راه مقابله با ریزگردها چیست؟
تاریخ انتشار: ۹ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۵۴۷۱۱۳
تین نیوز
وقتی ذرهای از خاک از هم میپاشد و دست باد آن را در هوا به پرواز در میآورد، کسی اهمیتی به آن نمیدهد اما رقص میلیاردها ذره خاک در آسمان، پدیدهای نیست که بتوان چشم خود را بر آن بست. به هوا برخاستن تک تک این ذرات نتیجه تصمیمات غلطی هستند که با پر شدن چوب خط اشتباهاتمان سراغمان آمدهاند. گرد و غبار یا ریزگرد پدیدهای است که در این سالها، تبدیل به یکی از آشناترین معضلات زیستمحیطی ایران شده است و تبعات بسیاری را در پی دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
کشور ما با قرار گرفتن در مجاورت مدار راس السرطان و با دربرداشتن پهنههای وسیع بیابانی از اقلیمی خشک و نیمه خشک برخوردار است. مردم ایران با گذشت سالها، راه و رسم مقابله با چالش های اقلیم بیابانی را آموخته اند اما در سال های اخیر چالش جدیدی به نام «ریزگرد» آسمان ایران و کشورهای همجوار را تیره کرده است. ریزگرد نیز مانند اغلب چالشهای زیستمحیطی هزاره سوم منشا انسانی دارد و تصمیمات اشتباه بشر، بومرنگوار گریبان خودش را گرفته است.
ریزگرد پدیدهای است که از گرد و غبار، دود و دیگر ذرههای خشک تشکیل شده است و باعث کدر شدن آسمان و کاهش دید نیز میشود. خاستگاه ریزگرد آلایندههای صنعتی، آتشسوزی جنگلها، گسترش بیابانها، خشک شدن تالابها ، رودخانهها و … است و اغلب زمانی ایجاد میشود که ذرات گردوغبار و دود در هوای خشک بیشتر شود.
بروز پدیده ریزگرد شامل عوامل داخلی و عوامل خارجی میشود. بهطور قطع تغییرات اقلیمی به عنوان چالشی جهانشمول، یکی از عوامل ایجاد کننده پدیده ریزگرد است اما پرداخت نکردن حقآبه تالابها، جنگهای خانمانسوز و از بین بردن بافت جنگلی و کمک به بیابانزایی، هر یک به مثابه مشتی است که بشر به کالبد طبیعت میزند. غافل از اینکه نفرین مادر طبیعت که با بیمهری فرزندان خود مواجه شده است، به سختی گریبان آنان را خواهد گرفت.
ریزگردها درنگاه اول، باعث به وجود آمدن مشکلات جدی برای سلامتی انسان میشوند. این ذرات که اغلب اندازهای کمتر از ۲.۵ میکرون دارند، بهراحتی وارد مجاری تنفسی انسان و باعث آسیب رسیدن به دستگاه تنفسی میشوند. از سوی دیگر این پدیده باعث از بین رفتن پوشش گیاهی میشود و زندگی جانوران را به خطر میاندازد. این اتفاق بهطورغیرمستقیم تاثیر خود را روی زندگی انسان میگذارد و در بلند مدت کل اکوسیستم منطقه در خطر نابودی قرار خواهد گرفت همچنین ریزگردها با آسیب رساندن به تاسیسات صنعتی و ماشین آلات مورد استفاده انسان، تاثیرات منفی اقتصادی خود را نیز بر زندگی بشر میگذارد و همه این موارد، بیانگر این موضوع است که این ذرات با وجود اندازه کوچکشان، بزرگتر از آن هستند که قابل چشمپوشی باشند.
ریزگردها علاوه بر اینکه بهطور مستقیم باعث کاهش کیفیت هوا میشوند، با کاهش کیفیت نور و قابلیت جذب آن روی برگ گیاهان از یک طرف و اختلال در گرده افشانی و تخلیه بار الکتریکی هرچند با ولتاژ بسیار کم از طرف دیگر، توانایی باروری گیاهان را کاهش میدهند.علاوه بر آن ریزگرد ها با تغییر در بافت خاک و برهم زدن تعادل شیمیایی آن، خاک را دستخوش تغییر اساسی میکنند که متاسفانه این تغییرات در جهت منفی رخ میدهد.
خشک شدن تالاب ها و خیزش ریزگردها
حال در شرایطی که حقآبه تالابها بهطور کامل پرداخت نشده که بنابر پیشبینیهای سازمان هواشناسی کشور، مقدار بارندگی در فصل پاییز امسال به احتمال زیاد کمتر از حد نرمال خواهد بود. کاهش بارندگی و مدیریت نامناسب بهرهبرداری و توزیع آب نه تنها طی یک سال اخیر بلکه سالهای متمادی باعث ایجاد بحرانهایی از جمله فرونشست زمین و خشک شدن تالابها شده است.
باتوجه به مطالعات انجام شده در سالهای اخیر، تالاب گاوخونی به عنوان یکی از کانونهای بالقوه انتشار گرد و غبار محسوب میشود که فعال شدن این کانون و شدت فعالیتش به عوامل متعددی مانند میزان آب ورودی(حقآبه)، میزان بارندگی، رطوبت در بافت سطحی خاک و همچنین سرعت و جهت باد خواهد داشت.
