به نقل از «ایرنا»

سینمای کودک ظرفیتی تاثیرگذار که تاکنون از آن استفاده نشد

تاریخ انتشار: ۲۱ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۳۷۰۳۳۲

سینمای کودک و نوجوان با فیلم های سرنوشت ساز و جهان شمول اثرگذاری عمیقی از جمله در تعلیم، تربیت و انتقال فرهنگ به آینده سازان کشور دارد و به اعتقاد کارشناسان زیربنای رشد و توسعه کشور در دست تربیت مناسب کودکان است تا پاسخگوی نیازهای حقیقی و واقعی جامعه باشد.

تولید فیلم و محتوای مناسب بیشتر، پشتیبانی پخش فیلم کودکان در مناطق و پخش مدام آن در تلویزیون و مدارس، تقویت کانون وپرورش فکری و مراکزی که تولید فکر و محتوا می کنند، راه اندازی جشنواره تولید فیلم و تدوین فیلمنامه قوی و نیاز روز در رفع چالش های فراروی سینمای کودک و نوجوان بسیار تاثیرگذار است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

خبرگزاری جمهوری اسلامی استان گلستان در همین ارتباط در حاشیه برگزاری سی و چهارمین جشنواره بین المللی سینمای کودکان و نوجوانان میزگردی با حضور احمدرضا اسعدی بازیگر سینما و تئاتر، معصومه خامسی کارگردان و تدوینگر، کوروش غلامی کوتنائی استادیار گروه آموزشی علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه گلستان، سعید صالح  آبادی کارگردان و بازیگر، ضحی مارزلو  و عرشیا قلیش لی داوران نوجوان این جشنواره برگزار کرد.    
این صاحبنظران با اشاره به ظرفیت‌های برجسته سینمای کودک و نوجوان در حوزه های مختلف و تاثیرگذاری بر توسعه و تحولات جامعه تاکید کردند که تلاش برای استفاده از ظرفیت سینما در پرورش و آموزش کودکان باید بیش ازپیش در دستور کار نهادها و مسوولان امر قرار گیرد.

سینمای کودک ابزار قدرتمند در انتقال فرهنگ
استادیار گروه آموزشی علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه گلستان در این میزگرد ایرنا گفت: سینمای کودک و نوجوان نقش اساسی در انتقال فرهنگ پویا به نسل امروز و نسل های آینده دارد و به نوعی یکی از ابزارهای بسیار قدرتمند است.
کوروش غلامی کوتنائی اظهارداشت: سینما بازتابی از مسائل اجتماعی ما می تواند باشد و فیلم های مساله محور به یقین قادر به پاسخ گویی نیازهای جامعه و به خصوص کودکان و نوجوانان است.
وی تصریح کرد: بسیاری از ارزش های فرهنگی و اجتماعی از طریق سینمای کودک و انیمیشن ها قابل انتقال است، فیلم ها و انیمیشن های غربی خیلی هنرمندانه ارزش های جامعه مدرن را به کودکان القا و آموزش می دهند.
استادیار گروه آموزشی علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه گلستان یادآور شد: باید توجه داشت که از طریق سینمای کودک و نوجوان بسیاری از مفاهیم قابل انتقال است و فیلم ها تنها جنبه های فانتزی و سرگرم کننده نداشته باشند.
غلامی کوتنائی بیان کرد:  به عنوان مثال فیلم سینمایی  ساز دهنی، ساخته امیر نادری با نمایش دنیای کودکانه در ژانر( گونه یا نوع خاصی از اثر ادبی، هنری، و مانند این ها.  ) معناگرای اجتماعی و نمادین سینمای کودک ایران بی نظیر است.

لزوم برنامه ریزی مدون 
وی تصریح کرد: جوامعی برای آینده کودکان خود کار می کنند که برنامه ریزی مدون برای آینده کشورشان داشته باشند، اگر ملت و دولت اعتقادی به آینده داشته باشد به یقین سرمایه گذاری در آموزش و تربیت کودکان و نوجوانان می کردند.
استادیار گروه آموزشی علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه گلستان گفت: وقتی برای آموزش کودکان سرمایه گذاری می کنیم سودآوری آن در بلند مدت مشاهده خواهد شد.برای آینده مملکت اخلاق کاسب کارانه را باید کنار گذاشت.

