داستان «تقسیم آب و کمآبی» و ماجرای اصفهان
تاریخ انتشار: ۷ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۷۹۵۸۰۵
در روز جمعه ۲۱ آبان محرابیان وزیر نیرو در جمعِ شماری از کشاورزان اصفهان در یکی از مهدیههای این شهر گفت: «ارثی که امروز به دولت رسیده سدهای خالی، سوءمدیریت، و پروژههای تعطیل است. اگر پروژههای حوضهی زایندهرود در زمان خودش اجرا میشد، امروز شاهد این همه رنج نبودیم. امروز با حضور نمایندگان مجلس و استاندار و نمایندگان کشاورزان.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
نگاه خوشبینانه به تجمع بزرگ گروههایی از کشاورزان و دیگر قشرها در بستر خشک رودخانهی زایندهرود که از جمعه ۲۸ آبان آغاز شد، حاکی از این بوده که به هرحال مردم از بدمدیریتی در حوزهی منابع آب به تنگ آمده و زبان به اعتراض گشودهاند. خوشبینی باز حکم میکرد که برخورد غیرخشونتآمیز و نامتداول با این تجمع (تا جمعه پنجم آذر) را به فال نیک بگیریم و بگوییم که حکومت حق اعتراض را به رسمیت میشناسد و به معترضان گوش میسپارد؛ چنانکه رادیو و تلویزیون رسمی کشور و دیگر رسانهها، تجمع را کموبیش بهخوبی پوشش دادند و برخلاف گذشته، آن را اغتشاش نخواندند.
اما واقعبینی حکم میکند که قضیه را از زاویهی دیگری هم بنگریم. محرابیان با آن که از مدیریتِ بدِ مسوولان پیشین گِله میکند (البته بی آن که مشخصاً از مدیر یا سیاستی نام ببرد) اما همچنان مدافع همان سیاستهایی است که نتیجهاش شده بدترین وضعیت منابع آبی ایران در طول تاریخ این سرزمین. یعنی شکایتش این است که چرا پروژههای قبلی (که همگی سدسازی و انتقال آب بوده) معطل ماندهاند. بگذریم که خود او بهعنوان شخصی که پیش از این هم در مدیریت کلان کشور نقش داشته، میداند که تقریباً هیچ پروژهای، بهویژه پروژههای دولتی، در ایران در زمان مقرر به پایان نمیرسد و گرفتاریِ آب از دیر اجرا شدن برنامههای سدسازی و انتقال آب نیست بلکه از نوع این برنامهها است.
محرابیان درسخواندهی مهندسی عمران (ساختوساز) و اهل خوانسار از شهرهای استان اصفهان است. او در دولت احمدینژاد وزیر صنایع بوده و در دورهی تصدی این پست توسط او، یعنی در فاصلهی ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰ تولید فولاد کشور از حدود ده میلیون تن به حدود بیست میلیون تن رسید. میدانیم که بیشتر کارخانههای فولاد ایران در منطقههای دور از دریا ساخته شده و با فناوری پایینی که دارند، مصرف آبشان از متوسطهای جهان بسیار بالاتر است. محرابیان همچنین مدیر یک شرکت خصوصی سدسازی بوده است. پس، از ظواهر امر چنین برمیآید که همچنان سرنوشت رودخانهها و آبهای زیرزمینی، و آنگونه که به تازگی میگویند، سرنوشت «آبهای ژرف» و شیرینسازی آب دریاها... به دست مهندسانی خواهد بود که درسِ مهار رودخانه و ساختن سد و لوله یا کانال انتقال آب خواندهاند. با این حساب، میتوان حدس زد که در پاسخ به مطالبههای قدرتیافتهی چند سال اخیر در مخالفت با سد سازی و انتقال آب، یک لابی از کشاورزان اصفهان با چراغ سبزِ برخی محافل ترتیب این تجمعها را داد. نتیجهای هم که گرفته شد، یعنی صورتجلسهی مورخ دوم آذر در استانداری اصفهان، نشان میدهد که خوشبینیها در زمینهی محیط زیستی بودنِ اعتراض بیشترِ کسانی که در بستر خشک زایندهرود تحصن کرده بودند، در واقع خوشخیالی بوده است. در جلسهی دوم آذر، استاندار و نمایندگان کشاورزان و شورای میرابها و آببران و ادارهی کل اطلاعات و مجمع رهروانِ امر به معروف و نهی از منکر حضورداشته و توافقهایی در زمینهی تشکیل کمیتهی مشترک، بازگشایی آب [از سد]، پرداخت خسارت به کشاورزان، و پایان تجمعها از روز سوم آذر صورت گرفت. در این صورتجلسه حتی یک کلمه هم دربارهی محیط زیست و حق طبیعی رودخانههایی که هدف برداشت آب برای انتقال به زایندهرود هستند و حق مردم و دیگر زیستمندان مسیر آن رودها به چشم نمیخورد.
واقعیت این است که اقتصاد و آب ما همانگونه که لستر براون در کتاب نجات محیط زیست گفته، بهشیوهی «پونزی» اداره میشود. این شیوه، همان روشی است که در ایران به «شبکههای هرمی» معروف شده؛ از عدهی زیادی پول گرفته میشود و به آنان سودی بالاتر از سود معمول بازار میدهند، اما این سود از محل همان سرمایههای مردمی است که پولشان گرفته شده است. پس از چندی که پول خوبی در حساب مؤسسان شرکت جمع شد، این افراد پولها را برمیدارند و پا به فرار میگذارند یا اعلام ورشکستگی میکنند و با حیلههای دیگر پولها را میخورند. انتقال آب از این منطقه به آن منطقه و دادن حقابه به جاهایی که بیش از سهم طبیعی یا دیرینه میخواهند، دیر یا زود به ورشکستگی همگانی سهمبران میانجامد... و این ورشکستگی دامن سرزمین و کسانی را که در این بازی نبودهاند نیز میگیرد و به شکل خشکیدگی رودخانهها و تالابها، نابودی ماهیان رود و مصب، فرونشست زمین، برخاستن ریزگرد، پایین رفتن جبران ناپذیر آبخوانها، و غرق شدن سکونتگاههای انسانی و زیستگاههای طبیعی در گرد و غبار رخنمون خواهد شد.
حرف دل کشاورزان تجمعکننده در اصفهان را میتوان از زبان محمدتقی نقدعلی نمایندهی خمینیشهر در مجلس شنید: «از رییس جمهور و آقای مخبر معاون ایشان انتظار داریم... تونل بهشتآباد و سد و تونل سوم کوهرنگ را سریعاً اجرایی کنند.» او برای یزد هم توصیه کرده که آب از خلیج فارس آورده شود (همشهری، ۳۰ آبان). این همان سیاست خطرناکی است که از سوی محرابیان در روز ۲۱ آبان اعلام شده بود: «این خواست شما و ما است که آب و کمآبی باید به عدالت تقسیم شود». معنای این سخن محرابیان این است که گویا در عالم خلقت اشتباهی رخ داده که مثلاً رودخانهی کارون به سوی خوزستان و خلیج فارس می رود و ما باید این آب را با رعایت عدالت(؟!) تقسیم کنیم.
تجمعهای اصفهان، اگرچه با حضور اندکشمار از کنشگران محیط زیست خالی از شعارها و مطالبههای آیندهنگرانه نبود، اما فضای غالب بر آن فضای «طلبکاری از سرزمین» بود که شوربختانه در میان ایرانیان رواج بسیار دارد. تصورها و القائاتی مانند این که «ما کشور ثروتمندی هستیم»، «ما منابع فراوان داریم»، «ما میتوانیم خوراک هفتصد میلیون نفر را تأمین کنیم» به این طلبکاری دامن میزند. در شرایطی که باید به مقابله با مدیریت پراشتباه منابع آب، و کشاورزی و دامپروری مبتنی بر بهرهکشی بیملاحظه از خاک و آب بپردازیم، باز قول «بازگشایی آب» میدهند!
نکتهی دیگر این که امروزه، چند دهه بدرفتاری با آب کشور همراه شده با بیاعتنایی مدیران و سیاستمداران کشور به موضوعِ بسیار جدی گرمایش زمین. در حالی که هر سال برف کمتری بر کوهها مینشیند و گرمای بیشتر سبب تصعید و تبخیر باورنکردنی ذخیرههای برف و یخ کوهستانهای کشور میشود و چشمههای کوچک و بزرگ میخشکند، باز هم محافلی هستند که آب بیشتری میخواهند. در این موضوع، هم باید با جریانهای جهانیِ مقابله با تغییر اقلیم همگام شویم و هم باید سیاستهای جدی در زمینهی تطبیق با شرایط دگرگونشده را پی بگیریم. اما به نظر میرسد که توقعات گروههای زیادی از مردم همان انتظارات پیشین است و شیوههای مدیران کشور نیز مبتنی است بر تجاهل نسبت به کمبودهای طبیعی و اشتباههای مدیریتی.
* کارشناس محیط زیست
۴۷۲۳۳
کد خبر 1577427منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: محیط زیست کم آبی خشکسالی استان اصفهان زاینده رود انتقال آب محیط زیست
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۷۹۵۸۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مظلومیت غزه با روایت نشان داده میشود
به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری و رونمایی از پوستر اولین دوره جایزه ملی داستان و بازآفرینی، امروز سه شنبه ۴ اردیبهشت، با حضور سعید لشکری معاون راهبری استانهای حوزه هنری انقلاب اسلامی، احمد نوری رییس این جایزه ملی و رییس حوزه هنری اصفهان، حبیب احمدزاده دبیر اولین دوره جایزه ملی داستان و بازآفرینی، سعید لشکری معاون راهبری استانهای حوزه هنری انقلاب اسلامی، میلاد عرفان پور مدیر مرکز آفرینشهای ادبی حوزه هنری، دکتر علی عباسی مشاوره علمی این جایزه بازآفرینی، الهام زارع زاده دبیر اجرایی جایزه مورد اشاره و اصحاب رسانه در سالن مرحومه طاهره صفارزاده حوزه هنری انقلاب اسلامی برگزار شد.
در ابتدای این نشست نوری گفت: موضوع داستان، موضوع بااهمیتی است که در قالبهای مختلف سینما، تئاتر و هنرهای تجسمی از آن استفاده میشود. گفت و گوهایی درباره تحولی در بازآفرینی داستان برگزار شد که در خلال این گفت و گوها به جایزه ملی داستان و بازآفرینی رسیدیم. امیدواریم داستان در مسیر این جایزه به جایگاه خوبی برای گفتمان سازی برسد.
لشکری در ادامه نشست مذکور گفت: توجه به هنر انقلاب در سراسر کشور برای ما اهمیت دارد. امروز حوزه هنری اصفهان پایگاه جدی برای ما است، هنر در اصفهان از موسیقی و معماری گرفته تا دیگر هنرها مثل تجسمی چشمگیر است، به طوری که اصفهان و هنر به هم آمیخته اند. طراحی جایزه ملی داستان و بازآفرینی که در اصفهان اتفاق افتاد به ریشه قدیمی خود بازمی گردد.
وی با بیان اینکه در مساله فراتهران روایت مهم بود، به روایت اشاره کرد و گفت: روایت قلب این حرکت بود. حوزه هنری خود را مکلف به روایت میداند، روایتی که چند قید دارد؛ هویت انقلاب اسلامی قید اول روایت است. ما پایگاه تاریخ شفاهی هستیم و حوزه و سوره مهر افتخارش این است که سعی کردیم روایت را علاوه بر تاریخ شفاهی، پیش ببریم. در نهایت در فراتهران دنبال ضرب مسئله روایت در عرصه داستان هستیم.
عرفانپور از سخنرانان دیگر این مراسم گفت: در دوره اخیر شاهد تحولاتی در حوزه هنری هستیم که در فعالیتهای مختلف حوزه خودش را نشان داده است. این نهضت در مراکز تخصصی و استانها نیز جریان دارد. مساله فراتهران در حوزه هنری درخشش پیدا کرده و جلوات آن را در برنامههای مختلف کشور میبینیم. اگر بنا باشد در حوزه ادبیات داستانی تحولی اتفاق بیفتد، لزوما بنا نیست تهران متولی باشد، ابراز خرسندی میکنیم این تحول به سکان داری، مدیریت و سیاستگذاری استانها پیش برود. سمنان متولی نشست مدرسه روایت در سطح ملی شده است. بسیاری از هنرمندان انقلاب برآمده از شهرستانها هستند، استانها بار انقلاب را به دوش می کشند و تهران یکی از این استانها است. قرار است در این جشنواره بازآفرینی مورد نظر باشد. رمان و داستان و روایتی که به بازآفرینی متون کهن و شاخص بپردازد، این اتفاق نو و ویژه ای است که از دیگر اتفاقات آن را متمایز میکند.
عباسی در ادامه نشست مورد اشاره گفت: پوستر جشنواره جایزه ملی داستان و بازآفرینی با جشنواره داستان و بازآفرینی همراه است و با موضوع جایزه نزدیکی دارد. همه چیز روایت است. مظلومیت غزه با هیچ چیز جز روایت هنرمند نشان داده نمیشود. این کنش و جنایت توسط هنرمند باید حتما به روایت تبدیل شود.
وی افزود: بازآفرینی به معنی کشف کنش یا سخن آغازین است، این آغاز برای خداست. تکرار و خلق دوباره از یک کنش و سخن آغازین از طرف هنرمند به شرط اینکه نسبت به کنش آگاه باشد، معنی دیگر بازآفرینی است. یک ایرانی حتما باید هویت را در روایتش مشخص کند، اگر در یک اثر هنری در هر قالبی ردپای هویت ملی ایرانی اسلامی نباشد، نمیتوان آن را شاهکار ادبی نامید چرا که نویسنده باید تجربه زیسته خود و خرد جمعی جامعه را در اثرش نشان دهد. اگر در اثر هنرمندی ردپای هویت ملی ایرانی اسلامی نباشد به عنوان نقاد نمیتوانم آن را شاهکار ادبی بنامم.
زارع گفت: انواع هنرها میتوانند زمینه داستان بازآفرینی باشند، امیدواریم هنرمندان بتوانند جریان سازی درستی در این زمینه کنند. در این جایزه ملی دو دسته فعالیت طراحی شده، یک دسته فعالیت رقابتی و دسته دیگر فعالیت ترویجی است. بخش رقابتی تمرکزش بر تولید داستان در پنج بخش رمان، داستان کوتاه، داستان کوتاه کوتاه، جستارنویسی و طرح داستان است که این بخش از امروز آغاز میشود تا تیرماه ادامه دارد و اختتامیه آن در پاییز ۱۴۰۳ برگزار میشود. یک بخش هم نیز به حمایت از طرحهای داستانی اختصاص دارد که معمولا در راستای حمایت و تولید اثر است. همچنین بخش ترویجی دو گروه کارگاه دارد، کارگاههای داستانی که در استانها برگزار میشود و کارگاههای علمی هم در اصفهان برپا میشود. هر کارگاه با هدایت یکی از داستان نویسان مطرح برگزار میشود.
کد خبر 6086754 الناز رحمت نژاد