کالبدشکافی دولت روحانی در خانه ملت
تاریخ انتشار: ۱۲ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۵۷۹۸۸۶
دیروز در صحن علنی مجلس سه موضوع مهم مورد بررسی گرفت. بحث اول در مورد عملکرد ستاد ملی مبارزه با کرونا از ابتدای شیوع آن تا تابستان ۱۴۰۰ بود که در صفحه ۲ به صورت مفصل به آن پرداخته شده است. دو موضوع دیگر که مربوط به بازار سرمایه و دلار ۴۲۰۰ تومانی بود که تحقیق و تفحص درباره این دو موضوع توسط نمایندگان مجلس آغاز شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
دلار ۴۲۰۰ تومانی، دلار نیمایی و دلار بازار آزاد بخشی از قیمتهای نرخ ارز پس از چند ماه تکنرخیشدن ارز بود. دولت دوازدهم با این فکر که میتواند بازار را کنترل کند نرخ ارز را در شرایطی ۴۲۰۰ تومان اعلام کرد که نرخ آن در بودجه ۳۵۰۰ تومان و در بازار آزاد ۵۲۰۰ تومان بود. ارز ۴۲۰۰ تومانی برای کالاهای اساسی در نظر گرفته شد و به دلیل محدودیت منابع ارزی هر سال تعدادی از لیست کالاهای اساسی خارج شد. چندی پیش، محمدرضا پورابراهیمی در گفتوگویی که با جامجم داشت از نقش رئیسجمهور، اسحاق جهانگیری معاون اول وقت رئیسجمهور، علی لاریجانی رئیس سابق مجلس و تیم اقتصادی دولت دوازدهم در سال ۹۷ سخن گفت. بخشی از گفتوگوی وی را میخوانید: «در نوروز سال ۹۷ قیمتها روزانه تغییر میکرد و من هشتم فروردین ۹۷ در تهران مستقر شدم. در این زمینه از یک تیم تخصصی دعوت کردیم و برنامهای جامع با عنوان طرح دوفوریتی کمیسیون اقتصادی ساماندهی بازار سرمایه نوشتند. حرفمان هم علمی بود. از تجربه دولتهای قبلی تا کشورهای دیگر که با شوک ارزی مواجه شده بودند استفاده کردیم. از تیم اقتصادی دولتهای گذشته دعوت کردیم تا راهکار ارائه کنند و همه پای کار آمدند و جمعبندی شد. در اولین روز کاری مجلس، جلسهای سهساعته با برخی اعضای تیم اقتصادی دولت از جمله آقای سیف (رئیس وقت کل بانک مرکزی) داشتیم و خروجی آن موافقت آنها با طرح مجلس بود. حتی اعضای تیم اقتصادی دولت با رسانهها مصاحبه کردند و از مزایای طرح گفتند. شب همان روز با آقای لاریجانی (رئیس وقت مجلس) تماس گرفتم و گفتم با دولت در زمینه ساماندهی بازارهای سرمایهای توافق کردیم. فردا این را به هیات رئیسه تقدیم میکنیم و شما هم در دستور بگذارید تا پس از تصویب به دولت ابلاغ شود. اعضای تیم اقتصادی(وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی) از مجلس راهی جلسهای در دولت شدند. همان شب (۲۰ فروردین ۹۷) آقای اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور یکباره اعلام کرد «از الان قیمت ارز ۴۲۰۰ تومان است و هرکسی به هرمیزان برای هر تقاضایی که داشته باشد ارز میدهیم و صرافیها تعطیل خواهند شد.» این جمله را که شنیدم گویی دنیا بر سر ما خراب شد. شب با آقای لاریجانی تماس گرفتم و ماجرا را شرح دادم و درخواست جلسه غیرعلنی کردم. آقای لاریجانی هم تیم اقتصادی دولت را در ۲۱ فروردین به مجلس دعوت کرد تا درباره این تصمیمگیری پاسخ دهند. حدود سه ساعت بحثها بالا گرفت. آقای لاریجانی به من ابراز نگرانی کرد. رئیس وقت مجلس نگرانی خود را این گونه بیان کرد که دولت اکنون میگوید کشور با این نرخ ارز اداره خواهد شد اما مجلس اجازه نمیدهد. من همان موقع به صراحت گفتم از روز برایمان روشنتر است که نمیتوان با این روش با بحران ارزی مقابله کرد. آقای لاریجانی گفت اگر موفق شوند قطعا نتیجه را اعلام میکنند، اما ما به حرف خودمان باور داشتیم. اجازه دهید چند روز کار کنند تا فضا مشخص شود. ما بنا به درخواست رئیس مجلس تبعیت کردیم اما هر روز بدتر از روز قبل شد. کار به جایی رسید که در کمیسیون اقتصادی تعداد زیادی از اعضا اعلام کردند استعفا میدهند. دوباره نزد آقای لاریجانی (رئیس وقت مجلس) رفتم و گفتم بنده دیگر توان اداره جلسات کمیسیون را ندارم. در این باره جلسهای با آقای لاریجانی داشتیم. در آن جلسه هم تصمیمگیری شد که جلسهای با تیم اقتصادی دولت داشته باشیم که یا ما آنها را متقاعد کنیم یا آنها با دلایلشان ما را متقاعد کنند. جلسه در اردیبهشت ۹۷ در دفتر آقای جهانگیری برگزار شد. ما بدون نگاه سیاسی نظراتمان را بیان کردیم اما خروجی جلسه این بود: آقای پورابراهیمی شما در مجلس هستید و اختیارات مشخص است و ما هم به عنوان دولت اختیاراتمان معلوم است؛ پس شما کار خودتان را کنید و ما هم کار خودمان را.احساسی تصمیم نمیگیریم
ذبیح ا... اعظمی ساردوئی ،نایبرئیس کمیسیون کشاورزی گفت: ما باید حداکثر توان خود را برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی درمورد عمده کالاها به کار بگیریم با این حال نمیتوان در مورد حذف ارز ترجیحی احساسی تصمیم گرفت بلکه باید آییننامه و راهکارهای مختلفی برای این مساله تهیه شود. وی توضیح داد در بحث ارز ترجیحی با فسادهای زیادی مواجه بودیم مثلاً برای واردات نهادههای دامی ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص داده شد اما تولید کنندگان مجبور شدند نهادهها را با دو سه برابر قیمت تهیه کنند. بیشترین آسیب تورم متوجه اقشار ضعیف جامعه است،اگر برخی نمایندگان موافق حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نیستند نگران همین مساله هستند و نمیخواهند اقشار ضعیف صدمهای ببینند.
تخلف در پرداخت
جبار کوچکینژاد، نماینده مجلس درخواست انجام این تحقیق و تفحص را مطرح کرد و گفت: بر اساس گزارشهای دولت، در اجرای قانون تامین کالای اساسی مردم، تخصیص ارز ۴۲۰۰، ارز نیمایی و قوانین حقوق و دستمزد تخلفاتی وجود دارد که بر اساس ماده ۲۱۲ آییننامه داخلی مجلس تقاضای تحقیق و تفحص از نحوه عملکرد دولت در اجرای قانون را داریم. ارز ۴۲۰۰ تومانی بر مبنای قانون گذاشته نشد بلکه جهانگیری معاون اول رئیسجمهور یک بار تصمیم گرفت وقتی ارز جهش پیدا کرد، ارز ۴۲۰۰ تومانی را بر مبنای واردات قرار دهد و آن زمان هرچه نمایندگان سوال کردند پاسخ قانع کنندهای دریافت نشد.
هدر رفت منابع ارزی
کوچکی نژاد با بیان اینکه ۶۰ میلیارد دلار از سال ۹۷ برای ارز ۴۲۰۰ تومانی اختصاص داده شد، توضیح داد: در سال ۱۴۰۰ گزارشی ارائه شد که ۸میلیارد دلار در بودجه برای این ارز اختصاص داده شد و دولت در ۴ ماه اول آن را مصرف کرد اما چیزی در سفره مردم دیده نشد. همچنین از سوی دولت جدید درخواست داده شد که اگر میخواهیم نتیجه بگیریم، باید این میزان به ۱۸ میلیارد دلار برسد. در وهله اول ارز ۴۲۰۰تومانی به همه کالاها حتی کالاهای غیرضروری تخصیص داده شد که ما گزارشهای آن را از دیوان محاسبات و سازمان بازرسی دریافت کردیم. این اقدام باعث شد بخشی از منابع هدر رود که بعد از آن گفتند این ارز صرفا به ۱۸ کالا اختصاص یابد که در سفره مردم تاثیر بگذارد اما بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس باز هم کالاهای ضروری با همان ارز اصلی تامین میشد. البته دلالانی که از منابع ارز ۴۲۰۰ تومانی سوءاستفاده میکردند، دستگیر شدند، در حالی که این ارز برای دهکهای پایین بود.
هزار مکافات بازار سرمایه
اواخر سال ۹۸ بازار سرمایه یکباره مورد توجه سهامداران قرار گرفت و بسیاری از افراد فاقد تخصص اقتصادی وارد این بازار شدند. هرچند دعوت مسوولان رتبه بالای کشور نیز در این مساله بیتاثیر نبود؛ از رئیسجمهور، رئیس دفتر رئیسجمهور، وزیر امور اقتصادی و دارایی گرفته تا برخی اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام که در برنامههای تلویزیونی مردم را به حضور در بازار سرمایه تشویق میکردند.
بازار سرمایه در سال گذشته در حالی مورد انتقاد قرار گرفت که در پایان سال نسبت به ابتدای سال رشد حدود دو برابری را تجربه کرده بود. بررسیها نشان میدهد افرادی که از اواخر تیر و اوایل مرداد سال گذشته که شاخص کل در اوج خود قرار داشت وارد بورس شدند ضرر کردند. حالا کارشناسان میگویند تخلفاتی در بازار سرمایه صورت گرفته که موجب زیان مردم شده است.
در برخورد با متخلفان بورس با هیچ کس تعارف نداریم
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه در حوزه تخلفات بازار سرمایه با هیچ کس تعارف نداریم و صرف نظر از دولتها با متخلفان برخورد میکنیم، گفت: با تصویب طرح تحقیق و تفحص از سازمان بورس، روند جدید ارزیابی عملکرد بازار سرمایه در کشور آغاز شد. محمدرضا پورابراهیمی با بیان اینکه در جریان تحقیق و تفحص از بازار سرمایه، وضعیت فعلی نیز بررسی میشود، افزود: یکشنبه هفته آینده، نشست مشترک کمیسیون اقتصادی مجلس و وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس سازمان بورس و اعضای شورای عالی بورس به منظور بررسی وضعیت نابسامان بازار سرمایه و عدم تصمیم سریع دولت برای بهبود شرایط برگزار میشود. امیدواریم هرچه سریعتر همزمان با برنامه نظارتی و طرح تحقیق و تفحص از بورس، دولت سیزدهم اقدامات پایهای، کوتاهمدت و رویکردی را در دستورکار قرار دهد تا خروجی این اقدامات موجب بهبود بازار سرمایه شود.
جبران کسری بودجه از بورس؟
سید ناصر موسوی لارگانی، نماینده مجلس در این باره توضیح داد: وضعیت فعلی بورس در کشور بسیار اسفبار است و میلیونها نفر سهامدار اصلی و خانوادههای آنها امروز منتظر تصمیم نمایندگان مجلس هستند تا آنها که برای جیب خود سرمایه مادی مردم و از آن مهمتر اعتمادشان به دولت را سلب کردهاند، مجازات شوند.
ذوب سرمایه مردم
موسوی لارگانی میگوید در خصوص افزایش شاخص و افت تاریخی آن که موجب شد ۹۰ درصد سرمایه ملت در حدود ۱۵۰۰ هزار میلیارد تومان ذوب شود، دو شائبه وجود دارد؛ ابتدا اینکه تأمین کسری بودجه دولت از طریق دستانداختن در سرمایه مردم در بورس و دوم اینکه اشخاص دانهدرشت سیاسی، حقوقیها، شرکتهای کاغذی و کارگزاران در یک سال چه میزان از سرمایه ملت را به جیب زدند.
وی ادامه داد: بررسی تحولات رخداده در سازمان بورس و اوراق بهادار و چگونگی و علت واقعی تشویق میلیونی مردم به حضور در بورس بدون دادن آموزش لازم به ملت و بررسی اینکه آیا در این فرآیند دولت دنبال کسری بودجه بوده یا خیر، سوال اصلی متقاضیان تحقیق و تفحص است.
موسوی لارگانی گفت: این طرح در شهریور ماه به امضای ۱۴۰نفر از نمایندگان رسید تا با اولویت بررسی شود زیرا مردم در هر جایی از نمایندگان خود نسبت به سرمایه از دسترفتهشان سوال میکنند؛ مردم میگویند ما به رئیس دولت اعتماد کرده و سرمایه خود را در بورس ارائه کردیم. اکثر سهامداران خرده بورس با اعتماد و اتکاء به صحبتهای شخص اول اجرایی کشور در مرداد ۹۹ با شرایطی که بورس نشان میدهد اوضاع بهتر خواهد شد و مردم را تشویق کرد که امروز بورس بهترین جا برای سرمایهگذاری است و نباید به دنبال خرید سکه و ارز باشید. این نماینده مردم در مجلس یازدهم گفت: دستکاری دولت در شاخص بورس، عدم اجازه ورود شرکتهایی که همه مراحل را طی کردهاند به بورس و ورود شرکتهای کاغذی به بورس از دیگر دلایل تقاضای تحقیق و تفحص است، به عنوان مثال شرکتی کل سرمایهاش ۲۰۰ میلیارد تومان است اما طی سه ماه آن را وارد بورس کردند که تمام مراحل را طی نکرده و نهایتا بخشی از سرمایه این شرکت ۲۰۰ میلیارد تومان به ۳۲۰۰ میلیارد تومان فروختهاند که حتی دفتر مرکزی نیز ندارد.
وی با اشاره به یقهسفیدهایی که طی یک سال گذشته دهها میلیارد تومان از بورس به جیب زدهاند باید به سزای عمل خود برسند، خاطرنشان کرد: افزایش نرخ بهره بین بانکی و فروش اوراق توسط دولت، فروش سهام توسط دولت به منظور جبران کسری بودجه و شایعه قیمتگذاری دستوری در صنعت فولاد، تأییدها و تکذیبهای پی در پی برای عرضه صندوقهای ATF دولتی، فروشهای هیجانی حقوقیهای بازار در نمادهای مختلف و... از جمله مسائلی است که موجب شد سقوط شاخص بورس رخ دهد. رشد حبابی شاخص، علت تشویق روحانی به حضور مردم در بورس بدون هیچگونه آموزش، گرانفروشی سهام و فروش سهام کاغذی از دیگر مسائل مرتبط با موضوع مذکور است.
درآمد از شرکتهای کاغذی
غلامرضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه طرح تحقیق و تفحص از سازمان بورس و زیرمجموعههای آن دیروز در مجلس تصویب شد، گفت: یکی از موارد تخلف این بوده که یک شرکت کاغذی با سرمایه ۲۰۰ میلیارد تومانی ثبت و به قیمت ۳۲۰۰ میلیارد تومان به مردم فروخته شد. این طرح در صحن اصلی مجلس تصویب شد و کارهای مقدماتی آن انجام میشود و تا زمانی که تبدیل به قانون شود ظرف یکی دو هفته آینده تحقیق و تفحص از کل بازار سرمایه شامل سازمان بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس انرژی و بورس کالا انجام خواهد شد. وی در پاسخ به این سوال که در مورد دستگاههای ماینر که در بورس تهران کشف شد هم تحقیق میکنید، گفت: بحث رمزارزها به صورت جداگانه بررسی میشود. در مورد استخراج رمزارزها دنبال این هستیم که قانونگذاری کنیم که استخراج رمزارزها چگونه تبدیل به قانون شود و آن بحث جداگانهای است. سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در مورد محورهای تحقیق و تفحص از سازمان بورس گفت: بر اساس آنچه در جلسه علنی مجلس قرائت شد، یکی از موارد مهم این است که چرا شاخص بورس تهران سال گذشته از ۲میلیون واحد هم فراتر رفت، اما بعد از آن بیش از ۳۰ درصد سقوط کرد و در این سقوط به ارزش ۷۰ میلیارد دلار سرمایه مردم آب شد. یکی از این موارد این گونه است که یک شرکت کاغذی(صوری) با سرمایه اسمی ۲۰۰میلیارد تومانی در بورس ثبت شد و سهام این شرکت کاغذی که حتی دفتر مرکزی هم ندارد، در بورس تهران به قیمت ۳۲۰۰ میلیارد تومان به مردم فروخته شد و دارندگان این سهام، الان کاغذی بیش در دست ندارند و دچار زیان فراوان شدهاند. یکی دیگر از موارد تحقیق و تفحص این است که بر اساس چه پشتوانه کارشناسی سال گذشته رئیس جمهور وقت از مردم دعوت کرد و میلیونها نفر به بورس آمدند و بعد از آن سرمایههای آنها از بین رفت. یکی دیگر از محورهای تحقیق و تفحص این است که برخی شرکتهای حقوقی بزرگ سال گذشته بر اساس اطلاعات نهانی قبل از ریزش بازار از بازار خارج شدند و سود کلانی به جیب زدند و میخواهیم بدانیم این اطلاعات چگونه به آنها رسیده است.
تحقیق تخصیص از ارز ارزان
حالا دولت سیزدهم مانده و گرانی کالاهای اساسی و ارز ارزانی که برای آن پرداخت میکند. طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۰ دولت موظف بود آن را در بودجه حذف کند اما با اصرار دولت باقیماند و طبق همان قانون قرار بود در فصل بهار و تابستان زیرساخت حذف آن را فراهم کند و این اتفاق نیفتاد. موضوعی که کارشناسان اقتصادی مطرح میکنند این است که ارز ۴۲۰۰ تومانی به نفع مصرف کننده نهایی نبوده و یک رانت به وجود آورده که افراد کمی از آن منتفع میشوند. ارزی که قرار بود برای کالاهای ارزان اساسی پرداخت شود اما در جیب برخی افراد رفت و اکنون مجلس تحقیق و تفحص از آن را کلید زد. به طوریکه نمایندگان در جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی با ۱۷۴ رأی موافق، ۹ رأی مخالف و چهار رأی ممتنع از مجموع ۲۲۳ نماینده حاضر در جلسه با درخواست تحقیق و تفحص از عملکرد دولت در مورد منابع و مصارف ارز ۴۲۰۰ تومانی موافقت کردند. البته دوشنبه هفته جاری بود که مجتبی توانگر، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرد ارز ۴۲۰۰ تومانی نتیجهای جز رانت در کشور نداشته و باید این وضعیت اصلاح شود؛ لذا قرار است دولت برای حل این معضل و در راستای اصلاح ساختار بودجه لایحه دوفوریتی برای اصلاح وضعیت اختصاص ارز و قیمت ارز کالاهای اساسی به مجلس ارسال کند.
منبع: الف
کلیدواژه: کمیسیون اقتصادی مجلس تیم اقتصادی دولت ارز ۴۲۰۰ تومانی تحقیق و تفحص ارز ۴۲۰۰ تومان آقای لاریجانی کالاهای اساسی میلیارد تومان میلیارد دلار بازار سرمایه سازمان بورس ارز ترجیحی کسری بودجه رئیس جمهور معاون اول سال گذشته رئیس وقت خواهد شد داده شد بر اساس جلسه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۵۷۹۸۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آینده بورس در چند پرده
نوسان نماگرهای بورسی همچنان ادامه دارد؛ اما هنوز نمیتوان با قدرت در زمینه خروج بازار سهام از فراز و فرود فرسایشی ۲۶ روزه ۱۴۰۳ سخن گفت.
به گزارش دنیای اقتصاد، بورس تهران هنوز نتوانسته مسیر واقعی خود را به رخ سهامداران بکشد. نخست به این دلیل که هرگاه در مسیر صعودی قرار گرفته برخی از دست اندازها مانع از پایداری در مسیر صعودی شده است. از ریسکهای بیرونی و بی اعتمادی حاکم بر بازار گرفته تا گره قیمتگذاری دستوری که مانند دیواری سد راه ورود پول به بورس شده است. طبیعتا در چنین شرایطی نمیتوان انتظار داشت بازار سهام کارکردهای طبیعی خود را پیاده کند. بررسی عملکرد بورس بعد از مرداد ۹۹ نشان میدهد؛ عوامل مذکور باعث شده تا سهامداران نوپا انگیزه جدی برای ورود به تالارشیشهای نداشته باشند.
بازار سهام در سالهای اخیر مصائب زیادی را متحمل شده است؛ از افزایش نرخ بهره و مصوبات گاه و بیگاه در خصوص قیمت فروش بنگاههای تولیدی همگی عواملی بودند که توانستند کارکردهای بازار سهام را مختل کنند. علاوه بر این موضوعات بورس ۱۴۰۳ را با پس لرزههای تنشهای سیاسی کشور آغاز کرد.
بررسیها حکایت از آن دارد که از ابتدای ۱۴۰۳ شاخص سهام ۱۴ روز مثبت و ۱۲ روز منفی را پشت سرگذاشته است. این در حالی است که بر اساس پیشبینی کارشناسان بورسی، بازار نماگرهای سهامی میتوانستند فروردین جذابی را رقم بزنند. اما بر اساس آنچه گفته شد؛ عوامل مختلفی دست به دست هم دادند تا بازار سهام عملکردی بهتر از حدود ۳ درصدی کسب نکند. اما دماسنج اصلی بورس با توجه به اینکه در هفته دوم اردیبهشت متزلزل ظاهر شد؛ مجددا با تردیدهای جدیدی محاصره شده است.
از واقعیات تا انتظاراتاما بازار سهام سومین هفته معاملاتی اردیبهشت را با یک روز کاری کمتر چگونه پشت سر خواهد گذاشت؟ در همین رابطه محمد غفوری کارشناس بازار سرمایه، ضمن اشاره به وضعیت بازار سهام اظهار کرد: اکنون سرمایهگذاران با ابهامات بیشماری در مورد روند بازار سهام مواجه هستند. آیا قیمتگذاری دستوری باز هم میتواند بازار سهام را تهدید کند؟ مباحث مرتبط با مالیات به کجا ختم میشود؟ آیا سیاستگذار برای جبران کسری خود ممکن است بورس را دستاویز مشکل خود کند؟ این پرسشها عملا نشان میدهد؛ بدون شک تمامی فعالان بازار سهام در این روزها به جای تمرکز بر تحلیلهای بنیادی با مجموعهای از بلاتکلیفیها دست به گریبان هستند.
در هفتهای که گذشت حال و روز قیمتها در بازار سرمایه خوب نبود. در طول این هفته بسیاری از نمادهای بازار و کوچک در مدار نزولی حرکت کردند. گام برداشتن در این مسیر تاثیر بسزایی بر ذهنیت فعالان خرد بازار سهام نسبت به رونق معاملات روزهای آتی گذاشته است. یکی از موضوعات مهم که باعث شده تا بازار با خروج ۴۵۷۲میلیارد تومانی پول مواجه باشد دقیقا به بلاتکلیفیهای حاکم بر بازار بازمیگردد.
در واقع معلق ماندن سرنوشت بازارهای موازی و چشمانداز مبهم وضعیت سیاسی کشور همراه با ریسکهای قانونی منجر به تداوم بیاعتمادی سهامداران به بورس شده است. بر این اساس انتظار میرود که بورس در هفته جاری متاثر از این موضوعات به روند فرسایشی خود ادامه دهد. اما به طور کلی سناریوهای مختلفی برای روند آینده بازار سهام میتوان تعریف کرد که نقش ریسکهای سیاسی را در سناریوهای مختلف نباید نادیده گرفت.
به گفته این کارشناس وقتی وضعیت متغیرهای اثرگذار بر بورس مجهول است؛ نمی توان انتظار رونق بورس همراه با آرامش را داشت. اما با همه این اوصاف دو سناریوی بورسی قابل تامل است. اگر بخواهیم شاخص از منظر قیمتی بازار را مورد بررسی قرار دهیم، وضعیتهای رکودی بازار طی سالهای ۸۳، ۹۲و ۹۹ نشان میدهد هرگاه بازار توانسته بالای سقف شرایط رکودی این سالها تثبیت شود، هیچ وقت زیر محدودهای که توانسته سقف دوره رکودی خود را بشکند، نوسان نداده است.
به بیانی دیگر بازار تا زمانی که بالای سقف شکسته شده خود قرار دارد وارد وضعیت انباشت شده است. در چنین وضعیتی سهامداران حقوقی به بازار ورود پیدا کرده اند. دوران رکودی هم میتواند با ورود سرمایهگذاران بزرگ که عمدتا حقوقی هستند گره بخورد. اما یکی از موضوعات قابل تامل در این است که تجربه بازار سهام در زمان نزدیک به انتخابات ریاست جمهوری نشان میدهد که معمولا ۸-۷ماه قبل از انتخابات دوره دوم ریاست جمهوری رشد بازار رقم خورده است.
با قرار گرفتن در چنین شرایطی میتوان امید داشت که موتور محرک بورس استارت بخورد و فضای مطلوبتری را در بازار سرمایه مشاهده کنیم. اما در کوتاهمدت بازارسهام را چه میشود؟ بورس تا زمانی که از منظر ارزش معاملات بالای سطح ۶ هزار میلیارد تومان تثبیت نشود؛ سیگنالی مبتنی بر آغاز روند صعودی مخابره نخواهد شد.
البته این مهم منوط به این است که افزایش ارزش معاملات خرد پایدار باشد. بارها دیده شده است که ارزش معاملات خرد به صورت مقطعی و روزانه جهش یافته است، اما به دلیل اینکه پایداری در این مسیر نشان نداده است مجددا به سطوح پایین سقوط کرده است. در هفته گذشته میانگین ارزش معاملات خرد عدد ۳۲۹۱ میلیارد تومان را ثبت کرد که کاهش ۲۶درصدی را نسبت به هفته اول اردیبهشت نشان میدهد. وضعیت فوق گویای این است که شرایط کنونی نمیتواند نویدبخش ورود پول قدرتمند در کوتاهمدت به بازار سهام باشد.
افت قابل توجه ارزش معاملات زنگ خطری برای تداوم روند منفی بازار محسوب میشود از این رو به نظر میرسد که در روزهای پیش رو احتمالا همچنان فضا برای سرمایهگذاری جذاب نباشد. در شرایط کنونی شاید بتوان یکی از دلایل مهم بیرغبتی ورود پول را در ارزش معاملات زیر ۶ هزار میلیارد تومانی یافت.
این کارشناس افزود: واقعیت بورس با آنچه از شاخص کل برداشت میشود بسیار متفاوت است. شاخص سهام آنچه در بطن بازار در حال رخ دادن است؛ را نشان نمیدهد که ضعف بزرگی محسوب میشود. به همین دلیل به جای شاخص کل باید وضعیت ارزش معاملات خرد را در نظر گرفت. با توجه به شرایط این سنجه آماری باید انتظارات از بورس را تعدیل کرد. اما قیمتها با توجه به سودسازی و ارزندگی در محدوده ارزندهای قرار دارد. سرمایهگذاران میتوانند با نگاه حداقل یکساله به بورس اعتماد کنند. دلیل این رویداد همانطور که در سطور قبل توضیح داده شد به عملکرد ضعیف در بورس منجر شده است. آن هم در شرایطی که افق روشنی پیش روی بازار سهام نیست. برآیند رفتار سهامداران نشاندهنده این واقعیت است که سرمایهگذاران بازار پرریسک سهام را فضای مناسبی برای سرمایهگذاری تلقی نمیکنند.
برخی از کارشناسان بازار سرمایه نیز بر این باورند که بازگشت بورس به رونق با توجه به ابهامات کنونی و شرایط واقعی بازارها سناریوی ساده انگارانهای است. بورس تهران نیز از آنجا که به مانند هر بازار مالی دیگر از اخبار و رویدادهای مختلفی اثر میپذیرد نسبت به اخبار و وقایع گوناگون واکنشهای گوناگونی را بروز میدهد. به این ترتیب این بازار هم دستخوش نوسانات گوناگونی است و ورود و خروج پول را به شرایط اثرگذار وابسته میکند.