هنرمندانی که جبر، قتل و کرونا از ما گرفت
تاریخ انتشار: ۲۹ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۶۵۶۲۳
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، محسن قاضی مرادی، مسعود ولدبیگی، علی مرادخانی، حمیدرضا صدر، جلال ستاری، ارشا اقدسی، فرشته طائرپور، علی سلیمانی، محمد ابوالحسنی، بابک خرمدین و ... تنها کسانی نیستند که جامعه فرهنگ و هنر ایران تنها در عرض ۶ماه در سوگ از دست دادن آنها نشست.
برای تهیه این گزارش تک تک روزهای سال را از ابتدای بهار ورق زدیم، از آغازین روز سال ۱۴۰۰ جلو میآمدیم و هر بار با دیدن تیترهای «درگذشت» و فقدانی پس از فقدانی دیگر غم روی دلمان سنگینتر میشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اهل فرهنگ، هنر و ادب که سالهای عمرشان را در راه آموختن و کسب دانش و مهارت صرف کردهاند و ثمره آموختهها و تجریبات خود را در اختیار جامعه میگذارند، با از دست رفتن هرکدامشان بار سنگینی بر دوش دیگر هنرمندان قرار میگیرد و نسلهای بعد از حضور آنها محروم میشوند.
مرگ اتفاقی پیشبینی شده نیست، فرشتهمرگ بیخبر از راه میرسد و هر کسی را در هر جایگاه و موقعیت و مکانی با خود میبرد. شاید تا سالها یا حتی کمتر، ماهها پیش مرگ برایمان معنای دیگری داشت، اما امروز با حضور این ویروس منحوس مواجهه ما با مرگ از هر زمان نزدیکتر و بیشتر شده است، تاجایی که گاهی فراموش میکنیم چه کسی را کِی از دست دادیم و حتی آنان که به مردهپرستی شهره بودند اکنون فرصت برگزاری یک مراسم یادبود هم ندارند.
تقویم ۱۴۰۰ را که روز به روز جلو بیایید از قهر کرونا تا یک قتل، مرگهای زودهنگام، از دست رفتن جوانان و فوت به دلیل کهولت سن، هنرمندان و فعالان فرهنگی بسیاری را در خود بلعیده است. ما غم از دست دادن این عزیزان را بار دیگر تسلیت گفته ایم و برای یادبودی از فعالیتها و اقدامات در واپسین روزهای تابستان، این گزارش را تهیه کرده ایم.
۷ فروردین
محمد ابوالحسنی / تهیهکننده
محمد ابوالحسنی تهیهکننده و فعال حوزه انیمشین، فعالیت خود را در این حوزه از دهه ۸۰ آغاز کرد و آثاری مانند مجموعه «دیرین دیرین»، فیلم سینمایی «تهران ۱۵۰۰» و «حسن دست نزن خطرناکه» و چندین انیمیشن دیگر فرهنگی را در کارنامه کاری خود دارد.
او که به دلیل ابتلا به ویروس کرونا و درگیری ریه با این ویروس در بیمارستان بستری بود، شنبه هفتم فروردین ماه دار فانی را وداع گفت.
۱۳ فروردین
میثم مطهری / کارگردان جوان تئاتر
این هنرمند متولد سال ۱۳۶۳ و دانشآموخته دکترای مطالعات تئاتر از پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود و در حوزه تحقیق و پژوهش فعالیت داشت. او که یکی از اعضای فعال کانون کارگردانان خانه تئاتر بود، در سال ۱۳۹۶ نمایش «گرترود - روح پدر هملت» را در تالار مولوی روی صحنه برد. این هنرمند بر اثر عارضه کلیوی بامداد ۱۳ فروردین ماه درگذشت.
۱۴ فروردین
حسین ملکی / عکاس، فیلمبردار و بازیگر پیشکسوت سینما
حسین آرتیست یا همان حسین ملکی متولد سال ۱۳۲۰ از عکاسان، فیلمبرداران و بازیگران سینمای ایران بود و مدیرفیلمبرداری آثاری، چون «نیاز»، «بندر مه آلود»، «تله»، «سالاد فصل» و «محاکمه» و بازی در فیلمها و سریالهایی مانند «سناتور»، «تاراج»، «شیر سنگی»، «ترن»، «حوانمرد»، «جاده قدیم»، «قسم» و «بچه مهندس» را در کارنامه کاری خود دارد. او هچنین پیش از انقلاب نیز عکاسی پشتصحنه سینما بود.
حسین ملکی صبح شنبه ۱۴ فروردین به دلیل بیماری کبدی کهنهای که داشت، چشم از جهان فرو بست.
۲۵ فروردین
محسن قاضیمرادی / بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون
محسن قاضیمرادی متولد ۱۳۲۰ و فارغ التحصیل مدرسه عالی مدیریت تهران بود. او بازی در سینما را از سال ۱۳۵۱ با فیلم حسن سیاه (بدون ذکر در شناسنامه فیلم) به کارگردانی پرویز اصانلو آغاز کرد. در کارنامه هنری این هنرمند که بیش از ۳۰ فیلم و ۴۰ سریال به چشم میخورد، همکاری با هنرمندانی همچون بهرام بیضایی (سگ کشی)، بهمن فرمان آرا (خانهای روی آب)، رخشان بنیاعتماد (زیر پوست شهر)، پریسا بختآور (دایره زنگی)، مازیار میری (قطعه ناتمام)، ابوالحسن داودی (تقاطع و مرد بارانی)، داود میرباقری (مسافر ری)، سیروس الوند (یک بار برای همیشه)، شهرام اسدی (اوینار)، مجتبی راعی (غزال)، ایرج طهماسب (دختر شیرینی فروش)، خسرو معصومی (رسم عاشق کشی)، مهدی صباغزاده (صبحانهای برای دو نفر) و داود میرباقری، مرضیه برومند، پریسا بخت آور و ... وجود دارد.
