بقعه پیرقطب‌الدین آستارا؛ تاریخ ناخوانده عهد قاجار

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، در امتداد جاده مرزی استان گیلان (آستارا) به اردبیل در محله باغچه‌سرای این شهر در دل آرامستانی محصور با نرده و درختان و خانه‌های مسکونی، بقعه پیرقطب‌الدین با نما و شمایل آجری و با قامتی بلند و استوار خود نمایی می‌کند.

اهالی به این بنای تاریخی «توربه» یا «پیرقوب» می‌گویند و وجود دفتر مدیریت آرامستان و کارگاه حجاری سنگ مزار در آن و قرار گرفتن آرامستان در دل شهر، به نوعی این بنای تاریخی را برای مردم امروز نیز با اهمیت کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اطراف بقعه را قبور متوفیان و چند شهید دفاع مقدس فرا گرفته است.

در ورودی آرامستان همه روزه بسته است و فقط در روزهای پنجشنبه و روزهایی که مردم برای خاکسپاری اموات در آن حاضر می شوند، باز می‌شود، اما محلی برای ورود همه وقت افراد به آن وجود دارد و درختان تنومند و قدیمی و فضای سبز کافی در محوطه آرامستان، زیبایی فصلی خاصی به آن می‌بخشد.

بقعه پیر قطب‌الدین روی سکویی از سنگ‌های ضخیم و محکم بنا شده و دیوارهای آجری آن با سیمان یا ساروج ساخته شده و زیر سقف سفالی آن با چوب درختان محکم شده است و ترک دیوار آجری، چین و چروک چوب آلات زیر سقف و جلبک‌ها و سبزینه‌های روی سفال های سقف حکایت از تاریخ کهن آن دارد.

بقعه دارای ۷ پنجره نرده‌ای و شیشه دار و یک در ورودی آهنی است و ۲ پنجره آن را با سنگ و آجر و ملات مسدود کرده‌اند و چند پارچه گره زده بر نرده پنجره نیز گویای نذر و نیاز و مراجعه مردم به این بقعه برای دعا و واسطه قرار دادن عارف مدفون در ان برای طلب حاجات است.

قبر داخل بقعه به شکل مکعب مستطیل است و عکسی منتسب به امام علی (ع) و چند تابلو حاوی آیات و نوشته‌های مذهبی در پنجره داخل بقعه دیده می‌شود و چند تخته فرش، موکت و زیرانداز در اطراف قبر گسترده شده است.

بقعه برای ثبت معرفی شده است

مسئول اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آستارا در باره این بقعه اظهار کرد: این بنا از اماکن زیارتی و مقدس شهرستان آستارا محسوب می‌شود و مورد توجه مردم و گردشگران و مسافران است و پرونده ثبت آن در فهرست آثار ملی به دستگاه‌های بالادست ارسال شده است.

مجتبی آب روشن گفت: طبق اطلاعات موجود، بقعه پیرقطب الدین در سال ۱۲۵۹ باهمیاری مردم و با همت میرزا مجتهد آستارایی ساخته شد و بقعه متعلق به دوره قاجاریه است و در محوطه آن تعدادی سنگ تراشیده ظریف به صورت پلکان نصب شده است و سنگ قبر سیاهی در قسمت کفش کن دیده می‌شود و کتیبه ای نیز دارد که متاسفانه به علت فرسودگی، نوشته‌های آن ناخواناست.

به گفته او، این بقعه آجری با طول بیش از ۱۱ و عرض ۶ متر و سقف شیروانی پوشیده از سفال ساخته شد و در داخل آن، سنگ مرمر سفیدرنگی به طول ۱۲۲ و عرض ۳۰ و قطر ۱۶ سانتی متر وجود دارد. همچنین در گذشته قسمتی از این سنگ مرمر به موزه تاریخ شهر رشت انتقال داده شد.

مسئول اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آستارا گفت: در کنار در ورودی بقعه، سنگ سیاه توخالی بزرگی به‌صورت سنگ قبر دیده می‌شود و نقش‌های زیبایی در ۴ طرف آن حک شده است.

به گفته او، آجر قرمز و ابعاد مصالح این بقعه با مصالح بقعه های باباحسن و پیر محمد دوست آستارا شباهت دارد و از این رو به نظر می‌رسد پیرقطب‌الدین یکی از عرفای قرن نهم همزمان با باباحسن و پیرمحمد دوست بوده است و در کتاب «آستارا دروازه مدرنیسم» پیرقطب الدین را از عرفای متوفی به سال ۹۰۰ هجری قمری نوشته‌اند.

البته در مطالبی که راجع به شخصیت و شرح حال پیرقطب الدین در فضای مجازی نوشته شده است، او را جد پدری یا پدر پدربزرگ شیخ صفی الدین اردبیلی دانسته اند اما با توجه به اینکه صفی‌الدین ابوالفتح اسحاق اردبیلی در ۶۵۰ هجری قمری در کلخوران اردبیل پا به دنیا گذاشته است، این تاریخ با دوره زندگی پیرقطب‌الدین در قرن نهم و وفاتش به سال ۹۰۰ هجری قمری همخوانی ندارد و ادعای نسبت پیرقطب الدین با صفی الدین اردبیلی فاقد اعتبار است.

در هر صورت روشن شدن زوایای پنهان شخصیت مدفون در بقعه پیرقوب آستارا و به دست آوردن اطلاعات علمی دقیق و مستند درباره بنای بقعه یا آرامگاه او نیازمند تحقیقات میدانی علمی و کاوش‌های باستان شناسی است تا غبار غربت از سیمای این بنای فراموش شده در میان مردم، زدوده و در فهرست آثار و میراث ملی و تاریخی کشور ثبت شود.

ثبت و احیای این اثر ملی سبب توجه بیشتر گردشگران داخلی و خارجی، مسافران و علاقه مندان به بناهای تاریخی و مذهبی خواهد شد و در رونق گردشگری تاریخی و مذهبی نیز موثر خواهد بود.

کد خبر 638965 برچسب‌ها استان گیلان فرهنگ - میراث فرهنگی

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: استان گیلان فرهنگ میراث فرهنگی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۷۴۵۸۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

محدودیت‌های ترددی در محور پرترافیک اردبیل – آستارا

رییس پلیس راه استان اردبیل از اعمال محدودیت‌های ترددی در محور پرترافیک اردبیل – آستارا در ایام تعطیل خبر داد. - اخبار استانها -

وحید علیپور در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اردبیل، گفت: با توجه به بازگشت مسافران از سفر تعطیلات 2 روزه آخر هفته، محدودیت ترافیکی را اعمال می‌کنیم تا در ساعات آینده شاهد حجم عظیمی از ترافیک در محور مواصلاتی اردبیل – آستارا نباشیم.

وی تصریح کرد: در این مسیر قرار است جلوی تردد کامیون و وسایل نقلیه سنگین به غیر از حاملان مواد سوختی و مواد غذایی فاسد‌شدنی گرفته شده تا امکان تردد راحت‌تر در این محور گردشگری فراهم آید.

رئیس پلیس راه استان اردبیل گفت: از ساعاتی پیش تردد حجم سنگینی از تردد در محور اردبیل – آستارا و اردبیل – سرعین و نیر را شاهد هستیم که به نظر می‌رسد تا آخر وقت امشب این ترددها با حجم ترافیکی بالا انجام شود.

علیپور افزود: قرار است در روزهای تعطیل و ایام پیش رو که به تعطیلات تابستانی نزدیک می‌شویم، در روزهای جمعه و تعطیلات جلوی تردد خودروهای سنگین به ویژه کامیون و باری گرفته شده تا سواری‌ها امکان تردد سهل و راحت را داشته باشند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: با توجه به تعطیلات چند روز گذشته ما با حجم عظیمی از بازگشت مسافران به شهرهای مختلف روبه‌رو هستیم که به نظر می‌رسد این حجم ترافیک در این ایام سال شرایط متفاوتی را برای پلیس و سایر عوامل راهداری و هلال احمر به همراه داشته تا با آمادگی بیشتر بتوانند تردد روان و ایمنی را فراهم کنند.

رئیس پلیس راه استان اردبیل اضافه کرد: انتظار می‌رود رانندگان و مسافران با صبر و حوصله رانندگی کرده و از بروز حوادث ناگوار جلوگیری شود تا ما بتوانیم در اوج ساعات پرترافیک محورهای مواصلاتی به ویژه محور اردبیل – آستارا و اردبیل – سراب بتوانیم روان سازی عبور و مرور را شاهد باشیم.

علیپور بیان کرد: امیدواریم با بهره برداری از تونل دوم اردبیل – آستارا در گردنه حیران بخشی از این بار ترافیکی کاسته شده و تردد راحت و روانی را در این مسیر در ماه‌های آینده شاهد باشیم.

رییس پلیس راه استان اردبیل یادآور شد: با توجه به لغزنده بودن جاده‌های استان بر اثر بارش ساعات صبحگاهی انتظار می‌رود از سرعت و سبقت غیرمجاز پرهیز کرده و رانندگان جانب احتیاط را رعایت کنند.

به گزارش تسنیم، اما با ورود سامانه بارشی در جاده‌های استان اردبیل، بیشترین بارش با 18 میلیمتر در مشگین‌شهر و مناطق اطراف آن رخ داده و موج دوم بارش‌ها نیز قرار است از دوشنبه وارد استان شده و در شهرهای مختلف استان بارش نزولات رحمت الهی را شاهد باشیم.

انتهای پیام/131