نابرابری نشانه نبود عدالت اقتصادی است/ پاسخگویی قدرت و شفافیت منجر به کاهش فساد و تبعیض می شود
تاریخ انتشار: ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۲۱۵۱۹
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدرضا یوسفی عضو هیئت علمی دانشگاه و مدرس فقه اقتصاد در حوزه علمیه، در گفت وگو با شفقنا فقر و نابرابری را دو شاخص مهم برای بررسی میزان عدالت اقتصادی در یک جامعه دانست و اظهار کرد: اگر جامعه‌ای مبتلا به فقر گسترده و نابرابری شدید است، قطعا در آن جامعه عدالت وجود ندارد.
به گزارش گروه روی خط رسانه برنا، به نقل از شفقتا، متن گفت وگوی شفقنا با محمدرضا یوسفی را می خوانید:
اسلام چه تعریفی از عدالت و عدالت اقتصادی دارد؟
در مورد عدالت یک تعریف مشخصی وجود ندارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
چه مصادیقی در اقتصاد می تواند معیار عدالت اقتصادی باشد؟
وقتی که در اقتصاد از عدالت حرف می‌زنیم دو مفهموم به عنوان مصادیق این عدالت هستند؛ جامعه ای که در آن فقر شدید وجود دارد را جامعه ناعدلانه می‌نامند و حتما در این جامعه ظلم رخ داده است. علل سیاسی و اجتماعی و نظام تصمیم گیری هر کشوری مهمترین عامل فقر است.
دومین مفهومی که نشان دهنده وجود یا عدم وجود عدالت است، «نابرابری» است. دو نوع نابرابری داریم؛ نابرابری که نتیجه تلاش و استعداد افراد است که این مورد قبول است اما یک نابرابری وجود دارد که به آن نابرابری ناموجه می گویند. این نابرابری ناشی از ظلم اجتماعی و یا تبعیض سیاسی است. نابرابری و فقر مصادیق روشن بی عدالتی در حوزه اقتصاد است. در نهج البلاغه هم روی این دو مفهوم به شدت تاکید شده است. انسان ممکن است در نگاه اول تعجب کند که چرا اینقدر در نهج البلاغه روی فقر و نابرابری تاکید شده است.
وقتی که فقر در جامعه‌ای گسترش پیدا می کند، آسیب های اجتماعی در این جامعه رشد می کند. آمار طلاق و فحشاء و دیگر آسیب های اجتماعی بالا می رود. دین روی اینها حساس است. فحشاء جزء منکرات مسلم اسلام است. در نابرابری، طبق اصل تظاهر که اولین بار تورستن وبلن تبیین کرد، تجمل طلبی در جامعه افزایش پیدا می کند و چشم و هم چشمی زیاد می شود و بعد از مدتی با حاکمیت ارزشهای مادی در جامعه روبرو می شویم. یعنی قدرت و ثروت در جامعه دو متغیر مهم می شوند. همه دوست دارند پول و موقعیت سیاسی داشته باشند تا در چشم دیگران باشند. اگر این ارزشهای مادی در جامعه رواج یابد، ارزشهای معنوی مثل علم و تقوا و آخرت گرایی کمرنگ می شود. لذا دین در عرصه اجتماع در جامعه کم رنگ می شود. لذا دین روی این دو عنوان فقر و نابرابری حساس است و حضرت امیر (ع) در خطبه سوم وقتی می خواهد پیامد حکومت عثمان را بیان کند، می فرماید نتیجه آن فقر و نابرابری بوده و من به عنوان علی (ع) نسبت به فقر و نابرابری حساسم چون خداوند از علماء الهی تعهد گرفته که نسبت به فقر و نابرابری ساکت ننشینند چون وقتی فقر و نابرابری باشد دین از عرصه جامعه حذف می شود.
