به نقل از «مشرق»

تاریخچه کودتاهای نظامی در کشورهای عربی

تاریخ انتشار: ۳ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۴۹۲۶۰۹

کودتاهای نظامی در جهان عرب از همان زمان استقلالشان به ویژه در عراق و سوریه اتفاق افتاده است.

به گزارش مشرق، شبکه خبری روسیا الیوم در گزارشی آورده است: "برخی می‌گویند اولین کودتا در جهان عرب در سوریه به رهبری حسنی الزعیم علیه شکری القوتلی در سال ۱۹۴۹ اتفاق افتاد. برخی نیز معتقدند اولین کودتا در جهان عرب ۲۰ اکتبر ۱۹۳۶ در عراق رخ داد و رهبری آن را بکر صدقی، رئیس ستاد ارتش عراق در آن زمان و در دوره ملک غازی بن فیصل برعهده داشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی با استفاده از زور برای گرفتن رأی اعتماد از یاسین الهاشمی نخست وزیر وقت عراق تلاش کرد.

سرنوشت این دو کودتا شبیه هم بود. کودتای حسنی الزعیم تنها چهار ماه طول کشید و سامی الحناوی علیه او شورید و بعدا اعدام شد.

اما بکر صدقی کمتر از یک سال قدرت را در دست داشت و بعدا ترور شد.

سوریه همچنین شاهد هشت کودتای دیگر بود که اولی در مارس ۱۹۴۹ و دومی در اوت همان سال رخ داد و سامی الحناوی قدرت را از حسنی الزعیم گرفت.

کودتای سوم دسامبر ۱۹۵۱ با رهبری ادیب الشیشکلی علیه هاشم الاتاسی رخ داد. کودتای چهارم فوریه ۱۹۵۴ به رهبری مأمون الکزبری علیه ادیب الشیشکلی رخ داد. کودتای پنجم سپتامبر ۱۹۶۱ به رهبری حیدر الکزبری علیه دولت وحدت با مصر در دوره جمال عبدالناصر رخ داد.

کودتای ششم مارس ۱۹۶۳ به رهبری لوی الاتاسی و حزب بعث علیه دولت ناظم القدسی و کودتای هفتم فوریه ۱۹۶۶ به رهبری صلاح جدید رخ داد که در جریان آن امین حافظ سرنگون شد. کودتای آخر نوامبر به رهبری حافظ الاسد علیه صلاح جدید رخ داد که به جنبش اصلاحی شناخته شده است.

سودان در جایگاه دوم تعداد کودتاهای نظامی بعد از سوریه است. سودان تاکنون شاهد هفت کودتا بوده است که کودتای اخیر به رهبری عبدالفتاح البرهان، رئیس شورای حاکمیتی سودان علیه عبدالله حمدوک، نخست وزیر سودان رخ داده است.

اما عراق در جایگاه سوم در رابطه با تعداد کودتاهای نظامی قرار دارد. پنج تلاش موفقیت آمیز برای کودتا در این کشور شکل گرفت که اولین آن کودتای بکر صدقی بود که در سال ۱۹۳۶ و چهار سال بعد از استقلال رسمی عراق از سلطه انگلیس رخ داد.

کودتای دوم در عراق ۱۹۵۸ به رهبری عبدالکریم قاسم رخ داد که ملک فیصل دوم را سرنگون کرد و به حکومت پادشاهی هاشمی در عراق پایان داد.

کودتای سوم سال ۱۹۳۶ رخ داد و عبدالسلام عارف با کمک احمد حسن البکر نظام عبدالکریم قاسم را سرنگون کرد. بعد از آن کودتای چهارم به رهبری عبدالسلام عارف علیه حزب بعث و در کودتای پنجم احمد حسن البکر عبدالرحمتن عارف را سرنگون کرد. "

منبع: ایسنا

منبع: مشرق

کلیدواژه: تحولات قفقاز تحولات افغانستان سودان عراق سوریه کودتا شورای حاکمیتی سودان عبدالله حمدوک جمال عبدالناصر عبدالفتاح البرهان کودتاهای نظامی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۴۹۲۶۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاه تاریخی به خلیج فارس راه حل مناقشات منطقه‌ای

زینب اصغریان / کارشناس ارشد علوم سیاسی: خلیج فارس سومین خلیج بزرگ جهان است و بعد از  مکزیکو و خلیج هودسن از نظر وسعت توجهات زیادی را به خود جلب کرده. هرچند این روزها با شنیدن نام خلیج فارس بیشتر به یاد حوادث امنیتی در این منطقه می‌افتیم. تکرار حوادث پر مخاطره در این منطقه و قرار گرفتن آن در امتداد تحولات یمن و خلیج عدن نیز در این برداشت بی‌تأثیر نیست، اما باید گفت که وجوه دیگری مانند نگاه فرهنگی و تاریخی نیز وجود دارد که از آن هم نباید غافل شد.

بدلیل اهمیت استراتژیک این آب‌های نیلگون، و دارا بودن منابع عظیم نفتی در کشورهای عربی همجوار با درج نام مجعول خلیج عربی تلاش می‌کنند آن را در راستای منافع خود مصادره به مطلوب کنند در حالی که تاریخ نشان می‌دهد حتی این واژه در ۳۰۰ سال قبل از میلاد و در دوران هخامنشیان نیز استفاده می‌شده و در کتب تاریخی متعددی نیز موجود است. جمال عبدالناصر نیز اصراری بر استفاده از  واژه جعلی نداشته است و حتی در برخی از نامه های خود از جمله نامه ای به یکی از مقامات بحرینی در سال ۱۹۶۰ از واژه خلیج فارس استفاده کرده است اما آرام آرام در راستای رویکردهای پان عربیستی این واژه تحریف و در بدعتی آشکار توسط عبدالناصر بکار گرفته شد و بعدها توسط سایرین  مورد استفاده قرار گرفت.

عضویت ایران در پیمان سنتو در ۱۹۵۵م و حمایت پهلوی از دکترین آیزنهاور در که در مقابل کنفرانس باندونگ و رویکرد ملی گرایی ناصر ، باعث شد تشدید اختلافات دوکشور به مسائل دیگر از جمله تنگه هرمز و خلیج فارس کشیده شود.

علیرغم اینها نشریات مصری، عربی و انگلیسی هم تا دهه هفتاد عمدتا واژه persian gulf را استفاده می‌کردند اما آرام آرام، واژه جعلی جایگزین آن شد.

با پیروزی انقلاب اسلامی و مخالفت کشورهای غربی و عربی بار دیگر استفاده از واژه خلیج فارس تحت الشعاع قرار گرفت و   تلاش ها برای فشار همه جانبه برای ایران و نادیده گرفتن توانمندی های ژیوپلتیک کشورمان افزایش یافت.

با مراجعه به اسناد تاریخی مانند ابن حوقل، معجم البلدان و کتب عربی دیگر مشاهده می‌کنیم که این خطه همواره به عنوان بحر پارس مطرح بوده است.

در حال حاضر در کنار پیگیری دیپلماتیک و احقاق حق در مجامع بین المللی بصورت جدی می‌بایست  به رویکردهای فرهنگی و تاریخی پرداخت و هویت خلیج همیشه ایرانی را احیا کرد و حتی با ساختن فیلم و کلیپ به زبان های مختلف و با برنامه ریزی گسترده در دیپلماسی فرهنگی، باید نشان داد قبل از بوجود آمدن کیان بسیاری از کشورهای کوچک بندانگشتی منطقه، نام خلیج پارسی همواره بعنوان یک شاهراه مهم و حیاتی در جبین تاریخ می‌درخشیده است.

 نام گذاری این روز  به مناسبت اخراج پرتغالی ها از تنگه هرمز ، روز خلیج فارس در تقویم نیز رویکرد مهم دیگری بود که بر اثبات حقانیت این خلیج همیشه ایرانی اثر جدی دارد.

 اخطار جدی به کشورهایی که خلاف مصالح ملی ما در استفاده از این واژگان حرکت می‌کنند بسیار مهم است. خلیج همیشه فارس خط قرمز ایرانی و هویت ایرانی است و نباید از حدود آن تخطی شود.

زینب اصغریان