هویت خانواده زیر تیغ فضای مجازی
تاریخ انتشار: ۲ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۴۷۵۹۷۱
افزایش استفاده از شبکه‌های اجتماعی موبایلی این روزها به رغم استفاده‌های مفیدی که دارد، در کنار اشتغال به کار طولانی والدین و تغییر نگرش آنها به تربیت فرزند، موجبات دوری اعضای خانواده از یکدیگر را فراهم ساخته است به گونه‌ای که با وجود نزدیکی فیزیکی گاه فاصله عاطفی و معنوی زیادی را تجربه می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، با ورود تکنولوژی و وسایل ارتباط جمعی در خانواده‌ها، ارزشهای اجتماعی تحت تأثیر قرار گرفته و شاهد تغییراتی در رفتار و گفتمان نسل جوان هستیم، شبکه‌های اجتماعی مجازی و اینترنت مهمترین این تکنولوژی‌ها است که در دنیای امروز به گونه‌ای نفوذ کرده است که نمی‌توان زندگی بدون آن را تصور کرد، اما بدون سواد مجازی و برنامه‌ریزی هدفمند هم نمی‌توان زندگی مجازی سالم و مفیدی داشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این روزها افراد خانواده کمترین مراودات و گفت‌وگوی همدلانه را با هم دارند. این موضوع آسیب‌هایی در خانواده‌ها به وجود آورده که در کنار سایر عوامل مخرب در روابط خانوادگی، موجبات سست شدن بنیاد خانواده‌ها، طلاق عاطفی زوجین و کمرنگ شدن صمیمیت میان اعضای خانواده و همچنین گسترش شکاف نسلی را فراهم کرده است.
تنیده شدن زندگی روزمره با فضای سایبری سبب شده افراد وابستگی شدیدی به این فضا داشته باشند. فرهنگ‌سازی در این جریان نقش مؤثری دارد، متأسفانه زمانی که گوشی‌های اندروید وارد کشور شد در خصوص کاربرد آن اطلاعات چندانی به مردم داده نشد و این امر آسیب‌هایی درپی داشت. اگر تمام افراد جامعه از سواد رسانه‌ای لازم برخوردار باشند آسیب‌های آن به حداقل می‌رسد.
تأثیر فضای مجازی بر هویت خانوادهسهیلا مهین پرور روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه سواد رسانه‌ای مانند نوعی رژیم غذایی است، اظهار می‌کند: سواد رسانه‌ای در یک تعریف بسیار کلی عبارت از یک نوع درک متکی بر مهارت که بر اساس آن می‌توان انواع رسانه‌ها و تولیداتشان را شناخت و از یکدیگر تفکیک کرد. به زبان ساده‌تر سواد رسانه‌ای یک نوع رژیم غذایی است که هوشمندانه مراقب است چه موادی مناسب و چه موادی مضر است.
وی ادامه می‌دهد: این رژیم غذایی با عنوان سواد رسانه‌ای به ما می‌گوید چه موادی را باید مصرف کرد و از مصرف چه چیزهایی باید خودداری کنیم و یا اینکه میزان مصرف هر ماده‌ای بر چه مبنایی باید استوار باشد، سواد رسانه‌ای می‌تواند به مخاطبان بیاموزد که از حالت انفعالی و مصرفی خارج شده و به معادله متقابل و فعالانه وارد شود به بیان دیگر سواد رسانه‌ای کمک می‌کند تا از سفره رسانه‌ها به گونه‌ای هوشمندانه و مفید بهره‌مند شویم.
این روانشناس خانواده می‌افزاید: با ورود تکنولوژی و وسایل ارتباط جمعی در خانواده‌ها ارزشهای اجتماعی تحت تأثیر قرار گرفته و موجب شده تا شاهد تغییراتی در رفتار و گفتار نسل جوان باشیم. شبکه‌های اجتماعی و اینترنت مهمترین این تکنولوژی‌هاست که در دنیای امروز ما به گونه‌ای نفوذ کرده است که نمی‌توان زندگی را بدون آنها تصور کرد اما همین فضا آسیب‌های متعددی به همراه دارد که اصلی‌ترین آن تغییر سبک زندگی و شکستن مرزها، باورها و ارزشها در بین جوانان است، نسلی که باید پرورش دهنده نسل‌های بعدی باشد.
وی ادامه می‌دهد: بین شبکه‌های مجازی و هویت نهاد خانواده رابطه معناداری وجود دارد بدین ترتیب که برخی ویژگی‌های شبکه‌های مجازی از جمله محیط تعاملی، فضای صمیمی و احساس رضایت، گروه‌ها، اجتماعات مجازی، محتوا و تولیدات شبکه‌های مجازی تأثیر غیرقابل انکاری در هویت خانواده و ارزشهای این نهاد مقدس دارد.
آسیب‌پذیری فرزندان در استفاده از فضای مجازیمهینپرور در مورد فرا مکانی و فرا زمانی بودن اینترنت تصریح می‌کند: فرازمان و فرا مکان بودن بودن اینترنت و در دسترس بودن آن موجب شکل‌گیری شیوه جدیدی از تعاملات اجتماعی نسبت به گذشته شده و تغییراتی شگرف در سبک زندگی، تعاملات اجتماعی و حتی مشارکت سیاسی و نحوه آن به وجود آورده است تا جایی که امروزه اینترنت بیشترین نقش را در اطلاع‌رسانی و تبلیغات دارد و به عنوان اصلی‌ترین کانال ارتباطی محسوب می‌شود این ابزارها با پیامدهای مثبت و منفی با برنامه‌ریزی و بالا بردن سطح آگاهی عمومی دستاوردهای مثبتی دارند و باید پیامدهای منفی آن را به حداقل رساند.
وی خاطرنشان می‌کند: بسیاری از والدین به دلیل ویژگی‌های خاص فضای مجازی و نو بودن این پدیده فرصت و یا توان کافی برای شناخت دقیق این فضا و کاربردهای آن را به دست نیاورده‌اند که این عدم آشنایی با فضای سایبری در کنار استفاده روزمره کودکان، نوجوان و جوانان از این فضا باعث شده یک فضای محرمانه و خصوصی بودن بدون احساس وجود ناظر برای فرزندان ایجاد شود و آنان بدون دغدغه از سایت‌ها و شبکه‌های مجازی بازدید کنند.
این مشاور خانواده می‌گوید: فرزندان به دلیل ویژگی‌های سنی و کنجکاوی از فضاهای ناسالم متأثر می‌شوند که این مسئله در بلندمدت باعث تغییر در رفتار فرد و به تبع آن جامعه می‌شود که معمولاً مغایر با عرف و ارزشهای سنتی خانواده است. عناصر سه‌گانه هویت (خود، فرهنگ، جامعه) در تکوین شخصیت نقش مهمی دارد از آن جایی که فضای سایبری صحنه‌ای فرهنگی و اجتماعی است که کاربر را در موقعیت‌های متنوعی قرار می‌دهد زمینه‌ای است برای آسیب‌پذیر شدن شخصیت فرد و در بسیاری از مواقع موجب چند شخصیتی شدن کاربر می‌شود.
مهین‌پرور در خصوص تجاوز به حریم شخصی کاربران تصریح می‌کند: مؤسسان شبکه‌های اجتماعی با تجاوز به حریم خصوصی کاربران اطلاعات شخصی را در اختیار مراکز اطلاعاتی، امنیتی، شرکتهای تجاری قرار می‌دهند و در هنگام نصب برنامه‌ها کاربر اجازه می‌دهد تا اطلاعات شخصی او را با منابع خاص به اشتراک بگذارد. بدون اینکه تنظیماتی برای غیرفعال کردن آن وجود داشته باشد. شبکه‌های مجازی به علت تسهیل در ایجاد روابط دوستانه، عاشقانه، زمینه‌های رفتارهای غیراخلاقی را فراهم ساخته و می‌تواند موجب تسهیل روابط و سوءاستفاده باشد از این رو بدون سواد رسانه‌ای و برنامه‌ریزی‌های خاص نمی‌توان زندگی مجازی سالمی داشت.