چه عوامل و راهکارهایی برای اجرای عدالت اقتصادی وجود دارد؟
نقطه مقابل عواملی که منجر به بی عدالتی می شود باید دنبال شود. یکی از آن عوامل مهم، بسته بودن حکومت است. یعنی فیلترهایی در حکومت باشد که سبب شود گروه خاصی در قدرت قرار بگیرند که از توانایی لازم و علم لازم برای اداره جامعه برخوردار نباشند. حضرت در خطبه سوم همین موضوع را نسبت به خلیفه سوم مطرح می کند. فساد گسترده و عدم شایسته سالاری و ساختار تبعیض آمیز منجر به فاصله حکومت از عدالت می شود. اگر در شرایط حاضر بخواهیم این اتفاق را رقم نزنیم، باید مانند حضرت علی (ع)، نظام شایسته سالار را دنبال کنیم. نظامی که مبتنی بر ذخیره دانایی باشد می تواند عدالت را در جامعه شکل دهد. پاسخگویی قدرت و شفافیت در نظام تصمیم‌گیری یکی دیگر از عواملی است که باعث کاهش فساد و تبعیض می شود و درنتیجه نظام تصمیم گیری عادلانه تر می شود.
حضرت علی(ع) چه اقداماتی را برای ایجاد عدالت اقتصادی انجام دادند؟
یکی از کارهای مهم حضرت از بین بردن نظام تبعیض آمیز بود. بیت المال از زمان خلیفه دوم به صورت تبعیض آمیز توزیع شد و نابرابری شکل گرفت. این موضوع در زمان خلیفه سوم از حد گذشت. حضرت روی این آسیب دست گذاشت و درآمدهای ناشی از خراج را به صورت مساوی بین همه توزیع کردند. این باعث نارضایتی برخی از بزرگان آن دوره شد. اما از طرفی سهم طبقات محروم افزایش پیدا کرد.
دومین اقدام حضرت کاهش فساد در دستگاه حکومتی بود. وقتی که انسانهای فاسد مسئولیت داشته باشند در نظام تصمیم‌گیری به دنبال تحقق خواست خود هستند و لذا عدالت و برابری نقض می شود. معمولا در مدیریت پدیده تعارض منافع رخ می دهد و کارگزاران فاسد معمولا در اینجا مصالح اجتماعی را فدای منافع شخصی می کنند. اگر خطابهای حضرت به کارگزاران را نگاه کنید، نشان دهنده نظارت دقیق بر عملکرد و استخدام آنان است. لذا در دوره حضرت فساد به حداقل رسید.
نظام قضایی در زمان حضرت بر اساس پارتی و رشوه نبود. لذا مجموعه ای که حقوقشان ضایع می شد، این فرصت را پیدا کردند که به حقوق خود برسند. آنان به خود حضرت دسترسی داشتند که اگر نتوانند حق خود را بگیرند، خود حضرت به آن رسیدگی کند. قضیه سوده دختر عماره همدانیه در تاریخ ماندگار شد. این عوامل موجب کاهش فقر شد.
در مناقب آل ابی طالب هست که حضرت می گوید در شرایط جنگ نمی توان همه قلمرو حکومت اسلامی را از فقر نجات داد، اما در همینجا که خودم هستم و در کوفه کاری کردیم که همه برای زندگی سایه بان دارند و کسی محتاج نیست. فقط کوفه در دست حضرت بود و نهایت حضرت چهار سال و ده ماه حاکم بود و در این مدت سه جنگ بزرگ رخ داد. با این وجود فقر در این منطقه از بین رفت. این نتیجه همان سیاستهایی است که حضرت اعمال کردند.
نتیجه عدالت رفع فقر است؟
رفع فقر به صورت کامل هیچ وقت ممکن نیست. چون همیشه یک سری علل طبیعی برای ایجاد فقر داریم. اما عللی که به سیاست‌گذاری‌های حکومت مربوط می شود، مرتفع می شوند. یعنی مثلا سیاستگذاری ما بر اساس شایسته سالاری می شود. در این شرایط تصمیمات عالمانه می شود. تصمیمات بر اساس تعارض منافع نیست. لذا عدالت منجر به کاهش فقر می شود.
