به نقل از «جام جم آنلاین»

«شعر» پیوند دهنده ایران و کشورهای منطقه

تاریخ انتشار: ۲۸ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۷۲۷۳۰۵

او در سال ۱۸۷۳ میلادی در شهر سیالکوت در ایالت پنجاب هند به دنیا آمد. او تحصیلات عالی خود را در رشته‌های فلسفه و حقوق در دانشگاه‌های انگلستان و آلمان به اتمام رساند و با توجه به اشرافی که به علوم اسلامی و مکاتب فلسفی شرق و غرب داشت، توانست همچون پل ارتباطی در جهت درک بهتر مبانی فلسفه شرق و غرب باشد. اقبال یکی از فیلسوفان بزرگ اسلامی است که منبع فکرش از قرآن سیراب می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آنچه که از اقبال یک چهره متمایز و ممتاز می‌سازد استعمارستیزی او در دوران سلطه استعمار انگلستان بر شبه قاره هند و اشعار بی‌بدیل وی برای بیداری مسلمانان و مردمان تحت ستم است. اقبال بی‌آن که زبان فارسی را به شکل رسمی و آکادمی خوانده باشد به این زبان اشعار فراوانی سروده که به گفته اهل فن بخشی از شاهکارهای ادب فارسی هستند. علامه اقبال افکار بلند خود را در قالب اشعاری برای اصلاح جامعه مسلمانان و به حرکت در آوردن آنها باقی گذاشت. اقبال هیچگاه خود را شاعر نمی‌دانست بلکه شعر را ابزاری برای بیان افکار و بالا بردن ضریب نفوذ مفاهیم می‌دانست.
سفارت پاکستان در تهران سه‌شنبه گذشته میزبان جمعی از شاعران پاکستانی و ایرانی بود و محفل مشاعره‌ای به مناسبت صد و چهل و چهارمین سالگرد ولادت علامه محمد اقبال برگزار کرد.
سناتور ولید اقبال، نواده دکتر علامه محمد اقبال مهمان ویژه این رویداد بود و جمعی از شاعران پاکستانی و ایرانی همچون ابراهیم نوری، علی داوودی، احمد شهریار، صائب جعفری، عباس ثاقب، علیرضا قزوه و علی‌محمد مودب به میزبانی رحیم حیات قریشی سفیر پاکستان در این مراسم حضور داشتند و با ادای احترام به علامه اقبال به شعرخوانی پرداختند.
تاثیرات اقبال در وحدت بین مسلمانان
سناتور ولید اقبال در این مراسم به تشریح نقش اشعار اقبال در بیداری روحیه آزادی و وحدت بین مسلمانان شبه قاره هند پرداخت و بر مفهوم عشق از منظر علامه محمد اقبال تأکید کرد.
همچنین رحیم حیات قریشی سفیر پاکستان نیز در سخنان خود بر نقش مهمی که اشعار فارسی اقبال لاهوری در ایجاد انگیزه برای مردم در جریان انقلاب اسلامی ایران داشت، تاکید کرد.
علیرضا قزوه، شاعر و نویسنده نیز در بخشی از این مراسم شعری قرائت کرد. او در سروده خود شعرایی مانند حافظ، سعدی و مولانا را در کنار هم قرار داد و نام علامه اقبال را در ادامه کار این بزرگان شعر فارسی آورد. قزوه معتقد است آنچه علامه اقبال انجام داده در ادامه رسالت فردوسی، حافظ و سعدی بوده است.
ضرورت ارتباط بی‌واسطه فرهنگی با کشورهای همسایه
این شاعر در گفت‌وگو با خبرنگار ما درباره ضرورت برپایی مراسم فرهنگی میان کشورهای همسایه می‌گوید: علاقه‌مندم برپایی این محفل شعر را از جنبه دیگری بررسی کنم. عموما سفارتخانه‌ها در ذیل یک رابطه دولتی با یکدیگر در ارتباط هستند و این اتفاق حتما باید از کانال‌های رسمی دولتی رخ بدهد، اما در عین حال معتقدم بهتر است در مورد کشورهایی مانند پاکستان، افغانستان، تاجیکستان و ... که اشتراکات فرهنگی بسیاری با آنها وجود دارد، این ارتباط با بدنه فرهنگی جامعه بی‌واسطه محقق شود.
