به نقل از «مهر»

اولویت‌های پژوهشی حیطه قلب و عروق شناسایی شد

تاریخ انتشار: ۲۵ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۴۱۲۰۷۹

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت بهداشت، اولویت‌های عناوین پژوهشی در حیطه قلب و عروق طی یک ماموریتی که از سوی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت به دکتر نضال صراف زادگان رئیس پژوهشکده قلب و عروق اصفهان و دبیر شبکه تحقیقات قلب و عروق ایران سپرده شده بود، شناسایی شد.

صراف‌زادگان هدف عمده انجام ماموریت تدوین اولویت‌های پژوهشی شبکه تحقیقاتی قلب و عروق را محدودیت منابع مالی دانست و افزود: در مقابل محدودیت بودجه پژوهشی باید ساختاری از اولویت‌ها و نیازهای کشور تعریف شود تا معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و موسسه نیماد طبق این اولویت‌ها از طرح‌های پژوهشی حوزه قلب و عروق حمایت‌ کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی به ضرورت جمع‌آوری داده‌ها و تعیین اولویت‌ها بر مبنای روش‌های علمی تاکید کرد و گفت: در نبود اولویت‌های پژوهشی، هر متخصصی در حوزه قلب و عروق می‌تواند بر اساس تجارب شخصی و کاری خود نظراتی درباره ضرورت‌ها و نیازهای تحقیقاتی کشور در این حوزه بیان کند که بدون شک نمی‌تواند اصول بی طرفی و جامعیت را پوشش دهد.

دبیر شبکه تحقیقات قلب و عروق ایران افزود: در تدوین اولویت‌های پژوهشی از روش‌های استاندارد و به‌روز دنیا استفاده کردیم و در زمانبندی بسیار کوتاه موفق شدیم این روش را مطابق با شرایط کشور و فضای تحقیقاتی موجود، بومی‌سازی کنیم.

وی با بیان اینکه جهت شناسایی اولویت‌های پژوهشی حیطه قلب و عروق، ۷ معیار اولویت‌بندی تعیین شد، گفت: این معیارها پس از وزن دهی به ترتیب شامل امکان‌پذیری، هزینه اثربخشی، عدالت در سلامت، اهمیت موضوع، پتانسیل موضوع در بهبود مراقبت و پیامدهای بیماری، قابلیت پذیرش در جامعه و هم‌راستا بودن با اولویت‌های ملی و بین‌المللی بودند. نتایج برای متخصصان بسیار حایز اهمیت بود.

صراف‌زادگان به عناوین پژوهشی اشاره کرد و افزود: در عناوین پژوهشی رتبه اول به مطالعات مرتبط با پرفشاری خون اختصاص یافت. تنها در صورتی این عنوان در رتبه اول جای می‌گرفت که با روش علمی و استاندارد به بررسی و رتبه‌بندی موضوعات پژوهشی پرداخته شود. رتبه دوم مربوط به کنترل و پیشگیری از سکته‌های قلبی بود که لازمه آن تغییر شیوه زندگی مردم است.

وی گفت: رتبه سوم نیز مربوط به مطالعه عوامل خطر سکته‌های قلبی و رتبه چهارم مربوط به بررسی وضعیت موجود بیماری ایسکمیک قلبی شامل تعیین بار بیماری است. ثبت بیماری‌های قلبی عروقی به عنوان اولویت پنجم تعیین شد که در همه جای دنیا این بیماری‌ها ثبت می‌شوند.

رئیس پژوهشکده قلب و عروق اصفهان اضافه کرد: مطالعات مرتبط با کووید و بیماری‌های قلبی و عروقی در رتبه ششم قرار گرفت که مقرر شد از هر مطالعه ای در این حوزه حمایت شود. همچنین مطالعات ارزشیابی اجرا، مطالعات در زمینه اقدامات مداخله‌ای درمانی بیماری‌های قلبی عروقی و طراحی گایدلاین‌ها (تهیه، به‌روز رسانی و بومی‌سازی) مرتبط با حیطه قلب و عروق در رده‌های بعدی اولویت قرار گرفتند.