برای اینکه بدانیم عدالت در جامعه‌ای هست یا نیست باید به چه شاخصه‌هایی استناد کنیم؟
همان چیزی که حضرت امیر در نهج البلاغه به آن اشاره کردند؛ یکی دامنه فقر در جامعه و یکی هم نابرابری. اگر جامعه‌ای مبتلا به فقر گسترده و نابرابری شدید است، قطعا در آن جامعه عدالت وجود ندارد.
چه موانعی بر سر راه تحقق عدالت اقتصادی وجود دارد؟
عموم آن به ساختار حکومت ها بر می گردد. فساد گسترده و بسته بودن حلقه حکومت، عادت شدن رانت و ساختار تبعیض آمیز موجود در اقتصاد همه مانع تحقق اقتصاد است.
اقتصاد نفتی خود تحقق عدالت را سخت کرده است. لذا باید در نظام تصمیم گیری تجدید نظر اساسی داشته باشیم تا جامعه دچار فقر و نابرابری نشود.
چه تجدید نظرهای اساسی باید رخ دهد؟
نظام شایسته سالاری باید حاکم شود. در جامعه فیلترهای گسترده‌ای داریم؛ از کنکور تا مسئولیتی که افراد می گیرند. ما فیلترهای زیادی داریم که باعث می شود گروه‌های محدودی به مسئولیت برسند که الزاما آنها بهترین نیستند. یکی از آنها بحث فساد است. فساد مانع دستیابی به توسعه و مانع مبارزه با فقر است.مبارزه با فساد هم راحت نیست. چون ناشی از درون ساختار قدرت است. یعنی طراحی به شکلی است که این فساد شکل می گیرد.
یکی دیگر بحث شفافیت و پاسخگویی است. وقتی که پاسخگویی وجود داشته باشد، فساد کم می شود. بنابراین اینها مرتبط با هم هستند.
درک عالمانه از روابط بین الملل و اصلاح ساختار اقتصاد دولتی و نفتی از جمله موارد دیگری است که می توان به آن اشاره کرد. یعنی ما باید ساختارمان را از اقتصاد دولتی نجات دهیم و آن را رقابتی کنیم. اتکا به دولت و نفت هم باید کاهش پیدا کند.
کشورهای حاشیه خلیج از نفت برخورداند و میزان فقر در آنها کم است. آیا عدالت اقتصادی ندارند؟
کشورهای حاشیه خلیج فارس معیار خوبی برای ارزیابی نیستند. امارات و قطر و کویت جمعیت محدود و درآمد نفتی بسیار زیادی دارند. کشوری که نصف استان خوزستان هست، درآمد نفتی بیشتر از ایران دارد. نتیجه مشخص است. رفاه ایجاد می شود اما همین الان فساد گسترده در آنجا هست. الان برخی از افراد حکومتی در این کشورها میلیاردها دلار خرج می کنند و برای تفریح خود تیم ورزشی می خرند. این فرد از کجا این پول را آورده است؟ این همان فساد است. جمعیت کم است و درآمد زیاد است و این فساد به خوبی دیده نمی شود.
ضمن اینکه در ایران یک نوع تقابلی با نظام جهانی وجود دارد که همین میزان از درآمد را نیز برای خنثی کردن آثار این تقابل باید هزینه کند. در مطالعات اقتصادی نشان داده شده که هر گاه هزینه نظامی کشوری افزایش یابد، سطح رفاه جامعه کاهش می یابد. کشورهای خلیج فارس با نظام جهانی تضادی ندارند و نیاز به یکسری اقدامات ندارند.
