تورم منفی؛ قیمت ها کاهش می یابند؟
تاریخ انتشار: ۳ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۴۸۷۲۸۲
تجربه ما در ایران همواره افزایش قیمت‌ها بوده‌است و مواجه با تورم منفی برای ما تعجب‌آور خواهد بود. فرض کنید در جایی زندگی می‌کنید که قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند، به طور مثال اگر امروز با یک میلیون تومان می‌توان بیست کیلو برنج خرید، سال آینده با همین پول بیست و یک کیلو برنج بخرید. با وجودی که چنین اتفاقی مطلوب به نظر می‌رسد ولی همواره خوب نیست و میتواند اقتصاد را با چالش‌های جدی روبه‌رو سازد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تورم منفی در شرایطی رخ می‌دهد که عرضه در کل اقتصاد بیشتر از تقاضا شود؛ یعنی با اینکه کالا به اندازه کافی وجود دارد ولی مردم ترجیح می‌دهند مصرف نکنند و بیشتر پس انداز کنند. این اتفاق میتواند سبب بحران‌های مختلفی شود؛ کاهش مصرف باعث کاهش فروش شرکت‌ها و در نتیجه کاهش تولید و رکود می‌شود. این اتفاق برای کشورهای پیشرفته که به طور شتابان در حال رشد هستند مطلوب نیست و میتواند آنها را از سایر کشورها عقب بیندازد و سبب از دست رفتن سهم آنها در بازارهای جهانی شود. از سوی دیگر، کاهش تولید، باعث کاهش دستمزد نیروی کار می‌شود و این اتفاق میتواند مصرف را بیشتر کاهش دهد و در یک مارپیچ دستمزد و تورم کاهنده، اقتصاد وارد رکود شدیدی می‌شود.
دو عامل را می‌توان برای تورم منفی بیان کرد، اول در اثر پیشرفت فناوری یا پایان یک بحران مانند جنگ؛ در این شرایط امکان تولید بیشتر فراهم می‌شود و عرضه کل اقتصاد افزایش می‌یابد و در نتیجه قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند. دوم در شرایطی که به دلیل رشد اقتصادی، تولید افزایش یافته و در حداکثر خود قرار دارد اما تقاضا به همان اندازه زیاد نشده است؛ بنابراین قیمت‌ها کاهش می‌یابد و تورم منفی می‌شود.
ردپای تورم منفی در بحران‌های آمریکاآمریکا در بازه هایی دچار تورم منفی شده است. یک مرتبه در سال‌های۱۹۲۱ و ۱۹۲۲ اتفاق افتاده که تورم به ۱۰.۵- و ۶.۱- رسیده است؛ علت آن را می‌توان، پایان همه گیری آنفولانزای اسپانیای و جنگ جهانی اول عنوان کرد. بعد از آن، در سال‌های بحران بزرگ آمریکا، که از سال ۱۹۲۹ شروع شد، دوباره تورم منفی را تجربه کرد؛ در این دوره نرخ بهره به حداقل خود رسیده بود و مردم نسبت به کاهش یا افزایش نرخ بهره واکنشی نشان نمی‌دادند و به دلیل وجود نااطمینانی ترجیح می‌دادند، پول نگه‌داری کنند و به سرمایه‌گذاری نپردازند. دولت آمریکا با اجرای سیاست‌های مالی که کینز، اقتصاددان برتر آن زمان پیشنهاد کرده بود، توانست به مرور از این بحران خارج شود. در دوران بحران ۲۰۰۸ نیز، آمریکا، مجدد به تورم منفی رسید؛ در این بحران به دلیل مشکلاتی که در وام‌های داده شده برای مسکن و اوراق رهنی وجود داشت، سبب شد در سیستم اعتباردهی بانک‌ها مشکلاتی پیش بیاید که حجم اعتبارات کاهش یابد و این اتفاق، باعث کاهش تقاضا در کل اقتصاد و درنتیجه تورم منفی شد. نمودار زیر روند تورم در صد سال گذشته را نشان می‌دهد:
ژاپن به دنبال فرار از تورم منفیژاپن سال‌های متمادی است که با مشکل تورم منفی دست و پنجه نرم می‌کند و تلاش‌ها برای خروج از این شرایط نتیجه بخش نبوده است. در دهه نود که نخستین بار این پدیده رخ داد، رشد اقتصادی ژاپن را متوقف کرد و این کشور وارد رکود شد و فرصت رشد در این دهه را از دست داد. در سال‌های بعد هم بحران ۲۰۰۸، دوباره ژاپن را در موقعیت تورم منفی قرار داد. دولت ژاپن سعی کرده است با اجرای سیاسیت‌های پولی و دادن تسهیلات، تقاضا را تحریک کند ولی چندان موفق نبوده است. از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱ پایه پولی در ژاپن شش و نیم برابر شده، در حالی که میانگین تورم ایجاد شده حدود صفر است. در ایران در اثر اجرای چنین سیاستی انتظار تورم سالانه ۲۰درصد را داریم. نمودار روند تغییرات نرخ بهره و تورم ژاپن را طی ۳۰ سال گذشته نشان می‌دهد:
سال‌هاست ژاپن، سیاست نرخ بهره در محدوده صفر(zero-bound interest rate) را اجرا می‌کند. در این سیاست بانک مرکزی، نرخ بهره را حدود صفر تعیین می‌کند تا افراد میل به پس انداز کمتری داشته باشند و سرمایه‌های خود را در کسب‌وکار‌ها و تولید سرمایه‌گذاری کنند یا آن را صرف خرید کالاها و مصرف کنند.
تورم نفی در ایرانایران نیز در سه سال، تجربه تورم منفی داشته و در سال‌های ۱۳۲۴، ۱۳۲۵ و ۱۳۲۹ در ایران تورم، منفی بوده است. این اتفاق بعد از پایان جنگ جهانی دوم رخ داد. هرچند ایران در جنگ فعال نبود ولی به دلیل اشغال کشور توسط متفقین، امکان تولید مواد غذایی نبود و در کشور قحطی بزرگی ایجاد شد؛ همان میزان اندک تولید هم، توسط نیرو‌های خارجی مصرف می‌شد. بعد از جنگ که فرصت کشاورزی و تولید فراهم آمد و ارتش متفقین از کشور خارج شدند؛ عرضه و تولید در کل اقتصاد رشد کرد و در نتیجه تورم منفی شد.
به طور کلی در دو حالت تورم منفی اتفاق می‌افتد، یکی زمانی که در اقتصاد مشکلی وجود داشته و بعد بر طرف شده و در نتیجه عرضه و تولید در اقتصاد افزایش یافته که در این صورت تورم منفی اتفاق خوبی است. حالت دیگر در صورتی است که عرضه وجود دارد ولی طرف تقاضا تمایلی به مصرف ندارد، این حالت میتواند باعث ایجاد رکود شود و دولت باید تا حد ممکن تقاضا را تحریک کند تا مردم مصرف خود را افزایش دهند و تورم بالا رود.
*کارشناس اقتصادی
پربیننده ترین ثبت نام ایران خودرو / فرصت پایانی پیش بینی قیمت دلار برای ۳آبان / سیل اخبار منفی در بازار ارز قیمت دستگاه تست قند خون (۲ آبان) قیمت ماشین لباسشویی ال جی (۱۴۰۰/۸/۱) مسکن حمایتی را خود متقاضیان می سازند / قیمت مسکن حمایتی چند؟منبع: اقتصاد آنلاین
کلیدواژه: تورم منفی کل اقتصاد تورم منفی نرخ بهره قیمت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۴۸۷۲۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
راهکارهای اقتصاد دایره‌ای برای بهینه‌سازی مدیریت پسماند
مدیریت نادرست پسماند منجر به آلودگی اقیانوس‌ها و جنگل‌ها، انتقال بیماری‌ها و انتشار سریع دی‌اکسیدکربن در فضا می‌شود. بر اساس شاخص‌های بانک جهانی، رشد اقتصادی و جمعیتی موجب افزایش 70 درصدی تولید زباله طی 30 سال آینده خواهد شد و همین موضوع نشان‌دهنده نیاز روزافزون به بهینه‌سازی مدیریت پسماند است.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، اهمیت برنامه R4 شامل کاهش میزان استفاده، استفاده مجدد، بازیافت و بازیابی مواد، به‌طور فزاینده‌ای در دستور کار سیاسی شهرهای سراسر جهان افزایش پیدا کرده است. مدیریت مؤثر پسماند تنها شامل جداسازی زباله برای بازیافت نیست، بلکه رویکردهای مختلف استفاده جدید از مواد را در بر دارد که در شهرهای گوناگون به شیوه‌های مختلف انجام می‌شود.