وی با تاکید بر اینکه وقتی نتایج اولویت‌بندی از این روش استاندارد علمی استخراج شد به درستی و صحت نتایج مطالعه پی بردیم، گفت: شاید اگر با روش‌های دیگری این بررسی انجام می‌شد نتایج بیشتر به سمت امور تکنولوژیک و استفاده از تجهیزات نوین و پیشرفته در مطالعات پژوهشی تاکید می‌کرد؛ در حالی که در گزارش شاهد هستیم رتبه‌های اول همگی به امور پیشگیرانه اختصاص یافت و هر چه به اولویت‌های پایین‌تر رسیدیم به تجهیزات فناورانه و مطالعات پیشرفته و استفاده از متدهای پیچیده رسید.

صراف زادگان با بیان اینکه نزدیک به ۲۰ جلسه حضوری و مجازی ظرف مدت ۴۰ روز برگزار کردیم، افزود: گام نخست، بررسی و جستجو در متون مرتبط موجود بود تا معیارهای اولویت بندی عناوین پژوهشی مشخص شود.

وی گفت: معیارها بر اساس جستجوی معیارهای استفاده شده در مطالعات بین‌المللی و ملی مرتبط، استخراج مهم‌ترین معیارهای مطرح شده جهت انتخاب موضوعات مهم پژوهشی در صورتجلسات شورای راهبردی شبکه کشوری قلب ایران در ۱۰ سال گذشته و استخراج نظرات اعضای پنل متخصصین در زمینه معیارهای اولویت‌بندی عناوین پژوهشی قلب و عروق از طریق مصاحبه، تعیین شد.

دبیر شبکه تحقیقات قلب و عروق ایران افزود: گام بعدی، انتخاب موضوعات پژوهشی دارای اولویت بود. باز هم در متون بین‌المللی و ملی مرتبط جستجو کردیم تا ببینیم چه موضوعات پژوهشی حایز اولویت است. دوم، باز هم صورتجلسات شورای راهبردی بررسی شد و سوم مصاحبه با اعضای پنل تخصصی.

وی ادامه داد: سپس در یک ماتریس، شاخص‌ها را در ستون‌ها و عناوین پژوهشی را در ردیف‌ها قرار دادیم و اعضای پانل تخصصی عناوین را بر اساس شاخص ها نمره‌دهی کردند. بررسی نتایج نشان داد که این روش ما را به نتایج دقیق نرساند. در میانه راه مجبور شدیم تغییر رویه‌ بدهیم که به‌رغم سختی‌های بسیاری که متحمل شدیم ولی در نهایت به نتایج درست و قابل اعتماد رسیدیم.

صراف زادگان گفت: در این راستا از وزن دهی شاخص‌های اولویت‌بندی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده کردیم و طی چند جلسه که با کارگروه‌های مختلف داشتیم از اعضای پنل تخصصی خواستیم به شاخص‌های اولویت بندی امتیاز بدهند. در ادامه عناوین پژوهشی بر اساس این شاخص‌ها نمره‌دهی و اولویت‌ها تعیین شد.

به گفته وی، تعیین اولویت‌ها از آنجایی اهمیت فوق‌العاده بالایی دارد که وقتی سیاستگذار می‌خواهد بودجه را اختصاص دهد به آمارها، شاخص‌ها و اولویت‌ها نگاه می‌کند. اکنون که اولویت‌ به مسئله کنترل فشار خون و بعد پیشگیری از سکته‌های قلبی اشاره می‌کند، سیاست‌گذار هم طبق آن تصمیم‌گیری می‌کند و بودجه و امکانات را در این جهت هدایت خواهد کرد.

دبیر شبکه تحقیقات قلب و عروق ایران با اشاره به اینکه مهم‌ترین مسئله این است که ماموریت «تدوین اولویت‌های پژوهشی» انجام شده و مورد بهره‌برداری هم قرار گرفته است، گفت: در آخرین مرحله اولویت‌ها به فراخوان نیماد رسید و در سایت نیماد قرار گرفته است.

وی گفت: مطلع هستم که چهار طرح در قالب نیماد بر مبنای این اولویت‌ها ارائه شده و در حال کارشناسی است. تحقیقات کشور به سوی اولویت‌ها و شاخص‌های پژوهشی هدایت می‌شود تا منابع محدود موجود در مسیر درست هزینه شود. چاپ مقاله اولویت بندی عناوین پژوهشی حیطه قلب و عروق نیز در دست اقدام است.

شاخص های اولویت بندی عناوین پژوهشی

ردیف شاخص تعریف شاخص ۱ اهمیت موضوع (Importance) *موضوع باعث کاهش بار بیماری های قلبی عروقی (Burden of Disease) شود به عبارتی میزان مرگ و میر (Mortality)، شیوع و بروز و عوارض و پیامد های بیماری را کاهش دهد و کیفیت زندگی را بهبود بخشد. ۲ هزینه اثربخشی (Cost effectiveness) *موضوع میزان موفقیت در رسیدن به اهداف و پاسخگویی به انتظارات ، از نقطه نظر هزینه های متحمله را افزایش دهد.
*باعث کاهش بار اقتصادی (Economic burden of disease) بیماری های قلبی عروقی شود.
*پیامدهای سلامتی مانند تعداد روزهای بدون علامت بیماری (free-Symptom days) ، تعداد افراد نجات یافته (saved Lives) یا تعداد سال های زندگی به دست آمده (Life years gained (LYGs)) را بهبود بخشد. ۳ همراستا بودن با اولویت های ملی، منطقه ای و بین المللی *موضوع با اولویت های ملی (اسناد بالادستی نظام سلامت)، منطقه ای و بین المللی ( سازمان بهداشت جهانی و سایر سازمانهای مرتبط) هم راستا باشد.
*شواهد معتبر و مناسب برای برنامه ریزی و سیاستگذاری فراهم کند. ۴ امکان پذیری (Feasibility) *امکان اجرای پژوهش با توجه به زیرساخت های موجود، تکنولوژی ، منابع انسانی، توان مالی (Affordability)، قوانین جاری، زمان و ملاحظات اخلاقی در موضوع مورد نظر وجود داشته باشد. ۵ عدالت در سلامت (Equity) *موضوع منجر به توزیع عادلانه خدمات پیشگیری، تشخیص، درمان و بازتوانی از نظر شاخص های اجتماعی اقتصادی مانند جنسیت ، تحصیلات، درآمد، محل زندگی، قومیت ، دین و مذهب و ... شود. ۶ قابلیت پذیرش در جامعه (Acceptability) *موضوع توسط سیاستگذاران و توسط مردم قابل پذیرش باشد. ۷ پتانسیل موضوع در بهبود کیفیت مراقبت و پیامدهای بیماری *موضوع منجر به بهبود کیفیت خدمات به بیماران ، کاهش عوارض و پیامدهای بیماری و بهبود نتایج شود.

اولویت بندی عناوین پژوهشی حیطه قلب و عروق بر اساس شاخص ها

رتبه عنوان پژوهشی ۱ مطالعات در زمینه بیماری پرفشاری خون ۲ مطالعات پیشگیری و کنترل بیماری ایسکمیک قلبی ۳ مطالعات در زمینه ریسک فاکتورهای بیماری های ایسکمیک قلبی ۴ مطالعات در زمینه بررسی وضعیت موجود بیماری ایسکمیک قلبی ۵ مطالعات ثبت بیماری های قلبی عروقی ۶ مطالعات کووید ۱۹ و بیماری های قلبی عروقی ۷ مطالعات ارزشیابی اجرا (Implementation Research) در زمینه بیماری های قلبی عروقی ۸ مطالعات در زمینه اقدامات مداخله ای درمانی بیماری های قلبی عروقی ۹ طراحی (تهیه، به روزرسانی و بومی سازی) گایدلاین های مرتبط با قلب و عروق ۱۰ مطالعات تهیه مدل های تعیین ریسک (Risk Assessment Models) ۱۱ مطالعات درمان بیماران قلبی عروقی توسط Digital Health یا Telemedicine ۱۲ مطالعات در زمینه روش های تشخیص بیماری های قلبی عروقی ۱۳ مطالعات هوش مصنوعی AI و Machine Learning در زمینه بیماری های قلبی عروقی ۱۴ مطالعات ژنتیک و اپی ژنتیک در زمینه بیماری های قلبی عروقی کد خبر 5329642

منبع: مهر

کلیدواژه: تحقیقات علمی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت طرح های پژوهشی بیماری های قلبی و عروقی ریسک بیماری قلبی فشار خون حاکمیت سایبری فناوری فضایی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شرکت دانش بنیان فیس بوک عیسی زارع پور نوآوری همراه اول شبکه ملی اطلاعات ایستگاه فضایی بین المللی تحقیقات علمی فضانوردان اینترنت آمازون بیماری های قلبی عروقی اولویت های پژوهشی مطالعات در زمینه زمینه بیماری اولویت بندی ایسکمیک قلبی بین المللی اولویت ها بیماری ها تعیین شد شاخص ها بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۴۱۲۰۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

داروسازی ایران، حرکت به سوی آینده یا اسیر روندهای تکراری

به گزارش خبرنگار گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، یاسر مختاری- داروسازی در ایران، علم و مهارتی قدیمی محسوب می‌شود، اگرچه آنچه امروز به نام داروسازی در ایران مطرح است دیگر نه آن مهارت قدیمی بلکه حاصل علم‌آموزی در دانشکده‌های داروسازی است، دانشکده‌هایی که هم داروساز تربیت می‌کنند و هم اینکه دانش آکادمیک ساخت دارو را ارتقا می‌دهند، امروز در کشور 27 دانشکده داروسازی در کشور وجود دارد که یکی از آنها دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی است. فرشاد هاشمیان متخصص داروسازی بالینی و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی ریاست این دانشکده را بر عهده دارد که با او در مورد این دانشکده و وضعیت آکادمیک علوم پزشکی و به طور خاص داروسازی به گفت‌وگو نشستیم.

چه زمانی وارد دانشگاه علوم پزشکی آزاد شدید؟

حدود 20 سال است که از زمان پایان دوره تخصصم می‌گذرد و از همان زمان عضو هیئت علمی هستم و 20 سال از زمان پایان دوره تخصص‌ام می‌گذرد.

دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی از چه زمانی تأسیس شده و در حال حاضر چه جایگاهی بین سایر دانشکده‌های داروسازی در ایران دارد؟

ابتدا واحد علوم در این دانشگاه تشکیل شد سپس به واحد علوم دارویی تبدیل شد. بعدها واحد علوم دارویی با ادغام در واحد پزشکی و دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران را تشکیل دادند. دانشکده داروسازی هم در سال 1385 افتتاح شد.

این دانشکده پس از دانشکده‌های داروسازی اصلی کشور مانند دانشگاه تهران، مشهد، تبریز و شیراز، از جمله دانشکده‌های با سابقه داروسازی است. دانشکده داروسازی آزاد اسلامی اولین دانشگاهی بود که بودجه دولتی نداشت اما مسیر رشد را طی کرد و حدود 2 الی 3 سال پیش رتبه 3 شانگهای را در میان دانشکده‌های داروسازی کسب کردیم. در حال حاضر 27  دانشکده داروسازی در کل کشور فعال هستند این تعداد در طول زمان ممکن است تغییر کنند.

 هر ساله دانشجویان داروسازی را در دو نوبت مهر و بهمن پذیرش می‌کنیم. آمار پذیرش براساس دستورالعمل‌های وزارت بهداشت و نتایجی که  از سازمان سنجش به دانشگاه آزاد داده می‌شود، سالانه تغییر می‌کند.

 خروجی‌های دانشکده داروسازی براساس رنکینگ بین‌المللی شانگهای ارزشمند است. نقطه قوت دانشگاه، محصولات آن یعنی فارغ التحصیلان هستند. تلاش شده در این دانشکده، توانایی‌های فردی و علمی دانشجویان هر روز ارتقا پیدا کند. همچنین تلاش داریم توانایی‌ها صرفا دانش محور نباشد و بر روی توانایی‌های ذهنی و مهارت‌های فردی دانشجویان هم در حد امکانات و بضاعت‌های دانشگاه کار ‌شود.

چه اقداماتی را در راستای مأموریت‌ خود که ارتقای دانش و توانایی‌های ذهنی و فردی دانشجویان است انجام دادید؟

کار بزرگی که کردیم این بود که با امکانات محدود و بدون بودجه دولتی در این نقطه قرار بگیریم. زمانی که همه چیز مهیا باشد، حرکت آسان است اما زمانی که در شرایط سخت باشید و به بقاء آکادمی فکر کنید، ایستادن در این نقطه بسیار مهمتر‌ جلوه می‌کند. فارغ التحصیلان دانشگاه‌های ما گواهی کاغذی دریافت می‌کنند اما عملکرد آنها گواهی می‌دهد که وضعیت آموزشی در چه حدی بوده است. نتایج دانشجویان در رتبه‌های کشوری و جهانی پس از فارغ التحصیلی یا در امتحانات علوم پایه و امتحانات پایان دوره، بیانگر این است که در چه وضعیتی قرار داریم.

 رتبه‌های دانشجویان ما هم در امتحانات علوم پایه، در امتحانات 180 واحدی و همچنین آزمون‌های بین‌المللی (درامتحانات خارج از کشور) درخشان است که این نشان از جهت دانایی، آگاهی و سطح علمی آنهاست.

فارغ‌التحصیلان ما از نظر فنی و مدیریتی در کشور و خارج از کشور و همچنین صنایع و آکادمی به جایگاه در خوری رسیدند، تمامی اینها بیانگر این است که مجموعه ما  در چه وضعیتی است.

 نباید از این نکته غافل بود که نقاط ضعف زیادی هم وجود دارد. اصطلاحی به نام «برون یابی» داریم زمانی که با دانشجویان منحنی‌ها را رسم می کنیم در یک نقطه از منحنی که اطلاعاتی نداریم، مسیر را خودمان ادامه می‌دهیم. به این مسئله می گوییم برون یابی. با این حال و با توجه به امکانات و دارایی‌ها چنین عملکردی داشتیم اگر این ضعف ها نبودند بچه‌ها در سطح دانش و مهارتی و رتبه جهانی دیگری قرار می‌گرفتند. شرایط سخت است و در سالهای اخیر هم گشایشی در شرایط رخ نداده است.

یک روند در طول زمان، افت و خیزهایی دارد. در یک زمان سرعت حرکت، شتابان و در زمان دیگر سرعت کمتر می‌شود. متأسفانه در سال‌های اخیر با توجه به امکانات، توان علمی و معنوی، اندکی از رشد شتابانی که وجود داشت کاسته شده است.

 امکانات و شرایطی که برای دانشجویان فراهم می‌شد در چند سال اخیر و به ویژه در دوران پس از کرونا تغییر محسوسی نداشته است و با توجه به تغییراتی که در دوران پس از کرونا درسطح جهانی در حوزه داروسازی اتفاق افتاده است، لازم است تغییراتی در نگرش، بینش و دانش داروسازان ایران نیز به وجود بیاید.

منظور شما چه نوع تغییراتی است؟

 تغییرات پس از کرونا بنیادین و شتابان است در واقع کرونا محرک تغییرات بسیار زیادی در دنیا است. این روند آغاز شده است. در تمام دنیا، روندها در حال تغییر است اما ما همان روند سابق را ادامه می دهیم که نتیجه آن اظهر من الشمس و کاملا آشکار است. یکی از نتایج تکرار روندهای سنتی جاماندن از کورس رقابت‌های جهانی است و آهسته آهسته فاصله ما با کشورهای دیگر افزایش پیدا می‌کند.

مسئولان وزارت بهداشت با ارائه یکسری آمارها ادعا دارند که رشد خوبی در صنعت داروسازی اتفاق افتاده است، این موضوع عکس سخنان شما نیست؟

از جهت صنعت داروسازی رشد قابل توجهی در مسیر داشتیم و اعدادی که ذکر می‌شود دور از ذهن نیست و حرکت خوبی در حال وقوع است. بحث من معطوف به آینده است. ما در آکادمی رتبه‌بندی و رنکینگ پژوهش به نقاط خوبی رسیدیم. در رتبه بندی‌های پژوهشی در کشور و جهان در حیطه شیمی و پس از آن در علوم پزشکی رتبه‌های خوبی داریم. در علوم پزشکی، داروسازی تقریبا رتبه اول را دارد البته در سال‌های مختلف ممکن است این رتبه‌بندی جابجا شود اما در هر صورت پژوهش کشور در حیطه داروسازی بسیارفعال بوده است.

 در حیطه آموزش و صنعت خوب حرکت کرده‌ایم اما اگر نتوانیم با روند متعارف روز دنیا حرکت کنیم، آهسته از این قافله و قطار عقب می‌مانیم. اخطار می‌دهم که اگر با تغییرات روز دنیا به صورت تخصصی در حیطه داروسازی هماهنگ نباشیم و آینده‌نگری نداشته باشیم عقب می‌مانیم. الان ممکن است در یک نقطه باشیم اما فاصله خواهیم گرفت.

مجموع اتفاقات اعم از علمی و غیر علمی نشان می‌دهد که در 5 الی 10 سال آینده در چه جایگاهی قرار خواهیم گرفت، فضای علمی ما فضای خوبی است اما نشاط (صرفا به مفهوم آکادمیک آن نه جامعه شناختی) از مجموعه‌های آکادمیک دور می‌شود. زمانی جامعه آکادمیک ما پرنشاط است که هیئت علمی، کارمندان و دانشجویان و بخش درمانی با حس خوب کار جدیدی ارائه کنند و با انرژی مثبت وارد حوزه کاری شوند. زمانی که دغدغه های معیشتی سایه بیندازد یا انگیزه‌ها کمرنگ شود، آهسته آهسته در یک روند بدوی قرار می‌گیریم. شرایط بد موجب می‌شود که آکادمی افت کند و زمانی که این اتفاق رخ دهد، نتیجه آن چند سال بعد مشخص می‌شود.

 ممکن است در حال حاضر تولیدات صنعتی خوبی داشته باشیم اما اگر آکادمی ما برونداد نامطلوب داشته باشد، 10 سال بعد که فارغ  التحصیلان وارد صنعت می‌شوند، آسیب خود را نشان خواهد داد.

 نشاط آکادمیک به چه ملزوماتی نیاز دارد ؟

فعالیت و نشاط آکادمیک در سایر حوزه‌ها در لایه‌های علمی منتشر می‌شود اما وقتی در مورد علوم پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی، پرستاری و سایر رشته‌های مرتبط، محیط بیمارستان و فضای صنعت در حیطه پزشکی صحبت می‌کنیم به این معناست که حرکت از دانشگاه‌ها آغاز و به جاهای دیگر تسری پیدا می‌کند. زمانی که دغدغه‌های معیشتی بر دانشگاه‌ها سایه افکند و هرم مازلو را در هم بریزد، طبیعتا نمی‌توان برآیند مثبت و برون‌داد خوبی را انتظار داشت.

یک جمله طلایی وجود دارد که می‌گوید وقتی یک جامعه به آرمان‌خواهی افراد اهمیت بدهد، مجموع افراد آن جامعه آرمان‌خواه می‌شوند. زمانی که حوزه علوم پزشکی را با فشارهای مختلف از نواحی مختلف و با انگیزه‌های گوناگون تحت فشار قرار می‌دهیم انگیزه‌های آن لایه از جامعه را کم می‌کنیم.

 اگر به صورت عامیانه بخواهم بگویم زمانی که همکار پزشک، داروساز و پرستار احساس می‌کند با 144 ساعت در ماه و با شیفت‌های سنگین و شب بیداری‌ها درآمدی کمتر از یک شغل دیگر خواهد داشت، طبیعتا انگیزه برای ورود به آن رشته و عملکرد او اثر گذاشته و ایجاد خستگی شغلی می‌کند. خستگی شغلی یک طبقه بندی از مباحث روان شناسی است؛ خستگی شغلی فاکتورهای مختلف دارد. زمانی که انگیزه‌های انسانی شامل موضوعات اقتصادی و لایه‌های بالای هرم مازلو را از افراد بگیریم، چه اتفاقی می‌افتد؟ مثلا در حیطه دارو اگر بگوییم توزیع دارو به پلتفرم‌ها منتقل شود و آهسته آهسته به نوعی مسیرهای جایگزین غیرعلمی را تزریق می‌کنیم، انتظار می‌رود که در دانشگاه‌ها چه چیزی آموزش دهیم؟

در حال حاضر موضوع فروش اینترنتی دارو مطرح شده و شما آن را به عنوان یکی از عوامل خستگی شغلی بر شمردید، این طرح چه آسیب دیگری می‌تواند داشته باشد؟

اگر در دانشگاه‌ها اصرار می‌کنیم و به دانشجویان فشار می‌آوریم و آموزش می‌دهیم که  اگر بیمار با چنین خصوصیتی مراجعه کرد، چه دارویی را باید دریافت کند و چه دارویی را نباید دریافت کند؟اگر سفارش دارو براساس درخواست آنلاین باشد، دارو بدون هیچ توضیحی در منزل به بیمار تحویل داده می‌شود.

 در هیچ کشوری چنین الگویی دیده نشده است. گاهی اوقات در ایران مدیریت‌های خلاقانه‌ای انجام می‌شود که فقط مختص کشور خودمان است. بعضی کارها در حیطه‌های حاکمیتی را برون سپاری می‌کنیم که در هیچ کجای دنیا این کار را نمی‌کنند و در همه کشورها، لایه‌های پائین را برون سپاری می‌کنند و لایه حاکمیتی را حاکمیت نگه می‌دارند.

خرید و فروش اینترنتی کالا در تمام دنیا وجود دارد و یک الگوی مشخص و خاص دارد و باید در قالب‌های خودش قرار بگیرد. نگرانی ما مقاومت در مقابل تکنولوژی نیست بلکه موضوع ساماندهی درست و دقیق آن است.

اصرار دارم که ما حرکاتی مانند ورود هوش مصنوعی را به بحث داروسازی و علوم پزشکی جدی بگیریم. کما اینکه تمام تلاش خود را انجام داده‌ایم که این اتفاق رخ دهد. کارگاه هایی در این زمینه در مجموعه کشوری برای آموزش هوش مصنوعی و کاربرد آن به داروسازان با همکاران فنی به صورت چند رشته‌ای و بین رشته‌ای برگزار کرده‌ایم. اگر این کارها را انجام ندهیم، از قافله دنیا عقب می‌مانیم. بنابراین حرکت و دانش ما در خصوص موضوعات تکنولوژیک و مباحثی از این دست کمک کننده است اما مهم است که از مسیر خارج نشویم و کاری نکنیم که چند سال آینده نتوانیم تبعات آن را مدیریت کنیم.

 بسیاری از اوقات ما درگیر تصمیمات اشتباه گذشته هستیم که قابل برگشت نیستند. در بدن دو مسیر فرآیندی داریم. یک سری مسیرهای فرآیندی قابل برگشت و دیگری غیر قابل برگشت، برخی از تصمیمات غیرقابل برگشت هستند. تصمیمات اگر خوب باشند، تبعات آن خوب و اگر بد باشند، تبعات غیرقابل برگشت و فاجعه باری دارد.

 اگر ‌بخواهیم در رتبه‌های جهانی در پزشکی حرفی برای گفتن داشته باشیم، مهمترین تکیه ما باید بر روی نیروی انسانی در حیطه دانشی و عملکردی در تمام دنیا باشد، اگر نیروی انسانی را از دست بدهیم و نیروی نخبه ما به سمت علوم پزشکی نیاید و جذابیت خود را از دست بدهد، نیروی نخبه از یک لایه دانشی به لایه دانشی دیگر منتقل می‌شود.

اگر نیروی نخبه از این لایه‌ها منتقل شود چه اتفاقی رخ خواهد داد؟

 در یک جامعه متعارف، یا نیروی نخبه از آن جامعه خارج می‌شود که به آن پدیده «مهاجرت» می‌گویند یا دچار خستگی، غیرفعال بودن و بیکاری پنهان می‌شود. بیکاری پنهان یعنی افراد در حیطه‌ای غیر از حیطه تخصصی خود وارد بازار کار ‌شوند که حتی ممکن است درآمدهای خوبی هم عاید آنها کند اما این درآمد در حیطه تخصصی آنها نیست.

اتفاقی که در حوزه علوم انسانی در کشور اتفاق رخ داد، نباید در حیطه علوم پزشکی تکرار شود. نتیجه آن در حیطه علوم انسانی خوب نبود. ما انگیزه را در علوم انسانی کشتیم. نخبه‌های ما گرایش کمتری به علوم انسانی پیدا کردند و به سمت رشته‌های فنی، مهندسی و علوم پزشکی گرایش پیدا کردند. این باعث رشد کشور در دو حوزه اخیر شد اما در حوزه علوم انسانی عقب افتادیم. نخبه‌ها یا مهاجرت می‌کنند و یا دچار سرخوردگی می‌شوند. این یک اخطار جدی برای سالهای آینده است که ما با فرزندان خود که آینده را می‌سازند چه خواهیم کرد؟ آینده کشور به کدام سمت خواهد رفت؟

دل ما برای کشور می تپد، برای نسل جوانی که یکی از بی نظیرترین سرمایه‌ها در سطح جهانی بوده و بسیار توانمند و پرانرژی است. چیزی که بسیار نگران کننده است و دل آدم رامی سوزاند این است که وقتی چیز ارزشمندی دارید و درست از آن پاسداری نمی‌شود حسرت بیشتری ایجاد می‌کند. سخن آخر اینکه باید برای کشور و بچه ها کاری کنیم تا فردای این دنیا و روز قیمت حسرت برای ما به جا نماند.

انتهای پیام/

یاسر مختاری