Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «قدس آنلاین»
2024-05-03@22:59:17 GMT

نقش فقه سیاسی شیعه درساخت تمدن اسلامی

تاریخ انتشار: ۱ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۷۴۴۴۲۰

«... اگر امروز بخواهیم با حکومت‌ها در تقابل یا تضاد باشیم همه این‌ها تابعی از مبانی و سیره اهل بیت(ع) است، فقها باید زمان‌شناسی و موضوع‌شناسی کنند تا با اقتضای زمانه بسنجند و بر اساس آن رفتار کنند و اگر بر آن اساس نبود طوری دیگر عمل نمایند. سیره اهل بیت(ع) در این باره متعدد و متنوع است اینکه کدام‌یک از روش‌های ائمه(ع) برای زمان حاضر قابل تطبیق است تابع فهم فقیه است که چطور رفتار کنیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

..»

این جملات بخشی از سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی و استادتمام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم است که درباره کارکردهای فقه شیعی با قدس درمیان گذاشته و مشروح آن در ادامه تقدیم حضورتان می‌شود.

فقه سیاسی اهل بیت(ع) به چه معنا و ناظر بر چه گستره‌ای است و برای جامعه شیعی چه کارکردها و رهاوردی دارد؟

اصولاً فقه، دانشی است که اگرچه پیشینه آن به زمان حضور امام معصوم(ع) بازمی‌گردد اما عملاً تدوین آن مستند به زمان غیبت است. به عبارت دیگر، فقها در عصر غیبتِ امام معصوم(ع) با مسئله‌ای مواجه شدند که آن‌ها را از حضور امام معصوم(عج) محروم می‌کرد و عملاً شرایط به گونه‌ای بود که مردم امکان استفاده از آن حضرت(ع) را نداشتند بنابراین ناگزیر بودند از نایبان آن حضرت(عج) بهره گرفته و به تعبیری دیدگاه‌های شریعت را از آن‌ها بگیرند. با توجه به آنکه شریعت حوزه‌ای وسیع دارد و همه ابعاد زندگی مردم را دربرمی‌گیرد طبیعتاً حوزه سیاست هم به عنوان یکی از ساحات زندگی آن‌ها مطرح است و فقها درباره ارائه حکم شرعی در این باره باید به منابع شرعی مراجعه می‌کردند و آن منابع شرعی، در زمان حضور امام معصوم(ع) وجود داشته است.

از این رو، با توجه به اینکه فقه عرصه‌ای وسیع دارد و از احوال شخصی افراد تا مسائل اجتماعی آن‌ها و حتی امور حکومت‌ها را شامل می‌شود فقه سیاسی هم بخشی از فقه است که تصدی حکومت و سیاست را بر عهده دارد و ناظر بر قدرت و حکومت است و طبیعتاً هر آنچه را به حکومت می‌پردازد فقها در این فقه مورد بررسی قرار می‌دهند. یعنی همان‌طور که فقه عبادات، فقه معاملات، فقه خانواده، فقه حدود و دیات، فقه قضا و... را در زمان امام معصوم(ع) ردیابی ‌می‌کنیم عیناً همین مقوله را نسبت به فقه سیاسی هم پی می‌گیریم و این فقه هم باید بر اساس سیره امام معصوم(ع) مورد ارزیابی قرار گیرد.

اهل بیت(ع) با فقه سیاسی چه اهدافی را دنبال کرده‌اند و این فقه در سیره و سنت آن حضرات(ع) بنای ایجاد چه تحولاتی را داشته است؟

فقه‌های مضاف یعنی آن‌ها که مضاف بر دانشی خاص هستند اعم از فقه سیاسی، فقه معاملات و... تمایزشان تابع موضوعشان است؛ برای مثال اگر فقه پزشکی به بدن انسان می‌پردازد فقه سیاست به حوزه قدرت می‌پردازد، مثل اینکه قدرت سیاسی توسط کارگزاران و مردم چگونه است؟ نوع نظام حکمرانی چگونه است؟ ساختار حکومت‌ها چگونه‌اند؟ نوع مطلوب حکومت چه کیفیتی دارد؟ یعنی مسائل ناظر به قدرت سیاسی ذیل این فقه تعریف می‌شود چون موضوع آن به حوزه سیاست مرتبط می‌شود طبیعتاً فقها نیز به احکام متناسب با این حوزه می‌پردازند، برخلاف فقه‌های مضاف دیگری که موضوع آن‌ها مقوله سیاست و قدرت نیست بلکه می‌تواند عبادت، خانواده و بدن انسان و... باشد.

