به نقل از «ایسنا»

تدفین کودکان در ظروف آشپزخانه

تاریخ انتشار: ۳۰ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۷۷۲۰۲

بخش زیادی از گورهای گورستان نویافته عصرآهن ۲ و ۳ در قره‌تپه سگزآباد شامل تدفین‌های نوزادان و کودکان در سنین مختلف است که با شیوه‌های گوناگون در داخل ظروف آشپزخانه‌ای، به صورت تک‌نفره با هدایای تدفینی و یا در گورهای چندنفره در کنار بزرگسالان قرار گرفته‌اند.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، مصطفی ده‌پهلوان ـ سرپرست هیأت باستان‌شناسی سگزآباد قزوین، با اعلام نتیجه کاوش‌ها در این منطقه، گفت: در فصل پایانی کاوش‌های باستان‌شناسی گورستان نویافته عصرآهن ۲ و ۳ در قره تپه سگزآباد قزوین،  تصمیم بر این گرفته شد که تمام تمرکز پروژه کاوش بر بخش جنوب‌غربی (بخش A) ترانشه ۱۲ گورستان نویافته در ابعاد ۸×۷ متر باشد تا بتوان گاه‌نگاری دقیق و لایه‌نگاری درستی از این گورستان ارائه داد و به درک بهتری از شیوه‌ها و سنت‌های تدفین دوره‌های یادشده رسید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: در کاوشِ ترانشه ۱۲ در تابستان ۱۳۹۸، در گورستان شرقی قره‌تپه شواهد مهمی از چهار لایه تدفین روی هم و در سطح گسترده‌ای یافت شد که به دلیل محدودیت زمان و کمبود اعتبار مالی مورد نیاز، کاوش در لایه‌های زیرین امکان‌پذیر نبود و اطمینانی از لایه‌های بیشتر تدفین و خاک بکر، حاصل نشده بود. در ادامۀ کاوش در تابستان ۱۴۰۰ هدف اصلی دستیابی به لایه‌های پایانی گورستان در اولویت کار قرار گرفت.

این باستان‌شناس افزود: در ادامه روند کاوش در این ترانشه در سال ۱۴۰۰ و در عین ناباوری با لایه پنجم تدفین نیز مواجه شدیم که شامل بافت‌های متراکمی از استخوان‌های جانوری می‌شد و در کنار آن‌ها اسکلت کاملی از یک اسب‌سان به‌دست آمد که کاوش روی این لایه‌ها در حال انجام است.

ده‌پهلوان اظهار کرد: در ترانشه ۱۲ تاکنون ۶۵ گور به ثبت رسیده که به سه شیوۀ تدفین‌های صندوقی یا چهارچینه خشتی، گودالی در خاکستر و ظروف پخت و پز بوده که در جهت‌های شمالی ـ جنوبی، شمال‌غربی ـ جنوب‌شرقی و شرقی ـ غربی قرار داشته‌اند.

به گفته سرپرست هیأت این کاوش، تدفین‌های صندوقی یا چهارچینه خشتی معمولاً به دو صورت تک نفره و چند نفره هستند که تعداد افراد شناسایی شده در آن‌ها گاهی به چهار فرد نیز می‌رسد و در تدفین‌های چند نفره به غیر از یک یا دو اسکلت، معمولاً تدفین‌ها به صورت آشفته است و نظمی در میان آن‌ها دیده نمی‌شود.

وی بیان کرد: این آشفتگی را می‌توان به عواملی از قبیل رانش زمین، نفوذ آب و سیلاب، تخریب‌های جانوری و در برخی موارد تدفین‌های ثانویه نسبت داد.

این باستان‌شناس با بیان این‌که در تدفین‌های تک نفره نیز معمولاً افراد به صورت جنینی در گور قرار می‌گرفته‌اند، افزود: تدفین‌های گودالی در خاکستر نیز اغلب به صورت تک نفره و کاملاً منظم در کنار انباشتی از خاکستر هستند و آشفتگی خاصی در آن‌ها دیده نمی‌شود و مانند تدفین‌های چهارچینه خشتی تک نفره به صورت جنینی در داخل گور قرار دارند.

ده‌پهلوان گفت: بخش زیادی از گورهای این گورستان شامل تدفین‌های نوزادان و کودکان در سنین مختلف است که با شیوه‌های گوناگون به‌دست آمده‌اند و در داخل ظروف آشپزخانه‌ای، به صورت تک نفره با هدایای تدفینی و یا در گورهای چند نفره در کنار بزرگسالان قرار دارند. یافته‌های موجود در این گورها همگی متعلق به عصر آهن ۲ و اوایل آهن ۳ هستند.

به گفته او، از بیشتر گورها بقایای جانورانی از قبیل بز، گوسفند نابالغ، گاو، شتر و اسب به‌دست آمد که نشان از تدفین حیوانات در کنار مردگان دارد.

 این باستان‌شناس با بیان این‌که مجموعه یافته‌های این بخش از نظر کاربرد در سه گروه قرار می‌گیرند، افزود: گروه اول شامل ظروف سفالی می‌شود؛ گونه‌های مختلف ظروف موسوم به ساغر، آبریزدار، لوله‌دار، کوزه و پایه‌دار است. برخی از این ظروف از گونه آشپزخانه‌ای بزرگ هستند که در گورستان‌های عصر آهن همزمان به ندرت مشاهده می‌شوند، در اینجا دیگ‌های سفالی پخت و پز را به تدفین جنین و نوزادان اختصاص داده‌اند.

وی ادامه داد: گروه دوم شامل زیورآلات شخصی و اشیاء تزیینی شامل دستبند، گردنبند و طوق‌های آهنی و مفرغی کامل، سنجاق، مهره‌های مرتبط با دستبند و گردنبند و آویز از جنس صدف، عقیق، مفرغ و خمیر شیشه هستند.

ده‌پهلوان افزود: گروه سوم شامل اشیاء با کاربری خاص است که از مهمترین آن‌ها می‌توان به مهر استوانه‌ای با سبک محلی و آشوری اشاره کرد که نشان از جایگاه قابل توجه این محوطه در حوزه فرهنگی آشور دارد.

سرپرست هیأت باستان‌شناسی مستقر در قره تپه سگزآباد قزوین گفت: بررسی‌های انسان‌شناسی جسمانی و پژوهش‌های ژنتیک، باستان جانورشناسی، سنت‌های تدفینی نادر و شواهد غنی، حاکی از تعاملات و پیوندهای فرهنگی و اقتصادی ساکنان این محوطه با مناطق دوردست لبه غربی فلات ایران و حوزه سیاسی ـ فرهنگی حکومت‌هایی از قبیل آشور و حوزه‌های فرهنگی غرب، شمال و شمال‌غرب ایران است.

او با بیان این‌که تاریخ‌گذاری مطلق یافته‌ها با کمک مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه ورشو انجام گرفت و نتایج آن مهر تأییدی است بر تاریخ‌گذاری نسبی موادفرهنگی عصرآهن ۲ و ۳ این محوطه از ۱۰۵۰ تا ۸۲۰ پیش از میلاد، اظهار کرد: در میان یافته‌های این گورستان، مهره‌های زینتی از جنس آنتیموان با خلوص بالای ۹۰ درصد به‌دست آمد که گویای پیچیدگی کارگاه‌های فلزکاری این عصر است.

به گفته این باستان‌شناس، روی یافته‌های این گورستان پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله‌های دکتری متعددی در حوزه‌های باستان‌شناسی، باستان‌سنجی، ژنتیک، ایزوتوپ‌های پایدار، رسوب‌شناسی و مرمت در حال انجام و مقالاتی در دست انتشار است.

وی هچنین گفت: در پروژه کاوش آموزشی یادشده بخش زیادی از توجه و توان هیأت کاوش صرف آموزش مهارت‌های فنی و عملی دانشجویان در کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناختی از قبیل عکاسی حرفه‌ای در حین کاوش، طراحی فنی یافته‌ها، نقشه‌برداری، حفاظت و مرمت، شیوه‌های درست نمونه‌برداری یافته‌ها برای بررسی‌های آزمایشگاهی، باستان جانورشناسی، انسان‌شناسی جسمانی باستان گیاه‌شناسی و ... شد.

ده‌پهلوان بیان کرد: امیدواریم نتایج علمی این پروژه بتواند سهم مهمی در روشن ساختن ابهامات دانش باستان‌شناسی عصر آهن ۲ و ۳ شمال فلات ایران داشته باشد.

تپه باستانی سِگزآباد در دشت قزوین و در منطقه بوئین زهرا واقع شده که قدمت آن به اواخر هزاره دهم پیش از میلاد تا دوره هخامنشی می‌رسد. آثاری از این تپه به دست آمده که به دوره مادها تا هخامنشی برمی‌گردد. همچنین دوره استقرار عصر آهن در این منطقه تایید شده است.

سگزآباد را نخستین بار سال ۱۳۴۹ عزت‌الله نگهبان ملقب به پدر باستان‌شناسی ایران کاوش کرد. این کاوش‌ها توسط دانشکده باستان‌شناسی دانشگاه تهران کماکان ادامه دارد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: میراث فرهنگی باستان شناسي یافته های باستان شناسی عصر آهن محوطه سگزآباد قزوين گورستان تاریخی باستان شناس باستان شناسی صورت تک نفره ده پهلوان یافته ها آهن ۲ و ۳ تدفین ها عصر آهن لایه ها شیوه ها قره تپه کاوش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۷۷۲۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افشای راز «نفرین توت عنخ آمون» که بیش از ۲۰ نفر را کشت

هنگامی که گروهی از محققان در سال ۱۹۲۲ مقبره «شاه توت» را باز کردند، مجموعه‌ای از اتفاقات منجر شد تا ۲۰ نفر از آن‌ها هر کدام به شیوه‌ای عجیب کشته شوند. اتفاقی که به «نفرین توت عنخ‌آمون» معروف شد. حالا یک دانشمند ادعا می‌کند که علت این راز عجیب را کشف کرده است.

به گزارش روزیاتو، متون مصر باستان تهدید کرده‌اند که هرکسی که بقایای یک عضو مومیایی‌شده خانواده سلطنتی را بر هم بزند، بر اثر بیماری که هیچ پزشکی توان تشخیص آن را ندارد کشته خواهد شد. با این حال راس فلوز معتقد است که یک دلیل بیولوژیکی پشت این مرگ‌های مرموز وجود داشته است.

هاوارد کارتر اولین دانشمندی که وارد مقبره توت عنخ‌آمون شد

این مطالعه مشخص کرد که علت مسمومیت با تشعشعات، ناشی از عناصر طبیعی حاوی اورانیوم و زباله‌های سمی است که عمداً داخل آرامگاه مهر و موم شده قرار داده شده بود.

سطح تشعشعات داخل مقبره توت عنخ آمون به قدری بالاست که هر فردی که با آن تماس پیدا کند به احتمال زیاد به دوز کشنده بیماری تشعشع و سرطان مبتلا می‌شود.

فلووز در مطالعه خود نوشت: «جمعیت مصر چه در دوران باستان و چه معاصر با بروز غیرمعمول سرطان‌های مربوط به فرآیند خونسازی، استخوان/خون/لنف روبه‌رو بوده‌اند که علت اصلی شناخته‌شده آن قرار گرفتن در معرض اشعه است».

قرار گرفتن در معرض این مواد می‌تواند منجر به سرطان‌های خاصی شود، مانند سرطانی که جان هاوارد کارتر باستان‌شناس را گرفت. او اولین فردی بود که بیش از ۱۰۰ سال پیش پا به درون مقبره شاه توت گذاشت و تابوت حفاظت‌شده فرعون را پیش روی خود دید.

هاوارد کارتر (راست) در حال قدم زدن با لرد کارناروون (چپ) بیرون مقبره توت عنخ‌آمون در سال ۱۹۲۲

لرد کارناروون تا سال‌ها اولین قربانی «نفرین فرعون» تلقی می‌شد

کارتر در سال ۱۹۳۹ پس از مبارزه‌ای طولانی با لنفوم هوچکین که گمان می‌رفت ناشی از مسمومیت با تشعشعات باشد، درگذشت.

لرد کارناروون، سرمایه‌گذار بریتانیایی این پروژه و یکی دیگر از مردانی که به آرامگاه پر از گنجینه قدم گذاشت، پنج ماه بعد از این کشف بر اثر مسمویت خونی ناشی از گزش شدید پشه درگذشت. او اولین قربانی نفرین فرعون بود.

ناهار در مقبره؛ تمام باستان‌شناسان حاضر در این عکس در دهه ۵۰ زندگی‌شان درگذشتند

سایر افراد درگیر در این حفاری بر اثر خفگی، سکته مغیز، دیابت، نارسایی قلبی، ذات‌الریه، مسمومیت، مالاریا و قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس جان باختند. همه آن‌ها در دهه ۵۰ سالگی خود از دنیا رفتند.

آرتور ویگال، مصرشناس بریتانیایی، که در مراسم بازگشایی مقبره توت عنخ‌آمون شرکت کرده بود به بال و پر دادن به افسانه نفرین متهم شد. او به همکارانش گفته بود که کارناروون پس از ورود به مقبره «در عرض شش هفته» خواهد مرد. خود ویگال هم در ۵۴ سالگی بر اثر سرطان درگذشت.

در حالی که می‌توان این مرگ‌ها را عجیب دانست، نظریه نفرین نیز احتمالاً با اتفاقات عجیبی که هنگام باز شدن مقبره اتفاق افتاد تقویت شده است.

طبق گزارش نشنال جئوگرافیک، در حول و حوش زمانی که حفاری‌ها مقبره را باز کردند، قاهره دچار قطعی برق عجیب و طوفان شن شد.

در یک نقطه دیگر در طول حفاری، سگ مورد علاقه کارناروون ظاهراً زوزه‌ای هولناک کشید و ناگهان افتاد و مُرد.

با این حال، این رادیواکتیویته تنها به مقبره شاه جوان ختم نشده است. مطالعات مدرن سطوح بسیار بالایی از تشعشعات را در مقبره‌های مصر باستان، در حد ۱۰ برابر استاندارد‌های ایمنی پذیرفته شده، تأیید می‌کند.

این مطالعه که در Journal of Scientific Exploration منتشر شد، توضیح داد که سطوح بالای تشعشعات در ویرانه‌های مقبره پادشاهی قدیم، در دو مکان در جیزه و در چندین مقبره زیرزمینی در سقارا نیز ثبت شده است. همین نتیجه در سرتاسر مقبره اوزیریس در جیزه نیز یافت شد.

گلدان‌های حاوی مواد ناشناس که زیر هرم پله‌ای کشف شدند

مطالعات دیگر مستقیماً گاز رادون را در مکان‌های مختلف مقبره‌های سقارا اندازه‌گیری کرده‌اند.

هزاران گلدان حفاری شده در زیر هرم پله‌ای در دهه ۱۹۶۰ حاوی بیش از ۲۰۰ تن مواد ناشناس بود که هنوز شناسایی نشده‌اند و این نشان می‌دهد که سموم با بقایای مومیایی دفن شده‌اند.