مصطفی زارعی کارشناس رسانه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به نوظهور بودن شبکه‌های مجازی اظهار می‌کند: شبکه‌های مجازی به عنوان یک پدیده نوظهور آسیب‌ها و تهدیدهایی به همراه دارد. با توجه به تناقضاتی که بین زندگی حقیقی و مجازی وجود دارد و با غنی کردن سواد رسانه‌ای می‌توانیم این تناقضات را کاهش دهیم.
وی می‌افزاید: داشتن سواد رسانه‌ای به این معنا نیست که مشکلات این دو فضا را از بین ببرد بلکه باید با استفاده از سواد رسانه‌ای مشکلات را کاهش دهیم. فضای مجازی دردسرهایی هم به همراه دارد و به این علت است که تضادهایی بین فضای مجازی و حقیقی وجود دارد و باعث شده بخشی از افراد در این فضاهای جامعه دچار آسیب شوند.
این کارشناس رسانه تصریح می‌کند: قطعاً در استفاده از فضای مجازی داشتن حریم خصوصی لازم است تا جایی که افراد از قوانین حاکمیتی فردی تخطی نکنند در مورد فضای مجازی و روابط همسران هم روانشناسان عقیده دارند حریم خصوصی در فضای مجازی برای همسران جایز نیست.
زارعی از فعالیت‌های صدا و سیما در مورد سواد رسانه‌ای می‌گوید: برای افزایش سواد رسانه‌ای خوشبختانه صدا و سیما برنامه‌هایی دارد و آموزش و پرورش هم یک منبع درسی در این مورد ارائه کرده است موضوع مهم اهتمام ورزیدن در این جریان است، سواد رسانه‌ای را باید به عنوان یک دانش در نظر گرفت. سواد رسانه‌ای دارای ارکانی است که میزان و زمان استفاده، ایجاد قوانین برای استفاده و نقش خانواده برای ایجاد قوانین را شامل می‌شود.
زندگی مجازی؛ زندگی دوم و دارای پارامترهای خاصوی ادامه می‌دهد: برای اینکه زندگی مجازی سالمی داشته باشیم باید زندگی حقیقی از زندگی مجازی جدا باشد متأسفانه برخی از افراد کمبودهای زندگی واقعی را در زندگی مجازی می‌خواهند جبران کنند اما در واقع باید بدانیم زندگی مجازی به عنوان زندگی دوم است و باید پارامترهای آن رعایت شود.
این کارشناس رسانه اظهار می‌کند: زندگی حقیقی باید غالب بر زندگی مجازی باشد اما متأسفانه در حال حاضر فضای مجازی به منبع اخبار و اطلاعات تبدیل شده است که این فضا نمی‌تواند منبع موثق اخبار باشد و باید از خبرگزاری‌های رسمی اخبار را دنبال کرد. همه افراد می‌توانند به گونه‌ای از فضای مجازی استفاده کنند که موجب پیشرفت شود و آسیب‌های آن را کاهش دهند چرا که این فضا جزئی از زندگی است.
کد خبر 530835منبع: ایمنا
کلیدواژه: فضای مجازی کاربران فضای مجازی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی امنیت فضای مجازی آسیب های فضای مجازی تهدیدات فضای مجازی صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی ساماندهی فضای مجازی اعتیاد به فضای مجازی فضای مجازی و کودکان رصد فضای مجازی توسط پلیس کلاهبرداری در فضای مجازی تبلیغات و کلاهبرداری در فضای مجازی مصطفی زارعی کارشناس رسانه فضای مجازی و فرزندان شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق شبکه های اجتماعی توان زندگی شبکه های مجازی سواد رسانه ای فضای مجازی زندگی مجازی خانواده ها گونه ای ارزش ها آسیب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۴۷۵۹۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ربیعی : فلسفه بقا بر فلسفه توسعه کشور چربیده است / تغییر سبک زندگی که در خیابان می بینید، توطئه نیست / جریان پرقدرتی سالهاست مقابل حاکمیت تفکر توسعه و پیشرفت ایستاده
گروه اقتصاد و درآمد: دکتر علی ربیعی با بیان اینکه وقتی هر پدیده ای را محدود می کنیم و در جایی را می بندیم، چه هدفی داریم! وقتی با چشممان می بینیم اهدافمان محقق نمی شود، تداوم سیاستها چیست؟ گفت: هدف بستن فضای مجازی چیست؟ مگر سنجشها نشان نمی دهند که مردم تا چه میزان بالایی از فیلترشکن استفاده می کنند و نه از صداوسیمایی با این بودجه کلان! پس این محدودیتها و اختلالها چه خاصیتی دارند! همه تان هم که در شبکه های مجازی حضور دارید و تیک آبی و خاکستری هم می گیرید! این هم از آن تناقض ها است!
به گزارش جماران، دکتر علی ربیعی، وزیر پیشین تعاون، کار و رفاه اجتماعی که در نشست بررسی تاثیر سیاستهای افتصادی و اجتماعی در رشد و توسعه اقتصادی در فضای فناوری اطلاعات که از سوی گروه علمی تخصصی اقتصاد رسانه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات برگزار شده بود، سخن می گفت، با بیان اینکه متاسفانه از روز اولی که اینترنت در کشور ما آمد، دائما به دنبال آسیب شناسی بودیم و بحث های اندکی به مساله فرصتهای نهفته در آن پرداختند، گفت: این نگاه عمدتا ناشی از سطح فردی و بررسی تاثیر آن بر رفتارهای فردی بوده و از روز اول با نگاه آسیب شناسانه به سمت آن رفتیم و تنها حوزه ای که برای ما اهمیت داشته،رفتارهای فردی بوده است. در واقع با مشاهده رفتارهایی که خلاف سنتها و ارزشهای مالوف ما بوده، نوعی احساس خطر ایجاد شده است.
دوران دو رئیس قبلی قوه قضائیه، یکی از دورانهای بسیار تلخ فضای مجازی بودوی با بیان اینکه در سطح بعد باید آیین نامه ها و سیاست گذاری ها را بررسی کرد، توضیح داد: برای نمونه، قانون مجلس و آیین نامه هایی که قوه قضائیه مطرح می کند به این مسائل می پردازند و دوره دو رئیس قبلی قوه قضائیه ، یکی از دورانهای بسیار تلخ فضای مجازی بود و بیشترین فشارها بر گسترش فضای مجازی در این دوران ها سامان گرفته بود.
ربیعی با تاکید بر ضرورت توجه به فلسفه حکمرانی فضای مجازی و حوزه تکنولوژی های اطلاعاتی و ارتباطی ، گفت: فهم این سطح به ما کمک می کند که دریابیم چه اتفاقی در حوزه سیاست گذاری ها و همچنین رابطه مردم با فضای مجازی و تکنولوژی اطلاعاتی می افتد. درک این سطح به ما برای فهم علل اتفاقات کمک می کند. به تعبیری باید بررسی کرد عوامل و عناصر اصلی فلسفه حکمرانی دیجیتال و تکنولوژیهای ارتباطی، چه عواملی هستند.
وزیر پیشین تعاون، کار و رفاه اجتماعی اضافه کرد: میان رویکردها و استراتژی های فلسفه ساز حکمرانی کشور، میان استراتژی بقا و توسعه گرفتار شده ایم. این وضعیت کنشها و سیاستهای ما را تحلیل می کند. از دهه 70 این بحث بود که آیا می خواهیم خودمان را کماکان بسط دهیم به سطح جهان را قدرت خود را حفظ کنیم، آن زمان جمعبندی شد که ما هم توسعه و هم بقا می خواهیم. اما متاسفانه در روندی که طی شد، فلسفه بقا بر فلسفه توسعه کشور چربیده است.
استراتژی بقا باعث شده سیاستهای امنیتی در امر فضای مجازی چربیده است از ساحت تکنولوژی های ارتباطی امنیت زدایی کنیموی توضیح داد: وقتی فلسفه حکمرانی ما بقا است، تمام تکنولوژی ها بر اساس آن سنجیده می شود. استارتاپها را این گونه ارزیابی می کنند. نسبت مردم با فضای مجازی، در همین ارتباط سنجیده می شود. ما باید این نکته را درک کنیم؛ می توانستیم درباره تکنولوژی های اطلاعاتی و فضای مجازی بحث اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و امنیتی کنیم، اما استراتژی بقا ما را به سمتی برده است که سیاستهای امنیتی بر سایر سیاستها در امر فضای مجازی چربیده و این گرفتاری اصلی ما است. باید از ساحت تکنولوژی های ارتباطی امنیت زدایی کنیم. وقتی نگاه و فلسفه این گونه جلو می رود، به رغم هر اسمی که بر توسعه می گذاریم، تحمل الزامات و نتایجش را نداریم و بنابراین عملا به جایی نمی رسیم؛ چرا که فلسفه بقا حاکم است.
ربیعی با بیان اینکه بنیانهای نظری و فلسفه وجودی حکمرانی ما گسترش پهنای باند اینترنت را بر نمی تابد، خاطرنشان کرد: حکمرانی ما می گوید پهنای باند را می خواهم، اما نه می تواند الزامات آن را رعایت کند و نه از نتایجش خوشش می آید. بنابراین پهنای باند ما عملا دچار مشکل می شود. آثار توسعه در فضای مجازی متاثر از این دیدگاه است و با جزمیتی که وجود دارد، شرکتهای استارتاپی ما تهدید محسوب می شوند. در حالی که اگر همه جهان بگویند هوش مصنوعی، آینده اقتصاد جهان و ثروت جهان تعداد مشاغل ما در خدمات شبکه های اجتماعی و فضای مجازی است، چون آن نگاه می ترسد، استارتاپ به جای اینکه سکو و جهش توسعه و اقتصاد کشور باشد، جهش وابستگی کشور و جهش دیدگاه هایی که ارزشهای نامالوف را دنبال می کنند تلقی می شود.
جریان پرقدرتی سالهاست که مقابل حاکمیت تفکر توسعه و پیشرفت ایستادهوی با بیان اینکه جریان پرقدرتی سالهاست که مقابل حاکمیت تفکر توسعه و پیشرفت ایستاده و در عمل صرفا استراتژی «بقا» را دنبال می‌کند، تاکید کرد: عنصر اصلی تاثیرگذار بر سیاستگذاری این نکته است که ما دائما و ناچارا به فراز و نشیب و کشاکش و آیین نامه های مختلف می رسیم که متاثر از این عامل در حکمرانی است.
وزیر پیشین تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ارزیابی از فضای کار برای کارآفرینی در کشور، اظهارداشت: در باره اینکه چرا شکست خوردیم و کجاها موفق بودند، بحث های زیادی می شود. در حالی که این مساله بسیار ساده است. از دوره 76 تا 84 را می توانیم بررسی کنیم، دوره 92 تا 97 هم بررسی کنیم. نیازی به تحلیل و واکاوی های عمیق نداریم. این دو دوره که در آن سیاستها جامع نگر هستند و روابط بین الملل درست است و جامعه مدنی نفس می کشد، درخشان ترین دوران اقتصادی همان دوران است. از 94 تا روی کار آمدن ترامپ، شکوفاترین دوران استارتاپی در ایران را داشتیم، شرکتهای دانش بنیان هم دوران خوبی داشتند. اما اکنون با بازی با کلمات، بحث دانشگاه های «حکمت بنیان» را مطرح می کنند و روشن نیست که این شاخص چگونه می خواهد سنجیده شود.
با تعابیری مانند دانشگاه «حکمت بنیان»، دل خوش می کنندربیعی گفت: با این کلمات که فریبایی دارد، دل خوش می کنند و تحت پوشش آنها آسوده می خوابند و تصور می کنند این کلمات برای ما خوشبختی و سعادت می آورند!
وزیر پیشین تعاون، کار و رفاه اجتماعی اضافه کرد: یک تفکر ما را نیازمند توسعه و پذیرفتن نتایج و الزامات آن می داند و معتقد است باید برای مدیریت نتایج آن برنامه ریزی درست کرد، اما ما چون در این حوزه وارد نمی شویم، با بخشهای سنتی وارد چالش نمی شویم و چالش ما با بخشهایی است که مرتبط با فضای ارتباطی مبتنی بر شبکه های اطلاعاتی است.
تعطیلی شنبه توطئه نیست تغییر سبک زندگی که در خیابان می بینید، توطئه نیستربیعی گفت: چقدر تاکید کرده ایم که تغییر سبک زندگی که در خیابان می بینید، توطئه نیست، بلکه تغییر ارزشها است. اینگلهارت هم مطالعه کرده و می گوید کل جوامع این تغییرات را دارند. در هر جامعه ای به شکلی است. تعطیلی جمعه و شنبه توطئه نیست بعد هم فضای مجازی را محل این توطئه تصور می کنند.
آنچه امروز می بینیم، نتیجه سیاستهایی است که خود ما اعمال کرده ایمبه گفته وی؛ تغییر ارزشی را می بینند، اما چون علت یابی نمی توانند بکنند، آن را توطئه می دانند. در حالی که بخشی از تغییرات ارزشی، جهانی و طبیعی است. بخشی از آن هم حاکی از سیاستهای خود ما است. آنچه که امروز می بینیم، نتیجه سیاستهایی است که خود ما اعمال کرده ایم.
ربیعی با بیان اینکه شرکتهای استارتاپی زمینه ساز ایجاد نوعی پیوندهای جهانی هستند که ما نه به الزامات آن تن می دهیم و نه نتایجش را می پذیریم، اظهارداشت: فضای شرکتهای استارتاپی در میان 80میلیون نفر جمعیت تنگ است و فضای جهانی را می خواهد.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه اقتصاد آینده، بدون اقتصاد دیجیتال، ناقص است، توضیح داد: بیشترین میزان اشتغال را ما در آینده در بخش خدمات مبتنی بر تکنولوژی اطلاعاتی داریم. هم ثروت ایجاد می کند و هم موتور حرکت سایر بخشها می توانند رشد و توسعه یابند و هم میزان اشتغال را رشد می دهد و هر گونه کوتاهی در این زمینه رفتاری غیرامنیتی است که در واقع امنیت کشور و اشتغال و ثروت اندوزی کشور را به خطر می اندازد.
سخنگوی دولت پیشین ادامه داد: وقتی هر پدیده ای را محدود می کنیم و در جایی را می بندیم، چه هدفی داریم! وقتی با چشممان می بینیم اهدافمان محقق نمی شود، تداوم سیاستها چیست؟ هدف بستن فضای مجازی چیست؟ مگر سنجشها نشان نمی دهند که مردم تا چه میزان بالایی از فیلترشکن استفاده می کنند و نه از صداوسیمایی با این بودجه کلان! پس این محدودیتها و اختلالها چه خاصیتی دارند! همه تان هم که در شبکه های مجازی حضور دارید و تیک آبی و خاکستری هم می گیرید! این هم از آن تناقض ها است!
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد