رقابت ترکیه و ایران در آسیای میانه/ زیر خاکستر داغتر از شعله است!
تاریخ انتشار: ۱۱ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۲۷۵۹۷۵
آفتابنیوز :
ترکیه یکی از طرف های فعال در کشمکش برای دستیابی به نفوذ در آسیای میانه است و به رغم نداشتن ارتباط مستقیم جغرافیایی با این منطقه، از ابزارهای ایدئولوژیک و فرهنگی و اقتصادی برای نفوذ مورد نظر بهره برداری می کند. تحرکات سریع ترکیه برای نفوذ در آسیای میانه بعد از فروپاشی اتحاد شوروی را می توان در چارچوب رقابت با فدراسیون روسیه و جلوگیری از نفوذ رقبای منطقه ای به ویژه ایران تفسیر کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ترکیه در تعامل سیاسی با کشورهای آسیای میانه تلاش کرد خود را کشوری الگو معرفی کند که دموکراسی غربی را با مدل حکومت اسلامی در آمیخته است. ولی این تبلیغات، تاثیر مورد نظر مقامات ترکیه را ایجاد نکرد چرا که کشورهای تازه استقلال یافته از اتحاد شوروی، ساختاری همگون نداشتند و با طوفانی از مشکلات داخلی مواجه شدند که آنها را مجبور کرد برای حل مشکلات به طرف های مختلف بین المللی و منطقه ای متمایل شوند.
ایران در نزدیک شدن به کشورهای آسیای میانه دو موضوع امنیت و رقابت منطقه ای را مدنظر داشت تا از یک طرف راه را به روی دیگر قدرت های منطقه ای برای بهره برداری از شکاف های سیاسی در کشورهای این منطقه ببندد و از سوی دیگر خطرات امنیتی ناشی از نفوذ قدرت های بین المللی مثل آمریکا و روسیه و همچنین قدرت های منطقه ای مثل ترکیه و اسرائیل و کشورهای خلیجی را کاهش دهد.
ایران در ابتدا برای نفوذ در کشورهای آسیای میانه از برگه ایدئولوژی – انقلابی استفاده کرد تا نیروهای نوپای منطقه را به سمت اردوگاه خودش بکشاند ولی این تلاش ها به علت تمایل نخبگان این کشورها به لائیسیته و رهایی از کشمکش های دینی، با شکست مواجه شد. پس از آن، ایران به استفاده از ابزار فرهنگ و میراث مشترک روی آورد ولی در این مسیر هم به علت حساسیت نخبگان منطقه که نگران نفوذ ایدئولوژیکی و فرهنگی ایران بودند، به موفقیت مدنظر خود دست نیافت.
ایران سپس سیاست خود را تغییر داد و به سمت ایجاد شراکت اقتصادی و افزایش مبادلات تجاری به عنوان مسیری واقعگرایانه برای ورود به منطقه آسیای میانه پیش رفت و توانست مبادلات تجاری خود را با کشورهایی مانند ترکمنستان و تاجیکستان و ازبکستان و همچنین قرقیزستان و قزاقستان به میزان چشمگیری توسعه دهد. ایران همچنین خود را به عنوان بهترین مسیر دستیابی کشورهای آسیای میانه به آبهای آزاد برای رسیدن به بازارهای بین المللی معرفی کرد.
رقابت ترکیه و ایران و روسیه و چین و آمریکا برای نفوذ در آسیای میانه با منابع انرژی این کشورها ارتباط دارد. قزاقستان و ترکمنستان دو کشور ثروتمند منطقه از نظر نفت و گاز هستند ولی سیطره بر مسیرهای انتقال نفت و گاز نیز به اندازه خود منابع اهمیت دارد. به همین علت کشمکش های منطقه ای و بین المللی در آسیای میانه حول محور سیطره بر خطوط انتقال انرژی دور می زند.
پنج مسیر اصلی برای انتقال منابع انرژی از آسیای میانه به بازارهای جهانی وجود دارد که مسیر ایران یکی از آنهاست. اما مشکلات مالی و اقتصادی ایران، این گزینه را محدود کرده است. همچنین الگوی اقتصادی منزوی ایران در سطح بین المللی، کشورهای آسیای میانه را به شراکت اقتصادی با ایران تشویق نمی کند. با این حال ایران به تلاش برای تقویت روابط اقتصادی خود با این کشورها در چارچوب سیاست نگاه به شرق ادامه می دهد. نتیجه این تلاش ها، عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای بوده است. البته این عضویت بیش از آن که موجب تقویت جایگاه ایران در آسیای میانه شود، به ایران کمک می کند تا از فروپاشی کامل اقتصاد خود جلوگیری کند.
منبع: ایندیپندنت /ترجمه از دیپلماسی ایرانی
منبع: آفتاب
کلیدواژه: ترکیه و ایران کشورهای آسیای میانه آسیای میانه برای نفوذ منطقه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۲۷۵۹۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وزیر امور خارجه: امنیت خلیج فارس فقط با مشارکت کشورهای ساحلی تأمین میشود
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، خلیج فارس را «نامی جاودانه و میراثی جهانی» توصیف کرد و نوشت «در تاریخ ایران دهم اردیبهشت روزی است که یادآور از خودگذشتگیهای مردمانی دلاور که با مجاهدت خود، پایان اشغال و استعمار پرتغالی بر سواحل جنوبی را پس از سالها رقم زدند».
وزیر خارجه ایران در پیام خود به مناسبت «روز ملی خلیج فارس» نوشت: خلیجفارس پهنه بینظیر مواصلاتی میان اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی است و از نظر راهبردی، بخشی از یک نظام ارتباطی مهم جهانی است که اقیانوس اطلس، دریای مدیترانه، دریای سرخ و اقیانوس هند را در بر دارد. اهمیت خلیج فارس در ابعاد تاریخی، تمدنی، جغرافیایی، فرهنگی و از جهات گوناگون اقتصادی، سیاسی، حملونقل، انرژی و ژئوپلیتیک از توضیح و تکرار بینیاز است. به همین دلیل است که اهمیت این پهنه آبی در سراسر جهان بسیار قابل توجه است.
او با اشاره به اینکه «در نگاه و باور جمهوری اسلامی ایران، امنیت مقولهای پیچیده، متکثر، چند بعدی و تفکیک ناپذیر است که صرفاً با همکاری دست جمعی و از طریق تقویت پیوندها و ایجاد سازوکارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی محقق خواهد شد»، نوشت: در همین راستا معتقدیم امنیت خلیج فارس فقط با مشارکت تمامی کشورهای ساحلی تامین خواهد شد و در این مسیر، استثناء و تجاهل نسبت به هیچ کدام از کشورها پذیرفته نیست و جمهوری اسلامی ایران در زمینه ارائه پیشنهاد و ابتکار در این حوزهها، همواره پیشقدم بوده است.
دیپلمات عالیرتبه ایران با بیان اینکه «جمهوری اسلامی ایران با توجه به ارزشها و پیوندهای مشترک با مردم منطقه همواره در کلیه زمینهها از پدیدههای زیست محیطی و گردشگری گرفته تا امنیت نظامی و روابط اقتصادی آماده همکاری و در اختیار قرار دادن ظرفیتها و مزیتهای خود در مسیر توسعه پایدار خلیج فارس بوده است»، تاکید کرد که ایران «با برخورداری از ظرفیتهای گسترده خدادادی و کسب پیشرفتهای گسترده در عرصههای مختلف، آمادگی دارد تا این دستاوردها را در خدمت به صلح، ثبات، توسعه و پیشرفت منطقه و ارزشهای مشترک دیرپای آن قرار دهد».
امیرعبداللهیان در ادامه نوشت: هرچند نام خلیج فارس با ایران و ایرانی عجین شده اما در عین حال خلیج فارس محملی برای همسایگان ابدی و خانهای برای همه ملتهای پیرامون آن است. از همین رو، دولت سیزدهم در راستای سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند و نصبالعین قرار دادن سه اصل عزت، حکمت و مصلحت، بازتعریف و بازتنظیم روابط با همسایگان را مد نظر قرار داد و نه در شعار بلکه در عمل نشان داد که مجدانه به دنبال تبدیل خلیج فارس به گرانیگاه سیاست همسایگی و صلح و ثبات در منطقه از راه تعامل و گفتگو بین دو ساحل این گستره آبی است.
وزیر خارجه ایران ویژگی مهمی که وجه شناسه امروز برای خلیجفارس است را «روحیه مبارزاتی ساحلنشینان سلحشور که اشغال و حضور بیگانگان را برنمیتابند» توصیف کرد و ادامه داد: بخش اعظم نابسامانیهای موجود در خلیج فارس به واسطه دخالت و حضور قدرتهای خارجی در منطقه بوده که درک سطحی، برداشتی نادرست و منفعت محور از تحولات آن دارند. دخالت و نقشآفرینی کشورهای فرامنطقهای نه تنها موجب ثبات و امنیت مردمان این دیار نشد، بلکه مسیر همکاریهای مسالمتآمیز را به مواجهه و واگرایی سوق داد.
او نوشت: در حالیکه آمریکا و غرب به دنبال فروش تسلیحات بیشتر و متنوعتر به کشورهای منطقه هستند، جمهوری اسلامی ایران با اتکاء به نفس، عقلانیت سیاسی، رفتار مسولانه و روابطی مودتآمیز به دنبال اتصال جنوب این پهنه تاریخی به آسیای میانه، قفقاز و دریای سیاه بوده تا منافع همه ملتهای منطقه را مورد توجه قرار دهد. ایران، به عنوان یک کنشگر بزرگ و توانمند، با تکیه بر ظرفیتهای عظیم خود و ایمان به توانمندیهای نهفته در خلیج فارس و داشتههای کشورهای این حوزه، برای کمک به پیشرفت و تعالی ملل مسلمان منطقه اطمینان کامل دارد. فراموش نکنیم ما با همه تمایزها و تفاوتهای فرهنگی، زبانی، نژادی، مذهبی و فکری قرنهاست در کنار یکدیگر زیست مشترک داشتهایم و به یقین برای نسلهای آینده نیز باید سرنوشتی مشترک توام با همزیستی مسالمتآمیز و همبستگی اجتماعی را به ودیعه بگذاریم.
امیرعبداللهیان همچنین نوشت: اینک با درک و مطالعه این تجربه، جمهوری اسلامی ایران بر آن است تا در مشورت و همکاری با همسایگان خود یک الگوی بومی برای ثبات و امنیت منطقه استراتژیک غرب آسیا را پیشنهاد کند. در این خصوص وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران آمادگی آن را دارد تا در همفکری و جلب نظرات سازنده مراکز مطالعاتی و اندیشمندان صاحب نام کشورهای منطقه، نگرش مفهومی مورد نظر را غنا بخشد.
وزیر خارجه ایران به حوادث غزه و حملات رژیم صهیونیستی به مردم این باریکه نیز اشاره کرد و نوشت: امروز در حالی نام جاودان خلیج فارس را گرامی میداریم که تحولات مهمی در اطراف ما به ویژه در شامات که ارتباط تاریخی با خلیج فارس دارد در جریان است. قطعا دفاع از فلسطین و فروکاستن از آتش افروزی رژیم صهیونیستی تاثیرات مثبتی در منطقه مهم و حساس خلیج فارس نیز خواهد داشت.
امیرعبداللهیان در پایان ابراز امیدواری کرد که «خلیج فارس همواره امن، با ثبات و پر رونق محیطی برای آرامش مردمان شمال و جنوب آن باشد».
منبع: خبرگزاری ایسنا