وی ادامه داد: من در این برنامه به عنوان کارشناس فرهنگی سازمان ارتباطات یا رایزن فرهنگی دعوت نشده بودم، بلکه حضورم در این برنامه به عنوان یک شخصیت ادبی و فرهنگی اتفاق افتاد و به دلیل علاقه به علامه اقبال، فرزندان و نوادگانشان که واقعا دوست‌داشتنی هستند و در احترام به هم‌زبانی و هم‌فرهنگی با پاکستان در این مراسم حاضر شدم و در همین برنامه هم کتاب دیوان غزلیات بیدل که کار مشترک من و آقای دکتر طباطبایی است را به نوه ایشان هدیه دادم.
نوه علامه اقبال؛ یک شخصیت فرهنگی مسلط
این شاعر و نویسنده با تاکید بر این‌که پیش از این ولید اقبال را ندیده، می‌گوید: نوه علامه اقبال شخصیت فرهنگی مسلط و بسیار خوبی دارد. در این برنامه هم سفیر پاکستان صحبت‌های بسیار خوبی کرد و احترام خاصی به مقام معظم رهبری گذاشت که قابل تقدیر است. این رابطه‌ها بسیار خوب است و باید بتوانیم آن را با ادبیان کشورهای دیگر نیز توسعه دهیم.
قزوه با اشاره به این‌که کارهای زیادی برای بزرگداشت علامه اقبال انجام شده که قابل تامل است، یادآور می‌شود: من تهیه‌کننده فیلم مستندی درباره اقبال بودم که در شش قسمت به زبان انگلیسی ساخته شد و در این مستند و با «جاوید اقبال» فرزند علامه اقبال و نوه دیگر ایشان «منیب اقبال» دیدار کردیم؛ همچنین در پاکستان نیز چندین محفل شعری با حضور شاعران در دانشگاه‌ها برگزار شد و ارتباط خوبی بسیار با آنها داشتیم.
البته چند سال قبل نیز با حضور سفیر اسبق پاکستان و «افتخار عارف» رئیس وقت اکو بزرگداشتی برای علامه اقبال در حوزه هنری برگزار و از تمبر ایشان هم رونمایی کردیم که نوه دیگر ایشان «صلاح الدین اقبال» در آن برنامه حضور داشت.
قزوه معتقد  است؛ علاوه بر این‌که این تعاملات باید در بدنه رسمی کشور و از کانال‌های رسمی باشد اما برخی برنامه‌ها مانند مشاعره و گردهمایی ادبی باید به واسطه اهل فرهنگ پیگیری شود و خیلی خوب است که این ارتباطات بین‌المللی و فرهنگی میان مسؤولان و شخصیت‌های فرهنگی ایجاد شود.
ایجاد روابط فرهنگی در راستای دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی
او ادامه می‌دهد: ما می‌توانیم روابط خوبی در منطقه و کشورهای همسایه ایجاد کنیم، این روابط در راستای دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی تعریف می‌شود و خیلی خوب است که به این سمت برویم؛ البته نه به آن صورت که در برخی سفارتخانه‌های اروپایی در ایران با شیطنت سراغ شخصیت‌های ضدنظام می‌روند و به آنها می‌پردازند؛ متاسفانه این سفارتخانه‌ها به شخصیت‌های بی‌هویتی که جمهموری اسلامی ایران را قبول ندارند یا به آن توهین می‎کنند بها می‌دهند. من در آن جمع‌ها شرکت نخواهم کرد زیرا می‌خواهند با اهداف شومی به ما نزدیک شوند و باید حواسمان به آنها باشد، اما در مقابل باید به فکر تقویت بدنه فرهنگی و ارتباطاتی با کشورهایی مانند پاکستان و ... باشیم و اینها هستند که می‌توانند به صلح و دوستی دامن بزنند.
شما ببینید چطور فردی مانند محمد اقبال چراغ‌دار زبان فارسی و باعث پیوند دو کشور می‌شود و در هر شهری خیابان یا مدرسه‌ای به نام اقبال نامگذاری شده که بسیار با‌ارزش است. البته معتقدم متقابلا چنین برنامه‌های فرهنگی هم باید در لاهور، اسلام‌آباد و ... برگزار شود.
نام تو سرمایه اقبال ماست
علی‌محمد مودب، دیگر شاعر ایرانی که به عنوان مهمان در این محفل حضور داشت در بخشی از این مراسم شعری با این مضمون خواند؛
«بیخودی‌ات آینه حال ماست
نام تو سرمایه اقبال ماست
مُشت گِل ما ز تو شد کیمیا
جان و دل ما ز تو شد پر بها
شرق که در خواب گران، غرق بود
خواب گران، مرگ تن شرق بود
این تنه را فکر تو هشیار کرد
زمزمه شعر تو بیدار کرد
برگ بر اندام بهارش شکفت
لاله به لاله سخن از یار گفت
زمزمه ذکر شهیدان شرق
شعله زد از چشمه ایوان شرق
عاقبت این واقعه توفان کند
جان و جهان را پر از ایمان کند»
شعر ساختارهای فکری را درونی می‌کند
مودب درباره اهمیت برپایی محفل‌های شعر میان شاعران و اهالی ادب کشورهای مختلف در توسعه روابط فرهنگی به خبرنگار ما می‌گوید: شعر به ویژه در میان ما ملت‌های شرق در جایی قرار دارد که درونیات آدمی شکل می‌گیرد؛ این شاعران بودند که رفتارهای ما را در طول تاریخ ساختند، درست است که متفکران در حوزه‌های دیگر ساختارهای فکری ایجاد می‌کنند اما شعر این ساختارها را درونی می‌کند و مردم نیز آن را می‌پذیرند.
مودب معتقد است؛ «شعر» میان کشورهایی مانند ایران و پاکستان حوزه مهم اشتراک انسانی است، چنانچه فردی مانند اقبال آنقدر موثر است که همین امروز بسیاری از رهبران سیاسی، فکری و اجتماعی ما تحت تاثیر اندیشه اقبال هستند و به نوعی اقبال در بخشی از ساحت اندیشه و فکر ایرانی بسیار جدی است و به همین دلیل برپایی چنین نشست‌هایی به ما پیوندهای اصیلی را یادآوری می‌کند که با ملت‌های اصیل همجوار خودمان داریم که از این منظر اتفاق بسیار مبارکی است.
این شاعر تاکید می‌کند که برپایی چنین نشست‌هایی می‌تواند در حل بحران‌هایی که بر اثر توطئه دیگران میان همسایه‌ها ایجاد شده است، بسیار موثر و کارآمد باشد.
علامه اقبال ایران را لحظه نجات شرق می‌داند
علاقه و دلبستگی علامه اقبال به ایران بر کسی پوشیده نیست، او تحت تاثیر شاعر نامدار ایرانی «مولانا»ست و در بسیاری از سروده‌هایش از او وام گرفته است. مودب درباره دلبستگی اقبال به ایران اینطور می‌گوید: اقبال ایران را لحظه نجات شرق می‌داند و حتی در مورد تهران اشعاری دارد و می‌گوید اگر روزی تهران جایگاه اصیل خودش را پیدا کند سعادت به دنیا رو خواهد کرد.
مودب ادامه می‌دهد: این نگاه اقبال به ایران و تهران ناشی از تفکر اوست؛ او در حوزه فلسفه و اندیشه فردی جدی است و آثار غرب و شرق را خوانده و اگر چیزی می‌گوید مبتنی بر احساس نیست و برای ایران و ایرانی جایگاه خاصی قائل است و اتفاقا از این منظر، اقبال است که به کشورهای منطقه آگاهی می‌دهد که باید متوجه ایران بود و برای خود ایرانی‌ها هم اقبال به منزله آگاهی‌بخش و هشداردهنده‌ای است که آنها را به اصل خودشان متوجه می‌کند.   صبا کریمی / روزنامه جام جم 

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: علامه اقبال لاهوری مشاعره علیرضا قزوه علامه اقبال محمد اقبال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۷۲۷۳۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سفر ریاست جمهور ایران به پاکستان در راستای زمینه سازی وحدت و همکاری منطقه بود

به گزارش خبرنگار حوزه استان ها خبرگزاری تقریب؛ حجت‌الاسلام والمسلمین علی خورشیدی، در خطبه‌های نماز جمعه شهر بیجار که در حسینیه این شهر برگزار شد؛ پس از دعوت به تقوای الهی، اظهار داشت: استقامت در ایمان است خداوند متعال می‌فرماید: «إِنَّ الَّذينَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقاموا تَتَنَزَّلُ عَلَيهِمُ المَلائِكَةُ أَلّا تَخافوا وَلا تَحزَنوا وَأَبشِروا بِالجَنَّةِ الَّتي كُنتُم توعَدونَ» همانا کسانی که گفتند پروردگار ما خداست در میدان عمل هم بر این حقیقت استقامت ورزیدند ملائکه و فرشته‌ها بر آنان نازل می‌شوند و می‌گویند نترسید و اندوهگین نباشید و شما را به بهشتی که وعده می‌دادند بشارت باد برای تقویت ایمان و ورود ملکات نفسانی در وجود آدمی نیاز به مداومت و پایداری در باور و عمل است.

وی تصریح کرد: پایداری در مسیر ایمان و صبر در راه خدا کلید موفقیت در سیر و سلوک بندگان است؛ وقتی یک نگاهی بر زندگی انبیا و اولیای الهی در قرآن داشته باشیم موفقیت آنان پایداری به اعتقاد و متزلزل نشدن در هنگام مواجهه با موانع و مشکلات بود نمونه‌های قرآنی و مصادیق با ارزش اصحاب کهف یوسف پیامبر و آسیه همسر فرعون و غیره اشاره نمود که باورهای دینی خود را در سختی‌ها و مصائب زندگی از دست ندادند.

حجت الاسلام خورشیدی عنوان کرد: کسانی که ایمان پایدار دارند به آنها مژده دهند که دیگر هیچ ترسی از وقایع آینده و هیچ حزن و اندوهی از گذشته خود نداشته باشند خداوند در آیات متعددی نزول فرشتگان بر مومنان را تبیین فرموده باید بدانیم آنچه ایمان را بارور می‌کند و به نتیجه می‌رساند مقاومت است و خیلی از مومنان هستند که بدعاقبت شدند استقامت و مقاومت وقتی یک ارزش محسوب می‌شود که در کنار ایمان باشد

کارگر ستون فقرات یک کشور است

امام جمعه بیجار در بخش دیگر از خطبه های خود خاطرنشان کرد: از پنجم الی یازدهم اردیبهشت ماه هفته کار و کارگر نامگذاری شده است؛ این هفته را خدمت همه کارگران تبریک عرض می‌کنم؛ در آموزه‌های دینی و گفتمان امامین انقلاب جایگاه ویژه‌ای برای کار و کارگر ترسیم نموده‌اند، پیامبر مکرم اسلام بعد از بوسیدن دست سعد انصاری که بر اثر کارگری زبر و سخت شده بود فرمود این دستی است که هرگز آتش جهنم به آن نمی‌رسد؛ فرمودند بهترین درآمد از آن دستان کارگری است که کارش بی‌آلایش باشد.

وی یادآور شد: مقام معظم رهبری می‌فرمایند کارگر ستون فقرات یک کشور است اگر یک کشور مایل است که اقتصاد پیشرفته‌ای داشته باشد بخواهد اقتصاد مستقلی داشته باشد باید به قشر کارگر اهمیت بدهد، کار همه نیازها و لوازم زندگی مردم و کشور را تأمین می‌کند.

حجت الاسلام خورشیدی افزود:کارگر در واقع حیات جامعه است، اگر کارگر نباشد از شکوفایی کشور هم خبری نیست؛ همه مسئولان در قبال جامعه کارگری وظیفه دارند و در همه محافل تعریف زبانی از کارگر می‌شود اما در عمل ناکافیست.

امام جمعه بیجار تأکید کرد: وقتی زندگی کارگر ارتقا یابد امنیت شغلی باشد زندگی راحت بچرخد آن وقت کیفیت کار هم افزایش می‌یابد.

شهید مرتضی مطهری یک مکتب، گفتمان و جریان بود

وی ادامه داد: دوازدهم اردیبهشت شهادت استاد شهید مرتضی مطهری معلم بصیر انقلابی است شهید مطهری یک فرد نیست، بلکه یک مکتب، یک گفتمان و یک جریان بود که می‌تواند برای خواص و نخبگان فکری جبهه انقلاب الگو و اسوه باشد.

حجت الاسلام خورشیدی اضافه کرد: امامین انقلاب از اصلی‌ترین ویژگی شخصیتی شهید مطهری را بصیرت او دانسته‌اند عناصر مهم شخصیت بصیرت مداری شهید مطهری اسلام شناسی زمان شناسی جریان شناسی مسئله شناسی و اولویت شناسی و شبهه‌شناسی میدان شناسی بود.

امام جمعه بیجار گفت: شهید مطهری قدرت تحلیل سیاسی بالایی داشت آنچه تحلیل سیاسی را تضعیف می‌کند دو مسئله است یکی محتوای ذهنی انسان ناکارآمد می‌شود و عقل نمی‌تواند تحلیل سیاسی و اجتماعی صحیح داشته باشد و دوم گاهی عواطف و احساسات بر عقل چیره می‌شود و عقل نمی‌تواند به وظیفه خود عمل کند.

وی توضیح داد: استاد شهید مطهری به موانع توانمندی در تحلیل سیاسی اشاره می‌کند و آنچه مانع توانمندی می‌شود موانع منطقی بمباران اطلاعاتی و تکیه به ظن و گمان هوای نفس شتاب زدگی و سنت گرایی می‌داند اگر این دو اصل را قبول کنیم که بالاترین خدمت به بشریت یکی نشر معارف دین است و دوم بالاترین خیانت محروم کردن انسان‌ها از حقایق دینی است آن وقت شهید مطهری را بهتر می‌شناسیم در شرایطی که حق و باطل در جامعه همان بود تشخیص حقایق سخت بود به جهاد تبیین پرداخت جهاد در برابر تحریف الحاد و انحراف.

وی یادآورشد: هرچه از عملیات وعده صادق می‌گذرد ابعاد آن بیشتر تبیین می‌شود بحث درباره اصابت و عدم اصابت موشک‌ها و پهپادها و تعداد آنها می‌شود، اما از نگاه رهبر فرزانه و شجاع مهم‌تر از موشک و پهپاد هم وجود دارد که نباید از آنها غفلت کرد دو مسئله در قضایای اخیر خیلی مهم است یکی اثبات قدرت اراده ملت ایران و نیروهای مسلح در عرصه بین المللی مسئله قدرت و شهامت بود و مسئله شکست هیمنه اسرائیل جنایتکار است، دوم اهمیت تعیین کننده بودن رسانه در عصر حاضر مقام معظم رهبری می‌فرماید درگیری و چالش‌های رسانه‌ای بیش از موشک و پهپادی تاثیر گذار است و برای رسیدن به نقطه مطلوب باید خودمان صاحب رسانه شویم  حتی کشورهای مقاومت می‌تواند رسانه واحدی داشته باشد آن وقت از اسارت رسانه‌های صهیونیستی نجات پیدا کنند و باید خودمان روایت‌ها را در دست بگیریم.

سفر ریاست جمهور ایران به پاکستان در راستای زمینه سازی وحدت و همکاری منطقه بود

حجت الاسلام خورشیدی در پایان گفت: سفر ریاست جمهور ایران به پاکستان از ابعاد مختلفی اهمیت داشت، اول اینکه بعد از حمله ایران به رژیم صهیونیستی افکار عمومی پاکستان آماده بود زیرا مردم پاکستان از عملیات وعده صادق خرسند بودند، دوم این سفر هم در راستای زمینه سازی وحدت و همکاری منطقه و تحقق آتش بس در غزه بود سوم اینکه مرز مشترک ایران و پاکستان بیش از هزار کیلومتر است قطعاً این سفر به لحاظ سیاسی فرهنگی و تجارت گشایش‌های جدیدی ایجاد می‌کند و چهارم اینکه گروهک‌های تروریستی فعال در خاک پاکستان هر از چند گاهی به تنش دامن می‌زدند این سفر برای یافتن راهی برای مانع فعالیت‌ها در مرز شود و دو کشور اراده قوی برای تقویت روابط مصمم هستند.

انتهای پیام/