او همسر مهوش وقاری بود و پس از بیش از ۳۰ سال فعالیت در عرصه سینما و تلویزیون در ۸۰ سالگی و پس از مدتها تحمل رنج بیماری پارکینسون، بر اثر عوارض این بیماری، شامگاه ۲۵ فروردین ماه از دنیا رفت.
۲۹ فروردین
افشین سلیمانپور / بازیگر تئاتر
افشین سلیمانپور متولد سال ۱۳۴۶ و همسر نوشین تبریزی _نمایشنامهنویس، کارگردان و بازیگر تئاتر_ در کارنامه هنریاش بازی در نمایشهایی مانند «گنجفه»، «تالاب هشیلان»، «خانه پدری»، «طعم آلوی جنگلی»، «شهر تنهایی من» و فیلم سینمایی «چند متر مکعب عشق» و ... به چشم میخورد. این هنرمند صبح ۲۹ فروردین ماه بر اثر ایست قلبی در بیمارستان درگذشت.
۳۰ فروردین
هوشنگ منصور خاکی / بازیگر پیشکسوت سینما
هوشنگ منصورخاکی متولد ۱۳۲۲ از سال ۱۳۵۰ وارد حوزه سینما شد و همزمان در رشته ورزشهای رزمی آن زمان از جمله کشتی کج و شنا فعال بود و در اکثر فیلمهای اکشن حضور داشت. قبل از انقلاب در حدود ۱۲ فیلم سینمایی و سریال بازی کرد. بعد از انقلاب نیز در حدود ۲۵ فیلم سینمایی و ۱۲ سریال تلویزیونی بازی کرد. او در یک فیلم در کشور مصر به نام «قلب من قدس/شیر سینا» نیز ایفای نقش نمود.
این هنرمند که از اوایل دهه ۹۰ خانه نشین شده بود، پس از حدود ۹ ماه که دچار عارضه مغزی شده بود، به دلیل ابتلا به ویروس کرونا صبح ۳۰ فروردین ماه دار فانی را وداع گفت.
۲ اردیبهشت
اشکان منصوری / بازیگر و خبرنگار جوان سینما
اشکان منصوری فارغالتحصیل رشته بازیگری بود. او علاوه بر فعالیت رسانهای در حوزه سینما، وارد عرصه بازیگری شد و فیلمهای «هزارپا»، «دینامیت»، «جشن دلتنگی»، «تگزاس ۲»، «محرمانه»، و سریالهای «رقص روی شیشه»، «دلدادگان»، «هشتونیم دقیقه» و ... از جمله آثاری است که او در آن نقشآفرینی کرد.
منصوری در حدود ۴۰ سالگی دچار عارضه کلیوی شد و قرار بود عمل جراحی داشته باشد، اما سرانجام، دوم اردیبهشتماه براثر مشکلات ناشی از بیماری از دنیا رفت.
۱۱ اردیبهشت
آینا قطبی یعقوبی / منتقد جوان تئاتر
آینا قطبی یعقوبی دانشآموخته تئاتر بود که گرچه فرصتی برای اجرای نمایش نیافت، ولی در حوزه نقد بسیار فعال و به عنوان منتقد در جامعه تئاتری شناخته شده بود. او که در زمینه نمایشنامهنویسی و کارگردانی ایدههای بسیار داشت، قرار بود سال ۹۸ نمایشی را با عنوان «سوختیم، سوختید، سوختند» در بخش دیگرگونههای اجرایی جشنواره تئاتر فجر اجرا کند.
این منتقد بعد از سالها مبارزه با بیماری سرطان جمعه ۱۰ اردیبهشت ماه در سن ۴۰ سالگی درگذشت.
علیرضا موسوی/ بازیگر جوان تئاتر
علیرضا موسوی از بازیگران جوان که نمایشهای «مزا مزا»، «چند روایت مجهول و روزانه»، «همه درها به بیرون باز نمیشوند» از جمله کارهای او بوده است، در ۲۲ سالگی بر اثر عوارض ناشی از کرونا درگذشت.
۱۵ اردیبهشت
مصطفی حضرتی/ عکاس و فیلمبردار پیشکسوت سینما و تلویزیون
مصطفی حضرتی متولد سال ۱۳۲۶ در شهر بم و دانش آموخته مدرسه عالی تلویزیون و سینما بود که سالها به عنوان فیلمبردار و عکاس در تلویزیون و سینما فعالیت داشت. او در مستند بلندی که از اردوگاه آوارگان جنگ تحمیلی در بروجرد (به تهیهکنندگی پدرام اکبری) ساخته شد نیز عکاس و دستیار فیلمبردار بود.
از دیگر کارهای سینمایی حضرتی به مستند بلند «باغ سنگی» ساخته پرویز کیمیاوی، «زنده باد» ساخته خسرو سینایی و «هیروگلیف» که سال ۱۳۵۹ ساخته شد میتوان اشاره کرد. این هنرمند آرشیو عکس غنی از ارگ بم قبل و پس از زلزله و نیز پس از مرمت داشت که قصد داشت تا آن را به یونسکو بدهد، ولی شرایط فراهم نشد.
او سرانجام صبح ۱۵ اردیبهشتماه براثر ابتلا به کرونا درگذشت.
۲۰ اردیبهشت
بیژن افشار / بازیگر سینما و تلویزیون
بیژن افشار متولد سال ۱۳۳۳ در فیلمهای سینمایی «مربای شیرین»، «قلبهای ناآرام»، «در وجه حامل»، «خبر خاصی نیست»، «خیابان دیوار»، «پیچ جاده نمناک»، «تابو»، «تمشک» و مجموعههای «مختارنامه»، «شهریار»، «خواب بلند»، «پرواز در ارتفاع صفر»، «یلدا» و ... بازی کرده و علاوه بر اینها یکی از اعضای فعال خانه تئاتر بود. به گفته بهزاد فراهانی او یکی از صنفیترین شخصیتهایی بود که در انجمن حضور داشته و درگذشتش فاجعهای غمبار است.
این هنرمند در ۶۷ سالگی بر اثر ابتلا به ویروس کرونا دوشنبه ۲۰ اردیبهشتماه چشم از جهان فروبست.
۲۱ اردیبهشت
منصور نورپور / رئیس انجمن سینماداران کشور و مدیر سینما قدس اصفهان
منصور نورپور، رئیس انجمن سینماداران کشور، سینما قدس اصفهان را در سال ۱۳۵۴ با نام شهر فرنگ ساخت و بعد از انقلاب نیز آن را بازسازی کرد و به کار خود ادامه داد. منصور نورپور بر اثر ابتلا به ویروس کرونا، ۲۱ اردیبهشتماه در اصفهان درگذشت.
مسعود ولدبیگی / گریمور
ولدبیگی متولد سال ۱۳۱۴ از قدیمیترین گریمورهای سینمای ایران و پدر سحر ولدبیگی _بازیگر_ بود. او که در کارنامه کاریاش چهرهپردازی بیش از ۵۰ فیلم و سریال دیده میشود، جوایز متعدی را نیز از جشنوارههای مختلف به نام خود کرده است.
او برای چهرهپردازی فیلمهای «از کرخه تا راین»، «پرده آخر» و «زشت و زیبا» سیمرغ جشنواره فجر را گرفته بود. او علاوه بر چهرهپردازی تجربه بازی در فیلمها و سریالهای مختلفی داشت. او در سریال «مختارنامه» هم در طراحی گریم آن مشارکت داشت و هم بازی کرد و به این ترتیب ولدبیگی در نقش نجده بن عامر، سر دسته خوارج، با گریم عبدالله اسکندری جلوی دوربین ظاهر شد.
ولدبیگی طراحی گریم فیلمهایی همچون «توبه نصوح» مخملباف، «کمالالملک» علی حاتمی، «قرمز» فریدون جیرانی، «روز شیطان» بهروز افخمی، «سلطان» و «ضیافت» مسعود کیمیایی و «دوئل» احمدرضا درویش را در کارنامه خود داشت.
این هنرمند سرانجام سهشنبه ۲۱ اردیبهشتماه در ۸۶ سالگی از دنیا رفت.
۲۶ اردیبهشت
بابک خرمدین / کارگردان سینما
بابک خرمدین سال ۱۳۵۳ در تهران متولد شد. او دارای مدرک کارشناسی ارشد سینما از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران و فارغ التحصیل ۱۳۸۸ بود. از آثار بابک خرمدین میتوان به «بور بیجاده رنگ» ۱۳۸۶ (۲۲ دقیقه)، «سه شنبه: مامان» ۱۳۸۸ (۹ دقیقه)، فیلم نیمه بلند داستانی «روزن (کورسو)» ۱۳۸۹ (۴۲ دقیقه)، فیلم بلند داستانی «سوگنامهای برای یاشار» ۱۳۹۲ ساخته شده در لندن (۷۲ دقیقه)، ساخت سه فیلم کوتاه داستانی به نامهای «برش» ۱۳۸۳ به مدت (۱۲ دقیقه) اشاره کرد.
او جوایز متعددی نیز در کارنامه کاری خود دارد. بهترین فیلم کوتاه داستانی برای «بور بیجاده رنگ» در جشنواره بینالمللی فیلم آسا (فیلمهای انسان دوستانه)، برنده دیپلم افتخار بهترین کارگردانی برای فیلم «بور بیجاده رنگ» در پنجمین جشنواره بینالمللی پروین اعتصامی ۱۳۸۸، برنده جایزه بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه و بهترین صدا برای فیلم «بور بیجاده رنگ» در ششمین جشنواره دانشجویی فیلم نهال (دانشگاه هنر) ۱۳۸۸ و کاندید بهترین (تصویربرداری و تدوین) شده بودند.
متاسفانه این هنرمند جوان در ۴۷ سالگی توسط پدر و مادرش در خانهشان واقع در شهرک اکباتان تهران به قتل رسید و طبق اقرار، پدر این کارگردان با او اختلاف داشته و ابتدا او را بیهوش و بعد جسد را با چاقو تکه تکه و از خانه خارج کرده است.
۱۳خرداد
مسعود بهبهانینیا / فیلمنامه نویس
این هنرمند متولد سال ۱۳۳۵ بهبهان خرمشهر نویسنده و تهیهکننده سریالها و برنامههای تلویزیونی، فارغالتحصیل از دانشگاه تهران در رشته جامعهشناسی و مرکز آموزش فیلمسازی باغ فردوس در رشته فیلمنامهنویسی بود. در کارنامه کاری او نویسندگی بیش از ۱۵ فیلم و سریال دیده میشود که از مهمترین آنها میتوان به «خاک سرخ»، «راوی کوچک»، «نسیم شمال، باد جنوب»، «نرگس»، «کارآگاهان»، «ترانه مادری»، «فاصلهها»، «کیمیا» و ... اشاره کرد.
او سرانجام شامگاه ۱۳خردادماه به دلیل سکته قلبی درگذشت.
۱۷ خرداد
علی مرادخانی / معاون سابق هنری و مدیر موزه موسیقی
علی مرادخانی فارغالتحصیل رشته روانشناسی از دانشگاه تهران بود. او پس از پایان تحصیلاتش، با حضور در شغلهای مدیریتی فعالیت حرفهای خود را ادامه داد.
از سابقه مدیریتی مرادخانی میتوان به مدیریت تولید فیلم و عکس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیریت همکاریهای سمعی و بصری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیریت مرکز آموزش فیلمسازی، مدیر مرکز موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیریت موزه موسیقی اشاره کرد.