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: رسانه اقتصاد جامعه فقر سیاسی و اجتماعی رشد طلاق آسیب های اجتماعی دین پول حضرت علی حقوق جنگ کنکور روابط بین الملل دولت نفت حاشیه خلیج فارس قطر کویت درآمد استان خوزستان ایران دلار خلیج فارس فقر فساد نابرابری نظام تصمیم گیری فقر و نابرابری عدالت اقتصادی تبعیض آمیز جامعه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۲۱۵۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۴ نشانه که خبر از نابودی کبد می‌دهد
به گزارش گروه اجتماعی ایسکانیوز، علائمی در سیستم گوارش وجود دارند که نشان می‌دهند شما دچار بیماری کبد چرب هستید. بیماری کبد چرب که به عنوان استئاتوز کبدی نیز شناخته می‌شود، وضعیتی است که با تجمع چربی در سلول‌های کبد مشخص می‌شود و به طور فزاینده‌ای در حال گسترش در سراسر جهان است. این بیماری ممکن است از یک وضعیت خفیف تا شکل جدی‌تر متغیر باشد که می‌تواند منجر به آسیب و عوارض کبدی شود. اگرچه بیماری کبد چرب اغلب بدون علائم رخ می‌دهد، اما برخی از مشکلات گوارشی وجود دارد که می‌تواند نشان‌دهنده بیماری کبدی باشد. چهار علامت اصلی گوارشی که نیازمند توجه و ارزیابی برای افراد در معرض خطر یا تشخیص بیماری کبد چرب است:
بیشتر بخوانید: علائم ظاهری بیمار بودن کبد درد شکمیکی از شایع‌ترین علائم مرتبط با بیماری شدید کبد چرب، درد یا ناراحتی شکم است. این درد اغلب به عنوان یک درد مبهم دائمی در سمت راست بالای شکم، جایی که کبد قرار دارد، توصیف می‌شود و ممکن است با احساس پری یا نفخ همراه باشد. درد می‌تواند خفیف تا شدید باشد و پس از خوردن یک وعده غذایی چرب یا سنگین بدتر می‌شود. اگر درد یا ناراحتی مداوم در ناحیه شکم را تجربه می‌کنید، حتما برای معاینه و تشخیص مناسب به پزشک مراجعه کنید.
تهوع و استفراغتهوع و استفراغ نیز ممکن است نشان دهنده بیماری شدید کبد چرب باشد و زمانی که کبد مملو از چربی باشد، می‌تواند منجر به التهاب و اختلال در عملکرد طبیعی آن شود. این می‌تواند بر هضم و متابولیسم غذا تأثیر بگذارد و در نتیجه حالت تهوع و استفراغ گاه به گاه ایجاد شود. احتمال بروز این علائم بعد از مصرف غذاهای چرب بیشتر است. اگر تهوع و استفراغ مکرر همراه با سایر مشکلات گوارشی رخ می‌دهد، حتما برای ارزیابی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
از دست دادن اشتها و کاهش وزندر مراحل پیشرفته بیماری کبد چرب، شما از کاهش اشتها و کاهش وزن ناخواسته رنج می‌برید. این ممکن است به این دلیل باشد که کبد کمتر قادر به پردازش مواد مغذی و تولید صفرا برای کمک به هضم و جذب چربی‌ها است. در نتیجه، بدن ممکن است در جذب مواد مغذی مهم از غذا دچار مشکل شود که منجر به از دست دادن اشتها و کاهش وزن می‌شود. اگر متوجه کاهش قابل توجه و غیر قابل توضیح اشتها یا وزن شدید، توصیه می‌شود برای ارزیابی جامع با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید.
زردیزردی روی پوست و چشم می‌تواند در موارد شدید بیماری کبد چرب رخ دهد. این ناشی از تجمع بیلی روبین است، رنگدانه زردی که هنگام تجزیه گلبول‌های قرمز تولید می‌شود. وقتی کبد نتواند به طور موثر بیلی روبین را پردازش کند، تجمعی در بدن ایجاد می‌شود که منجر به زردی می‌شود. در صورت مشاهده زردی، حتما سریعا به پزشک مراجعه کنید.
منبع: بهداشت نیوز
انتهای پیام/
کد خبر: 1228746 برچسب‌ها دانستنی ها
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است