به نقل از «ایران آنلاین»
2024-05-04@03:25:01 GMT
آب باریکه های صلح تا ترور رابین
تاریخ انتشار: ۲۳ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۶۷۸۸۴۱
حکومت آمریکا به خوبی منبع از میان بردن فرصت های مذاکرات و صلح را می شناخت و از همین رو فشار سیاسی اش می بایست متوجه شهرک نشینان یهودی - نه، ما - می شد.
اسحاق رابین در ۱۵ مارس ۱۹۹۴ از واشنگتن دیدار و با بیل کلینتون ملاقات کرد. درباره مسائل مربوط به این دیدار، مطالب بسیاری خوانده ام، اما آنها را ارائه نمی کنم تا مجال لازم برای یادآوری پی گیری های ما در آن روزها نسبت به این سلسله تحولات، از دست نرود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کلینتون پس از دیدار رابین، با رئیس‌جمهور اسد تماس گرفت تا ایده پیشنهادی نخست‌وزیر اسرائیل را به اطلاع او برساند. پیشنهاد رابین عجیب بود، تنظیم دیداری برای کریستوفر جهت اعلام توافق اصولی سوریه و اسرائیل. این پیشنهاد به معنای بازگشت دوباره مذاکره به مراحل آغازین، و مذاکره بی فرجام درباره تفسیر قطعنامه ۲۴۲، بود.
دنیس راس در ۲۳ مارس ۱۹۹۴ از منطقه دیدار کرد. فضای سنگینی ایجاد شده بود که اجازه نمی داد از ادامه مذاکرات سخنی گفته شود. برای سوریه هیچ قاعده ای جز «عقب نشینی کامل از جولان» و از «واپسین اینچ آن» وجود نداشت. این اصل اساسی از نظر ما غیر قابل مذاکره بود، اما در مورد همه امور دیگر، می شد توافق کرد. من در واپسین روزهای ماه مارس آنچه را در پنهان می گفتیم، آشکارا گفتم: «عقب‌نشینی کامل اسرائیل، موضوعی برای معامله و چانه زنی نیست». همچنین در پرتو التزام عربی سوریه اعلام کردم: «قدس، پاره ای از سرزمین های اشغالی عربی است». این البته موضعی جدید نبود و دنباله موضع پیشین ما بود. ما در پیشینه مواضع خود و در جریان بحث درباره نامه «تأکیدات» آمریکا - پیش از کنفرانس صلح - تأکید کرده بودیم: قدس مسئله ای بنیادین است که برای همه روندهای مذاکراتی از اهمیت برخوردار است، و می بایست به صراحت در نامه تأکیدات، بیاید. این کاری بود که در عمل نیز انجام شد.
دیدار منطقه ای کریستوفر و پیشنهادات رابین
کریستوفر در واپسین روزهای ماه آوریل و به رغم رویداد حرم ابراهیمی و واکنش های انتقامی فلسطینیان به آن در خضیرة و عفولة، آهنگ دیدار از منطقه کرد. در تماس تلفنی کریستوفر پیش از دیدار، از این تعجب کردم که موضوع تماس، انتشار یک مقاله انتقادی درباره سیاست آمریکا در روزنامه البعث [ارگان حزب بعث سوریه] است. با این حال این موضوع در اندازه های واقعی آن و در پرتو این نکته برایم قابل فهم بود که کریستوفر مردی پاک نهاد است که با موانع پرشماری در اجابت درخواست هایش از سوی اسرائیل، روبرو است. از این رو هیچ اهمیت سیاسی جدی ای خارج از بعد پنهان احساس برخی سیاستمداران آمریکایی در برابر رفتار گردن فرازانه اسرائیل، به تماس تلفنی او ندادم.
کریستوفر پس از پایان ملاقات خود با رابین، در ۲۸ آوریل به دمشق آمد. این سفر، آغازگر دیدارهای پی در پی بعدی او بود که توجه همه ناظران و پی گیری کنندگان تحولات منطقه را برانگیخت. کریستوفر در فاصله ۳۰ آوریل تا واپسین روزهای سال ۱۹۹۴ هشت بار از دمشق و همین تعداد از اسرائیل دیدار کرد. در فاصله دیدارهای کریستوفر، دستیاران او، دنیس راس (هماهنگ کننده آمریکایی روند صلح)، مارتین ایندیک (مسئول خاورمیانه در شورای امنیت ملی آمریکا)، و گاه ادوارد جرجیان [سفیر وقت آمریکا در اسرائیل و سفیر پیشین این کشور در سوریه]، نیز دیدارهای پرشماری از سوریه داشتند.
کریستوفر در دیدار خود گویی در گرانبهایی ارائه می کند، طرح پیچیده و مرحله ای ارائه داد که بر عقب‌نشینی کامل از جولان بنیاد نهاده شده بود. اما هنگامی که از او این دو پرسش اساسی را پرسیدیم که: آیا طرح رابین به معنای عقب‌نشینی کامل تا خط چهار ژوئن ۱۹۶۷ است؟ و او دیگر هیچ ادعایی از هر نوع، درباره سرزمین های واقع در شرق این خط ندارد؟ کریستوفر نتوانست پاسخ دقیقی بدهد و تنها به این اکتفا کرد که رابین در اندیشه عقب‌نشینی از همه جولان است.
رئیس‌جمهور اسد که داستان مرزهای ۱۹۲۳ و ۱۹۶۷ را می دانست در دیدار کریستوفر به او گفت هیچ امکانی برای صلح، جز با عقب نشینی کامل اسرائیل تا خط ۴ ژوئن ۱۹۶۷، وجود ندارد. اسد همچنین گفت: رها کردن هر وجب از جولان از سوی سوریه، به معنای رها کردن همه جولان است. گفته های اسد در این ملاقات، سرشار از جزئیات بود، اما درون مایه اصلی آن ضرورت عقب نشینی کامل، و نپذیرفتن هرگونه ادعای اسرائیل نسبت به سرزمین هایی بود که از آن عقب‌نشینی می کرد. اسد از کریستوفر خواست درباره این موضوعات از رابین، توضیح بخواهد.
امانت پیچیده رابین
دیدارهای زنجیره ای کریستوفر با برنامه حکومت آمریکا برای تدوین اصول سیاست خاورمیانه‌ای این کشور، ارتباط داشت. آنتونی لیک یک مسئول بخش خاورمیانه شورای امنیت ملی آمریکا سخنرانی درباره این سیاست در «اندیشکده واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک» ارائه کرد که یکی از مهم ترین موسسات اندیشه پرداز و بررسی کننده سیاست های آمریکا است. آنچه از آن پس سیاست «مهار دوجانبه» عراق و ایران نام گرفت، در این سخنرانی برجسته شد. سیاستی که مارتین ایندیک از مدافعان سرسخت پی گیری آن در خاورمیانه بود. آنتونی لیک اضافه بر «مهار دوجانبه»، از سوریه به عنوان «کلید ثبات منطقه ای» یاد و بر تلاش آمریکا برای شکل گیری «توافق فیصله بخش سوریه و اسرائیل» تأکید کرد که از نظر او موجب پشتیبانی از توافق اسلو می شد و کوتاه زمانی بعد، اجازه می داد اسرائیل به توافق صلح با اردن و لبنان نیز دست یابد. ضمن اینکه با این مجموعه توافقات، زمینه ساز عادی سازی روابط بین همه کشورهای عربی و اسرائیل می شد.
اسرائیلی ها در این دوره زمانی، دیده و دانسته طرح صلح «مجدل شمس» را به رسانه ها درز دادند که در همان چارچوب راه اسلو و «اول غزه - اریحا» ساخته و پرداخته شده بود. بازاریابی برای این طرح، بطور کامل خیالین بود و بیش از آنکه حقیقت را بازتاب دهد، ذهن ها را آشفته می کرد. کریستوفر در این دوره از تل آویو دیدار کرد، و دوباره در ۱۸ مه ۱۹۹۴، به سوریه، آمد. همزمان حکومت آمریکا رویکرد خود نسبت به خاورمیانه را به صورت رسمی اعلام کرد. رویکردی که صلح سوریه و اسرائیل را کلید ثبات منطقه ای بر می شمرد. به هر حال کریستوفر به منطقه آمد، و ما نیز با او دیدار و پاسخ رسمی خود را به پیشنهادات رابین تحویل دادیم که در تاریخ ۳۰ آوریل برای ما آورده بود. پاسخ ما همه نکته های مربوط به عقب نشینی، شهرک ها، ترتیبات امنیتی، روابط مسالمت‌آمیز عادی و موضوع آب را در بر می گرفت.
مدتی سکوت بر فضا حاکم بود تا اینکه رابین با موضع گیری خود درباره مسائلی که از طریق کریستوفر از او توضیح خواسته بودیم، وضعیت را تنش آلود کرد. رابین در ۲۲ ژوئن ۱۹۹۴، نشانه های جنگ از خود بروز داد. او ادعا کرد سوریه منظومه موشک های دوربردی در اختیار دارد، و اگر در چند سال آینده به توافق صلح با اسرائیل نرسد، چاره ای جز درگرفتن جنگ میان اسرائیل و سوریه نخواهد بود. این اظهارات رابین به این معنا بود که بیش از آنکه آهنگ صلح داشته باشد، قصد نزدیک شدن به لبه پرتگاه جنگ کرده است.
جو کلارک وزیر خارجه کانادا در این شرایط از اسرائیل به سوریه آمد، و به رئیس‌جمهور اسد گفت اسرائیلی ها از موشک‌های سوریه نگرانی دارند. رئیس‌جمهور به او پاسخ داد: به شما اختیار می دهم به اسرائیل بازگردید و آمادگی سوریه را برای مبادله همه موشک های خود با یک سوم موشک های اسرائیل، به آنها اطلاع دهید. وزیر خارجه کانادا از این پیشنهاد اسد، غافلگیر شد و دوباره به اسرائیل بازگشت، اما از آن پس دیگر چیزی از او نشنیدیم.
کریستوفر در ۱۹ ژوئیه دوباره به سوریه آمد و گفته های رابین را منتقل کرد. این دیدار کریستوفر در فهم ما و اسرائیل از یکدیگر نقش اساسی داشت، و شاکله اصلی آنچه از این پس «امانت رابین» نامیده شد را شکل داد. چکیده گفته های کریستوفر در دو ملاقات صبح و عصر خود با رئیس‌جمهور اسد را در اینجا می آورم. وزیر خارجه آمریکا در جلسه صبح گفت: «خوشحالم که پاسخ اسحاق رابین را به درخواست شما در ملاقات پیشین برای روشن سازی منظور خود از عقب نشینی کامل، آورده ام. رابین به من گفت عقب‌نشینی کامل تا خط ۴ ژوئن ۱۹۶۷، خواهد بود». کریستوفر افزود: «شما در جستجوی روشن سازی موضوع بودید و بر این باورم که اینک پاسخ روشن رابین را آورده ام. اما باید بگویم تعهد رابین را در این زمینه که به من داده شده است، نمی توان استفاده کرد تا هنگامی که شما نیز در مقابل، موضع خود را روشن سازید». «رابین می خواهد از این موضوع مطمئن شود که درخواست های او نیز از سوی سوریه پذیرفته می شود، همان گونه که درخواست های شما از سوی اسرائیل پذیرفته شد».
کریستوفر آنگاه پنج خواسته رابین را به این شرح ارائه کرد: زمان بندی مراحل عقب‌نشینی در پنج سال، اجرای آن در سه مرحله، و بر اساس اصل درهم تنیدگی درخواست های دو طرف یا روابط درهم تنیده. رئیس‌جمهور اسد از او پرسید: درهم تنیدگی چه با چه؟ کریستوفر توضیح داد که منظور این است که عناصر اصلی روابط مسالمت‌آمیز عادی، با مراحل مختلف عقب‌نشینی، درهم تنیده باشد. اما درخواست چهارم رابین این بود که ترتیبات امنیتی بصورت متقابل باشد. درخواست پنجم او نیز در پیش گیری دیپلماسی آشکار و انجام اموری مانند این بود که رئیس‌جمهور اسد با افکار عمومی اسرائیل درباره برخی امور ساده اما مهم، سخن بگوید. کریستوفر همچنین پیشنهاد کرد در صورت امکان سطح رئیس هیأت های مذاکره کننده در مذاکرات سه جانبه به وزیر ارتقا یابد، و در هر حال رئیس هیأت مذاکراتی، مورد اعتماد اسد باشد و از جانب رئیس‌جمهور اختیارات لازم برای مذاکره، به او داده شده باشد. در پایان جلسه صبح، توافق شد دیدگاه های سوریه درباره این درخواست ها در جلسه عصر ارائه شود.
پس از برگزاری نشست با رهبری [حزب بعث؟]، پاسخ سوریه را تدوین کردم. رئیس‌جمهور نیز با متن تهیه شده پس از وارد کردن برخی تعدیل های کوچک، موافقت کرد. اسد در جلسه عصر از باب مقدمه، چند نکته گفت: اقدامات می بایست بر اساس قاعده تساوی و تبادل باشد. از نظر اصولی با «دیپلماسی آشکار»، موافق است. و اینکه با نکته مهم درهم تنیدگی دو موضوع عقب نشینی و روابط، موافق است. آنگاه من برگه آماده شده را نخست به عربی و سپس به انگلیسی خواندم. سپس بنا به درخواست کریستوفر، یک بار دیگر نیز آن را به آرامی خواندم. متن نظرات سوریه این بود: «در برابر تعهد اسرائیل به عقب‌نشینی کامل تا خطوط چهارم ژوئن ۱۹۶۷، که کریستوفر وزیر خارجه آمریکا در ۱۹ ژوئیه به ما منتقل کرده است، سوریه آماده است به پیشنهادات اسرائیل که دربرگیرنده پایان وضعیت جنگی میان دو کشور، ترتیبات امنیتی مورد توافق، برداشتن تحریم اسرائیل، مشارکت سوریه در گفتگوهای چند جانبه، و جدول زمانی برای تحقق آنها است، پاسخ مثبت دهد».
رئیس‌جمهور اسد پس از اینکه بار دوم هم برگه نظرات سوریه را برای کریستوفر خواندم، برگه دیگری را با دو دست خود گرفت و آن را به این شرح خواند: «این برگه نخستی است که توسط وزیر کریستوفر در ۱۹ ژوئیه ۱۹۹۴ تحویل سوریه شد و از عقب نشینی کامل اسرائیل تا خط ۴ ژوئن ۱۹۶۷ می گوید. برداشت من این است که عقب نشینی در مقابل روابط عادی، و موضوعاتی که درباره آن بحث می کنیم، یا در برابر ملزومات صلح است. اگر به متن مکتوب بازگردیم آن را آن گونه می یابیم که گفتم، یا به عبارت دیگر آنچه به ما منتقل شد این است که هیچ تردیدی درباره عقب نشینی کامل اسرائیل از جولان، وجود ندارد. از کریستوفر و سپس راس پرسیدم آیا تردیدی درباره اینکه منظور از عقب‌نشینی کامل، همه سرزمین های اشغالی در ۴ ژوئن ۱۹۶۷ است، وجود دارد؟ و آنها نیز پاسخ دادند: خیر، هیچ تردیدی در این باره نیست. همچنین پرسیدم آیا هیچ ادعایی از سوی اسرائیل نسبت به سرزمین های اشغالی ۴ ژوئن ۱۹۶۷ هست، شما پاسخ دادید: خیر. بنابراین همه ما یک فهم مشترک از این موضوعات داریم»./ ایران
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: عقب نشینی کامل رئیس جمهور اسد درخواست ها وزیر خارجه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۶۷۸۸۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حمله رژیم اسرائیل به مناطقی در جنوب سوریه
برخی منابع از وقوع انفجار در حومه شهر دمشق خبر می‌دهند. - اخبار بین الملل -
به گزارش خبرگزاری تسنیم، برخی منابع از وقوع انفجار ناشی از حمله هوایی رژیم اسرائیل در حومه شهر دمشق خبر می دهند.
سخنگوی ارتش رژیم اسرائیل نیز اعلام کرده است که این رژیم موشک‌هایی را که از سمت سوریه به سمت جولان اشغالی شلیک شده بود، رهگیری و منهدم کرده و در پاسخ به این حمله ادعایی، مناطقی در حومه دمشق و استان القنیطره را هدف قرار داده است.
به گفته منابع و رسانه‌های سوری، شماری در این حمله رژیم اسرائیل زخمی شده و این حمله تلفاتی نداشته است.
الجزیره به نقل از این منابع گزارش داد که هدف، ساختمانی در جنوب پایتخت سوریه بوده است.
انتهای پیام/
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان