به نقل از «عصر ایران»

ماجرای کتابخانه‌ای که پس از 9 قرن از دل خاک بیرون آمد

تاریخ انتشار: ۲۵ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۴۰۹۳۲۲

غار هزار بودای ایالت گانسوی چین 9 قرن کتابخانه‌ای از نسخ خطی بی‌نظیر و نفیس را دل خود پنهان کرده بود. کتابخانه‌ای که کشف آن توسط پل پلیوی چین‌شناس رازهای بسیاری از زبان‌های کهن را فاش کرد.   به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- غار هزار بودا پرشکوه‌ترین گنجینه هنر بودایی جهان است. غاری پوشیده از نقاشی‌های دیواری از بودا و اندیشه‌هایش که هزارگونه روایت و تصویر از بودا را به نمایش می‌گذارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

  غار هزار بودا، هزار راز پنهان دارد. از نقاشی‌های دیواری که هر یک هزاران پیام در دل خود دارند تا مجسمه خوابیده بودا که تا به حال هیچ‌کس نتوانسته آن را از جای خود تکان دهد!   اما موضوع این گزارش نه مجسمه‌ها، حجاری‌ها و نقاشی‌های دیواری اعجاب‌انگیز غار هزار بودا بلکه گنجینه‌ای نفیس از نسخ خطی است که 9 قرن از دیده‌‌ها پنهان مانده و همگان از وجود آن بی‌خبر بودند.   ماجرای کشف این کتابخانه از اینجا آغاز می‌شود که چین‌شناس شهیر فرانسوی، پل پلیو در سال 1907 میلادی به همراه هیاتی منتخب راهی ترکستان چین و ایالت گانسو می‌شود. پلیو که در مدت اقامت خود داستان‌ها و افسانه‌هایی را درباره غار هزار بودا از بومیان شنیده بود، فرصت را غنیمت شمرد و سفر پرماجرای خود را به این غار آغاز کرد.   شرق‌شناس فرانسوی سه ماه تمام، غارهای هزار بودا را درنوردید و از غاری به غاری و از دالانی به دالان دیگر می‌رفت و تحقیقاتش را کامل می‌کرد. تا اینکه روزی در جریان بررسی‌هایش در غار شماره 17 متوجه دیواری شد که گویا بعدها به بدنه اصلی غار اضافه شده بود. دو راهبی که نگهبان غار بودند راضی به حفاری این قسمت نشدند. اما با سماجت‌ها و اصرارهای پولیو سرانجام در ازای دریافت مبلغی ناچیز (معادل 100 یوروی امروزی!) حاضر به همکاری شدند.   با برخورد اولین تیشه به دیواره غار کتابخانه‌ای که 9 قرن از ترس اقوام مهاجم شمالی در دل غار آرمیده بود، سر از خاک بیرون آورد و همگان را شگفت‌زده کرد.     کتابخانه مملو از نسخه‌های خطی بی‌بدیلی بود که به زبان‌های سنکسریت، مانوی، ختنی، چینی اویغوری و سغدی کتابت شده بود. پلیو، کاشف کتابخانه مدفون پس از آنکه تمام نسخه‌های موجود این کتابخانه را بیرون کشید، آنها را در جعبه‌هایی تعبیه و سوار بر قاطر و شتر به کشتی‌های فرانسوی رساند تا از راه دریا به پاریس منتقل شوند.   نسخ خطی نفیس، اسناد اقتصادی و اداری و متون دینی گرانبهای کتابخانه مدفون این‌بار سر از کتابخانه ملی پاریس درآوردند. پلیو با همکاری محققان سرشناسی چون مولر و نولدکه تحقیق بر روی آنها را آغاز کرد. سه متن مانوی، نامه‌های شخصی، مجموعه متونی به زبان سغدی و متون چینی اسنادی بود که پلیو با خود به پاریس برد.   اما آنچه به تحقیقات ایرانی کمک کرد متون سغدی بود. یکی از مهمترین و ارزشمندترین آنها متنی است با عنوان «داستان رستم به روایت سغدی». نوع قلم و کاغذ این اثر نشان‌دهنده آن است که نسخه به اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم میلادی برمی‌گردد.   پلیو که خود را کارشناس زبان و ادبیات فارسی نمی‌دانست، این نسخه را در اختیار نولدکه قرار داد. نسخه نظریه نولدکه را مبنی بر آنکه فردوسی روایت‌های مکتوبی از حماسه ملی ایران داشته که آن را به رشته نظم کشیده است، تایید می‌کرد.   «سوترای علت و معلول کردار» دیگر متن سغدی کشف شده از کتابخانه غار هزار بودا بود. رساله تعلیمی که ترجمه عین به عین آن به زبان چینی در پشت نسخه کتابت شده بود. پنج سال طول کشید تا مولر توانست راز خط و زبان این نسخه را کشف کند و دریابد که این نسخه نفیس به به الفبای سغدی نوشته شده است.     متن سغدی بعدی «داستان تولد بودا» نام داشت. نکته جالب توجه در این نسخه آن بود که در تمام 50 سطری که در این نسخه است یک خط خوردگی نیز دیده نمی‌شود. به مانند نسخه «سوترای علت و معلول کردار» ترجمه چینی آن نیز کتابت شده بود و همین امر موجب شد تا پلیو خود ترجمه متن چینی را برعهده گیرد و خواندن متن سغدی را به همکار ایرانشناس خود، گوتیو بسپارد.   رساله دیگر که دربردارنده اندیشه‌ها و احکام بوداست، در 1285 سطر تحریر شده و از منع مصرف گوشت و می و پنج خوراک دیگر که شامل سیر، پیاز، تره‌فرنگی، کنجد و شاهدانه است، سخن می‌گوید.   متون چینی از دیگر نسخه‌هایی بود که به کتابخانه پاریس رفت. این متون موضوعاتی از قبیل نجوم، پزشکی، دینی و حقوقی را شامل می‌شد. یکی از جذاب‌ترین این نسخه‌ها، دستورالعمل دفن مردگان برگرفته از عقاید زرتشتیان قدیم است.

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: کتابخانه ای نسخه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۴۰۹۳۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کشف گاز متان در سیاره مریخ

مریخ‌نورد «کنجکاوی» ناسا ردپای گاز متان را در سیاره سرخ یافته و دانشمندان را یک گام به کشف حیات بیگانه نزدیک‌تر کرده است.

به گزارش ایسنا، ناسا گازی را در مریخ شناسایی کرده که توسط موجودات زنده روی زمین تولید می‌شود و با این کشف، دانشمندان را درباره ذخایر پنهانی سیاره گیج کرده است.

به نقل از دیلی میل، مریخ‌نورد «کنجکاوی»(Curiosity) یک جریان ثابت را از متان شناسایی کرد که از «دهانه گیل»(Gale Crater) در زمان‌های متفاوتی از روز ظاهر می‌شد و به صورت فصلی در نوسان بود. این جریان گاهی اوقات به ۴۰ برابر بیشتر از حد معمول می‌رسید.

اگرچه ناسا هنوز حیات را در مریخ پیدا نکرده است اما دانشمندان این آژانس فضایی معتقدند منبع آن از اعماق سیاره می‌آید.

نظر دانشمندان این است که متان می‌تواند زیر نمک جامد قرار بگیرد و تنها زمانی از آن خارج شود که دما در مریخ افزایش یابد یا این که کنجکاوی روی پوسته مریخ بچرخد و آن را بشکافد. این مولکول ساده که از یک اتم کربن و چهار اتم هیدروژن تشکیل شده است، روی زمین معمولا نشانه حیات است. حیوانات هنگام هضم غذا گاز متان تولید می‌کنند.

مریخ‌نورد کنجکاوی ناسا از سال ۲۰۱۲ روی سطح مریخ پرسه می‌زند و در همه این مدت، گیج‌کننده‌ترین چیزی که پیدا کرده، جریان ثابت متان بوده است که از دهانه گیل می‌آید.

یک قسمت از دهانه گیل که از آن متان بیرون می‌آمد، تنها نقطه از این سیاره بود که کنجکاوی در آن گاز را شناسایی کرده است اما کنجکاوی هیچ نشانه مشخصی را از وجود حیات در مریخ ندیده است؛ برای مثال، یک گاو یا افرادی که فقط مقدار زیادی کلم بخورند.

دانشمندان طی بررسی‌های آزمایشگاهی در شرایط مشابه خاک مریخ توانستند آنچه را که ممکن است اتفاق بیفتد، شبیه‌سازی کنند. طی این مدت طولانی، نمک‌ها از اعماق زیر سطح سنگی و غبارآلود سیاره بیرون می‌آیند.

این نمک‌ها که پرکلرات نام دارند، در مریخ به وفور یافت می‌شوند. پرکلرات‌ها سمی هستند و در یخی که زیر سطح سیاره به دام افتاده است، به صورت فراوان وجود دارند.

یخ به تدریج تبخیر می‌شود و با عبور بخار نمک از میان رگولیت، مقداری از آن را به جا می‌گذارد. وقتی مقدار کافی از این نمک‌ها در رگولیت جمع می‌شوند، نوعی پوسته را تشکیل می‌دهند که به شن و ماسه یا دانه‌های قهوه شباهت دارد.

دانشمندان این پژوهش جدید نوشتند: روی مریخ، چنین فرآیندی می‌تواند به طور طبیعی طی یک دوره زمانی طولانی در مناطق کم‌عمق همیشه منجمد اتفاق بیفتد و ممکن است نمک در لایه بالایی جمع شود.

در همان زمان که بخار نمک بیرون می‌آید، متان نیز منتشر می‌شود. منبع این انتشار هنوز ناشناخته است. این منبع می‌تواند ناشی از موجودات زنده یا ناشی از فرآیندهای زمین‌شناسی زیر سطح سیاره باشد که هنوز برای دانشمندان نامرئی هستند.

در هر حال، این متان از هر کجا که بیاید، زیر پوسته نمک به دام می‌افتد.

دانشمندان با پمپاژ غلظت‌های متفاوتی از پرکلرات به رگولیت شبیه‌سازی‌شده مریخ دریافتند که سه تا ۱۳ روز زمان برای تشکیل شدن این پوسته نفوذناپذیر کافی است. برای ایجاد یک پوسته نمک جامد نیز به غلظت پنج تا ۱۰ درصد پرکلرات نیاز بود.

دانشمندان گاز نئون را به عنوان جایگزین متان به زیر پوسته پمپاژ کردند و دریافتند این لایه آن قدر قوی است که گاز زیر آن به دام بیفتد اما هنگامی که دمای سیاره در زمان‌های خاصی از روز یا فصول خاصی افزایش می‌یابد، این پوسته می‌شکند و متان را بیرون می‌فرستد.

آن زمان بود که مریخ‌نورد کنجکاوی، متان را در هوا تشخیص داد.

فقط دما نیست که می‌تواند پوسته را بشکند. پژوهشگران نوشتند: پوسته احتمالا حدود دو سانتی‌متر ضخامت دارد که کمی کمتر از یک اینچ است و کنجکاوی به اندازه‌ای سنگین است که بتواند هنگام حرکت کردن آن را بشکند.

این پژوهش در مجله «JGR Planets» به چاپ رسید.

کانال عصر ایران در تلگرام