بدیهی است که مسئولان محیط زیست ایران در کنار مدیران بخش انرژی، با اطلاع از وضعیت جغرافیایی و توپولوژی فلات ایران، باید از خشک شدن بیش از پیش کشور و از بین رفتن اندک رطوبت باقی مانده در گلوی خشک آن جلوگیری کنند اما خشکسالیها و نحوه مدیریت در گذشته سبب شده است تا هرچند وقت یک بار با تصاویر خشک شدن تالاب دیگری مواجه شویم و از روز بعد ذرات خاکی که باید در بستر تالاب باشند، بلای جان طبیعت شوند.
همچنین کشاورزی و دامداری غیراصولی و عدم استفاده مناسب و کافی از آبهای سرگردانی مانند سیل، روز به روز به مساحت بیابانها میافزاید و از پوشش گیاهی و زمینهای بارور میکاهد؛گیاهانی که با حفظ ذرات خاک در دامان خود، باعث میشوند زمین خشک و شکننده نشود و استقامت خود را حفظ کند.
ریزگرد، محصول مشترک چند کشور
اگر سوزنی که به خود زدیم ما را از خواب غفلتمان بیدار کرده باشد، وقت آن است که جوالدوزی نیز به دیگران بزنیم. با اینکه نحوه عملکرد مسوولان داخلی سبب افزایش ریزگردهای داخلی شده است، اما همسایگان ما نیز در ایجاد این شرایط دخیل بودهاند. کشور ترکیه اجرای پروژه گاپ را از سال ۱۹۹۸ آغاز کرد وساخت ۲۲ سد، ۱۹ نیروگاه برق و صدها کیلومتر کانال آبیاری در بخشهای بالایی دجله و فرات با هدف توسعه اقتصادی منطقه آناتولی را در دستور کار قرار داد .
بر اثر اجرای پروژه گاپ توسط دولت ترکیه صد درصد آب فرات و ۶۸ درصد آب دجله تحت کنترل این کشور درمیآید. اجرای این پروژه باعث به هم خوردن اقلیم کشورعراق میشود که این وضعیت روی ایران نیز تاثیرگذار است و کشور ما نسبت به این موضوع نگرانی دارد همچنین قرار بود کشور عراق با اجرای روشهای متعددی که اصلیترین آنها مالچپاشی است، جلوی وقوع پدیدهای مانند ریزگرد را بگیرد اما عراق هم مانند برخی دیگر از کشورهای خاورمیانه درگیر جنگ شد. چه کسی زمانی که صدای گلوله در گوشش میپیچد، به محیط زیست و ریزگرد فکر میکند؟
برخی متخصصان راه حل مقابله با مشکل گرد و غبار را استفاده از مالچ یا خاکپوش میدانند. مالچ به عنوان پوششی غیرزنده از حرکت ذرات ریز خاک جلوگیری و تا حدودی مشکل گرد و غبار را برطرف میکند. در سالهای گذشته برای رفع این مشکل از مالچ نفتی در نواحی جنوب شرق کشور استفاده شد که واکنش فعالان محیط زیست را در پی داشت.
در ایران حدود ۳۵ میلیون هکتار عرصههای بیابانی وجود دارد که از این میان حدود ۵ میلیون هکتار آن را تپههای ماسهای تشکیل میدهند. اجرای روش مالچ پاشی، در ایران نیز در دستور کار قرار گرفت اما اجرای این طرح علاوه بر اینکه نیازمند تکنولوژی پیشرفته ای است، عوارض جانبی دیگری نیز دارد. مالچ باعث سیاه شدن زمین و بالا رفتن حرارت آن و در نتیجه بالا رفتن حرارت منطقه میشود همچنین زمینی که روی آن مالچ پاشی انجام گرفته قابل تردد نیست.
پرویز کردوانی - پدر فقید کویرشناسی ایران - با اشاره به دردسر های اجرای مالچ پاشی گفته بود که میتوان به جای آن از ریگپاشی استفاده کرد. کشور ما پر از دشتهایی است که از ریگ پوشیده شده و حتی بادهای شدید نیز نمیتوانند خاک آنها را دچار فروپاشی کنند. ما باید از طبیعت درس بگیریم و با ریگپاشی در زمینهایی که خاک سستی دارند، آنها را تثبیت کنیم. این روش تا به امروز در جهان بی سابقه بوده است و همه از نبود تجربه جهانی در اجرای آن میگویند اما اگر قنات را ایرانیها برای اولین بار ساختند، پس برای انجام اولین ها نیازی به دیگران ندارند.
کاهش مشکل گرد و غبار یا همان ریزگرد نه تنها نیازمند عزم ملی و برنامهریزی صحیح است بلکه همکاریهای منطقهای را میطلبد چراکه همه داخل یک کشتی نشستهایم و شرایط نابسامان محیط زیستی یک کشور، همسایگان را نیز درگیر میکند.
آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانیدمنبع: تین نیوز
کلیدواژه: محیط زیست آلاینده های جوی اقلیم ایران خشک شدن تالاب گرد و غبار محیط زیست مالچ پاشی پدیده ای تالاب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۵۴۷۱۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مقابله اتحادیه اروپا با بحران مهاجران با ابزار اخراج
وزرای کشور اتحادیه اروپا طی نشست امروز و فردا در بلژیک قصد دارند به وسیله تسریع روند اخراجها با بحران مهاجرت دراز مدت در این اتحادیه مقابله کنند. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه اتریشی کوریر در مطلبی به این موضوع اشاره کرد که اتحادیه اروپا با اخراج های سریع تر می خواهد به مقابله با بحران مهاجرت برود.
اکنون بحث ها درباره اجرای عملی پنج بسته قانونی است که همه چیز را از رویههای جدید پناهندگی در مرز گرفته تا تبادل اطلاعات در سراسر اتحادیه اروپا و حمایت از کشورهای در مرز خارجی اتحادیه اروپا تنظیم میکند. با این حال، هنوز راه زیادی تا اجرای عملی این بسته قانونی باقی مانده است و این مسئله در نشست وزرای کشور اتحادیه اروپا در شهر گنت بلژیک در آغاز هفته مشخص شد.
با این حال یلوا یوهانسون، کمیسر مسئول اتحادیه اروپا، بار دیگر خوشحالی خود را از این توافق به مطبوعات ابراز کرد و مدعی شد: "اکنون جهان خواهد دید که اروپا به درستی با مهاجرت برخورد می کند"
بر اساس تصمیمات اتخاذ شده برخلاف گذشته، پناهجویان در مرزهای خارجی اتحادیه اروپا در ابتدا باید به مدت سه هفته در مراکز پذیرش نگهداری شوند. در این مدت، ارزیابی می شود که درخواست پناهندگی چقدر امیدوار کننده است. اگر شانس کم باشد، این روش مستقیماً در مرز انجام می شود، بدون اینکه پناهجو وارد کشور شود. اولین آزمایش برای این روش ها در مرزهای خارجی اتحادیه اروپا در رومانی و بلغارستان انجام می شود.
وزرای کشور اتحادیه اروپا روز دوشنبه و سه شنبه در شهر گنت بلژیک برای اجرای سریع پیمان پناهندگی و مهاجرت اتحادیه اروپا دیدار خواهند کرد. خود این پیمان ابتدا باید به طور رسمی توسط کشورهای اتحادیه اروپا تأیید شود - انتظار می رود این مرحله در ماه مه انجام شود. گرهارد کارنر، وزیر کشور اتریش در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: همه موافق هستند که اصلاح سیاست پناهندگی اتحادیه اروپا باید به سرعت اجرا شود.
ایلوا یوهانسون، کمیسر داخلی اتحادیه اروپا به نمایندگان مطبوعات در گنت گفت که کمیسیون اتحادیه اروپا در ماه ژوئن برنامه اجرایی را ارائه خواهد کرد. به گفته وی تا ژانویه 2025، تک تک کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز باید طرحی را در مورد نحوه اجرای پیمان پناهندگی و مهاجرت ارائه دهند. یوهانسون بدون اشاره به جزئیات کشورها و مراحل، گفت: 14 کشور در حال حاضر اجرای این اصلاحات را آغاز کرده اند. نانسی فایزر، وزیر کشور آلمان در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با یوهانسون توضیح داد که آلمان اصلاحات را سریعتر از آنچه لازم است طبق قوانین اتحادیه اروپا اجرا خواهد کرد.
"کارنر" هم گفت، علاوه بر این کمیسیون اتحادیه اروپا به ویژه برای مذاکره با کشورهای ثالث فراخوانده شده است." وی تاکید کرد: یک سیستم معتبر پناهندگی به این معنی است که ما افرادی را به کشور خود اخراج می کنیم که حمایت دریافت نکرده اند. این نیز باید دوباره به ویژه در مورد سوری ها اعمال شود." بنابراین کارنر از تقاضای قبرس در این راستا حمایت کرد. این کشور جزیره ای اخیراً تصمیم گرفته است فعلاً به درخواست های پناهندگی سوری ها رسیدگی نکند و در حال پیشبرد برنامه های خود برای معامله پناهجویان با لبنان است.
اتحادیه اروپا همچنین به دلیل همکاری ناکافی در مورد مسائل مهاجرت، اقدامات تنبیهی را علیه اتیوپی اعمال می کند. همانطور که نمایندگی 27 کشور عضو اتحادیه اروپا در بروکسل اعلام کرد، قوانین سختگیرانه تری در آینده برای صدور ویزا برای افراد این کشور شرق آفریقا اعمال خواهد شد.
دلیل این تصمیم این تحلیل کمیسیون اروپا است که همکاری اتیوپی در پذیرش مجدد اتباع خود که به طور غیرقانونی در اتحادیه اروپا اقامت دارند، ناکافی است.
بیش از 6 هزار پناهنده در سال 2023 در مسیر دریایی به اسپانیا جان باختندانتقاد یونیسف از شرایط نامناسب اسکان کودکان پناهنده در آلمانانتهای پیام/