غلامی کوتنائی اظهارداشت: رسانه ها، هنرمندان و معلمان در کنار اقدامات سرگرم کننده روحیه مطالبه گری را با زبان کودکانه آموزش دهند و به تقویت آن بپردازند.
کودکان معلمانی تاثیرگذار هستند

بازیگر با سابقه سینمای کودک و نوجوان گفت: کودکان معلمانی تاثیرگذار هستند و با آنها می توانیم رشد کنیم،  یاد بگیریم و به تعالی برسیم و امروز باید با کودکان و برای کودکان باشیم در حالی که برخی از معلمان و به خصوص معلمان هنر گویی نسبتی با کودکان ندارند.
احمدرضا اسعدی اظهارداشت: برخی کارها عالی اقتباس شده است  از جمله  فیلم سارا داریوش مهرجویی از نمایشنامه خانه عروسک نوشته هنریک ایبسن نتیجه  ماندگاری داشت البته اقتباس هنری با شعور و خلاقیت انجام شود نتایج عالی و ماندگاری خواهد داشت.

این بازیگر گرگانی بیان کرد:  تئوری انتخاب با شعور و سلیقه کودکان اتفاق می افتد و تنوع، معجزه خلقت است، آموزش مداوم کره جنوبی در جهان رتبه برتر را دارد، چرا؟ چون به مربع  ادبیات، فلسفه، تاریخ و جامعه شناسی در آموزش خود توجه جدی دارد.
اسعدی اظهارداشت: چنانچه در دانشگاه ها و مدارس هنری و غیر هنری به این مربع برای پرورش و آموزش توجه شود ما بهترین جایگاه ها را در دنیا خواهیم داشت.
وی تصریح کرد: سینمای کودک آثار فاخر بسیاری از جمله یادگاری، گلنار، مدرسه پیرمردها، دزد عروسک ها را به یادگار گذاشته است اما در جشنواره سینمای  کودکان و نوجوانان جای  شاعران، نویسندگان، هنرمندان و منتقدان سرشناسی چون مسعود کرامتی خالی است.
وی اضافه کرد: بسیاری از بازیگران، کارگردانان، کودک کاران متخصص، اعضا فعال انجمن دوستداران کودک و مشاوران شهر دوستدار کودک  از جمله سعید صالح آبادی که یکی از سرشناسان این حوزه در استان گلستان است به سی و چهارمین جشنواره فیلم کودک و نوجوان دعوت نشدند.
اسعدی ادامه داد: در این جشنواره بین المللی اطلاع رسانی ها بسیار ضعیف بوده است و گویا تبلیغاتی درستی برای آگاه سازی مخاطبان کودک و نوجوان  انجام ندادند.
این بازیگر با سابقه سینمای کودک و نوجوان گفت: داوری  مخاطبان رده سنی کودک و نوجوان برای جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان گویا عجله ای انتخاب شدند و درست تر این بود که تمام کودکان با فرصت های یکسان در این داوری بتوانند شرکت کنند ولی به علت اطلاع رسانی کم و یا دیرهنگام بسیاری از بچه ها از داوری در جشنواره محروم شدند.

