دینانی: آزاد اندیش‌تر از علامه طباطبایی (ره) ندیده‌ام/ به من گفت دیگر شعر نگو
تاریخ انتشار: ۲۶ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۷۱۳۱۶۶
یک روز رو به من کردند و فرمودند: شنیدم شعر می‌گویی! گفتم: بله، گاهی مرتکب می‌شویم. فرمودند: حالا نمی‌خواهد شعر بگویی! دیگر ذوق شعری من خشک شد. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرگزاری تسنیم، شب گذشته (سه شنبه 25 آبان ماه) ویژه برنامه سوفیا به مناسبت روز جهانی فلسفه و سالگرد درگذشت علامه طباطبائی از شبکه رادیویی گفت‌وگو به صورت زنده پخش شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در ابتدای این برنامه که اجرای آن را محمد جواد ادبی، استاد عرفان و فلسفه به عهده داشت با غلامحسین ابراهیمی دینانی گفت‌وگو کرد.
ابراهیمی دینانی: مرحوم حکیمی را به عنوان یک اسلام‌شناس قبول دارم نه فیلسوفابراهیمی دینانی "یادداشت‌های متفرقه در روزگار جوانی"اش را منتشر کردادبی که خود از شاگردان دینانی بوده است خطاب به دینانی گفت شما کتابی به نام "فلسفه چیست؟ یک پرسش فلسفی است" دارید، کمی درباره این کتاب توضیح دهید.
دینانی گفت: آزاد اندیشیدن یعنی فلسفیدن، ممکن است یک فرد روستایی بی‌سواد فکر فلسفی داشته باشد یعنی کسی که آزاد بیندیشد و رها، فیلسوف است. علامه طباطبایی ادیب و مفسر بزرگی بود با زبان مادری ترکی شعرهای فارسی خوبی می‌گفتند. آزاد اندیش‌تر از او ندیده‌ام ، فلسفیدن یعنی آزاد اندیشیدن وگرنه خواندن کتاب‌هایی مثل اسفار و شفاء به تنهایی فایده ندارد.
ادبی در ادامه پرسید بسیاری از جوان‌ها می‌پرسند که چگونه شخصیتی با این حد متشرع بودن به واسطه مراعات دینی می‌تواند قله‌های آزاداندیشی را پشت سر بگذارد؟ شما در جایی گفته بودید که ایشان مثل مردمان عادی در حرم حضرت معصومه(س) زیارتنامه می‌خواندند چگونه می‌توان این دو وجه را در یک کفه با هم جمع کرد؟
هیچ فیلسوف غربی معاصری به آزاد اندیشی علامه نمی‌رسید
استاد فلسفه دانشگاه تهران پاسخ داد: شریعت مانع تفکر نیست. انجماد در شریعت مانع تفکر است. کسی می‌تواند مستحبات هم انجام دهد و تفکر نیز داشته باشد. بسیاری در ظواهر شریعت منجمد شده‌اند. قرآن کریم بسیار آزاد است در هیچ کتابی این میزان به تفکر دعوت نشده است: افلا یتقکرون، افلا یعقلون و... اما بعضی به جای متشرع بودن منجمد می‌شوند. علامه طباطبایی هم متشرع بود و هم آزاداندیش . هنر ایشان به این بود. هیچ موضوعی برای او تازه نبود. ایشان در فلسفه ابن‌سینا و ملاصدرا بسیار بدیع بود و جانب شریعت را رعایت می‌کرد. هیچ فیلسوف غربی معاصری به آزاد اندیشی ایشان نمی‌رسید.
مجری سوفیا سپس پرسید آیا علامه طباطبایی در جلسات خصوصی که شما نیز در آن‌ها حضور داشتید نقدهایی به ابن سینا و ملاصدرا داشتند؟
چهره ماندگار فلسفه بیان کرد: بله، در جلسات خصوصی که شبانه دو روز در هفته برگزار می‌شد و تعداد افراد حاضر بیشتر از 7-8 نفر نمی‌شد و علامه نیز به هر کسی اجازه حضور در آن جلسه را نمی‌دادند، آزاد سخن می‌گفتند و کاری به ابن‌سینا و ملاصدرا نداشتند و نقدهایشان را به اندیشه بزرگان وارد می‌کردند.
ادبی در ادامه گفت چه صفت دیگری در علامه طباطبایی بود که این قدر شما را مجذوب خودشان کرده بودند؟
دینانی پاسخ داد: یک کلمه، آزاد اندیشی!
مجری برنامه سپس پرسید آیا در جلسات ایشان با کربن اتفاق می‌افتاد که از صحبت‌های او تعجب کنند؟
دینانی پاسخ داد: در هر حال حرف‌های کربن خوب بود ولی بیش از اینکه علامه از او استفاده کند او مجذوب علامه بود.
این استاد فلسفه اضافه کرد: کسی که آزادی اندیشه ندارد فلسفه خوان است اما فیلسوف نیست. من به کانت علاقه ندارم اما یک جمله دارد که بسیار دوست دارم: "بشر! شجاعت فهمیدن داشته باش" علامه شجاعت فهمیدن داشت.
شجاعتی بالاتر از فهمیدن نیست. شما باید یک دفعه صد و هشتاد درجه تفاوت فکری پیدا کنید. طبیعتاً در روح و جسم فرد این موضوع اثر می‌گذارد . در این باره امام علی (ع) فرموده‌اند : "وای برکسی که دو روزش یکسان باشد" این دو روز به معنی دو آن است، اگر دو لحظه یک جور فکر کنید تمام است. اگر فکر نباشد پیشرفت معنا ندارد.
ادبی در بخش پایانی گفت‌وگویش به تذکری که علامه در خصوص شعر گفتن دینانی داده بود اشاره کرد و دینانی توضیح داد: ما جلسات شعری در قم داشتیم و شعر می‌گفتیم ، نمی‌دانم علامه این را از کجا متوجه شدند، یک روز که من خدمتشان بعد از کلاس راه می‌رفتم ، رو به من کردند و فرمودند: شنیدم شعر می‌گویی. گفتم: بله گاهی مرتکب می‌شویم. فرمودند: حالا نمی‌خواهد شعر بگویی. گفتم : حاج اقا شما خودتان شعر می‌فرمایید. فرمودند: حالا تو فلسفه می‌خوانی می‌ترسم که ذهنت تخیلی بار بیاید. دیگر ذوق شعری من خشک شد.
وی در پایان گفت: عرفان بسیار خطرناک است، فلسفه عقل است و عقل نجات دهنده‌ی انسان است. عقل را جدی بگیرید.
در ادامه برنامه، رضا کوهکن، عضو هئیت علمی موسسه حکمت و فلسفه گفت: گفت‌وگو بین دو فرد مستلزم وجوه مشترکی در هر دو شخص است که علامه طباطبایی و کربن را جمع آورد . لازمه گفت‌وگو وجود ارزش‌هایی در شما و شخص دیگر است که باید رعایت شود.
در واقع وجود چنین ویژگی‌هایی در نزد کربن و علامه چنان بود که این دو را به سمت جمع و نه تفکیک پیش برد و ما شاهد جلساتی بودیم که به تعبیر من این جلسات یعنی حلقه‌ی تهران شکل گرفت. رابطه این دو از نوع جذب بود و در پس این گفت‌وگوها به دنبال منفعت نبودند پس عوالم دیگری برای این ربط بوده است.
آقای دینانی هم در صحبت‌هایشان گفتند که راز علاقه کربن به علامه فلسفه بود اما در آثار کربن، او ایشان را حکیم صدرایی می‌داند اما از جهات مختلفی علامه طباطبایی برای هانری کربن اهمیت دارد. کربن در مجلداتش یک دفتر را به ملاصدرا و اصفهان پرداخته است .
ملاصدرا یکی از بروز و ظهورات قریحه‌های ایرانی اسلامی است. کربن به اندازه حکمت صدرایی برای اشخاصی چون ملارجبعلی تبریزی نیز احترام قائل است. کجا باید به دنبال راز علاقه کربن به علامه طباطبایی گشت؟ با تفحص در آثار کربن متوجه می‌شویم که بیشتر بحث عرفان است .
وی تصریح کرد: دکتر دینانی از آزاد اندیشی علامه طباطبایی صحبت کردند. من آزاداندیشی را به دو قسمت تقسیم می‌کنم، ایشان اهل نقد و بسط کلام بودند. پس بخشی از آزاداندیشی قوه فکرِ عقلی است و وجه دیگر بینش به معنای دیدن است. این بینش به این معناست که علامه طباطبایی به این نکته رسیده است که عرفان در سنن مختلف وجود دارد و ما می‌توانیم آن را درک کنیم.
علامه طباطبایی (ره) کدام آیات قرآن را دارای وجهی از پوشیدگی و ابهام می‌دانست؟دیدگاه علامه طباطبایی در مورد روایات تفسیری و آسیب‌های آن/ رویکردی مبتنی بر پالایش و بررسی سندی روایاتعلامه طباطبائی تفسیرهای ماد‌ی‌گرایانه از پدیده‌‌‌های دینی را تحریف دین می‌داند/ مراقب سرایت این نگرش به تفسیر قرآن باشیمانتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: تفسیر قرآن فلسفه تفسیر قرآن فلسفه علامه طباطبایی آزاد اندیشی گفت وگو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۷۱۳۱۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عکاسی از انبوه عنکبوت‌ها روی مریخ
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اسپیس، ویژگی هایی فصلی و عنکبوت مانند روی ترک های سطح مریخ ظاهر شده اند. مدارگرد مریخی اروپا به نام مارس اکسپرس تصاویری از ویژگی هایی کوچک و تیره رنگ در منطقه ای از مریخ به نام «اینکا سیتی»در نزدیکی قطب جنوب سیاره ثبت کرده که شبیه عنکبوت هستند.
این رویداد زمانی ظاهر می شود که گرمای نور خورشید لایه های دی اکسید کربن انباشته شده طی زمستان تاریک مریخ را گرم می کند. در مقابل یخ دی اکسید کربن در لایه زیرین به گاز تبدیل می شود که به تدریج جمع می شود و لایه رویی به قطر یک متر را می شکند.
گاز آزاد شده حامل غباری سیاه از لایه زیرین است که آن را به سمت بالا می آورد و در نهایت به انفجار غبار بالای لایه رویی یخ منجر می شود. این رویداد مانند بیرون آمدن آب از یک آبفشان قبل از ریختن روی سطح مریخ است. چنین روندی ظاهری عنکبوتی شکل و ترک خورده به وجود می آورد که قطر آن ۴۵ مترتا یک کیلومتر است.
منطقه اینکا سیتی مریخ که شبکه ای خطی از برآمدگی ها ایجاد می کند مشابه خرابه های تمدن اینکا روی زمین است.
جدیدترین تصاویر از اینکا سیتی توسط دوربین با وضوح بالای HRSC مارس اکسپرس در ۲۷ فوریه ۲۰۲۴ میلادی و در فصل پاییز مریخ ثبت شده است.
کد خبر 6089622
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است