به نقل از «فارس»

تقاضای سوخت و محصولات شیمیایی در 4 قطب مصرف دنیا/ برنامه توسعه پتروپالایشگاه‌ها در ایران فعلا روی کاغذ!

تاریخ انتشار: ۱۸ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۶۳۳۶۹۷

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، به ‌طور کلی فرآورده‌های اصلی (معروف به 5 فرآورده اصلی) در پالایشگاه‌های قدیمی شامل گازمایع، بنزین، نفت سفید، نفت‌گاز (گازوئیل) و نفت کوره می‌شود که همه از نوع سوخت هستند که اغلب کاربرد نهایی آن‌ها نیز به عنوان سوخت بوده و کاربردی در تولید محصولات پتروشیمیایی پُرکاربرد به عنوان ماده اولیه صنایع تکمیلی ندارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

طبق پیش‌بینی‌ها این نسل از پالایشگاه‌ها که قدمت بالایی داشته در روند فعلی پالایشی دنیا به تدریج جای خود را به پتروپالایشگاه می‌دهند. در یک پتروپالایشگاه بخشی از نفت خام ورودی به‌جای تولید سوخت به مواد شیمیایی پایه تبدیل می‌شود. از این ‌رو با احداث واحدهای پتروشیمیایی نظیر واحدهای اولفین و آروماتیک در یک واحد پتروپالایشی می‌توان علاوه بر سوخت، مواد اولیه زنجیره ارزش صنایع تکمیلی را نیز تولید کرد.

* کاهش تقاضا برای سوخت و افزایش مصرف محصولات پتروشیمیایی تا افق 2030

به نقل از مرکز مطالعاتی وود مکنزی تراز تولید و مصرف بنزین در مناطق مختلف جهان تا سال 2030 تنها در سه منطقه جنوب شرق آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین منفی خواهد بود که ناشی از ایجاد و گسترش زیرساخت‌های حمل و نقل در این کشورها می‌شود، اما در سایر مناطق جهان به علت جایگزین شدن سوخت‌های جدید به‌ جای بنزین تراز تولید این فراورده مثبت است که به معنای بیشتر بودن مقدار تولید از مصرف می‌باشد.

این مرکز مطالعاتی نقل می‌کند فروش خودروهای برقی تا سال 2030 با کاهش قیمت باتری و گسترش سوخت‌های هیبریدی شتاب می‌گیرد، اما مدتی طول می‌کشد تا تاثیر خود را بر ناوگان حمل و نقل جهانی بگذارد و در این مدت افزایش تقاضا برای خودروهای برقی، باعث می‌شود رشد تقاضا بنزین و دیزل را کم می‌کنند. البته حتی با وجود گسترش خودروهای برقی در کشورهای توسعه یافته با این حال تا قبل از سال 2030 نقطه اوج مصرف سوخت‌های بنزینی و دیزلی رخ نمی‌دهد.

کاهش تدریجی تقاضا برای سوخت‌های حمل و نقل، به طور همزمان با اعمال قوانین سخت‌گیرانه زیست‌محیطی و افزایش تقاضا برای پلاستیک و سایر مواد پتروشیمیایی در کشورهای در حال توسعه همراه خواهد شد که این موضوع باعث تولید مفهومی به نام پتروپالایشگاه یا تولید مستقیم مواد پتروشیمیایی از نفت خام به جای سوخت در صنعت پالایشی دنیا شد.

بدین ترتیب کشورهای مختلف با برنامه‌ریزی برای احداث پتروپالایشگاه علاوه بر حفظ بازارهای آینده از حاشیه سود بیشتری نیز با تولید مواد پتروشیمیایی به جای تولید سوخت‌هایی مثل بنزین یا گازمایع برخوردار خواهند بود. با احداث پتروپالایشگاه علاوه بر حاشیه سود بیشتر می‌توان طیف وسیعی از محصولات پالایشی و پتروشیمیایی (بیش از 30 نوع فرآورده‌ی مایع و جامد با قابلیت انبارش راحت‌تر نسبت به نفت خام) را تولید کرد.

*تاثیرپذیری کمتر محصولات شیمیایی از قیمت نفت خام نسبت به سوخت

 نکته حائز اهمیت دیگر در این زمینه مقاومت بیشتر فرآورده‌های پتروشیمیایی نسبت به سوخت در برابر نوسانات اقتصادی است. به عبارت دیگر هرچه زنجیره ارزش فرآورده‌های نفتی پتروشیمیایی نفتی بیشتر تکمیل شود تاثیرپذیری آن‌ها از قیمت نفت خام کمتر خواهد بود.

به‌عنوان مثال در ماه‌های آغازین شرایط کرونا (بهار 1399) قیمت بنزین و دیگر فرآورده‌های سوختی تا حد چشم‌گیری نزول کرد و در برهه‌های به زیر قیمت نفت خام هم رسید، اما در این شرایط مواد پتروشیمیایی از ثبات قیمت بیشتری برخوردار بودند. 

*روند تقاضا برای سوخت و محصولات پلاستیکی در 4 قطب مصرف دنیا

طبق مطالعات مرکز تحقیقاتی iea که در نمودار تصویر 1 ارائه شده ‌است، سرانه تقاضای نفت خام برای فرآورده‌های سوختی و مواد پتروشیمیایی گروه پلاستیک بین دو مقطع سال‌های 2017 و مقدار پیش‌بینی شده تا سال 2050 مشخص شده است. در تصویر 3 سرانه تقاضای نفت برای فرآورده‌های سوختی کاهش قابل ملاحظه‌ای دارد و به همین صورت سرانه تقاضای نفت برای مواد پتروشیمیایی با روند افزایشی مواجه است.

علاوه براین نکته مهم دیگری که این نمودار نشان می‌دهد، پیشی‌گرفتن سرانه تقاضای مواد پلاستیک از فراورده‌های سوختی در هر چهار منطقه ذکر شده تا سال 2050 است. به‌طور کلی در کشورهای با سرانه درآمد بیشتر، سرانه مصرف مواد پلاستیک حدود 20 برابر اقتصادهای کم درآمد است که این نشان دهنده ظرفیت رشد قابل توجه جهانی است.

تصویر 1- مقایسه سرانه تقاضای نفت خام برای فراورده‌های سوختی و مواد پلاستیک در سال‌های 2017 و 2050

*برنامه وزارت نفت برای توسعه پتروپالایشگاه‌ها فعلا روی کاغذ باقی مانده!

امروزه با گذشتبیش از یک سده از ظهور صنعت نفت در ایران، یکی از مهم‌ترین عقب ماندگی‌های این صنعت، محرومیت از ایجاد ارزش افزوده فرآورده‌های نفتی در سایه اصرار بر خام فروشی است. در حالیکه اگر از حدود 10 سال پیش در راستای توسعه پتروپالایشگاه‌ها و تکمیل زنجیره ارزش مواد پتروشیمیایی قدمی برداشته می‌شد، امروز نه تنها دیگر تحریم فروش نفت و تبعات آن مطرح نبود، بلکه شاهد ارزآوری و تولید ثروت با رونق در صنایع پایین‌دستی نفت بودیم.

بسیاری از کشورهای آسیایی از جمله کشورهای در منطقه غرب آسیا همچون ترکیه، کویت، عربستان، امارت، عمان و هند همگی ابرپروژه‌های پتروپالایشگاهی احداث شده یا تعریف شده دارند، اما در کشورمان طی 10 سال گذشته تنها پالایشگاه ستاره خلیج فارس به بهره‌برداری رسیده‌است. این کشورها با علم به اینکه بازارهای آینده پالایش نفت تحت تاثیر تقاضای رو به رشد مواد پتروشیمیایی به خصوص در منطقه آسیا خواهد بود، طی سال‌های اخیر طرح‌هایی با هدف تولید مواد پتروشیمیایی از نفت یا همان پتروپالایشگاه‌ها تعریف کرده‌اند.

در این شرایط ضروری است تا دولت با برنامه‌ریزی و تنظیم‌گری بلندمدت و شناسایی بازارهای داخلی و خارجی افزایش ظرفیت پالایشی را ذیل قانون پتروپالایشگاه‌ها به‌‌صورت صحیح ریل‌گذاری کند تا در آینده کشورمان بتواند نقش مهمی در تصاحب بازارهای آینده پتروشیمیایی و حتی سوختی منطقه داشته باشد. این درحالی است که اگر همین روند خام فروشی و ظرفیت فعلی پالایشگاه‌ها در کشور ادامه پیدا کند با افزایش سرانه مصرف مواد پتروشیمیایی کشور، در آینده نه چندان دور این حوزه با تشدید وابستگی روبه‌رو خواهدبود.

انتظار می‌رود وزیر جدید نفت همانطور که در آغاز بر رویکرد احداث پتروپالایشگاه و ایجاد شهرک‌ها و پارک‌های شیمیایی با هدف تکمیل زنجیره ارزش تاکید داشتند، اکنون نیز با اجتناب از روزمرگی‌های جاری وزارت‌خانه تحت امر خود، با حمایت، پیگیری و نظارت پایه‌گذار تبدیل نفت به مواد پتروشیمیایی و شهرک‌های تکمیل زنجیره ارزش باشند.

انتهای پیام/ب

منبع: فارس

کلیدواژه: نفت سوخت وزیر نفت پتروپالایشگاه فرآورده نفتی پالایشگاه خام فروشی مواد پتروشیمیایی پتروپالایشگاه ها سرانه تقاضای نفت پالایشگاه ها زنجیره ارزش نفت خام تا سال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۶۳۳۶۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیا استفاده از تابه‌های نچسب را باید کنار گذاشت؟

به گزارش همشهری آنلاین، PFOA نوعی از ترکیبات PFAS (مواد پر و پلی فلوروآلکیل) است که «مواد شیمیایی برای همیشه» نیز نامیده می‌شوند، زیرا تجزیه نمی‌شوند و مدت‌ها در طبیعت ماندگار هستند.

PFOA زمانی معمولاً در تولید پوشش‌های نچسب استفاده می‌شد که معروف‌ترین آن تفلون بود که بوسیله شرکت دوپونت اختراع و توسط شرکت اسپین‌آف یا زایشی آن به نام چمورس تولید شد.

پس از ابراز نگرانی‌ها و فشار آژانس حفاظت از محیط زیست (EPA) آمریکا در مورد خطرات بهداشتی مرتبط با PFOA در اوایل دهه ۲۰۰۰، شرکت دوپونت شروع به حذف تدریجی PFOA از محصولات خود کرد.

این امر پس از یک دادخواهی دسته جمعی در سال ۲۰۰۱ صورت گرفت که نشان داد دوپونت به خوبی از خطرات سلامتی مرتبط با ترکیب شیمیایی خود آگاه بوده و به مردم اطلاع نداده است، از جمله جوامعی که سلامت آنها تحت تأثیر رواناب کارخانه تولیدی شرکت قرار گرفته است.

تولید PFOA منجر به انتشار طولانی مدت آن در محیط زیست و آلودگی گسترده محیطی، از جمله آب آشامیدنی می‌شود. ما بر اساس مطالعات متعدد بر روی حیوانات و انسان‌ها می‌دانیم که PFOA با بسیاری از مضرات بهداشتی از جمله سرطان کلیه، سرطان بیضه، افزایش کلسترول، فشار خون بالا مرتبط با بارداری و بیماری تیروئید مرتبط است.

اما در حالی که PFOA ها حذف شدند، با انواع دیگری از PFAS جایگزین شدند که مشخص شد که مضرات بهداشتی مشابهی دارند و در محیط زیست پایدار هستند.

PFAS به طور کلی، با آسیب‌های بهداشتی مانند افزایش سطح کلسترول، خطر بالاتر سرطان کلیه و بیضه، کاهش پاسخ واکسن در کودکان و تغییرات در آنزیم‌های کبدی مرتبط است.

برخی ماهیتابه‌ها ممکن است دارای برچسب فاقد PFOA باشند، اما ممکن است حاوی PFAS‌های دیگری باشند.

چه باید کرد؟

اگر یک تابه نچسب معمول دارید که قبل از سال ۲۰۱۵ تولید شده‌اند، بهترین کار آن است که آنها را دور بیندازید، چرا که احتمال زیادی دارد که حاوی ‌PFOA باشند. اما حتی اگر تابه‌ای را پس از سال ۲۰۱۵ خریده باشید، هنوز ممکن است حاوی PFAS باشند.

ایمن‌ترین راه این ست که تابه‌ای بخرید که اصلاً با عنوان نچسب وارد بازار نشده باشد. انتخاب انواع دیگر ظروف آشپزی بدون PFAS – که ممکن است شامل تابه‌های نچسب فولاد زنگ‌نزن یا سرامیکی باشند، می‌تواند قرارگیری در معرض PFAS را کاهش دهد.

از طرف دیگر کارشناسان می‌گوید هیچ مطالعه‌ای وجود ندارد که خطر قابل‌توجهی برای سلامتی به علت از استفاده از تابه‌های نچسب را مستند کرده باشد.

PFAS در همه جا وجود دارد و قرار گرفتن در معرض آنها در زندگی روزمره از چیزهایی بسیار فراتر از ظروف آشپزی ناشی می‌شود.

تقریباً همه افراد در حال حاضر مقادیر قابل‌توجهی PFAS در خون و بافت‌های خود دارند که بیشتر آن از آب آشامیدنی آلوده، آلودگی در برخی غذاها و مواد بسته‌بندی مواد غذایی، گرد و غبار و مجموعه‌ای از محصولات مصرفی دیگر ناشی می‌شود.

اگر می‌خواهید ماهیتابه نچسب خود را نگهدارید، حداقل، باید مراقب نحوه استفاده از آن باشید. یک مطالعه در سال ۲۰۲۲ نشان داد که یک تابه نچسب خراشیده می‌تواند ریزپلاستیک‌ها و نانوپلاستیک‌ها را در غذا به جای بگذارد منجر به انتشار مواد شیمیایی بالقوه مضر در غذای شما شود. درست مانند PFAS، مردم روزانه در معرض میکروپلاستیک ها هستند و دانشمندان هنوز به طور قطعی از خطرات بهداشتی آنها مطمئن نیستند. با این حال، اگر می‌خواهید از خطرات احتمالی مرتبط با میکروپلاستیک‌ها اجتناب کنید، ظرف نچسب خود را به محض اینکه خراشید یا سطح نچسب آن از بین رفت، دور بیندازید.

همچنین از دادن حرارت زیاد به ظرف اجتناب کنید، پوشش تابه نچسب در دماهای بالا، پوشش روی یک تابه نچسب می‌تواند تجزیه شود و مواد شیمیایی را در هوا آزاد کند. به همین دلیل است که نباید ظرف خالی را گرم کنید، زیرا می‌تواند به سرعت و به میزان بیشتری داغ شود.

در نهایت، «مواد شیمیایی برای همیشه» یا PAFS که در بسیاری از تابه‌های نچسب معمول یافت می‌شوند، در محیط نیز رایج هستند - و احتمالاً روزانه در معرض آنها قرار می‌گیرید. تحقیقات بیشتری برای تعیین اثرات PFAS بر سلامت و اینکه آیا تابه‌های نچسب معمو ل منبع بسیار قوی آنها هستند، مورد نیاز است. با این حال، اگر نگران هستید و ترجیح می‌دهید ایمنی را رعایت کنید، می‌توانید گزینه‌های جایگزین تابه‌های نچسب را امتحان کنید.

کد خبر 847294 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها مجله نکته بهداشتی روز ظرف و ظروف