 فرهنگ و هنر همانند رشته های ورزشی به سرمایه گذار نیاز دارد
این فعال حوزه فرهنگی بیان کرد: گلستان از نظر حمایت مباحث هنری و فرهنگی مثل سینما و تئاتر از نظر حمایت فقیر است در حالی که سرمایه گذاران زیادی در استان هستند این در حالی است که دولت از سرمایه گذاران حمایت می کند ولی گویی به دلیل عدم آشنایی با فرهنگ و هنر جرات و رغبت سرمایه گذاری در این بخش را ندارند.
بازیگر سینما و تلویزیون ادامه داد : گلستان دیار هنر و فرهنگ است ولی مردم استان با جان و دل همانند استان هایی چون اصفهان حمایت نمی کنند.
اسعدی بیان کرد: گلستان در تئاتر، موسیقی و بسکتبال جایگاه شناخته شده ای در کشور دارد ولی تمام حمایت ها و سرمایه گذاری ها فقط در رشته ورزشی بسکتبال می شود که به یقین در استان فرهنگ، هنر و به ویژه سینمای کودک و نوجوان نیاز به سرمایه گذاری و حمایت دارد.
به گفته وی برگزاری کارناوال های شادی برای کودکان و نوجوانان نیازمند توجه ویژه و همت مضاعف مردم  است، آموزش و پرورش ، شوراهای شهر و در جلسات مدیران باید توجه به نشاط کودکان را محوریت قرار دهند و برای بودجه و سرمایه گذاری در این بخش همت کنند.

ضرورت توجه به خلاقیت و نوآوری 
مدرس هنرهای زیبای استان گلستان در این میزگرد هنری ایرنا گفت: برای جلوگیری از کارهای کلیشه ای و دور شدن کودکان از سینما باید خلاقیت و نوآوری داشت و از افرادی که آثار خلاق دارند بدون ممیزی حمایت شود.
معصومه خامسی اظهارداشت: چنانچه  بودجه ها توسط افراد مختلفی از تهیه کنندگان جذب شود از دلسردی فعالان حوزه کودک و نوجوان می کاهد که به خلق آثار خلاق و با کیفیت منجرخواهد شد.
کارگردان و تدوینگر صدا و سیمای گلستان تصریح کرد: سینمای کودک و نوجوانان نیازهای اساسی فراوان از جمله  فضایی متفاوت و دلنشین سینما برای اکراین فیلم های کودک و نوجوان ها همراه با طراحی بوفه های مختص این قشر دارد.
وی افزود: همچنین باید زمینه ای برای استفاده از  وضعیت فکری و تاثیر خوب سینما برای کودکان و نوجوانان فراهم شود و از فیلمسازهای خوب برای تولید کارهای بهتر و جذاب‌تر برای مخاطبان این قشر استفاده شود.
این استاد سینما ادامه داد:  برای بالا بردن سطح فیلمسازی و کارگردانی از کارشناسان و فعالان حوزه کودک و نوجوان برای  پیشرفت بهتر فیلم های این حوزه استفاده شود.
 خامسی اظهارداشت : فیلم نامه، محتوای فیلم و کارکترهای خاص علاوه بر ماندگاری اثر در افکار بچه ها به یادگیری نکته های آموزشی کمک می کند، چنانچه شخصیت های اصلی فیلم کودک و نوجوان به بازیگران خاص حوزه کودک اختصاص یابد که باعث می شود شخصیت فیلم های اثرگذار تعلیمی، تربیتی و آموزشی کودکان و نوجوانان در اجتماع بزرگ و ماندگار شوند و  به یک الگوی تاثیرگذار برای توسعه و پیشرفت تبدیل شوند.

اطلاع رسانی ضعیف نقطه ضعف جشنواره  
بازیگر، کارگردان تئاتر و سینمای استان گلستان گفت: نقطه ضعف سی و چهارمین جشنواره بین المللی کودکان و نوجوانان  اطلاع رسانی ضعیف آن بود که نه تنها کودک و نوجوان استان اطلاعی از این  جشنواره نداشتند بلکه افراد متخصص حوزه کودک مطلع نبودند.
سعید صالح آبادی اظهارداشت: به یقین تبلیغات شفاف و صحیح در اطلاع رسانی و جذب مخاطبان کودک و نوجوان  این جشنواره می توانست تاثیرگذار باشد ولی مورد غفلت واقع شده است.
وی خاطرنشان کرد: طراحی بنر برای مخاطب کودک و نوجوان باید با برنامه ریزی های بلند مدت صورت گیرد که بتواند زیبایی، سادگی و خوانایی را به مخاطبانش انتقال دهد که متاسفانه در بنرهای نصب شده سطح شهر این جشنواره اطلاعات برگزاری به روشنی به کودکان که سوادی داشتند، منتقل نشد.
این عضو فعال انجمن دوستداران کودک استان گلستان افزود: جایگاه کودک در اجتماع آنقدر والاست که نیاز دارد به آن توجه شود و سینما می تواند ما را در شناخت این جایگاه کمک کند.