سال ۲۰۱۷ نمایندگان بین‌المللی شهرهای مختلف در خیرونا (ژیرونا) اسپانیا گرد هم آمدند تا تجربیات و راه‌حل‌های خود را در این زمینه به اشتراک بگذارند. برای مثال سانفرانسیسکو که فرایند بازیافت را از سال ۱۹۸۹ آغاز کرده است، موفقیت خود را بر اساس فرهنگ ایجاد و افزایش آگاهی مردم از محیط زیست می‌داند که موجب کاهش ۸۰ درصدی میزان پسماند ارسالی به کارخانه‌های بازیافت شده است. دستاوردهای بازیافت در شهری هم‌چون سئول نیز نتیجه اقدامات سخت‌گیرانه‌تر و نرخ بازیافت در آن بیش از ۶۰ درصد است. ساکنان این شهر بر اساس میزان زباله‌های آلی که تولید می‌کنند، مالیات می‌پردازند.
مدل‌های کسب‌وکار دایره‌ای ثابت می‌کنند که چگونه یک استراتژی تجاری مناسب دسترسی به بازارهای جدید را تسهیل، راه‌حل‌های نوآورانه را هدایت می‌کند و هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهد. شهر ساحلی عقبه در اردن، از رویکرد اقتصاد دایره‌ای برای تبدیل زباله به فرصت استفاده می‌کند. این شهر که روزانه حدود ۱۵۰ تن زباله جامد تولید می‌کند، طی پروژه‌ای که به تصویب سازمان ملل و اتحادیه اروپا رسیده است، متعهد به کاهش این ارقام شد. اولین اقدام در این پروژه، تقویت فرایند بازیافت و بهینه‌سازی منابع در هتل‌ها بود که علاوه بر مزیتی که برای کاهش تولید پسماند داشت، منجر به ایجاد شغل برای اعضای آسیب‌پذیر جامعه شد.
ابتکارات قابل‌توجهی نیز در این زمینه در کشورهای شمال اروپا وجود دارد، برای مثال کشور سوئد در سال ۲۰۱۷ سیستم مالیاتی خود را اصلاح کرد تا قیمت تعمیر اقلام مستعمل را کاهش دهد. این کشور همچنین دارای سیستمی است که پول قوطی‌ها و بطری‌های خالی را به مردمی می‌دهد که آنها را به فروشنده باز می‌گردانند و به این ترتیب هزار و ۸۰۰ میلیون قوطی و بطری در سال برای استفاده مجدد بازیابی می‌شود.
شهر برگن در نروژ، به دلیل سیستم جمع‌آوری زباله وکیوم، متمایز از دیگر شهرها است. این سیستم زباله‌ها را از طریق اجزای مختلف متشکل از لوله‌های زیرزمینی، دستگاه‌های متصل، ابرداده‌ها و هوش مصنوعی مدیریت و بازیافت می‌کند.
با این حال میزان بازیافت و استفاده مجدد در سایر شهرهای جهان وضعیت متفاوتی دارد و حتی بسیار اندک است. طبق گزارش بانک جهانی، در کشورهای کم‌درآمد که به جز صربستان بقیه در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین قرار دارند، تنها چهار درصد زباله‌ها بازیافت می‌شود. مدیریت ضعیف پسماند در این کشورها، تهدیدی برای سلامت انسان و محیط زیست به شمار می‌رود.
بانک جهانی به‌منظور مبارزه با این وضعیت، برنامه‌ای برای تأمین مالی سیستم‌های مدیریت پسماند این کشورها ارائه کرده است. در ادامه به معرفی چند نمونه از راه‌حل‌های اقتصاد دایره‌ای می‌پردازیم که به مدیریت صحیح و بهینه پسماند کمک می‌کند.
