در یک موسسه تحت مدیریت طالبان است که قرار است متخصصان گردشگری و مهمان نوازی را آموزش می‌دهد.
این افراد قرار است پس از اتمام دوره در بخش‌های مختلف صنعت گردشگری مشغول به کار شوند. یک دانشجو مدل است و دیگری ۱۷ ساله است که هیچ سابقه شغلی ندارد.
دانشجویان در سنین، سطح تحصیلات و تجربه حرفه‌ای متفاوتی هستند. همه آنها مرد هستند - زنان افغان از تحصیل بیشتر از صنف ششم منع شده اند.
حاکمان افغانستان عمدتا به دلیل اعمال محدودیت‌هایشان بر زنان و دختران در صحنه جهانی نام خوشی ندارند. اقتصاد این کشور بسیار خراب است، زیرساخت‌ها ضعیف و فقر زیاد است.
با این حال، خارجی‌ها به دلیل کاهش شدید خشونت، افزایش ارتباطات پروازی با مراکزی مانند دبی، به این کشور سفر می‌کنند. اعداد زیاد نیستند و در واقع طی دهه‌های گذشته هرگز نبوده اند.
در سال ۲۰۲۱، طبق آمار رسمی تنها ۶۹۱ توریست خارجی به افغانستان سفر کرده؛ در سال ۲۰۲۲، این رقم به ۲۳۰۰ نفر افزایش یافت و پارسال به رقم ۷ هزار نفر رسید.
"محمد سعید" رئیس اداره توریسم در کابل گفت که بزرگترین گروه بازدیدکنندگان خارجی از کشور چین به دلیل نزدیکی و جمعیت زیاد آن است. البته از نظر او افغانستان نیز نسبت به برخی از همسایگان خود برتری‌هایی دارد.
سعید گفت: آنها به من گفته اند که نمی‌خواهند به پاکستان بروند، زیرا خطرناک است و مورد حمله قرار می‌گیرند. این را ژاپنی‌ها به من هم گفته اند. این برای ما خوب است.
اما مشکلاتی جدی هم در روند جذب گردشگر خارجی هم دارد.
دسترسی به ویزا دشوار و پرهزینه است. بسیاری از کشورها پس از بازگشت طالبان به قدرت، روابط خود را با افغانستان قطع کردند و هیچ کشوری آنها را به عنوان حاکمان قانونی کشور به رسمیت نمی‌شناسد.
سفارت‌خانه‌های افغانستان یا تعطیل شدند یا فعالیت‌های خود را متوقف کردند. جنگ قدرت بین سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌های افغانستان متشکل از افرادی از دولت سابق مورد حمایت غرب و آن‌هایی که تحت کنترل کامل دولت طالبان هستند، وجود دارد.
سعید می‌پذیرد که موانعی برای توسعه گردشگری افغانستان وجود دارد، اما گفت که برای غلبه بر آنها با وزارتخانه‌ها همکاری می‌کند.
هدف نهایی او رسیدن به شرایط صدور ویزا در بدو ورود برای گردشگران است، اما ممکن است سال‌ها با آن شرایط فاصله داشته باشد. شبکه جاده‌ای که در برخی نقاط کشور نیمه آسفالت است یا وجود ندارد، مشکلاتی دارد و خطوط هوایی تا حد زیادی از حریم هوایی افغانستان اجتناب می‌کنند.
شهر کابل به عنوان پایتخت بیشترین پرواز‌های بین المللی را دارد، اما هیچ فرودگاه افغانستان مسیر مستقیم با بازار‌های توریستی بزرگ مانند چین، اروپا یا هند ندارد.
علیرغم چالش‌ها، سعید می‌خواهد که افغانستان به یک پایگاه بزرگ گردشگری تبدیل شود، جاه طلبی‌ای که به نظر می‌رسد توسط رهبران ارشد طالبان حمایت می‌شود.
او در این زمینه گفت: من به دستور بزرگان (وزرا) به این بخش فرستاده شده ام. آنها باید به من اعتماد کنند، زیرا مرا به این مکان مهم فرستاده اند.
دانشجویان مشغول تحصیل در موسسه گردشگری کابل هم آرزو‌هایی دارند. "احمد مسعود تلاش" مدل افغان که در موسسه تحصیل می‌کند، می‌خواهد در مورد مکان‌های زیبای افغانستان پست‌های اینستاگرامی بگذارد و تاریخچه آنها را برای ارایه رسانه‌ای بیاموزد.
"سمیر احمدزی" فارغ التحصیل دانشکده بازرگانی، می‌خواهد یک هتل باز کند، اما فکر می‌کند که ابتدا باید درباره گردشگری و مهمان نوازی بیشتر بداند.
احمدزی گفت: آنها (توریست‌های خارجی) مدام می‌شنوند که افغانستان عقب مانده و درگیر فقر و جنگ است. ما ۵ هزار سال تاریخ داریم. باید صفحه جدیدی درباره افغانستان ایجاد شود.
کلاس‌ها شامل صنایع دستی افغانستان و مبانی مردم شناسی است.
یک موضوع غیررسمی نحوه تعامل با زنان خارجی و اینکه چگونه رفتار یا عادات آنها می‌تواند با آداب و رسوم و احکام محلی تضاد داشته باشد. به عنوان مثال می‌توان از سیگار کشیدن یا غذا خوردن زنان در ملاء عام، اختلاط آزادانه با مردانی که از نظر خونی یا ازدواج با آنها ارتباطی ندارند، باشد.
طالبان یک محدودیت جدی در زمینه نحوه پوشش زنان در اجتماع وضع کرده و الزاماتی را برای آنها برای داشتن سرپرست مرد یا محرم در هنگام سفر وضع کرده اند. با این قوانین صرف غذا، سفر به تنهایی و معاشرت با زنان دیگر در جمع سخت‌تر شده است. با بسته شدن سالن‌های ورزشی به روی زنان و ممنوعیت سالن‌های زیبایی، مکان‌های کمتری وجود دارد که آنها بتوانند بیرون از خانه همدیگر را ملاقات کنند.
"سرنا" تنها هتل پنج ستاره این کشور، به نشانه آماده شدن این کشور برای بازدیدکنندگان خارجی بیشتر، پس از یک ماه تعطیلی، سالن اسپا و زنانه خود را برای زنان خارجی بازگشایی کرده است.
اتباع خارجی برای دسترسی به خدمات باید پاسپورت خود را نشان دهند. ورود زنان افغانستانی به این محل ممنوع است.
محدودیت‌های زنان و دختران افغان بر شرکتهای مسافرتی خارج از کشور فشار می‌آورد، زیرا آنها می‌گویند که سعی می‌کنند با اهدای کمک‌های مالی، حمایت از پروژه‌های محلی یا فقط بازدید از مشاغل خانوادگی، بر جنبه مثبت تعاملات فرهنگی تمرکز کنند.
طالبان افغانستان برای جذب توریست خارجی دست به کار شده اند
"شین هوران" بنیانگذار "راکی رود تراول" گفت که سفر به افغانستان نباید به عنوان تایید دولت یا رژیم سیاسی خاص تلقی شود.
در نهایت، هدف باید حمایت از شیوه‌های گردشگری مسئولانه باشد که به طور مثبت به اقتصاد محلی کمک می‌کند و احترام و درک متقابل را تقویت می‌کند.
او گفت که هیچ نظری از سوی مقامات در مورد آنچه که گروه‌های تور دیده‌اند یا انجام داده‌اند وجود ندارد و این شرکت از نزدیک با یک سازمان حقوق زنان در افغانستان همکاری می‌کند. هوران افزود: درصدی از هزینه تور صرف حمایت از برنامه‌های این سازمان شد.
هیچ زنی در موسسه گردشگری و مدیریت هتلداری وجود ندارد. دانشجویان مرد مشغول تحصیل به این موضوع اشاره نمی‌کنند. اما یک مسئول در اداره گردشگری به این موضوع اشاره می‌کند.
این مقام که از ترس نخواست نامش فاش نشود، گفت: این یک وضعیت دلخراش است. حتی اعضای زن خانواده می‌پرسند که آیا می‌توانند اینجا درس بخوانند. اما با تغییر دولت، سیاست تغییر کرد. زنانی که پیش از به روی کار آمدن طالبان در این موسسه درس می‌خواندند هرگز برنگشتند و فارغ التحصیل نشدند.
بازدید رییسی از کارخانه ایران خودرو دیزل