سازمان ها و نهادها به سینمای کودک توجه کنند
وی اظهارداشت: یکی از مشکلات سینمای کودک و نوجوان ما این است که نهادها و سازمان‌ها روبروی هم قرار گرفتند، زمانی که نهادهایی چون کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، شهرداری، فرهنگ و ارشاد و آموزش و پرورش در کنار یکدیگر باشند مشکلات و چالش های این بخش و به خصوص سینمای کودک رفع خواهد شد.
این مشاور شهر دوستدار کودک گرگان تصریح کرد: برنامه ها و فیلم های کودک و نوجوان چنانچه از جنس آنان و با کودک برای کودک باشند موفق می شوند که البته ما در این حوزه به یک بازنگری کلی نیاز داریم.
بازیگر، کارگردان تئاتر و سینمای استان گلستان همچنین گفت: کودکان از کارهایی که خارج از ایران تولید می شود استقبال فراوانی می کنند چرا؟ چون با استفاده از موزیک، ترانه و محیط کامل کودکانه زیبایی، حس و حال خوب را به کودکان انتقال می دهند.

مکان سینمایی مختص کودکان و نوجوانان نیاز داریم  
صالح آبادی اظهارداشت: سینمای اختصاصی کودکان و نوجوانان برای تماشای فیلم های کودکانه در سراسر ایران وجود ندارد و تنها سینمای اختصاصی اکنون در تهران وجود دارد که تمام امکانات کودکانه را برای تماشای فیلم مهیا کرده است.  
وی تصریح کرد: ایران نیز برای سرمایه گذاری در آینده مملکت نیازمند توجه به سینمای کودک و نوجوانان است مانند  سینمای غرب که به کودکان و نوجوانان توجه ویژه ای شده است.
وی افزود: چنانچه سرمایه گذاران ما به فکر کودکان و نوجوانان نباشند این قشر ضعیف مجبور به تماشای فیلم های بزرگسالان از جمله نهنگ عنبر، چارچنگولی و تگزاس می شوند.
این بازیگر تئاتر و سینما ادامه داد: گلستانی ها و به خصوص گرگانی ها گویا نیازی نمی بینند برای سرمایه های آینده خودشان سرمایه گذاری کنند در حالی که کار برای کودکان و نوجوانان بهترین سوددهی را در توسعه  اقتصادی، فرهنگی، هنری و آموزشی خواهد داشت.

جنبه های آموزشی نیاز سینمای کودک و نوجوان 
ضحی مارزلو داور ۱۵ ساله سی و چهارمین جشنواره بین المللی کودک و نوجوان گفت: نسل من به فیلمنامه های تعلیمی و آموزشی بیشتر از جنبه های سرگرمی فیلم نیازمند است.
وی بیان کرد: فیلم های جشنواره گاهی فقط جنبه سرگرمی داشت و گاهی تعلیمی ولی ما به فیلم های سرگرمی و آموزشی در کنار هم نیاز داریم، بیشتر فیلم ها و انیمشین های ایرانی فقط جنبه وقت گذرانی بدون اندیشه را دارند بخاطر همین نسل من گاهی جذب فیلم ها و انیمیشن های غربی که رنگ، موسیقی، آموزش و سرگرمی را باهمدیگر دارند می شوند.
این داور نوجوان ادامه داد: چنانچه تهیه کنندگان، فیلمسازان  و کارگردانان خود را گاهی جای ما بگذارند شاید این بی رغبتی نسل ما به سینمای کودک و نوجوانان از بین ببرند.
مارزلو اظهار داشت: اگر کارگردانان، فیلمسازان، تهیه کنندگان، بازیگران و سرمایه گذاران عاشق کودکان باشند بیش از ۱۰۰ ساعت هم باشد برایشان وقت خواهند گذاشت و نتیجه مثبت آن را هم در نسل من می بینند.