دانمارک در سال ۲۰۲۱، با بازیافت ۱.۹ میلیارد قوطی و بطری برای استفاده مجدد، میزان بازگشت و استفاده مجدد از بسته‌بندی خود را به ۹۳ درصد رساند که تا حد زیادی حاصل اجرای سیستم سپرده و بازگشت دانمارکی بود. این سیستم برگشت دایره‌ای رایج، امکان تحویل ظروف نوشیدنی مصرف‌شده را در سوپرمارکت‌ها و کیوسک‌های موجود در خیابان‌های سراسر دانمارک مهیا می‌کند و در ازای آن مبلغی به مصرف‌کنندگان پرداخت می‌شود.
این سیستم به‌نوعی اقتصاد دایره‌ای محسوب می‌شود، زیرا تولید قوطی از مواد بازیافتی ۹۵ درصد انرژی کمتری نسبت به مواد اولیه مصرف می‌کند. بازیافت قوطی‌ها به این معنی است که بوکسیت کمتری برای تولید آلومینیوم استخراج و استفاده می‌شود و از این طریق آسیب کمتری به محیط زیست می‌رسد. همکاری مؤثر بین تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و سیستم بازگشت دانمارکی نرخ بازگشت را بسیار افزایش داده است. این سیستم میتواند به‌عنوان یک منبع الهام‌بخش برای افزایش نرخ بازیافت و حمایت از اقتصاد دایره‌ای، به‌ویژه برای رسیدن به هدف اتحادیه اروپا برای جمع‌آوری ۹۰ درصد بطری‌های پلاستیکی تا سال ۲۰۲۹ عمل کند.
صنعت ساختمان مسئول مقدار قابل‌توجهی از انتشار جهانی دی‌اکسید کربن نزدیک به ۳۹ درصد است و همین امر نیاز به یک رویکرد دایره‌ای برای ساخت و ساز و طراحی را ضروری می‌کند. یکی از راه‌های انجام این کار، بازیابی یا استفاده مجدد از مصالح ساختمانی است که طول عمر و قابلیت استفاده مجدد آنها را به حداکثر می‌رساند. نمونه بارز این راه‌حل، پروژه مسکن دایره‌ای در شمال شهر آرهوس دانمارک است که ۹۰ درصد مصالح ساختمانی آن را می‌توان جدا کرد و مجدد مورد استفاده قرار داد یا بدون از دست دادن ارزش به فروش رساند.
این پروژه ساختمانی علاوه بر استفاده از بتن و سیمان به‌عنوان مصالح اصلی ساختمان، با استفاده از مواد جایگزین، ردپای دی‌اکسیدکربن خود را به حداقل رسانده است. از جمله این مواد می‌توان به چوب‌پنبه و روزنامه‌های قدیمی برای نمای ساختمان یا گیاهانی مانند علف مارماهی و گرانول به‌منظور عایق‌کاری ساختمان اشاره کرد. لاستیک‌های ماشین مستعمل نیز برای ساخت کفپوش آن به کار رفته است.
این ساختمان اولین مسکن دایره‌ای جهان است که میتواند آموخته‌های ارزشمندی را در مورد نحوه عملکرد ساختمان‌های دایره‌ای در زندگی روزمره و راهی برای کاهش ردپای کربن در بخش ساخت‌وساز به شهرهای دیگر ارائه دهد. تخمین زده می‌شود که استفاده از رویکرد دایره‌ای در صنعت ساختمان تا سال ۲۰۵۰، انتشار دی‌اکسید کربن را تا ۳۸ درصد کاهش دهد.
Re-Match اولین ثبت اختراع در جهان است و از فناوری پیشرفته برای جداسازی چمن مصنوعی فرسوده به اجزای خام و تمیز استفاده می‌کند که میتواند مجدد در صنعت چمن یا سایر صنایع مورد استفاده قرار گیرد یا بازیافت شود. این اختراع قادر است هر قسمت از چمن مصنوعی فرسوده را به دانه‌های لاستیکی، ماسه و الیاف پلاستیکی جدا کند و تقریباً صددرصد مواد را بازیافت کند یا برای استفاده مجدد آماده سازد. Re-Match اکنون با استفاده از فناوری‌های نوین موفق شده است محصولات بازیافتی خود را در نخ‌های چمن مرغوب، پنل‌های آکوستیک و دیگر محصولات مشابه استفاده کند. هر زمین چمن مصنوعی که با استفاده از این فناوری بازیافت می‌شود، نسبت به سوزاندن زمین فرسوده که معادل سوزاندن ۱.۴ میلیون کیسه پلاستیکی یا ۲۵۰ تن زباله است، با کاهش ۴۰۰ تنی، کمتر از ۲۰ تن دی‌اکسید کربن در هر زمین تولید کند.
الزامات امروزی برای پایداری در هر مرحله از بسته‌بندی در حال افزایش است و گروه‌های مختلف به دنبال راه‌های جدیدی برای کاهش مصرف بسته‌بندی و ضایعات هستند. یکی از این راه‌ها ارائه مدل‌های دایره‌ای استفاده مجدد برای بسته‌بندی مواد غذایی است. یک شرکت بسته‌بندی با همکاری مدیران شهری، خدمات بسته‌بندی دایره‌ای برای مواد غذایی را ارائه کرده است که بر توسعه یک سیستم منحصربه‌فرد و راه‌حل‌های دیجیتال برای مدیریت بسته‌بندی در یک حلقه بسته متمرکز است.
این مشارکت بر چند حوزه استفاده مجدد از بسته‌بندی به‌عنوان یک خدمت متمرکز شده است که شامل طراحی و تولید بسته‌بندی مواد غذایی برای استفاده مجدد، ردیابی بسته‌بندی در طول مسیر استفاده از آن و تضمین ایمنی، کیفیت و بهداشت مواد غذایی در تمام مراحل می‌شود. این راه‌حل دایره‌ای با کاهش بسته‌بندی مورد نیاز و در نتیجه ضایعات آن همراه است و در مقایسه با بسته‌بندی‌های یک‌بارمصرف، پتانسیل کاهش انتشار دی‌اکسید کربن تا ۶۰ درصد را دارد.
توربین‌های بادی اولیه در حال رسیدن به پایان عمر خود هستند و هرچند بعضی از آنها قابلیت تعمیر و نوسازی دارند، اما بیشتر توربین‌ها در سال‌های آینده از رده خارج خواهند شد. برای مقابله با این مشکل، یک پروژه نوآوری دانمارکی متعهد شده است که راهی پایدار برای دفع توربین‌های بادی با توجه به محیط زیست، سلامت و ایمنی کارگران پیدا کند و تا به امروز پیشرفت قابل‌توجهی در این مسیر به دست آورده است.
این پروژه موفق به استخراج و پردازش الیاف شیشه‌ای با کیفیت بالا از توربین‌های بادی ۳۷ متری شده است که بخش اصلی پره‌های توربین هستند. پس از تأیید کیفیت موفقیت‌آمیز الیاف شیشه‌ای به دست آمده از پره‌های از کار افتاده توربین بادی، این ماده برای استفاده در تأسیسات دیگر ذوب می‌شود که مزایای بسیاری برای هر دو صنعت دارد.
به‌منظور جلوگیری از هدر رفتن منابع آجرهای طبیعی، یک شرکت تولید فناوری پاک اختراعی ثبت کرده است که تضمین می‌کند زباله‌های ساختمانی را بدون استفاده از هیچ گونه مواد شیمیایی، مورد استفاده مجدد قرار دهد. در این روش ثبت‌شده آجرهای قدیمی جمع‌آوری، با فناوری ارتعاش تمیز، به‌صورت دستی یک به یک بررسی و در نهایت قبل از ارسال به محل‌های جدید، توسط روبات‌ها روی هم چیده می‌شوند. این روش استفاده مجدد از آجرهای قدیمی با صرفه‌جویی بیش از ۹۵ درصد از انرژی مورد استفاده برای تولید آجرهای جدید، نمونه‌ای از اقتصاد دایره‌ای کامل است که منابع یک نسل را به نسل جدید منتقل می‌کند و انتشار دی‌اکسیدکربن را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلاله‌ای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت