اهرم های جدید ایران در مذاکرات هسته ای با غرب

به گزارش الف، پایگاه خبری "میدل ایست مانیتور" در گزارشی ضمن پرداختن به آخرین تحولات مرتبط با مساله هسته ای ایران و چشم انداز آغاز دور جدید گفتگوهای هسته ای ایران و غرب، به طور خاص به این مساله اشاره کرده که ایران در مذاکرات آتی، اهرم های فشار قابل توجهی را در برابر غرب جهت پیشبرد دستورکارهایش دارد و در عین حال، بسیار کمتر از گذشته روی برجام و احیای آن حساب می کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در واقع، تهران با درکی راهبردی تا حد زیادی خود را از وابستگی به توافقی که تاکنون یکبار شسکت خورده فاصله داده و در عین حال سعی دارد تا دیگر ظرفیت های خود در عرصه سیاست خارجی و اقتصاد را فعال سازد. 

میدل ایست مانیتور در این رابطه می نویسد: «بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که ایران همزمان با آغاز دور جدیدِ مذاکرات هسته ای با غرب، مواضع سازش ناپذیری را اتخاذ خواهد کرد و برای تحقق خواسته ها و اهدافش مخصوصا در مساله لغو تحریم ها علیه خود، اهرم های فشار قابل توجهی را در دست دارد. با این حال، تحلیلگران همچنین بر این باورند که جو پیرامونیِ مذاکرات هسته ای ایران به شدت حساس شده و احتمال دارد که در صورت عدم حصول توافق در چهارچوب مذاکرات جدید هسته ای ایران و غرب، سطح تنش ها در منطقه خاورمیانه به نحو قابل ملاحظه ای اوج بگیرند. 

در این میان اسرائیل، دشمن قسم خورده ایران، خواستار اتخاذِ سیاست های سخت گیرانه علیه تهران در صورت شکست خوردن مذاکرات هسته ای با این کشور است. در نقطه مقابل، ایران قویا اعلام کرده که جهت حراست از حقوق هسته ای خود آمادگی کامل دارد و حتی در این رابطه آمادگی مقابله با دشمنان احتمالی خود در چهارچوب یک جنگ فراگیر را نیز دارند. ایرانی ها قویا بر این باورند که رویکردهای سخت گیرانه آن ها در برهه کنونی، می‌تواند در نهایت موجب شود که واشنگن به خواسته های این کشور تن دهد. .. 

ایران در پاسخ و واکنش به اقدام دولت سابق آمریکا به ریاست جمهوری "دونالد ترامپ" در خارج کردنِ یکجانبه این کشور از توافق برجام و وضع تحریم های گسترده علیه تهران، از تعهدات خود در چهارچوب توافق مذکور عقب‌نشینی کرد و عملا رویه های جبرانی را در پیش گرفت. 

در این راستا، ایران به نحو قبال ملاحظه ای بر شدت پیشروی های اتمی خود افزود و تا حد زیادی جدای از افزایش سطح غنی سازی خود به بالایِ 60 درصد، در بحثِ طراحی، تولید و عملیاتی کردنِ سانتریفیوژهای پیشرفته نیز فعال شده است. ایران عملا با این اقدامات خود تا حد زیادی جانشینِ ترامپ یعنی "جو بایدن" را تحت فشار قرار می دهد تا تحریم های هسته ای را علیه این کشور(ایران) لغو کند. 

ایران همچنین دسترسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به تاسیسات اتمی خود را هم محدود کرده است.  اکنون بازرسی ها از تاسیسات هسته‌ای ایران با چالش های زیادی رو به رو است. اخیرا وزیر خارجه ایران "حسین امیرعبداللهیان" تاکید داشته که ایران آماده "یک توافق خوب" است. با این حال منابع و دیپلمات های غربی تاکید دارند که برای دستیابی به یک توافق خوب، تهران باید تا حدی انعطاف پذیری از خود نشان دهد. در این راستا غربی ها بر این باورند که هرچه روند انعقاد توافق با ایران طولانی‌تر شود و به سال 2022 کشیده شود، انعقاد توافق هسته ای با ایران سخت‌تر خواهد شد. دلیل اصلی این مساله نیز این است که ایران تا آن زمان، پیشرفت‌های هسته ایِ قابل ملاحظه ای را خواهد داشت که همین مساله از جذابیت احیای توافق برجام برای کشورهای غربی می کاهد. 

*شکست یا موفقیت؟

خبرگزاری رویترز به تازگی به نقل از دو منبع مطلع ایرانی گفته که متوقف شدن روند مذاکرات هسته ای ایران و غرب پس از انتخاب "ابراهیم رئیسی" به عنوان رئیس جمهور ایران، تا حد زیادی حامل این سیگنال بود که احتمال شکست مذاکرات، بیش از موفقیت آن است. ایران بدون تردید اگر با لغو تحریم ها علیه خود مواجه نشود و در عین حال تضمین های لازم را نیز از آمریکا نگیرد، تن به یک توافقِ جدید با غرب نخواهد داد. 

ایران اصرار دارد که کلیه تحریم های دوره ترامپ علیه این کشور لغو، و در عین حال راستی آزمایی شوند. این در حالی است که دولت بایدن اعلام کرد حاضر است آن دسته از تحریم هایی را که با تواق برجام ناسازگار هستند، لغو کند اما دیگر تحریم ها را علیه تهران همچنان حفظ خواهد کرد. از طرفی دولت بایدن حاضر نیست که به تهران تعهدی را بدهد که هیچ دولتی در آینده(در آمریکا)، بار دیگر توافق برجام را نقض نخواهد کرد. 

آمریکا تاکنون از ارائه این امتیازها به ایران طفره رفته است. مساله ای که در نوع خود شانس شکست توافق برجام را بیش از موفقیت آن تقویت کرده است. 

*وضعیت نه چندان مساعد دولت بایدن در معادله هسته ای ایران

در شرایط فعلی، جو بایدن و دولت وی نیز با وضعیت چندان مساعدی رو به رو نیستند. در قالب قانون اساسی آمریکا، معاهده ها نیاز به حمایتِ دو سوم از 100 عضو مجلس سنای این کشور دارند. با توجه به اینکه در شرایط کنونی، سنای آمریکا از حیث آرایش سیاسی میان 50 عضو دموکرات(متحدان بایدن) و 50 عضو جمهوریخواه(مخالفان وی) تقسیم شده، وی(بایدن) هیچ راهی ندارد تا بتواند دستورکار خود جهت تصویب برجام را در چهارچوب سنای آمریکا عملی سازد.  

بسیاری از جمهوریخواهان آمریکایی به توافق برجام حمله می کنند و آن را قبول ندارند. حتی برخی هم‌حزبی‌های بایدن هم با توافق برجام مخالف هستند. "هنری رُم" تحلیلگر "گروه مطالعاتی اوراسیا" می گوید: "بسیاری از سیاستمداران ایرانی بر این باورند که با توجه به اینکه توافق برجام یک مرتبه شکست خورده، این توافق ارزش احیا شدن را مگر اینکه با تغییرات اساسی رو به رو شود، ندارد". 

در این میان، ایران سعی دارد تا جای ممکن از وابسته شدن اقتصاد خود به توافق برجام جلوگیری کند. در این راستا، ایران روابط اقتصادی گسترده ای را با چین تعریف کرده و پکن به طور خاص روزانه بیش از نیم میلیون بشکه نفت را در سه ماه گذشته از ایران خریداری کرده است. مسائلی از این دست تا حد زیادی از ارزش و اهمیتِ احیای برجام نزد ایران نیز کاسته اند». 

 

*لینک: 

https://www.middleeastmonitor.com/20211111-wielding-fresh-leverage-iran-to-play-hardball-at-nuclear-talks/

 

 

 

منبع: الف

کلیدواژه: بر این باورند مذاکرات هسته ای هسته ای ایران توافق برجام عین حال تا حد زیادی هسته ای تحریم ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۶۸۲۶۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

داغ شدن زمزمه‌های ورود اژدهای سرخ برای مهار ایران؛ اهرم فشار پکن کجاست؟

واشنگتن خواهان مهار پکن در تهران است، اما کارشناسان می‌گویند این موضوع به این سادگی‌ها هم نیست.

نشریه فارن پالیسی در مقاله‌ای با عنوان «چین واقعاً چقدر بر ایران اهرم دارد؟» نوشت: حتی قبل از اینکه ایران صدها هواپیما بدون سرنشین و موشک را به سمت اسرائیل پرتاب کند، مقامات آمریکایی از چین خواسته بودند تا از نفوذ خود برای متقاعد کردن تهران برای مهار اقدامات تحریک‌آمیز خود و گروه‌های مقاومت در سراسر خاورمیانه استفاده کند.

حمله انتقام جویانه ایران که اولین حمله مستقیم این کشور به خاک اسرائیل بود، ایالات متحده را به استفاده بیشتر از اهرم بالقوه پکن در خاورمیانه ترغیب کرده است. چین مدت‌هاست که بزرگترین شریک تجاری ایران است و مقامات ارشد ایالات متحده از جمله رئیس جمهور جو بایدن، به طور علنی از پکن خواسته‌اند تا به کنترل تهران کمک کند، به ویژه در حالی که ماه‌ها حملات گروه انصارالله در دریای سرخ که توسط ایران تشویق می‌شوند، حمل و نقل جهانی را مختل کرده است. جان آلترمن، مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی گفت: «حدود یک سوم از کل تجارت ایران با چین شکل می‌گیرد و این کشور به یک محافظ مهم برای منافع ایران در شورای امنیت تبدیل شده است. به نظر من چین تنها کشوری است که بیشترین توانایی را برای نفوذ بر ایران دارد، اگر بخواهد.»

با افزایش تنش بین اسرائیل و ایران، قانونگذاران آمریکا فشار را بیشتر می‌کنند. در تازه‌ترین اقدام، مجلس نمایندگان آمریکا با اکثریت قریب به اتفاق قانون تحریم‌های انرژی ایران و چین را تصویب کرد. این قانون برای هدف قرار دادن شرکت‌های چینی که نفت خام ایران را خریداری می‌کنند و در نتیجه پول را به اقتصاد ایران پمپاژ می‌کنند، طراحی شده است. این لایحه برای تصویب نهایی به سنا منتقل شده است.

جاش گوتهایمر، نماینده دموکرات کنگره گفت: «در حالی که ما اینجا هستیم، ایران از تجارت نفتی خود با چین برای آوردن درآمد ۱۵۰ میلیون دلاری در روز استفاده می‌کند. چین با واردات میلیون‌ها بشکه نفت در روز، ایران را در تجارت نگه می‌دارد و بودجه‌های مهمی را برای برنامه‌هایی چون توسعه موشکی و تسلیحات هسته‌ای فراهم می‌کند.

اگرچه ایالات متحده به طور فزاینده‌ای به دنبال چین برای تحت تأثیر قرار دادن ایران است، برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که این موضوع به این سادگی‌ها نیست.

کمتر کشوری به اندازه چین با ایران روابط اقتصادی قابل توجهی دارد. چین برای بیش از یک دهه بزرگترین شریک تجاری ایران بوده است، یک رابطه طولانی مدت که عمدتا حول محور تجارت نفت بوده است. بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳، شرکت‌های چینی واردات نفت ایران را بیش از سه برابر کردند و فروش را به بالاترین حد در ۱۰ سال اخیر رساندند.

اما روابط اقتصادی آن‌ها به لحاظ نفوذ نابرابر است. به عنوان مثال، سال گذشته بیش از ۹۰ درصد صادرات نفت خام ایران به چین بوده است. با این حال، چین تامین‌کنندگان بسیار دیگری فراتر از ایران دارد و عرضه تهران تنها ۱۰ درصد از کل واردات چین را تشکیل می‌دهد.

پاتریشیا کیم، یکی از همکاران موسسه بروکینگز، به فارین پالیسی گفت: پکن به‌عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری و حامی قدرت بزرگ ایران، از کانال‌های ارتباطی ممتاز با تهران برخوردار است و بدون شک نفوذ بیشتری بر این کشور نسبت به ایالات متحده یا متحدانش دارد.

او افزود: «اگر رهبران چین تصمیم بگیرند رویکرد مداخله جویانه‌تری اتخاذ کنند، سخت است بگوییم که پکن چقدر می‌تواند تهران را مهار کند.»

ویلیام فیگوروآ، کارشناس روابط چین و ایران در دانشگاه گرونینگن هلند، گفت: در حالی که چین از نظر فروش و تجارت نفت دارای اهرمی است، استفاده از این اهرم هم از نظر سیاسی و هم از نظر لجستیکی چالش برانگیز است.

به عنوان مثال، پالایشگاه‌های خصوصی چین که در بازار سیاه فعالیت می‌کنند، به طور غیرقانونی بیشتر نفت ایران را خریداری می‌کنند، نه پالایشگاه‌های دولتی. او گفت که این پالایشگاه‌های خصوصی «به‌شدت دشوار است که کنترل شوند» و کنترل مستقیم واردات نفت ایران از چین را برای پکن چالش‌برانگیز می‌کند.

مقیاس سرمایه‌گذاری چینی‌ها در ایران که عمدتاً توسط شرکت‌های خصوصی هدایت می‌شود، همچنان یک موضوع آزاردهنده در روابط بین دو کشور است. فیگوئروا گفت که چین به طور مزمن در ایران سرمایه‌گذاری ناکافی کرده است، که شکایت‌هایی را از سوی تهران برانگیخته و بر تمایل آن‌ها برای تن دادن به فشار چین تأثیر می‌گذارد.