تاسیس خانه موسیقی ایران با همکاری هنرمندان موسیقی از دیگر اقدامات علی مرادخانی در دوران حیاتش محسوب میشد.
علی مرادخانی به دلیل ابتلاء به ویروس کرونا به مدت سه هفته در بیمارستان بستری شد و پس از یک هفته به دلیل عوارض ناشی از این بیماری بار دیگر راهی بیمارستان شد. او پس از تحمل چند روز بیماری در نهایت صبح روز دوشنبه ۱۷خرداد ماه دار فانی را وداع گفت.
۳۱ خرداد
ابوالفضل شاهکرم / بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون
ابوالفضل شاهکرم متولد سال ۱۳۳۴ در بیش از ۵۰ اثر نمایشی و چندین فیلم سینمایی و مجموعه تلویزیونی بازی کرد. ایفای نقش در تئاترهایی همچون «کوچ»، «غربت»، «چشم در برابر چشم»، «میلاد»، «شبی در حلبیآباد» و فیلمهای سینمایی «مارمولک»، «خرس»، «مهمان داریم» و نیز مجموعههای تلویزیونی «امام علی»، «خاک سرخ»، «آشپزباشی» و ... بخشی از کارنامه هنری این بازیگر است.
این بازیگر به دلیل مشکلات کلیوی و ریوی صبح دوشنبه ۳۱ خردادماه در بیمارستان از دنیا رفت.
۱ تیر
حمید مجتهدی / مستندساز و تصویربردار پیشکسوت
حمید مجتهدی مدرک کارشناسی خود را در رشته سینماتوگرافی و عکاسی از ریجنت کالج دانشگاه لندن دریافت کرده و تخصص فیلمبرداری، نورپردازی و فیلمبرداری هوایی از دانشگاه کالیفرنیا، لسآنجلس (یو سی ال ای) ایالات متحده داشت.
نخستین فیلم او «مومیایی» است که در سال ۱۳۴۵ کارگردانی کرد. وی سه سال بعد موسسه سینمایی چهلستون را تأسیس کرد. این هنرمند زمانی که عنوان هفتمین فیلمبردار هوایی دنیا را در اختیار داشت، به عنوان کارگردان و مدیر فیلمبرداری مجموعه مستند ایران را شروع کرد و در جریان آن به معرفی جاذبههای فرهنگی کشور ایران از نمای زمینی و هوایی پرداخت که از صداوسیما پخش شد.
این مستندساز و تصویربردار که چند سالی به بیماری سرطان مبتلا بود، اول تیر ماه در سن ۸۰ سالگی در بیمارستان باهنر تهران درگذشت.
۲ تیر
«مهشاد کریمی» خبرنگار حوزه محیط زیست ایسنا و «ریحانه یاسینی» خبرنگار ایرنا.
اما ما رسانه ایها هم همکارانمان را از دست دادیم؛ عصر چهارشنبه، ۲ تیر اتوبوس حامل خبرنگارانی که برای تهیه گزارش از وضعیت دریاچه ارومیه عازم آن منطقه شده بودند، در حوالی شهر نقده واژگون شد وچندین مصدوم بر جای گذاشت. اما متاسفانه در جریان این تصادف و واژگونی «مهشاد کریمی» خبرنگار ایسنا و «ریحانه یاسینی» خبرنگار ایرنا جان خود را از دست دادند.
«مهشاد کریمی» دانش آموخته ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی متولد ۱۳۷۵ در سال ۱۳۹۵ همکاری خبر خود را با ایسنا آعاز کرد و در طول پنج سال خدمت یک خبرنگار فعال و پیگیر در حوزه محیط زیست بود و «ریحانه یاسینی» دارای مدرک فوق لیسانس روزنامهنگاری از دانشگاه تهران بود و در سن ۲۷ سالگی سردبیر ایرنا۲۴ شد و ویدئوهای خبری و محصولات ویدئو ژورنال را سردبیری میکرد.
۳ تیر
میرصلاح حسینی / بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون
میرصلاح حسینی، بازیگر سریالهای «مختارنامه» و «هزاردستان» و فیلمهای سینمایی «مرسدس»، «مادر»، «شیر سنگی» و «گلهای داوودی» پس از تحمل یک دوره بیماری در ۷۳ سالگی فوت کرد. این بازیگر فارغالتحصیل رشته بازیگری تئاتر بود و در کارنامه کاری او بازی در فیلمهای مختلفی همچون «بانو»، «یکبار برای همیشه»، «بوی کافور، عطر یاس»، «تنوره دیو»، «در مسیر تندباد»، «آتش در زمستان»، «دل و دشنه» و «گلوگاه» دیده میشود.
۱۲ تیر
محمد برسوزیان / بازیگر تلویزیون و سینما
برسوزیان ۷۶ ساله متولد تهران بود که بر اثر جمله قلبی درگذشت. در کارنامه کاری او بازی در بیش از ۳۰ فیلم و سریال دیده میشود. «روانی» ساخته داریوش فرهنگ، «شب روباه» به کارگردانی همایون اسعدیان، «پنجه در خاک» از آثار ایرج قادری و «دمرل» یدالله صمدی، از جمله فیلمهای سینمایی است که او در آنها بازی داشته است. «سه در چهار»، «متهم گریخت»، «در چشم باد» و «روزگار قریب» و ... نیز از سریالهایی بوده که وی در آنها نقش آفرینی کرده است.
۱۷ تیر
درویش محمود / نقال و پردهخوان
استاد درویش محمود که بر اثر بیماری قلبی درگذشت، به همراه برادرش استاد درویش علی از نخستین حاملان زنده میراث ناملموس فرهنگی استان اصفهان بود و در اسفندماه ۱۳۹۶ همزمان با ثبت ملی هنر پردهخوانی و روضهخوانی در شهر وزوان از توابع شهرستان شاهینشهر و میمه در فهرست آثار ناملموس، فهرست حاملان زنده میراث ناملموس نامشان ثبت شد.
۲۵ تیر
حمیدرضا صدر / نویسنده، منتقد سینما و مفسر ورزشی
حمیدرضا صدر متولد ۱۳۳۵ در شهر مشهد پس از یک دوره مبارزه با بیماری سرطان در سن ۶۵سالگی درگذشت. صدر دانشآموخته رشته برنامهریزی شهری در دانشگاه تهران و لیدز انگلستان بود و سالها به عنوان نویسنده و منتقد سینما و همچنین مفسر فوتبال فعالیت داشت و در کنار این فعالیتها شاعری و عکاسی نیز میکرد.
اولین یادداشت سینمایی که از صدر به چاپ رسید، نقدی بود بر یکی از فیلمهای جان فورد که آغاز همکاری او با مجله فیلم را رقم زد و پس از تعطیلی این مجله به گفته خودش دیگر در هیچ مجله و برنامه سینمایی به فعالیت مداوم نپرداخت، اما همچنان از فعالان حوزه سینما بود. او پس از این اتفاق، بیشتر به ترجمه کتاب، اجرا و کارشناسی برنامههای فوتبالی در تلویزیون میپرداخت و در این قالب دیده میشد.
۹ مرداد
جلال ستاری / نویسنده، پژوهشگر، مترجم و اسطورهشناس
جلال ستاری سال ۱۳۱۰ در رشت متولد شد، در سوئیس تحصیل کرد و دکترا گرفت. او که در آستانه ۹۰ سالگی به علت مرگ مغزی درگذشت، بیش از ۱۰۰ کتاب در زمینههای افسانهشناسی، ادبیات نمایشی و نقد فرهنگی در طی بیش از ۶۰ سال تالیف و ترجمه کرد. او همچنین نشان شوالیه هنر و ادب را از دولت فرانسه دریافت کرده بود.
از آثار جلال ستاری میتوان به «جانهای آشنا»، «افسون شهرزاد»، «پژوهشی در اسطوره گیلگمش و افسانه اسکندر»، «آیین و اسطوره در تئاتر»، «نمایش در شرق» و ترجمههایی مثل «اسطورههای عشق»، «دانش اساطیر»، «تأثیر سینما در کودک و نوجوان» و ... اشاره کرد.
۱۳ مرداد
ارشا اقدسی / بازیگر و بدلکار
ارشا اقدسی، بازیگر و بدلکار متولد ۱۳۶۱، از شاگردان زندهیاد پیمان ابدی، از سال ۸۵ گروه بدلکاران ۱۳ را تاسیس کرد و فعالیتهای خود را با گروهش در ایران و عرصه بینالمللی ادامه داد. او در پروژههای گوناگون سینمایی، تلویزیونی و تئاتر حضور داشت و تجربیات او در حوزه سینما، تئاتر و سریالها به بیش از ۱۰۰ پروژه در ایران میرسد. او علاوه بر آن در پروژههای سینمایی خارجی در آلمان، انگلستان، ترکیه، آمریکا، چین و هند نیز حضور داشته است.
اقدسی ششم مرداد ماه در جریان همکاری با یک پروژه سینمایی در بیروت و به هنگام ضبط صحنهای مربوط به چپ کردن ماشین، دچار حادثهای سنگین شد و پس از چند روز بستری در بیمارستان و تلاش برای مداوا و زنده ماندن او، سرانجام چهارشنبه ۱۳ مردادماه در بیمارستانی در بیروت درگذشت.
۱۵ مرداد
آیدین الفت / مهندس و طراح صدا
الفت متولد سال ۱۳۵۲، مهندس الکترونیک و دانشجوی مقطع دکتری پژوهش هنر بود و مدرک کارشناسی ارشد مهندسی صدا را از کالج «Ex’pression» آمریکا را دریافت کرده و فارغالتحصیل دوره صدابرداری و صداگذاری دیجیتال از کالج ITD کانادا بود.
او با گروههای نمایشی بسیاری همکاری داشت و در حوزه موسیقی و سینما نیز فعال بود. میکس و مسترینگ موسیقی فیلم «مجبوریم» رضا درمیشیان و نمایشهای «مرغ دریایی من» و «آوازهای عاشقانهای از خاورمیانه، به کارگردانی کیومرث مرادی، «ترن» به کارگردانی حمیدرضا آذرنگ، «ترور» حمیدرضا نعیمی از جمله کارهای اوست.
او سرانجام پنجشنبه ۱۴ مرداد ماه بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت.
۲۱ مرداد
علی سلیمانی / بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون
علی سلیمانی متولد ۱۳۵۰ در تهران دارای مدرک کارشناسی نمایش با گرایش بازیگری فعالیت خود در سینما را با «سفر بخیر» به کارگردانی داریوش مودبیان آغاز کرد. در کارنامه کاری او علاوه بر بازیگری طراحی دکور و اجرا هم دیده میشود.
از جمله آثاری که علی سلیمانی به ایفای نقش پرداخته میتوان به فیلمهای سینمایی، چون «بی پولی»، «نجات یافتگان»، قارچ سمی، خاله سوسکه و.. اشاره کرد و از جمله آثار تئاتریاش هم باید از کارگردانی و بازیگریش در دو اثر به نام «مردی در آینه» و «مکعب» نام برد. علاوه بر آن علی سلیمانی در تئاترهای «خنکای ختم خاطره»، «چشم به راه میرغضب»، «عزیز مایی»، «ترن»، «شکار روباه» و نمایش اجرا نشده «روز حسین» و... هم به ایفای نقش پرداخته بود. از جمله مجموعههای تلویزیونی این هنرمند میتوان به «وضعیت سفید»، «پایتخت ۴»، «سقوط یک فرشته»، «داستان یک شهر» و... اشاره کرد.
این بازیگر که به دلیل ابتلا به ویروس کرونا در بیمارستانی در تهران بستری بود، بامداد پنجشنبه ۲۱ مرداد ماه به علت عوارض ناشی از کرونا دچار ایست قلبی میشود و در سن ۵۰ سالگی از دنیا میرود.
۲۳ مرداد
منوچهر افسری / بازیگر سینما
او متولد سال ۱۳۳۱ بود و از دهه ۵۰ فعالیت خود در سینما را آغاز کرد و در بیش از ۳۰ فیلم سینمایی و چهار مجموعه تلویزیونی بازی کرد. آخرین حضور او در سینما در سال ۸۵ به فیلم «عاشق» برمیگردد و بعد از آن دیگر در اثری حضور نداشت.
از جمله فیلمهای سینمایی این بازیگر به «سگ کشی»، «میخواهم زنده بمانم»، «رابطه پنهانی»، «دو فیلم با یک بلیت»، «جهیزیهای برای رباب»، «گنج»، «محموله»، «تیغ وابریشم»، «جدال»، «طغیان»، «پرواز به سوی مینو»، «زخم»، «تفنگدار» و «مأموریت آقای شادی» میتوان اشاره کرد. همچنین «محاکمه»، «دزدان مادربزرگ»، «لبخند زندگی» و «خاله سارا» سریالهای تلویزیونی هستند که افسری در دهه ۷۰ در آنها بازی کرده بود.
این هنرمند سرانجام ۲۳ مردادماه در ۶۹ سالگی چشم از جهان فرو بست.
خلیل رافع نوویر/ صدابردار و صداگذار سینما
این هنرمند که متولد سال ۱۳۱۹ بود بر اثر سکته قلبی درگذشت و همزمان با منوچهر افسری به خاک سپرده شد. «بوی گل سرخ»، «هفت سنگ»، «آخرین بندر»، «الو! الو! من جوجوام»، «روز دیدنی»، «مرضیه» از جمله آثار اوست.
فرشته طائرپور / تهیه کننده سینما
طائرپور متولد سال ۱۳۳۱ دانشآموخته ادبیات بود. او علاوه بر حضور در حوزه سینما و تهیهکنندگی، فعالیت مطبوعاتی در سالهای دور در کنار فعالیتهای ادبی در مقام مشاور و نویسنده در حوزه کودک و نوجوان را نیز در کارنامه کاری خود دارد. او که در زمینه ادبیات کودک نیز فعالیت داشت، تالیف آثاری، چون «ماجرای احمد و سارا» و «ماجرای احمد و ساعت» و ترجمههایی مثل «پینهدوز»، «آرزوی فیل خاکستری» و «ماهی تنها» در این زمینه از او بهجا مانده است.
این هنرمند در دهه ۶۰ و ۷۰ در مقام تهیهکننده آثار خاطرهانگیزی مانند «گلنار»، «پاتال و آرزوهای کوچک» و «مدرسه پیرمردها» را برای کودکان و نوجوانان ساخت. این تهیه کننده سینما که آثاری، چون «گلنار»، «خداحافظ دختر شیرازی»، «آینههای روبرو»، «نخودی»، «زن دوم»، «وقتی همه خواب بودند»، «پسر مریم»، «نان و شعر»، «پاتال و آرزوهای کوچک»، «مدرسه پیرمردها» را تهیه کرده است و اخیرا نیز مجوز ساخت فیلم «نطق نویس» به کارگردانی نگار آذربایجانی را دریافت کرده بود. هنرمندان او را فردی میدانستند که با همراهی، همدلی و تلاشهای دلسوزانهاش به حل مشکلات و مسائل صنفی و سینمایی میپرداخت. او در مقاطعی نیز داور جشنوارههایی همچون فیلم فجر هم بود و یکی از آخرین داوریهایش به جشنواره سال ۹۸ برمیگردد.
سرانجام فرشته طائرپور ۲۶ مردادماه در پی عوارض ناشی از ابتلا به کرونا از دنیا رفت.
۵ شهریور
صادق صفایی / بازیگر تئاتر، سینما و عضو هیات علمی گروه هنرهای نمایشی دانشگاه تهران
صادق صفایی متولد سال ۱۳۴۰ در شهر طبس بود. او در طول دوران حرفهای خود علاوه بر تدریس در مراکز مختلف آموزشی، در آثار گوناگون نمایشی نیز ایفای نقش کرد.
او در نمایشهایی، چون «پریشان در باد» به کارگردانی فرشاد فرشته حکمت، «دایره گچی قفقازی» به کارگردانی حمید سمندریان، «مرغ دریایی» به کارگردانی هما روستا و ... به عنوان بازیگر حضور داشته است و همچنین نمایشهای همچون «مرگ»، «پلیکان سبز»، «در جامعه مردگان» و «همچون انتظار الکترا» را در مقام کارگردان در تئاتر مولوی به روی صحنه برده است.
صفایی در تعداد قابل توجهی از فیلمهایی سینمایی از جمله «از کرخه تا راین»، «آژانس شیشه ای»، «من و زیبا»، «سفر سرخ»، «خوابگاه دختران» و ... نیز ایفای نقش کرده است و برای فیلم «از کرخه تا راین» موفق به کسب سیمرغ بازیگر مرد مکمل از جشنواره فیلم فجر شده بود، ۵ شهریورماه چشم از جهان فروبست.
۱۸ شهریور
علیرضا فتحی / طراح بدلکاری
علیرضا فتحی که پیشتر رییس انجمن بدلکاران خانه سینما بود فعالیت کاری خود را در جلوههای ویژه از دهه ۶۰ آغاز کرده بود. در کارنامه کاری خود حضور در فیلمهایی همچون «محمد رسولالله»، «سیانور»، «بادیگاد»، «خفهگی»، «رسوایی»، «ماهی سیاه کوچولو»، «من دیهگو مارادونا هستم»، «آسپرین»، «سیزده ۵۹» و سریالهای «سربداران» و «مختارنامه» را ثبت کرده بود، سرانجام ۱۸ شهریور ماه براثر ابتلا به کرونا از دنیا رفت.
منبع: ایسنا
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: ویروس کرونا اخبار هنرمندان کارنامه کاری خود بازیگر پیشکسوت سینما ابتلا به ویروس کرونا فرهنگ و ارشاد اسلامی سینما و تلویزیون فیلم های سینمایی فیلم سینمایی ابتلا به کرونا بور بیجاده رنگ دانشگاه تهران مدرک کارشناسی دلیل ابتلا عوارض ناشی فارغ التحصیل بازیگر تئاتر اردیبهشت ماه علی مرادخانی جمله آثار اثر ابتلا دریافت کرده قلبی درگذشت علی سلیمانی بابک خرمدین فروردین ماه دانش آموخته او علاوه دست دادن دیده می شود چشم از جهان دنیا رفت هایی همچون جلال ستاری حوزه سینما تهیه کننده سریال ها فیلم ها متولد سال فعالیت ها ایفای نقش بیش از ۳۰ سال ها بر اثر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۶۵۶۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سرگذشت غمانگیز نخستین زن بازیگر سینمای ایران؛ صدیقه سامی نژاد که بود؟ (+عکس)
دهم اردیبهشتماه سالروز درگذشت بازیگری است که نه تنها به عنوان نخستین هنرپیشه زن ایرانی شناخته میشود بلکه از منظری دیگر او را اولین قربانی در ناتوانیِ بومی کردنِ تفکر مدرن در سینمای ایران میدانند. صدیقه (روحانگیز) سامینژاد بازیگر فیلم «دختر لر» پس از نقشآفرینی در نخستین فیلم خود آنقدر سختی دید که هرگز حاضر به تکرار این تجربه نشد.
به گزارش روزیاتو، نام روحانگیز سامینژاد که متولد سال ۱۲۹۵ در کرمان بود، با بازی در نقش «گلنار» در فیلم «دختر لُر» برای همیشه در تاریخ سینمای ایران باقی مانده است. «دختر لر» نخستین اثر ناطق سینمای ایران است و در سال ۱۳۱۲ توسط خانبهادر اردشیر ایرانی و عبدالحسین سپنتا ساخته شد.
با پخش «دختر لر» در سینماها که با استقبال فراوانی هم روبرو شد، سامینژاد به شهرت رسید اما بعد سرنوشت بسیار تلخی پیدا کرد.
فریدون جیرانی سال ۱۳۸۹ در دورانی که پخش یک مصاحبه با فریماه فرجامی بعد از سالها بیخبری و با تصاویری تکاندهنده از این ستاره سالهای دور سینما واکنشهای تندی را به دنبال داشت، در مطلبی بیان کرد:
زندگی بازیگران در سینمای ایران تلخ است و این فقط مربوط به سالهای پس از انقلاب نیست. از ابتدای ورود سینما به ایران این سرگذشت تلخ تکرار شده است. ۱۳ اردیبهشت سال ۱۳۷۶ یک روز صبح به دفتر مجله سینما زنگ زدند و گفتند روحانگیز سامینژاد مُرده است. من تا آن روز فکر میکردم روحانگیز سامینژاد باید سالها پیش مرده باشد. به خانه خواهرش عالیه زند تبریزی زنگ زدم و دیدم خبر درست است. رفتم خانه عالیه زند تبریزی و فهمیدم سامینژاد بعدازظهر چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۷۶ در سن ۸۶ سالگی در تنهایی مرده و روز پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت در قطعه ۳۴ ردیف ۴۴ شماره ۴۶ در جایی گمنامی خاک شده است. رختخواب سامینژاد وسط خانه بود. تنها میراث این اولین بازیگر سینما یک کیسه نایلونی بود و داخل آن یک بسته سیگار، یک شناسنامه و بروشور تانشده «دختر لر».
این کارگردان سینما همچنین گفته بود:
من قبل از دیدن این میراث، تصویر سامینژاد را در فیلم تهامینژاد دیده بودم که گریه میکرد و دیگر هیچ. «ایران قادری» که یک روز سرشناسترین بازیگر تماشاخانه تهران بود، چه شد؟ چگونه مُرد؟ چه کسی خبر داشت؟ و خیلیهای دیگر. ریشه سرگذشت تلخ بازیگران در سینمای ایران را باید در جامعهای جستجو کرد که نتوانسته است تفکر مدرن را بومی کند و در خود حل نماید. متاسفانه اولین قربانیان این ناتوانی بازیگران زن سینما بودند.
عباس بهارلو – مورخ و پژوهشگر سینما – در سال ۱۳۸۱ مطلبی درباره این بازیگر نوشته بود که در بخشهایی از آن آمده است:
وقتی در سال ۱۳۱۲ فیلمِ «دختر لر» ساخته مشترک خانبهادر اردشیر ایرانی و عبدالحسین سپنتا، که صدیقه سامینژاد در آن نقش «گلنار» را بازی میکرد، در تهران نمایش داده شد، در میان مردمی که برای بار نخست سیمای یک زن ایرانی را بر پرده سینما دیده بودند واکنشهای ناگواری برانگیخت، که بهدرستی روشن نیست ــ و احتمالاً هیچگاه نیز معلوم نخواهد شد ــ که آیا خانم صدیقه سامینژاد تصوری از آن واکنشها در ذهن داشته است یا خیر، و آیا اگر میداشت حاضر به ایفای نقش در آن فیلم میشد؟
گفته میشود که در آن مقطع آوانس اوگانیانس نیز کوششهایی را در زمینه ساخت فیلم انجام میداد و در اینباره بهارلو ادامه داده است:
بهموازات فعالیتهای سختکوشانه اوگانیانس در ایران، عبدالحسین سپنتا و خانبهادر اردشیر ایرانی نیز برای ساختن نخستین فیلم مشترک در هندوستان در جستوجوی بازیگر زنی بودند که زبان فارسی بداند و نقش «گلنار» را در فیلم «دختر لر» بازی کند. تا قبل از دوره پهلویِ اول بازی زنانِ مسلمان در نمایشها و تعزیهها ممنوع بود و بازیگران زنی که در این سالها در فیلمهای اوگانیانس و مرادی ایفای نقش میکردند مانند مادام سیرانوش، لیدا ماطاوسیان، ژاسمین ژوزف، زما اوگانیانس و آسیا قسطانیان (کوستانیان) از بانوان ارمنی بودند که اکثر آنها از صحنه تئاتر به سینما آمده بودند، بههمین دلیل موانع کمتری بر سرِ راه خود داشتند.
سپنتا موفق شد صدیقه (روحانگیز) سامینژاد، همسر یکی از کارکنان کمپانی امپریال فیلم بمبئی، را که از سیزده سالگی از کرمان به هندوستان رفته بود مجاب کند و با این توضیح که نام او بهعنوان نخستین بازیگر زن در تاریخ سینمای ایران ثبت خواهد شد ــ که شد ــ موافقت او و شوهرش، دماوندی، را برای بازی در فیلمش جلب کند. بدین ترتیب گروه هندی ـ ایرانی عبدالحسین سپنتا و اردشیر ایرانی کار خود را در هندوستان آغاز کرد.
«دختر لر» نخستین بار در سیام آبان ۱۳۱۲ در دو سینمای مایاک (دیدهبان) و سپه بر پرده آمد، و نمایش آن، سال بعد از دوم مردادماه ۱۳۱۳ در سینما مایاک تکرار شد، و پس از یک ماه از چهارم آذر نمایش آن در سینما سپه به مدت پنجاه روز ادامه یافت. سپس با یک دو هفته وقفه در همینسینما از نو بر پرده رفت. استقبال از فیلم بسیار پُرشور بود و حتی «مادر بزرگهای خیلی پیر» هم رفتند تا سرگذشت «دختر لر» را بهچشم ببینند.
ایفای نقش گلنار در «دختر لر» موجب شد که صدیقه سامینژاد چنان انگشتنما و زبانزد خاص و عام شود که هم با دشنام روبرو شد و هم با تشویق برخی مردم در شهرهای مختلف.
سامینژاد در سال ۱۳۴۹ یعنی ۳۷ سال پس از نمایش «دختر لر»، در مستندی از محمد تهامینژاد با نام «سینمای ایران از مشروطیت تا سپنتا» حضور یافت و به روایت زندگی دشوار و پر از رنج خود پرداخت.
از تهامینژاد نقل شده است:
اغلب بهطور کنترلنشدهای میخندید و در حالیکه اشک در چشمانش حلقه زده بود به من گفت که هنگام اقامت در هند ایرانیهای متعصب او را مورد ضربوشتم قرارمیدادند و حتی بطری بهطرفش پرتاب میکردند. بهطوریکه همواره مجبور بود همراه با محافظ از استودیو امپریال فیلم خارج شود.
درباره این چهره مستند دیگری با نام «روحانگیز سامینژاد» به کارگردانی مجید فدایی نیز ساخته شده که در ارتباط با زندگی نخستین بازیگر زن سینمای ایران و ایفاگر نقش «دختر لر» است.
سامینژاد در حالی در ۸۰ سالگی از دنیا رفت که خاطرات زیادی از دورانی که «دختر لر» ساخته شد و حواشی پیرامون آن بازگو نشد. فریدون جیرانی که مطالعات زیادی درباره تاریخ سینما دارد، با بیان اینکه چنین اتفاقی فقط مختص نخستین بازیگران سینما نبوده، در مصاحبهای با ایسنا گفته بود:
بسیاری از بازیگران سینما، حرف و تاریخ سینما را با خود به زیر خاک بردند. من بارها به آنها گفته بودم که اجازه بدهید این اطلاعات به نسلهای دیگر انتقال داده شود، اما بسیاری از آنها به این موضوع توجه نکردند.
قدیمیهای معروف، بریدهاند و سعی میکنند که صحبت نکنند، چون معتقدند سالها به آنها بیلطفی شده است و دل پرگلایهای دارند. مثل ناصر ملک مطیعی که من یک بار از او دعوت کردم تا به خانه سینما بیاید و درباره «چهارراه حوادث» (فیلمی به کارگردانی ساموئل خاچیکیان) صحبت کند و هرچه اصرار کردم موافقت نکرد. فردین هم دق کرد، در حالی که میتوانست بازی کند. در یکی از برنامههای تلویزیونی هفت، بعد از سالها آقای افخمی گفت که اگر به تاریخ سینما مراجعه کنید میبینید که بعد از فیلم «گنج قارون» تعداد سینماهای تهران افزایش پیدا کرده است بنابراین نمیتوان نقش فردین را در تاریخ سینمای ایران انکار کرد اما سالها تلاش شد که این نقش را انکار و حذف کنیم اما نتوانستیم. برای همین بعد از فوت او تشییع جنازه باشکوهی شکل گرفت. او میتوانست بازی کند، چرا بازی نکرد؟ اگر بازی میکرد چه اتفاقی میافتاد؟ در سینمای سی سال اخیر که علی بیغمی وجود نداشت، میتوانست نقش یک پدر را بازی بکند.
کانال عصر ایران در تلگرام