تفسیر المیزان | آیا ایام نحس صحت دارد؟ / بیان راهکاری از امام حسن عسکری (ع) برای دفع وحشت نحوست
تاریخ انتشار: ۲۲ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۶۷۰۲۷۵
مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان خود به صورت مختصر به تبیین مسئله سعد و نحس ایام میپردازد. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سعد به معنای فراهم شدن امور و مقدمات الهی است، برای نیل و رسیدن به خیر (دنیوی و اخروی) در برابر آن، نحس قرار دارد. نحس در لغت به معنای سرخ شدن افق است؛ همچون مِس گداخته.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
احادیث متعددی در این باره در منابع وجود دارد که به روایات "سعد و نحس" شهرت دارند و تعداد آنها هم اندک نیست. برخی اندیشمندان دینی در این باره نظراتی ابراز داشتهاند که در مجموع بر صحت چنین مسئلهای تصریح دارد. آیت الله مکارم شیرازی در این باره میگوید "از نظر عقل محال نیست که اجزای زمان با یکدیگر تفاوت داشته باشند؛ بعضی دارای ویژگیهای نحس بودن و بعضی دارای ویژگیهای ضد آن باشند؛ هرچند عقلاً قابل اثبات نیست، اما از نظر شرعی اگر دلیلی باشد، قابل پذیرش است و مانعی برای آن نیست». (تفسیر نمونه، ج23، ص41)
مرحوم علامه طباطبایی نیز در تفسیر المیزان خود به صورت مختصر به تبیین این مسئله میپردازد و بر صحه گذاشتن به موضوع "سعد و نحس"، نظراتی را بیان میدارد که در ادامه میخوانید:
مرحوم علامه ذیل همان آیه مربوط به نحوست ایام در آیه19 سوره قمر مینویسد: «روایات بسیار زیادى در باره سعد و نحس ایام هفته و سعد و نحس ایام ماههاى عربى و نیز از ماههاى فارسى و از ماههاى رومى رسیده که در نهایت کثرت است. اما روایاتى که ایام نحس را میشمارد و از آن جمله چهارشنبه هر هفته، و چهار شنبه آخر ماه، و هفت روز از هر ماه عربى، و دو روز از هر ماه رومى و امثال آن را نام میبرد، در بسیارى از آنها و مخصوصاً روایاتى که نحوست ایام هفته و ایام ماههاى عربى را نام میبرد، علت این نحوست هم آمده و آن عبارت است از اینکه در این روزهاى نحس حوادث ناگوارى به طور مکرر اتفاق افتاده، آن هم ناگوار از نظر مذاق دینى، از قبیل رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله و شهادت سید الشهداء و انداختن ابراهیم نبی در آتش، و نزول عذاب بر فلان امت، و خلق شدن آتش و امثال اینها.
ناگفته پیداست که نحس شمردن چنین ایامى استحکام بخشیدن به روحیه تقوا است. وقتى افرادى فقط به خاطر اینکه در این ایام بتشکنان تاریخ، ابراهیم نبی و امام حسین علیهالسلام گرفتار دست بتهاى زمان خود شدهاند، دست به کارى نمیزنند، و از اهداف و لذتهاى خویش چشم میپوشند، چنین افرادى روحیه دینیشان قوى میشود. بر عکس، اگر مردم هیچ حرمتى براى چنین ایامى قائل نباشند و اعتنا و اهتمامى به آن نورزند و همچنان افسار گسیخته سرگرم کوشش در برآوردن خواستههاى نفسانى خود باشند، بدون توجه به اینکه امروز چه روزى است و دیروز چه روزى بود و بدون اینکه اصلاً روز برایشان مطرح باشد، چنین مردمى از حق رویگردان خواهند بود، و به آسانى میتوانند حرمت دین را هتک و اولیاى دین را از هدایت خود نا امید و در نتیجه ناراحت کنند. بنابراین، برگشت نحوست این ایام به جهاتى از شقاوتهاى معنوى است که از علل و اسباب اعتبارى منشأ میشود که به نوعى مرتبط به این ایام است و بیاعتنایى به آن علل و اسباب، سبب نوعى شقاوت دینى میشود.
و نیز در تعدادی از این روایات آمده که براى دفع نحوست این ایام باید به خدا پناه برد. یا روزه گرفت یا دعا کرد، یا مقدارى قرآن خواند، و یا صدقهاى داد، و یا کارى دیگر از این قبیل کرد؛ مانند روایت ابن الشیخ که روایت ابن الشیخ که در کتاب مجالس به سند خود از سهل بن یعقوب ملقب به ابى نواس، از امام عسکرى علیهالسلام نقل کرده که در ضمن حدیثى گفته است:
من به آن حضرت عرضه داشتم: اى سید من در بیشتر این ایام به خاطر آن نحوستها که دارند و براى دفع وحشتى که انسان از این روزها دارد و این نحوست و وحشت نمیگذارد انسان به مقاصد خود برسد، چه کند؟ لطفاً مرا به چیزى که رفع این نگرانى کند دلالت بفرما، براى اینکه گاهى حاجتى ضرورى پیش میآید که باید فورا در رفع آن اقدام کرد و وحشت از نحوست، دست و پا گیر آدم است، چه باید کرد؟ به من فرمود: اى سهل، شیعیان ما همان ولایتى که از ما در دل دارند حرز و حصنشان است، آنها اگر در لجه دریاهاى بیکران و یا وسط بیابانهاى بى سر و ته و یا در بین درندگان و گرگان و دشمنان جنى و انسى قرار گیرند از خطر آنها ایمنند، به خاطر اینکه ولایت ما را در دل دارند، پس بر تو باد که به خداى عز و جل اعتماد کنى و ولایت خود را نسبت به امامان طاهرینت خالص کنی، آن وقت هر جا که خواستى برو، و هر چه خواستى بکن (تا آخر حدیث) فَقَالَ لِی یَا سَهْلُ إِنَّ لِشِیعَتِنَا بِوَلَایَتِنَا لَعِصْمَةً لَوْ سَلَکُوا بِهَا فِی لُجَّةِ الْبِحَارِ الْغَامِرَةِ وَ سَبَاسِبِ الْبِید الْغَائِرَة بَیْنَ سِبَاعٍ وَ ذِئَابٍ وَ أَعَادِی الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَأَمِنُوا مِنْ مَخَاوِفِهِمْ بِوَلَایَتِهِمْ لَنَا فَثِقْ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَخْلِصْ فِی الْوَلَاءِ لِأَئِمَّتِکَ الطَّاهِرِین وَ تَوَجَّهْ حَیْثُ شِئْتَ وَ اقْصِدْ مَا شِئْتَ إِذَا أَصْبَحْت.
و سپس در آخر او را دستور میدهد به خواندن مقدارى از قرآن و دعا، تا به این وسیله نحوست و شومى را از خود دفع کرده، به دنبال هر هدفى میخواهد برود.» (ترجمه تفسیر المیزان،ج 19،ص120)
انتهایپیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: تفسیر المیزان سعد و نحس ماه هاى
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۶۷۰۲۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شاهکار رهبر انقلاب در تفسیر قرآن
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه با بیان اینکه رهبر انقلاب در تفسیر قرآن تلاش دارند هم موعظه باشد و هم زنگارزدایی برای هدایت جامعه باشد، گفت:نگاه قرآنی ایشان منحصر به چند جلد تفسیر نیست، بلکه قرآن با جان و روح ایشان عجین است وهر سخنی میگویند، قرآنی است. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرگزاری تسنیم، مراسم افتتاحیه کنگره بینالمللی اندیشههای قرآنی آیتالله العظمی خامنهای در دانشگاه معارف اسلامی در حال برگزاری است.
در این مراسم آیتالله سید هاشم حسینی بوشهری، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه، درباره تازگی و طراوت پیوسته قرآن کریم و درک مفاهیم جدید از آن، اظهار داشت: شخصی از یکی از ائمه اطهار علیهم السلام پرسید که چگونه است قرآن با اینکه هر روز قرائت میشود ولی باز بر طراوت آن افزوده میشود؟ حضرت در پاسخ فرمودند چون خداوند متعال قرآن را برای صدر اسلام و زمان خاصی نفرستاده است و پیام الهی باید تا قیامت در جامعه بشری طنینانداز باشد.
او ادامه داد: خدای متعال میفرماید: «اِنَّ اللهَ تَعالَى لَمْ یَجْعَلِ الْقُرآنَ لِزّمان دُوْنَ زمان وَلا لِناس دُوْنَ ناس فَهُوَ فِى کُلِّ زَمان جَدیدٌ وَعِنْدَ کُلِّ قَوْم غَضٌّ اِلى یَوْمِ الْقِیامَةِ» قرآن کریم از ابتدا هدی للناس بوده است و خواهد بود در نتیجه در تمامی زمانها از دوران پیامبر (ص) تا زمانهای دیگر تازگی و طراوت دارد.
استاد درس خارج حوزه علمیه با اشاره به همکاری بسیاری از مراکز علمی در داخل و خارج کشور در برگزاری این کنگره، اظهار داشت: این کنگره بهانهای برای پرداختن به قرآن کریم شده است. زیرا جامعه ما جامعه قرآنی است و این کنگره هم در راستای این موضوع برگزار میشود.
اهتمام رهبر انقلاب به تفسیر قرآن در دوران قبل و بعد از انقلاب
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب بر این باورند که از راه قرآن میتوان در دلها نفوذ کرد، تصریح کرد: ایشان هم قبل و هم بعد از انقلاب اسلامی مباحث قرآنی و تفسیری را ادامه دادند. هرچند که من افسوس میخورم که تفسیر برخی از سورهها ناتمام مانده است. اگر ایشان فرصتی داشتند یا هیئتی تحت نظارت ایشان تشکیل میشد تا کار دنبال شود خیلی ارزشمند بود و ذخیره گرانقدری برای آینده داشتیم.
حسینی بوشهری با اعتقاد به اینکه تفسیر رهبر انقلاب در قبل و بعد از انقلاب متفاوت است، توضیح داد: قبل از انقلاب سورههایی را تفسیر کردند که به مبارزه با رژیم کمک کند و جنبه مبارزاتی و انقلابی داشته باشد. بعد از انقلاب هم متناسب با نیاز روز به تفسیر سورهها پرداختند.
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه از اقدام مقام معظم رهبری به تفسیر قرآن در حدود 35 سالگی یاد کرد و گفت: ایشان در آن دوران کولهباری از دانش داشتند و با تسلط خاص به مباحث تفسیری پرداختند. تفسیر ایشان با مراجعه به منابع گوناگون شیعه و اهل سنت و از رهگذر اجتهاد و تفکر و عقل و خرد بوده و هر کجا تفسیر قرآن به قرآن لازم بوده این کار را کردهاند و اگر در جایی نیاز به روایت بوده است از آن بهره بردند.
رویکرد تفسیری مقام معظم رهبری
استاد درس خارج حوزه در خصوص رویکرد تفسیری مقام معظم رهبری توضیح داد: نگاه ایشان در تفسیر قرآنی از سویی اجتهادی است و از سوی دیگر متناسب با موضوعات زمانه است. امام هادی (ع) فرمودند: لم یجعله زمان دون زمان؛ یعنی قبل از انقلاب یک نوع اقتضاء دارد و بعد از آن هم اقتضاء دیگر و میتوان سخن از عدالت اجتماعی و جهاد و غیره مطابق آیات قرآن به میان آورد.
او ادامه داد: نگاهی که مقام معظم رهبری حداقل در سوره مبارکه توبه دارند، الهامگرفته از کریمه «أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا» است یعنی وقتی بحث تلاوت و تجوید و ترجمه و حفظ مطرح میشود، یکی از نکات قبل از آن، تدبر در قرآن است یعنی درک کنیم قرآن چگونه با ما سخن گفته است. خداوند در قرآن فرموده است: «وَأَنْزَلْنَا إِلَیْكَ الذِّكْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَكَّرُونَ« منزلت پیامبر(ص)، منزلت تبیین است لذا هم باید به محکمات توجه کرد و هم متشابهات به محکمات ارجاع داده شود.
حسینی بوشهری با بیان اینکه رهبر انقلاب با اتکا بر این آیه به تفسیر قرآن اقدام کردند، خاطرنشان کرد: ایشان با پشتوانه علمی قابل قبول که خواص بپسندند و عوام بفهمند، تفسیری رسا و روان ارائه کردند. به طوری که مخاطبان عام آن را میفهمند زیرا مخاطبان امروز و دیروز ایشان از طبقات مختلف علمی و اقشار مختلف مردم بودهاند و این جای تحسین دارد.
تفسیر قرآن به قرآن در بیان رهبر انقلاب
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه از تفسیر قرآن به قرآن در بیان مقام معظم رهبری یاد کرد و توضیح داد: ابن عباس از پیامبر(ص) نقل کرده است که «القرآن یفسر بعضه بعضا» یعنی برخی آیات برخی آیات دیگر را تفسیر میکند و مفسر باید اشرافی بر سایر آیات داشته باشد تا به بیراهه نرود. به عنوان مثال در سوره توبه بیان شده است: «أَلَا تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَكَثُوا أَیْمَانَهُمْ وَهَمُّوا بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ وَهُمْ بَدَءُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ ۚ أَتَخْشَوْنَهُمْ ۚ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ» سه جرم سنگین برای کفار بیان کرده است؛ اول اینکه پیمانشکنی و نقض عهد کردند، جرم دوم اخراج پیامبر(ص) از صحنه بود و جرم سوم هم اینکه آنان شروعکننده بودند.
او ادامه داد: آیه با مفهوم استفهامی آغاز شده است که به نظر بنده اهمیت آن بیشتر از جایی است که مستقیما فرمان جهاد با کفار را داده است؛ فرموده آیا وقت آن نرسیده است که با کفار پیکار کنید؛ رهبر معظم انقلاب این آیه سوره توبه را با دو آیه سوره ممتحنه جمع عالمانهای کردهاند.
استاد درس خارج تصریح کرد: در سوره توبه فرمان به قتل عنوان شده اما در آیات هشتم و نهم سوره ممتحنه فرموده است: «لَا یَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ لَمْ یُقَاتِلُوكُمْ فِی الدِّینِ وَلَمْ یُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِیَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ؛ إِنَّمَا یَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ قَاتَلُوكُمْ فِی الدِّینِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِیَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَىٰ إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَنْ یَتَوَلَّهُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ» ایشان فرموده است، اگر دشمنان کاری به دین ما نداشتند و طمعورزی به کشور و خاک ما نداشتند براساس آیات قرآن ما با آنان دشمنی نداریم. نتیجه آن که آیه ملاک به دست ما داده است.
حسینی بوشهری با اشاره به اینکه قبل از انقلاب میگفتند محمدرضا پهلوی شاه شیعه است بنابراین باید به او حرمت گذاشت و با او مقابله نکرد، خاطرنشان کرد: این در حالی است که مقام معظم رهبری در تفسیرشان فرمودهاند اگر امپراتوری روم مسیحی در یک سو و عبدالملک مروان در سوی دیگر ماجرا باشد، باید ببینیم چه کسی به دین ما ضربه زده و جان و مال و ناموس مسلمین را تهدید میکند. بنابراین مقابله ما با عبدالملک مروان است. اگر کسی آرام است و نقشه برای دین ما ندارد ما جنگی با او نداریم. این تعبیر ایشان در زمان شاه اشاره به محمدرضا پهلوی بود.
شاهکار رهبر انقلاب در تفسیر قرآن
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه همچنین از گرایش اجتماعی رهبر انقلاب در تفسیر قرآن یاد کرد و گفت: نباید خود را به احکام فردی اسلام محصور کنیم، بلکه باید رویکرد هدایتی، تربیتی و اجتماعی داشته باشیم. به همین دلیل رهبر انقلاب سراغ چنین آیاتی رفتند و این نکته شاهکار ایشان است. زیرا قبل و بعد از انقلاب این نگاه را داشتهاند.
او توضیح داد: اگر سخن از درد اجتماعی است، ایشان درمان را هم از قرآن بیان کردهاند. قرآن هم موعظه و شفای صدور و هم رحمت برای مؤمنان است و زنگارها را از دل بیرون میبرد و دلها را نرم میکند و زمینه هدایت انسان فراهم خواهد شد و انسان هدایتیافته هم مشمول رحمت الهی میشود.
حسینی بوشهری با اعتقاد به اینکه مقام معظم رهبری در تفسیر خود تلاش دارند تفسیر هم موعظه باشد و هم زنگارزدایی کند تا نتیجه آن هدایت جامعه باشد، یادآوری کرد: نگاه قرآنی ایشان البته منحصر به چند جلد تفسیر نیست، بلکه مباحث قرآنی با جان و روح ایشان عجین است و هر وقت سخنی میگویند، سخن قرآنی است و البته نکتهسنجیهای دقیق ایشان در سخنان ماه مبارک رمضان، در جای خود محفوظ است.
استاد درس خارج حوزه باز حساسیت رهبر انقلاب درباره اسرائیلیات و روایات مجعول یاد کرد و گفت: یکی از کارهای جریان نفوذ وارد کردن روایات جعلی بین روایات صحیح است و ایشان با تتبع دقیق این موارد را شناسایی کردهاند.
او ادامه داد: نکته دیگر در مباحث تفسیری رهبری، توجه به سنن اجتماعی است و آن را بر مسائل امروز جامعه منطبق کردهاند. همچنین از دیگر موضوعات مهم در فرمایشات ایشان آن است که شبههزدایی کردهاند لذا بارها بر رفع شبهه جوانان تاکید فراوانی کردهاند.
رئیس جامعه مدرسین حوزه با اشاره به آیاتی که ممکن است برای مخاطب جوان ایجاد شبهه کند، توضیح داد: به عنوان مثال آیه «فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِینَ حَیْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ» رهبر انقلاب پاسخ دادهاند که دستور قرآن در این آیه بدون مقدمات نیست و شبهه برای کسانی ایجاد میشود که به این مقدمات توجه ندارند. زیرا اسلام برای کشتن کسی نیامده است بلکه آمده است تا به انسانها حیات و زندگی طیبه بدهد: «اذا دعاکم لما یحییکم» ولی زندگی حق همه است نه اینکه برخی حق حیات داشته باشند و برخی را از حیات محروم کنند، یعنی بکشند و بزنند و ببرند و جامعه اسلامی در برابر آنان سکوت کنند.
حسینی بوشهری با اشاره به جنایات رژیم صهیونیستی در نوار غزه اظهار داشت: کودک و زن فلسطینی هم حق حیات دارند و اینکه رژیم اسرائیل آنان را بکشد و نابود کند و بعد بگوییم نباید از حقشان دفاع کنند، خلاف دستورات قرآن کریم است.
او با تأکید بر اینکه ما حق نداریم دست ایران و حزب الله و مردم یمن را برای مبارزه با اسرائیل ببندیم، تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب در تفسیر خود بر این باورند که اسلام باید بتواند پیام خود را منتقل کند و افراد در برابر آن مزاحمت درست نکنند. عاطفه و محبت تا جایی است که آنان با منطق با ما برخورد کنند. زنادقه و پیروان فرق دیگر در مسجد با ائمه مناظره میکردند و تا جایی که استدلال مطرح بود ائمه اطهار علیهم السلام نیز با محبت با آنان رفتار میکردند.
استقبال گسترده استادان از این کنگره اندیشههای قرآنی آیت الله خامنهای
در ادامه این کنگره حجتالاسلام و المسلمین روحالله شاکری، رئیس دانشگاه معارف اسلامی، اظهار داشت: رسالت ما این است که از اندیشه اندیشمندانی استفاده کنیم که به منشا نورانی قرآن متصل باشند لذا تصور میکنیم دیر وارد بررسی اندیشههای قرآنی مقام معظم رهبری شدهایم ولی باز گامی در این مسیر نورانی است.
او تصریح کرد: هبر معظم انقلاب اسلامی روح اندیشه خود را از قرآن کریم گرفتهاند و هم قبل از انقلاب مورد اقبال جوانان و مردم بوده و هم امروز این اندیشه علاقهمندان زیادی در فضای دانشگاهها دارد.
رئیس دانشگاه معارف اسلامی از ارسال مقالات تحصصی به کنگره یاد کرد و گفت: حدود 200 مقاله به کنگره ارسال شده از این تعداد، در مرحله اول 150 مقاله انتخاب و در بازبینی مجدد 70 مقاله برتر انتخاب شد؛ این حجم گسترده استقبال استادان از این کنگره نشان میدهد که استادان معارف به مسئله قرآن و اندیشه رهبر انقلاب اقبال فراوانی دارند.
انتهای پیام/