فقه سیاسی‌ای که که مدنظر و موردتأیید اهل بیت(ع) است چه نوع قدرت و حاکمیتی را تأیید می‌کند و درصدد تحقق آن است؟

بنابر ادبیات اهل بیت(ع)، قدرت سیاسی معنایی خاص و متمایز دارد؛ از یک‌سو سؤال از ماهیت قدرت است که آیا قدرت سیاسی در ذات، امری منفی است و نباید سراغ آن رفت یا ذات آن مثبت است و باید متصدی آن شد و یا ذاتاً خنثی است و به تناسب کارگزارانی که متصدی آن می‌شوند خوب و بد خواهد بود. در پاسخ باید گفت ذات قدرت و حکومت خوب است چراکه از اوصاف خدای متعال، قوی بودن است؛ از دیگر سو حکومت‌ها طبیعتاً مقولاتی هستند که فقدان آن‌ها به جامعه ضرر می‌زند و جامعه را دچار هرج و مرج می‌کند بنابراین حکومت‌ها به عنوان پدیده‌ای بالذات خوب از حیث فقهی توصیه می‌شوند، برخلاف برخی دیدگاه‌ها که حکومت را مطلوب تلقی نمی‌کنند. علاوه بر این، حکومت‌ها در فقه به دو نوع جائر و عادل تقسیم می‌شوند. حکومت عادل آن است که از جانب خداوند تعیین و نصب می‌شود و کارگزاران الهی دارای اوصافی هستند که به آن‌ها مشروعیت می‌بخشند؛ مثل امام معصوم(ع) در عصر ظهور و یا فقهای جامع‌الشرایط در عصر غیبت. 
در مقابل، حاکم جائر است که از جانب خدا تعیین نشده و در فقه ما به سه گروه تقسیم می‌شوند؛ حاکم جائرِ کافر که نامشروع و کافر است، حاکم جائر مخالف و حاکم جائر موافق با اینکه شیعه مذهب است اما چون مشروعیت الهی ندارد، جائر تلقی می‌شود.

با توجه به اینکه اهل بیت(ع) جز حدود پنج سال حکومت علوی و چند ماه حاکمیت امام حسن(ع)، قدرت را در دست نداشته‌اند، چه جلوه‌هایی از فقه سیاسی شیعی را عینیت بخشیده‌اند؟

اگرچه در زمان حضور امام معصوم(ع) فقه به معنای علم به احکام را که نیازمند اجتهاد است، کمتر داریم اما در عین حال عمده و بلکه تمام ادله در فقه سیاسی ناظر به کتاب، سنت و عقل است؛ طبیعتاً اگر با مقوله‌ای مواجه شویم که آیا جامعه اسلامی می‌تواند یا باید با حکومت‌ها تعامل داشته باشد به سیره اهل بیت(ع) مراجعه می‌کنیم و می‌بینیم برای مثال امام حسن(ع) ۶ ماه حکومت کردند و بعد مجبور به صلحی ۱۰ ساله با معاویه شدند، امام حسین(ع) ۱۰ سال با معاویه در صلح بودند و ۶ ماه پایانی با یزید به مخالفت برخاستند، همین طور است سیره سکوت و تقیه امام سجاد(ع)، امام باقر(ع) یا دوره‌ای که امام رضا(ع) ناگزیر به حضور در دربار مأمون عباسی شدند.

این درباره اصحاب امامان(ع) نیز صادق است، برای مثال علی بن یقطین به دستور امام کاظم(ع) برای مصلحت شیعیان به دربار مأمون می‌رود و در مقابل صفوان جمّال حتی از کرایه دادن شتر به حاکم جائر برحذر داشته می‌شود.
اگر امروز بخواهیم با حکومت‌ها در تقابل یا تضاد باشیم همه این‌ها تابعی از مبانی و سیره اهل بیت(ع) است، فقها باید زمان‌شناسی و موضوع‌شناسی کنند تا با اقتضای زمانه بسنجند و بر اساس آن رفتار کنند و اگر بر آن اساس نبود طوری دیگر عمل نمایند. سیره اهل بیت(ع) در این باره متعدد و متنوع است اینکه کدام‌یک از روش‌های ائمه(ع) برای زمان حاضر قابل تطبیق است تابع فهم فقیه است که چطور رفتار کنیم؟ ممکن است زمانی حکم به مقابله با حاکمی جائر داده شود و زمانی دیگر سکوت یا تعامل در پی گرفته شود. منبع و معیار فقها در این باره سنت اهل بیت(ع) است؛ البته در اینکه سیره کدام‌یک از معصومان(ع) باید پیاده شود به تناسب و اقتضای شرایط زمانه و مصلحت شیعیان است.

اقدام امام رضا(ع) در پذیرش ولایتعهدی اجباری مأمون چه وجهی از فقه سیاسی شیعه را به نمایش گذاشت و چه رهاوردی داشت؟

امام رضا(ع) همچون سایر اهل بیت(ع) عمل کرده‌اند، چنان‌که زمانی امیرالمؤمنین(ع) هنگام خطر برای اسلام و مسلمین، بعضاً به خلفا مشورت داده‌اند، هدف و غرض فقه، توسعه حداکثری دین و شریعت در جامعه است؛ مهم این است که مصلحت جامعه اسلامی چه اقتضایی دارد و در پی یک عمل، توسعه‌ای در دین رخ می‌دهد یا نه؟ البته درباره امام رضا(ع) بحث فشار و اجبار مطرح بود، باوجود اجبار در پذیرش، در کارهای حکومتی دخالت و ورود نداشتند و در مصادیقی مثل نماز عید مواجهه‌ با حکام داشتند، اما عملاً امکان تأثیر مقابلاتی را نداشتند چون حکومت جائر می‌کوشید از فرصت حضور امام(ع) برای همراه کردن جامعه شیعی ایران با خود استفاده و آن را به نفع خود مصادره کند، بنابراین امام رضا(ع) ضمن اینکه مجبور به همراهی با مأمون شدند اما عملاً در فضای سیاسی مشارکت نداشتند و حتی مقابله هم داشتند و نشان دادند می‌توان در حالت تقیه در کنار حاکم جائر قرار داشت و به شیوه نرم و با رعایت قاعده کلی حفظ مصلحت اسلام و مسلمین با او مقابله کرد.

فقه سیاسی شیعه در مسیر ساخت تمدن نوین اسلامی چه نقشی می‌تواند ایفا کند؟

ما در دوره‌های مختلف از زمان حضور و سپس دوران غیبت ائمه(ع) و امروز در رفتار مسلمین و مؤمنان فارغ از فقه نبوده‌ایم یعنی رفتارها باید برخاسته و مستند به شریعت باشد اگر موردتأیید شریعت بود صحیح است وگرنه اینچنین نیست. وقتی حکومت دست فقها قرار گرفت و اقتدار یافتند مسئله آن‌ها این شد که چطور حکومت‌داری کنند یعنی فقه از رویکرد فردی به حکومتی تغییر رویکرد داد، چنان که با روی کار آمدن جمهوری اسلامی چنین شد و فقها د ر کنار امور فردی، امور اجتماعی و حکومتی را نیز عهده‌دار هستند، اما آیا اینکه فقه فقط به جمهوری اسلامی مقید است یا انقلاب اسلامی به مثابه امری که گستره وسیع‌تری از ایران دارد تبعاً باید پاسخگو باشد و چگونگی این پاسخ دهی هم مؤثر است.

با توجه به آنکه دین برای همه مردم نازل شده و امور فردی، اجتماعی، امنیتی و... مردم را شامل می‌شود این دین و شرایط باید بتواند برای همه مردم کارایی داشته باشد و احکام زندگی مردم را در سطح جهانی در قالب‌های سبک زندگی و... ارائه دهد و نرم‌افزار اداره همه کشورها را داشته باشد تا شریعت پایه تمدن جهانی باشد. اگر فقه شیعی در طولانی‌مدت به سقف تمدنی نرسد باید به یک کشور خاص محدود شود در حالی که چنین ظرفیت محدودی ندارد بلکه فقه ما منطق چهارگانه همه‌مکانی، همه‌زمانی، همگانی و همه‌شئونی دارد. فقه شیعی ظرفیت تمدنی و قابلیت اداره تمدن را دارد به شرط اینکه موضوع‌شناسی و زمان‌شناسی برای فقیه حاصل و با نگاه تمدنی با پدیده‌ها و ادله مواجه شود و پاسخ متناسب با آن را هم داشته باشد.
 

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: رئیس پژوهشکده نظام های اسلامی فقه سیاسی شیعه حضور امام معصوم ع سیره اهل بیت ع قدرت سیاسی امام رضا ع فقه سیاسی زمان حضور حکومت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۷۴۴۴۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دین سینما به امام صادق‌(ع) چه زمانی ادا می‌شود؟

این اهمیت از آن‌روست که با توجه به آمارهای منتشر شده از‌سوی نهادهای علمی کشور بیشتر مخاطبان ایرانی به موضوعات دینی اهمیت می‌دهند و براساس آخرین پیمایش مرکز تحقیقات صدا وسیما نیز پربیننده‌ترین برنامه‌های رسانه‌ملی برنامه‌های مذهبی هستند. اما این‌که چرا تاکنون درصنعت فیلمسازی و سریال‌سازی به چنین موضوع مهمی کمتر پرداخته شده نیاز به بررسی بیشتری دارد.   سینما و فیلمسازی مذهبی  سینما ذاتا هنری قصه‌گو و در عین‌حال وابسته به تکنولوژی محسوب می‌شود و به همین جهت بستر خوبی برای طرح روایت و داستان‌های برآمده از باورها و عقاید انسان‌ها در طول تاریخ است. همچنین به‌دلیل بدیع و مدرن بودن، ابزارهای نامحدودی در اختیار دارد که می‌تواند در اذهان مخاطبان عمیقا اثرگذار باشد. از آغاز شکل‌گیری سینما در اواخر قرن نوزدهم تا به امروز، جادوی سینما این امکان را فراهم کرده تا سینماگران، دغدغه‌های اعتقادی و مذهبی خود را از طریق این رسانه به نمایش بگذارند. به‌طورکلی این تولیدات دارای اهمیت استراتژیک هستند و می‌توانند در نمایش و قرائت مطلوب مردم درخصوص ادیان، مهم و پرطرفدار باشند.   چرا سینمای دینی در ایران شکل نمی‌گیرد سینمای ایران اسلامی که به‌عنوان مرکز اصلی تجمع شیعیان دنیا، سال‌هاست در تولیدات انواع فیلم‌های سینمایی با رویکردهای انسانی و اخلاقی خوش درخشیده اما به‌نظر می‌رسد تاکنون برای تولیداتی از نوع سینمای دینی حرف چندانی برای گفتن نداشته باشد؛ آن‌هم در شرایطی که جریانات انحرافی صهیون و وهابیت، تمام سپاه خود را برای به تصویر کشیدن دوران صدر اسلام به‌گونه‌ای که مطلوب خودشان است، به میدان آورده‌اند. از ساخت فیلم و حکمرانی بر سینمای هالیوود تا بودجه‌ریزی و سریال‌سازی در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و خاورمیانه برای تحریف تاریخ شیعه و دوران امامت اولاد نبی اسلام‌(ص) آن هم بدون رعایت ابتدایی‌ترین ملاحظاتی که می‌توان داشت.   تحریف تاریخ شیعه مصداق فراوانی را می‌توان از میان تولیدات عربی درباره تحریف تاریخ شیعه هم‌راستا با تفکر ضدایرانی مثال زد اما متأخر‌ترین آنها می‌تواند مجموعه‌هایی مانند «اِمامُ الْفُقَهاء» یا «حشاشین» باشد که این روزها نامش سر زبان‌ها افتاده است. این تولیدات نمایشی گرچه از‌سوی برخی با سهل‌انگاری دنبال می‌شود اما ماجرای آنها عمیق‌تر از مباحثی چون جنبه سرگرمی صنعت فیلمسازی است و تلاش می‌شود تا با القای تصویری غلط، زمینه تحریف تاریخ را فراهم کند.به طور مثال این مجموعه‌های تلویزیونی نه فقط به‌دور از اهداف سیاسی و ضد‌شیعی ساخته نشده‌اند بلکه دقیقا می‌دانند چه هدفی را دنبال می‌کنند و قرار است چه تصویری از اسلام و شیعه به جهان ارائه نمایند تا در نهایت آنچه در اذهان در مورد اسلام و تشیع شکل می‌گیرد، به نفع خودشان و در راستای تضعیف اندیشه ولایی شیعیان باشد که امروز رسانه‌ها‌ و اندیشمندان صهیونیستی چنین تفکری را مانع جدی حیات خود می‌دانند.   تصویری تحریف شده از امام صادق‌(ع)  به عنوان نمونه مجموعه «اِمامُ الْفُقَهاء» که در رابطه با زندگی امام صادق‌(ع) به کارگردانی سامی جنادی سوری و نویسندگی حامد العلی کویتی با حمایت شرکت کویتی الخیر در ۳۰ قسمت ساخته شده و در سال ۱۳۹۱ از شبکه العراقیه در عراق پخش گردید و پس از آن شبکه الکوثر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران نیز البته با برخی اصلاحات، از‌جمله پوشاندن چهره مبارک بنیان‌گذار مذهب شیعه‌(ع) و پدر بزرگوارشان، آن را به نمایش گذاشت، تلاش شده تا روایتی تاریخی از خلفای اربعه ارائه دهد و با توجه به نهضت علمی که امام باقر(ع) و امام صادق‌(ع) پایه‌گذاری کردند، این موضوع را اثبات کند. این در حالی است که این سریال با توجه به جایگاه این دو امام شیعه در پی اثبات جریان خلافت است اما از این امامان و خلافت برحق آنها چیزی نمی‌گوید.همین امر سبب شد برخی‌ مراجع تقلید در کشورهای مختلف اسلامی از این سریال انتقاد کنند. «اِمامُ الْفُقَهاء» اگرچه مدرسه علمیه امام صادق‌(ع) در مسجد النبی‌(ص) و پرورش فقها و علما در آن مدرسه را به تصویر کشیده است، اما به امامت این امام بزرگوار و نشان دادن شخصیت وی در حد یک فقیه، بسنده کرده که چنین رویکردی در مجموعه‌ای که مدعی روایت زندگی امام صادق‌(ع) است، نمی‌تواند بی‌هدف بوده باشد.بر همین اساس باید این سؤال را مطرح کرد، آیا واقعا ساخت فیلم و سریال در خصوص بنیان‌گذار مذهب شیعه وظیفه سینما و تلویزیون ایران نیست؟    حشاشین در مقابل تفکر شیعی در راستای بررسی تولیدات فیلمسازی و سریال‌سازی، باید گفت سریال حشاشین نیز که در ماه رمضان امسال پخش شد و تلاش کرده جنبش شیعه اسماعیلیه را همراستا با داعش به تصویر بکشد را هم باید در این رابطه ارزیابی کرد. اسماعیلی‌ها نام خود را از اسماعیل بن جعفر، فرزند امام صادق‌(ع) گرفته‌اند. آنها برخلاف شیعیان اثنی‌عشری، که امام موسی کاظم‌(ع) برادر کوچک‌تر اسماعیل را به عنوان امام پذیرفته‌اند، معتقد بودند اسماعیل جانشین امام صادق‌(ع) بوده است. همین تفکر انحرافی حالا دستمایه جریان‌های صهیونیستی شده تا از زبان کشورهای سکولار اسلامی فیلمی ساخته شود که تفکر شیعی را با داعش ساخته شده توسط غرب پیوند زنند و به جهانیان نشان دهند که تفکر داعشی هم‌راستا با تفکر شیعی است‌ و با تحریف تاریخ، کذبیات تفکری خود را جای حقیقت اندیشه شیعیان جا بزنند.   سینما حق دستکاری تاریخ را ندارد با بازخوانی انتقادات و واکنش‌هایی که امروزه از سوی منتقدان به چنین آثاری می‌شود، می‌توان به‌خوبی دریافت که جریانات صهیونیستی چگونه از دو‌قطبی‌سازی و پاک‌کردن تاریخ بهره می‌برند. به‌طور مثال شاید فیلمنامه‌ای با یک قصه اجتماعی و عاشقانه این امکان را برای فیلمساز فراهم کند تا دخل و تصرفی در موضوع ایجاد نماید اما فیلمساز طبیعتا حق دستکاری تاریخ و وقایع شناخته شده را ندارد، به‌خصوص اگر درام به شخصیتی تاریخی بپردازد که در یک دوره زمانی خاص نقش فعالی داشته است؛ این نقدی است که وجیهه عبدالرحمن از بازیگران سینمای عرب به‌تازگی بر سریال «حشاشین» مطرح کرده است. متاسفانه پدیده جعل تاریخ در درام تاریخی عرب و ترکیه بسیار وجود دارد، چراکه آنها فیلمنامه‌ها را از بین رویدادهایی برمی‌گزینند که مواضع قهرمانانه را تقویت و افتخارات و پیشینیان‌شان را ستایش می‌کند و این قطعا به نفع درام نیست و وقتی این درام درخصوص به تصویر کشیدن شخصیت‌های ارزشمند دینی جمع زیادی از مردم دنیا باشد، اشکال چنین رویکردی بیشتر نمود پیدا می‌کند.حتی برخی منتقدان شبکه‌های عربی نیز در مورد این سریال گفته‌اند: این مجموعه نمایشی در ابتدا و انتها ماحصل خیال بوده که از تاریخ الهام گرفته شده است.    وقتی صهیون برای کوبیدن اسلام سیاسی دست به‌کار می‌شود ساخت سریال‌هایی چون حشاشین از سوی جریان صهیونیستی که امروز در ضعیف‌ترین جایگاه خود قرار دارد راهبری می‌شود تا با کوبیدن اسلام سیاسی در ایران، اخوان‌المسلمین در مصر و حماس‌ در فلسطین که بزرگ‌ترین دشمن آنها محسوب می‌شود و جریان مقاومت را در منطقه پدید آورده‌اند به جریان تندروی ساخته شده توسط آمریکا داعش نسبت دهد که اسلام‌هراسی را در دنیا تقویت کند.    در جنگ روایت‌ها چه کردیم؟ حالا در این جنگ روایت‌ها، سینمای ایران شیعی برای روایت صادق از زندگی پدر مکتب جعفری چه کرده است؟ گرچه تلویزیون ایران درخصوص صدر اسلام و حوادث کربلا تولیدات قابل دفاعی داشته و می‌توان به مجموعه‌هایی مانند مختارنامه، امام علی(ع)، معصومیت از دست رفته، ولایت عشق، تنهاترین سردار و... اشاره کرد که هر‌کدام دوره‌ای از تاریخ اسلام را مورد بررسی قرار داده‌اند اما در این بین، جای یک فیلم سینمایی یا سریال در شأن بنیان‌گذار مذهب شیعه، به‌شدت احساس می‌شود.همان‌طور که بر همه روشن است، تاریخ تمدنی غرب بدون وجود آورده‌های علمی مسلمانان قطعا به جایی نمی‌رسید یا دست‌کم این دستاوردهای دانشمندان و عالمان اسلام بود که کتابخانه‌های غرب را تا دوره‌ای از تاریخ پر کرد.طبیعتا تمدن کنونی جهان، ازتلاش ملل گوناگون در طول تاریخ شکل گرفته است وسهم اسلام در پیدایش وتوسعه این تمدن، بیش ازدیگر تمدن‌ها نباشد، کمتر نیست. پرسش اینجاست که آیا سینمای ایران ظرفیت ساخت فیلمی برای بیان این تاریخ را ندارد یا ما با فقر سینماگران دغدغه‌مند و شیعه مواجه هستیم؟   دوران سینمای سکولار گذشته است علوم و تمدن اسلامی از مسیرهای مختلفی به غرب منتقل شد که ترجمه کتب عربی به زبان‌های اروپایی و تدریس و استفاده از کتب عربی که دانشمندان مسلمان آنها را در مراکز علمی نوشته یا ترجمه کرده بودند، بیشترین تاثیر را داشت. شاید این توضیحات برای اثبات اهمیت توجه به اقدامات اساسی امام صادق(ع) و جهاد علمی که او ایجاد کرد، کافی است تا متوجه باشیم که تا چه اندازه پرداخت به زندگی این دانشمند زمان، گردآورنده علوم اسلامی و سپس انتشار آن به سراسر دنیا و حتی تاثیرش بر شکل‌گیری غرب در سینما و تلویزیون اهمیت و جذابیت دارد. مردم ایران مخاطبانی مشتاق به تماشای آثار نمایشی با مضامین مذهبی و دینی هستند.در همین ماه رمضان گذشته واقعا روشن شد که دوران «تلویزیون، رسانه‌ای با ماهیت سکولار است» گذشته و نه‌فقط تلویزیون که سینما نیز تشنه تولیداتی با مضامین ارزشمند است؛ چراکه مخاطب سینمای امروز نیز چنین خواسته‌ای دارد و فیلم‌های دفاع‌مقدس یا انقلابی همیشه در ایران پرفروش بوده‌اند.   جای خالی استکبارستیزی رئیس مکتب جعفری در سینما می‌توانیم با یک روایت دقیق و جذاب سینمایی، حقانیت شیعه و تاثیراتی را که بر فرهنگ بشری گذاشته، ثابت کنیم و این بار ما به‌عنوان شیعیان ۱۲امامی و باورمند به مهدویت بگوییم غرب چگونه غرب شد و حالا با فاصله از همان دستاوردها امروز به چه نقطه‌ای از اضمحلال فرهنگی رسیده است؟! در حقیقت دوران زندگی امام صادق(ع) را از هر منظری که مورد توجه قرار دهیم، سرشار از قصه‌ها و پیروزی‌های علمی و فرهنگی است که موجب شکل‌گیری دوران طلایی اسلام شد و تمامی این دستاوردها قابلیت نمایشی‌شدن دارد؛ ضمن این‌که امروز که جهان علیه هر نوع استکبار برخاسته و آزادگان مسلمان و غیرمسلمان خواهان برچیده‌شدن رژیم صهیونیست هستند، بهترین فرصت برای بیان وجوه استکبارستیزی رئیس مکتب جعفری است و سینما باید دست‌به‌کار شود تا در این جنگ رسانه‌ای از موثرترین و فراگیرترین رسانه‌ها، یعنی فیلمسازی برای تولید محتواهایی متناسب با فرهنگ شیعی بهره برد و چه روایتی مهم‌تر و ضروری‌تر از روایت زندگی امام صادق(ع)؟! سینما قصه می‌خواهد،  حادثه و قهرمان نیاز دارد و دوران امام صادق یکی از توفانی‌ترین ادوار تاریخ اسلام است که از یک سو اغتشاش‌ها و انقلاب‌های پیاپی متعددی را تجربه کرده، از جمله قیام خونخواهان امام حسین(ع) و از سوی دیگر در این دوره تاریخی شاهد برخورد مکاتب، ایدئولوژی‌ها و تضاد افکار فلسفی و کلامی هستیم که ناشی از برخورد امت اسلامی با مردم کشورهای فتح‌شده با دنیای خارج است. در آخر این‌که به نظر روایت این دوران طلایی از اسلام شیعی در سینما کمی همت، دغدغه و اسلام‌شناسی می‌خواهد تا فیلمنامه‌نویسان و کارگردانان سینمای ایران دست‌به‌کار شوند و مدیران سینمایی و صدا‌وسیما را کنار خود ببینند و دست و دلبازانه برای فتح و پیروزی شیعیان، این بار نه مانند صدر اسلام با فدا کردن خون؛ بلکه با تخصیص بودجه کافی، بهره‌مندی از فناوری و استفاده از افراد باسواد و آگاه، آثاری نمایشی تولید کنند و مرزهای فرهنگی و هنری را درنوردند.

دیگر خبرها

  • صدا و سیما مؤثرترین نقش را در ایجاد تمدن اسلامی دارد
  • لرستان در سوگ بنیانگذار مکتب تشیع
  • «شیعه مدیون قال صادق هاست»
  • «شیعه مدیون قال صادق‌هاست» در تهران اکران شد
  • شهادت امام جعفر صادق (ع) ۱۴۰۳ + عکس، متن و پیام تسلیت
  • حمایت از طرح نور یک تکلیف و وظیفه همگانی است
  • دین سینما به امام صادق‌(ع) چه زمانی ادا می‌شود؟
  • چرایی پیش‌بینی‌ناپذیری از ایران فردا | برخوردها از سال ۸۸ جامعه را پیچیده‌تر کرده | تنش‌های بزرگ در دل رخدادهای کوچک است!
  • فرمان امام علی (ع) به مالک اشتر با ترجمه سید مهدی شجاعی به چاپ ششم رسید
  • چرایی پیش‌بینی‌ناپذیری ایران فردا / قواعد بازی حکومت و جامعه پیچیده‌تر شده