به نقل از «ایران آنلاین»

انتظار ما ایرانیان از فلسفه

تاریخ انتشار: ۱ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۷۴۵۱۱۲

هم‌اندیشی روز جهانی فلسفه، به‌همت خانه اندیشمندان علوم‌ انسانی و با همکاری کمیسیون ملی یونسکو و مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار شد. دکتر غلامرضا اعوانی و دکتر محسن جوادی از جمله سخنرانان این همایش مجازی بودند.

تکریم «حکمت معاد»؛ تحقیر «حکمت معاش»

دکتر غلامرضا اعوانی، استاد فلسفه و عضو فرهنگستان علوم ایران، فلسفه را به‌معنای دانش اداره زندگی و حکومت تعریف کرد و معتقد است که ایران از کشورهای نادری است که در حکومت خود «حکمت» داشته است؛ از حکمت نظری گرفته تا حکمت سیاسی و حکمت عملی.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

و به این اعتبار است که ما ایرانیان از فلسفه انتظارات بیشتری داریم و آن را برای اداره زندگی و حکومت می‌خواهیم.

او معتقد است که ما یک فلسفه سنتی حکمت داریم که در جهت «حکمت الهی» رشد کرده است اما از نظر حکمت زمینی و حکمت معاش تنزل داشته است. اما فلسفه در غرب مسیر عکس ما را در پیش گرفت؛ بدین معنا که هرچه دارد «حکمت معاش» است و از «حکمت معاد» چندان خبری نیست.

وی در ادامه به چرایی توجه به «حکمت» در ایران پرداخت. به زعم او، دلیل این توجه، تعالیم قرآن است که تمام دین را حکمت و انبیا را آموزنده حکمت می‌داند و خود قرآن، حکمت است و این حکمت هم جهانی است و محدود به ایران هم نیست اما با این حال، هیچ کجا غیر از ایران حکمت اسلامی به این معنا نداریم و ما تنها کشوری هستیم که این سنت را به نسل‌های بعد انتقال داده‌ایم.

او معتقد است که در ایران هر کجا که مرکز حکومت بود، مرکز فلسفه هم بوده است؛ تهران هم شهر هزار حکیم بود اما با آمدن دانشگاه، فلسفه و حکمت به انزوا رفت این در حالی است که دانشگاه می‌توانست تنها جایی باشد که بتواند این دو (حکمت و فلسفه جدید) را بهم پیوند بزند، اما این اتفاق نیفتاد. نتوانستیم بین فلسفه جدید و قدیم پیوند بزنیم، این در حالی است که مسائل هم مشترک است و تمام غرب به یونان می‌رسند. نقصی که دانشگاه تهران داشت این بود که در آن فلسفه جدید تدریس نمی‌شد و نهایتاً تا هگل پیش می‌رفتند اما فلسفه یونان، دکارت و کانت کاملاً تدریس می‌شد.

به‌زعم او، ارتباط حکمت و دین یا به تعبیری مسأله عقل و وحی، یکی از دستاوردهای حکمت ما است که از قضا، مورد نیاز جهان امروز نیز هست. البته در فلسفه غرب بتازگی مسأله حکمت و دین مطرح شده است اما چون در حوزه حکمت عقبه نظری ندارند، نتوانسته‌اند در نسبت عقل و وحی به دستاوردهای قابل توجهی دست پیدا کنند تا آنجا که شاید دویست رساله دکتری در مورد کانت نوشته‌اند اما یک کتاب در نقد کانت از دیدگاه حکمت ندارند.

در آموزش «فلسفه اخلاق» کارنامه قابل قبولی نداریم

 

دکتر محسن جوادی، استاد حکمت و فلسفه اسلامی، معتقد است که فلسفه اخلاق در ایران سه مسیر را طی کرده است؛ نخست، از رهگذر ترجمه آثار فلسفی، مانند تاریخ فلسفه فروغی که در دل آن، مباحث مربوط به فلسفه اخلاق نه به‌صورت مستقل که در قالب مباحث فلسفی آمده است. دوم، به تلاش افرادی همچون دکتر آرانی برمی‌گردد که طی آن، فلسفه اخلاق به شکل فلسفه مارکسیستی ورود پیدا می‌کند و اتفاقاً واکنش‌های مهم و قوی‌ای را در حوزه‌های علمیه برمی‌انگیزد و خود این امر، فرصتی برای پرداختن به مباحث اخلاق می‌شود. سوم، بواسطه آشنایی با آثار نویسندگان عرب بوده است.

 به باور جوادی، در آشنایی ما با فلسفه اخلاق، آنانی که خارج از کشور تحصیل کرده‌اند، زبان انگلیسی می‌دانند و به‌همین دلیل توانسته‌اند، آشنایی خوبی با مباحث فلسفه اخلاق در غرب پیدا کنند نیز تا حدی در ورود مباحث فلسفه اخلاق به ایران و آشنایی جامعه دانشگاهی ما با این حوزه اثرگذار بوده‌اند اما اثرگذارتر از آن، واکنش‌هایی بود که به آن کارها صورت گرفت که به‌عنوان نقاط عطفی در فلسفه اخلاق ما بشمار می‌رود.

او معتقد است که وضعیت آموزش فلسفه اخلاق در فضای دانشگاهی ما چندان قابل‌قبول نیست و در این زمینه چندان کارنامه رضایت‌بخشی نداریم تا آنجا که بسیاری از دانشگاه‌های معتبر ایران این رشته را در کارشناسی و دکتری ندارند. از این رو، در حوزه فلسفه اخلاق نیازمند کارهای جدی‌تر هستیم. جوادی اما وضعیت فلسفه اخلاق در حوزه پژوهش را مطلوب‌تر ارزیابی کرد و گفت که پژوهشکده‌های رسمی وابسته به وزارت علوم یا وابسته به نهادهای رسمی، کارهای پژوهشی قابل قبول‌تری را در حوزه فلسفه اخلاق صورت داده‌اند.

 وی در پایان تأکید کرد که در حوزه فلسفه اخلاق نیازمند کارهای میان‌رشته‌ای همچون روانشناسی اخلاق یا جامعه‌شناسی اخلاق، عصب‌شناسی و اخلاق، مطالعات اخلاق کاربردی و... هستیم و باید ورود جدی‌تری در این زمینه داشته باشیم.

 

 

 

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: فلسفه اخلاق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۷۴۵۱۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عملیات تادیب صهیونیست‌هاموجب تحکیم وحدت ملی وارتقای همدلی ملی شد

به گزارش خبرگزاری مهر، علی باقری، معاون سیاسی وزارت امور خارجه در نشست رونمایی از فصلنامه تاریخی- سیاسی "ماجرا" که به نحوه گذر موفق جمهوری اسلامی ایران از تهدیدهای امنیتی و نظامی سال‌های ۱۳۶۹ (تجاوز صدام به کویت) و ۱۳۷۷ (حاکم شدن طالبان در افغانستان و به شهادت رساندن دیپلمات‌های ایرانی در مزارشریف) و ۱۳۸۰ (رخداد یازده سپتامبر و حمله آمریکا به افغانستان) و ۱۳۸۱ (تجاوز آمریکا به عراق و سرنگونی صدام) پرداخته است، اظهار داشت: رمز عبور موفق و پیروزمند جمهوری اسلامی از چهار گذرگاه تهدید و خطر جدی، حکمت رهبر انقلاب اسلامی است.

معاون سیاسی وزارت امور خارجه با اشاره به مدیریت و راهبری هوشمندانه رهبر انقلاب اسلامی در گذر موفق از چهار رویدادی که طی دهه نخست ولایت ایشان می‌توانست ایران را به جنگ‌های با نتیجه نامعلوم بکشاند و در تشریح ماهیت حکمت رهبری در این خصوص گفت: تعامل فعال و هوشمندانه ایران با دو گزاره راهبردی و به ظاهر متناقض "پرهیز از جنگ" و "نهراسیدن از جنگ"، رمز عبور موفق جمهوری اسلامی ایران از این تهدیدها بود و در عمل توانست با ایجاد بازدارندگی فعال، "پیروزی بدون جنگ" را محقق کند.

علی باقری با اشاره به لزوم الگوسازی از تدابیر رهبری و سیاست‌های نظام در طول دهه‌های گذشته با هدف بهره‌گیری از تجربه‌های موفق و عبرت از تجربه‌های ناموفق به لزوم تاریخ‌نگاری عالمانه، بی‌طرفانه و جامع رویدادها و تحولات اشاره کرد و گفت: تاریخ‌نگاری درست و صادقانه انقلاب اسلامی کاری جهادی و مصداق بارز جهاد تبیین است.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه با اشاره به نقش و جایگاه حکمت در سامانه حکمرانی ولایت امر، گفت: حکمت فراتر از علم و دانش و تجربه و اطلاعات است و زمانی که نور تقوا بر علم و دانش تابیده شود، حکمت هویدا می‌شود و این ویژگی مختص نظام دینی است، چرا که منبع این نور آراستگی به زیور تقوای فردی و سیاسی است.

علی باقری با اشاره به فرآیند تربیت نیروی انسانی در مسیر حکمرانی دینی طی چهار و نیم دهه گذشته، گفت: شخصیتی برجسته و بی‌نظیر مانند سردار سلیمانی، محصول مکتب امامین انقلاب اسلامی و ثمره تربیت در سایه حکمت خمینی و خامنه‌ای است.

معاون سیاسی وزارت امور خارجه با اشاره به اختلاف میان جریان‌های سیاسی داخلی در سال ۱۳۶۹ در موضوع ورود یا عدم ورود به جنگ علیه آمریکا در قضیه تجاوز صدام به کویت، گفت: سیر تکاملی انقلاب اسلامی و حکمت رهبری انقلاب توانست افکار عمومی را چنان ارتقا دهد که در سال ۱۴۰۳ درباره پاسخ قاطع به تجاوزگری رژیم صهیونیستی، مواجه با یک اجماع ملی قاطع بودیم و ابتکار تادیب رژیم صهیونیستی، نه‌تنها موجب تشویش افکار عمومی نشد، بلکه در عمل موجب تحکیم وحدت ملی و ارتقای همدلی ملی گردید.

علی باقری با اشاره به اینکه گذر موفق ایران از نشیب و فرازهای نظامی و امنیتی چند دهه گذشته مرهون حکمت آیت‌الله خامنه‌ای بوده است، تصریح کرد: دستاورد مهم و راهبردی صیانت از امنیت ملی، تامین منافع ملی، حراست از تمامیت ارضی و حفاظت از حاکمیت ملی، مرهون سازوکارهای سخت و نرمی است که در طول سال‌های گذشته بر اساس تدابیر رهبری انقلاب در کشور نهادینه شده و این مهم نیز جلوه‌ای از حکمت رهبری انقلاب است. وی در ادامه افزود: اینکه در اوایل دهه ۱۳۷۰ ایران مبادرت به طراحی و ساخت موشک‌هایی می‌کند که سامانه‌های پدافندی پرهزینه و پیشرفته آمریکا و صهیونیست‌ها و همپیمانان آنها در دهه ۱۴۰۰ از رهگیری و مقابله با آن ناتوانند، حاکی از درایت رهبری، هوشمندی نظامیان، تخصص دانشگاهیان، توانمندی فناوران، مهارت صنعتگران و دوراندیشی دیپلمات‌های ایرانی است.

معاون سیاسی وزارت امور خارجه با اشاره به پیروزی بزرگ ناشی از عملیات وعده صادق که بازدارندگی فعال را به نفع جمهوری اسلامی ایران رقم زد، گفت: همانگونه که "طوفان الاقصی" سامانه‌های نظامی، اطلاعاتی و امنیتی رژیم صهیونیستی را در معرض خسارات غیرقابل ترمیم قرار داد، "وعده صادق" نیز سامانه تدبیر آمریکا در منطقه را با چالش‌های جدی مواجه نمود و تجدیدنظر در راهبردهای امنیت ملی را بر آمریکا تحمیل کرد.

علی باقری با اشاره به اینکه حفظ بازدارندگی فعال در گرو هم افزایی بیشتر و موثرتر همه ارکان نظامی، امنیتی، اطلاعاتی و سیاسی و دیپلماسی عمومی کشور است، تصریح کرد: حکمت رهبری اجازه نمی‌دهد حتی در پرتو پیروزی بزرگ وعده صادق، دستگاه‌های مسئول حتی لحظه‌ای از ارتقای بازدارندگی فعال در عرصه‌های مختلف غفلت کنند و به همین جهت، دستورکار دستگاه سیاست خارجی نسبت به قبل از عملیات وعده صادق گسترده‌تر، هوشمندانه‌تر، مبتکرتر، دوراندیشیانه تر و عملیاتی تر شده است.

کد خبر 6091506 محمد مهاجرانی