سینمای کودک و نوجوان نیازمند انسجام موضوعی است
عرشیا قلیش لی داور نوجوان  ۱۲ ساله سی و چهارمین جشنواره بین المللی سینمای کودک و نوجوان گفت: در این جشنواره گاهی فیلم های دیدم که انگار ۲ بخش جدا و بدون ارتباط بودند که البته برای رساندن پیام به مخاطبان خود نتوانستند موفق عمل کنند و سینمای کودک و نوجوان امروز نیازمند انسجام موضوعی است.
وی انتخاب موضوع خوب را دلیل جذابیت انیمیشن ها و فیلم های خارجی برای کودکان و حتی بزرگترها دانست و یادآور شد: در انیمیشن پاندای کونگ فوکار این جشنواره مخاطب کودک را به خوبی شناخته شده و برای افراد مختلف هم به نوعی مطلبی را غیرمستقیم به مخاطب انتقال می دهد.
قلیش لی که برای دومین سال داوری این جشنواره را برعهده گرفت، تصریح کرد: فیلمسازان فیلم هایی برای رده سنی ما کودکان بسازند تا پیام و داستانی آموزنده داشته باشد تا والدین ما اجازه حضور در سینما را به ما بدهند و حتی این جشنواره بین المللی فرهنگ کشورهای مختلف را به تصویر می کشد که برای رده سنی ما خیلی مهم است.

سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان به دبیری علیرضا تابش با مشارکت سازمان سینمایی، بنیاد سینمایی فارابی و شهرداری اصفهان امسال از ۱۶ تا ۲۱ مهر ۱۴۰۰ (۸ تا ۱۳ اکتبر ۲۰۲۱) با شعار «سینما، سرزمین خیال»، به‌صورت ترکیبی و در ۲ بخش حضوری و برخط در بخش‌های ایران و بین‌الملل برگزار شد.

۴۵ داور کودک و نوجوان گلستانی پس از تماشای فیلم‌های این جشنواره امتیازات مورد نظر خود را با درجه عالی، خوب و ضعیف در جدولی که برای این منظور در سایت جشنواره تهیه شده بود، درج کردند که در نهایت امتیازات و نتایج کلی به دبیرخانه مرکزی سی و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان اعلام می شود.
استان گلستان با ۱۴ شهرستان هشت سینما با ۱۴ سالن نمایش دارد.

برچسب‌ها جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان گرگان سینما گلستان اکران فیلم

منبع: ایرنا

کلیدواژه: جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان گرگان سینما جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان گرگان سینما گلستان اکران فیلم سی و چهارمین جشنواره بین المللی جشنواره بین المللی فیلم سینمای کودک و نوجوان کودکان و نوجوانان فیلم های کودکان سرمایه گذاری سرمایه گذاران برای کودکان فیلم های کودک استان گلستان تماشای فیلم اطلاع رسانی انیمیشن ها فیلم کودک برای کودک حوزه کودک فیلم ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۳۷۰۳۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کمرنگ‌شدن نشریات تخصصی نوجوانان از عوامل افت شعر نوجوانان است

به گزارش خبرگزاری مهر، نشست تخصصی «شعر نوجوان از منظر مخاطب و جایگاه امروزی آن» به دبیری انسیه موسویان و با سخنرانی افسون امینی شاعر، نویسنده و مدرس دانشگاه علامه طباطبایی با موضوع «شعر نوجوان، سرگردانی میان متن و مخاطب» و حسین تولایی با موضوع «واکاوی جهان در تجربه-سروده‌های نوجوانان» برگزار شد.

امینی گفت: حرف زدن در مورد شعر نوجوان، بی‌نیاز از صحبت کردن درباره‌ی شعر کودک نیست؛ به ویژه که منابع ما در حوزه‌ی شعر نوجوان بسیار اندک است.

وی با اشاره به سیر تاریخی شکل‌گیری شعر نوجوان افزود: شعر کودک برخلاف داستان کودک که به شکل خودجوش مسیر خود را طی کرد؛ به صورت خودجوش شکل نگرفت. پس از انقلاب مشروطه، نیاز متولیان مدارس و کودکستان‌ها به تولید شعر برای دانش‌آموزان، باعث شکل‌گیری شعر کودک و تولید محتوا در این دوره شد. در این میان، رواج ترانه‌های عامیانه‌ی دوره‌ی مشروطه و گسترش کار ترجمه تأثیر بسزایی داشتند.

این نویسنده گفت: در این دوره شعر نوجوان وجود نداشت، چرا که اصولاً مفهوم نوجوانی در این دوره هنوز شکل نگرفته بود و مخاطبان به دو گروه بزرگسالان و کودکان تقسیم می‌شدند. گاه شعر برخی از شاعران بزرگسال که از نظر زبانی و محتوایی اشعارشان برای نوجوانان قابل فهم بود، مثل پروین اعتصامی در حوزه‌ی شعر نوجوان مورد توجه قرار می‌گرفتند.

وی افزود: پیشرفت علم روان‌شناسی و آشنایی با دیدگاه‌های کسانی چون ژان پیاژه و نیز دومین سمینار ملی ادبیات کودک شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۶ که بخش مهمی از آن مختص شعر کودک با سخنرانی عباس یمینی شریف بود، زمینه‌ی توجه به شعر نوجوان را فراهم کرد. در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ افرادی مثل محمود کیانوش به صورت جدی وارد حوزه‌ی شعر کودک و نوجوان شوند. کیانوش تحت تأثیر نظریه‌ی رشد پیاژه و ادبیات ترجمه، نخستین شاعری است که به طور جدی سراغ شعر نوجوان رفت و اولین کتاب شعر نوجوان را با عنوان «آفتاب خانه‌ی ما» منتشر کرد. نکته‌ی قابل توجه در مورد شعر کودک در ایران، پشتوانه‌ی پژوهشی آن، قبل از رواج و گسترش آن در بین شاعران کودک است. دو کتاب «نیم قرن در باغ شعر کودکان» از عباس یمینی شریف و «شعر کودک ایران» از محمود کیانوش در زمانی منتشر شدند که شاعران کودک بسیار انگشت‌شمار بودند.

امینی گفت: در دهه‌ی ۶۰ به دلیل تحولات سیاسی و اجتماعی‌ای که در جامعه رخ داد، نیاز بود تا آموزش و پرورش و نهادهایی مثل وزارت ارشاد و غیره توجه ویژه‌ای به جمعیت نوجوان داشته باشند. نسلی که در آن زمان به لحاظ کمیت، طیف وسیعی از جمعیت کشور را شامل می‌شد. بنابراین به شعر نوجوان توجه بیشتری شد و شاعرانی چون جعفر ابراهیمی، محمدکاظم مزینانی، وحید نیکخواه آزاد، جواد محقق، قیصر امین‌پور، افشین علاء و دیگر شعرا پای کار آمدند. این شاعران متناسب با نیاز نوجوان آن روز شعر می‌سرودند؛ اگرچه هنوز اشعار آنان بین شعر نوجوان و شعر کودک یا بزرگسال معلق بود.

این مدرس دانشگاه گفت: از دهه‌ی ۷۰ شعر نوجوان رشد و جایگاه خود را پیدا می‌کند. در این دوره کتاب‌های شعر نوجوان از نظر ظاهری هم به ثبات می‌رسند و فونت و قطع آن‌ها برای مخاطب تعریف مشخصی می‌یابد، اگرچه هنوز نوسان‌هایی هست و گاه شعر نوجوانان، با تصاویر و قطع کتاب کودک منتشر می‌شود. از شاعران شاخص شعر نوجوان در این دهه، می‌توان از بیوک ملکی، افسانه شعبان‌نژاد، افشین علاء، عرفان نظرآهاری، شاهین رهنما، آتوسا صالحی و محمدکاظم مزینانی نام برد.

وی افزود: در دهه‌ی ۸۰ تعداد شاعران نوجوان بیشتر و آثار آنان متنوع‌تر شد. ظهور شاعران توانمند در این دهه، کتاب‌های شعر نوجوان را از نظر مضمون، قطع و زبان با تنوع قابل توجهی همراه کرد. در این دوره بسیاری از شاعران شعر کودک نیز، برای محک زدن خود وارد حوزه‌ی شعر نوجوان می‌شوند. بیشتر شاعران این دهه موفق هستند و تا سال‌های بعد هم می‌مانند. از چهره‌های شاخص این دوره علاوه بر شاعران دهه‌ی ۷۰، می‌توان از مهدیه نظری، عباس تربن، حسین تولایی، مهدی مردانی، انسیه موسویان، غلامرضا بکتاش، علی باباجانی، کمال شفیعی و.... را نام برد.

این شاعر با تاکید بر اینکه این روند در دهه‌ی ۹۰ هم ادامه یافت، گفت: با این تفاوت که از اواخر این دهه، این رشد کمرنگ می‌شود و ما با کتاب شعر نوجوان کمتری روبه‌رو هستیم و توجه ناشران به چاپ و کیفیت این نوع ادبی کمتر می‌شود.

امینی گفت: از نظر من مخاطب شعر کودک عام است، اما مخاطب شعر نوجوان خاص. کتاب‌های شعر کودک از سوی والدین در هر سطح و طبقه‌ای برای سرگرمی و آموزش کودکان خریداری می‌شوند؛ اما شعر نوجوان باید توسط نوجوان علاقه‌مند به شعر خریداری شود. نوجوانی کتاب شعر می‌خرد که خودش اهل شعر و ادبیات باشد. بنابراین شعر نوجوان از سوی ناشران با اقبال مواجه نیست. از سوی دیگر، آشنایی ما با شعر نوجوان در سطح جهانی کمرنگ است. تنها تعداد کمی از مترجمان مثل رضی هیرمندی و مهدی مرادی به سراغ ترجمه‌ی شعر نوجوان رفته‌اند. در سطح جهانی نیز جوایز ادبیات کودک و نوجوان بیشتر معطوف به آثار کودکانه است تا آثار نوجوان.

یکی از دلایل اوج‌گیری شعر نوجوان در دهه‌ی ۸۰ حضور نشریات حرفه‌ای بود

در ادامه‌ی این نشست، حسین تولایی با تاکید بر اینکه در دهه‌ی ۸۰ شعر نوجوان در اوج خود بود و چهره‌های تازه و جوان در این دوران درخشیدند، گفت: این روند رو به رشد از نیمه‌ی دوم دهه‌ی ۹۰ سیر نزولی به خود گرفت. به گونه‌ای که در سال‌های اخیر، چهره‌های جوان و موفق در این زمینه کمتر دیده می‌شود و شعر نوجوان هنوز به نام‌های شاعران پیشکسوت و شاعران اواخر دهه‌ی هفتاد و هشتاد به راه خود ادامه می‌دهد. از دلایل مهم این مشکل، کمرنگ‌شدن نشریات تخصصی نوجوانان، تعطیل‌شدن جشنواره‌ی مطبوعات کودک و نوجوان و البته افزایش جشنواره‌های مناسبتی است.

وی افزود: قطعاً یکی از دلایل اوج‌گیری شعر نوجوان در دهه‌ی ۸۰ حضور نشریات حرفه‌ای و موفقی مثل سروش نوجوان، آفتابگردان و نشریه‌ی دوچرخه بوده است. این نشریات در آن زمان جریان‌ساز بودند و توانستند حرکتی را در جامعه ایجاد کنند و افرادی مثل آتوسا صالحی، عرفان نظرآهاری، مهدیه نظری، عباسعلی سپاهی یونسی، انسیه موسویان، مهدی مردانی، عباس تربن، مهدی مرادی، فاصل ترکمن، کبری بابایی و … را به جامعه‌ی ادبی تحویل دهند. با تعطیل‌شدن این نشریات، شعر نوجوان هم جایگاه ویژه‌ی خودش را کم‌کم در بین ناشران از دست داد و چاپ کتاب شعر نوجوان هم با چالش جدی مواجه شد. در حالی که نشریات کودک و نوجوان بیش از کتاب‌های این رده‌ی سنی می‌تواند در علاقه‌مندی این گروه سنی به حوزه‌های فرهنگی مؤثر باشد.

وی با طرح این سوال که چرا شعر نوجوان امروز با مخاطب مواجه نیست؟ گفت: شعر نوجوان در میان نوجوانانی مخاطب دارد که دغدغه‌ی شعری داشته باشند؛ یعنی مخاطبان تخصصی. تعداد این افراد به گواه تعداد نوجوانان شاعر عضو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سراسر کشور، دانش آموزان شرکت کننده در مسابقات سراسری فرهنگی و هنری در رشته‌ی شعر وزارتخانه آموزش و پرورش، شاعران نوجوان مرتبط با نشریاتی مثل دوچرخه، آفتابگردان و.... کم نیست. مضاف بر اینکه حتی اگر هم این تعداد کم باشد، جامعه موظف است برای آن‌ها خوراک لازم را تهیه کند.

این شاعر سپس به تشریح پژوهش خود در نشریه‌ی دوچرخه در فاصله زمانی ۱۳۹۵ تا پایان ۱۳۹۹ پرداخت و گفت: بر اساس این پژوهش، در ۲۲۶ شماره‌ی منتشر شده‌ی نشریه‌ی دوچرخه، در بازه زمانی یاد شده، ۷۱۵ شعر از ۱۶۸ نوجوان شاعر و علاقه‌مند به شعر بر اساس نظریه‌ی ارتباطی ربکا نای مورد بررسی قرار گرفت و اشعار نوجوانان در حوزه ارتباطی به چهار دسته‌ی تعامل با خود، تعامل با خدا، تعامل با دیگری و تعامل با محیط تقسیم شدند.

وی افزود: بر اساس یافته‌های این پژوهش در فاصله زمانی مذکور بر اساس هسته مرکزی شعر نوجوانان، تعامل با دیگری با ۶۰ درصد فراوانی، بیشترین مضمون شعری نوجوانان را به خود اختصاص می‌داد و پس از آن تعامل با محیط با ۲۳ درصد، تعامل با خود با ۱۴ درصد و تعامل با خدا با ۳ درصد به ترتیب، بیشترین فراوانی‌ها را دربرمی‌گرفتند.

تولایی گفت: در زمینه‌ی تعامل با دیگری، عاشقانه‌ها با فراوانی مطلق ۳۹۸ شعر، بیشترین درصد تعامل با دیگری را شامل می‌شدند؛ یعنی چیزی حدود ۵۵ درصد. این در حالی است که پروژه شعر عاشقانه نوجوان که در یکی از مؤسسات انتشاراتی دنبال می‌شد و بنا بود با همت گروهی از شاعران حوزه نوجوانان منتشر شود، با تغییر مدیریت آن انتشارات متوقف شد و ناشران دیگر هم از چاپ آن استقبال نکردند. این پژوهش با عنوان "نشریات کودک و نوجوان به مثابه راهنمایی برای مخاطب شناسی؛ مورد مطالعه نشریه دوچرخه" در سال گذشته در گاهنامه‌ی نقد کتاب کودک و نوجوان منتشر شده است.

همچنین افسون امینی که ۱۶۰ شعر از ۱۶ شاعر نوجوانان را گردآوری کرده و به چاپ سپرده است، در آغاز سخنرانی خود از محمد هادی محمدی و زهره قائینی به خاطر تألیف مجموعه‌ی تاریخ ادبیات کودکان ایران که از منابع ارزشمند مرجع در این حوزه است، سپاسگزاری کرد.

کد خبر 6089743 زینب رازدشت تازکند