تاثیرات فرونشست زمین بر آثار تاریخی / گردشگرانی که می‌ترسند به ایران بیایند
تاریخ انتشار: ۹ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۸۰۹۹۲۵
فرخ میرشاهزاده، کارشناس صنعت گردشگری در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز در خصوص بحران فرونشست زمین که این روزها در تعدادی از شهرهای تاریخی کشور مشاهده شده، گفت و گوی مفصلی داشت که در ادامه می‌خوانید:
متاسفانه گردشگری جزو صنایع دسته آخر در کشور ما محسوب میشودجناب میرشاهزاده این روزها شاهد تاثیرات فرونشست زمین بر آثار تاریخی و باستانی کشور هستیم و حتی در مواردی بیم تخریب آن اثر هم وجود دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
فرونشست یک مسئله زمین شناختی است که تنها مختص ایران هم نیست، اما متاسفانه ما در این زمینه رتبه قابل توجهی در دنیا داریم. ما چهارمین کشور مطرح دنیا در زمینه فرونشست زمین هستیم و متاسفانه در این رابطه ضعف مدیریت منابع آب که عوارضش را به خوبی مشاهده می‌کنیم نیز بی داد می‌کند، البته این مشکلات باعث شده دغدغه‌های بسیاری مطرح شده و راجع به آن بحث شود.
بیشتر بخوانید:
خطری جدی برای آثار باستانی / ضرورت توجه مسئولان به حفظ میراث فرهنگی
از آنجایی که متاسفانه گردشگری جزو صنایع دسته آخر در کشور ما محسوب می‌شود، هنوز آن حساسیت لازم را نسبت به این موضوع نشان نداده، اما عملا مشکلات ما در زمینه فرونشست به زودی بروز خواهد کرد، کما اینکه شواهدش را در سال‌های گذشته در محور چهار باغ اصفهان به عینه دیدیم که سی و سه پل ترک برداشت و البته هیچ گاه هم به روی خودمان نیاوردیم که این اتفاق ناشی از چه چیزی است.
اندیشیدن تدبیر لازم برای فرسایش زمین توسط معماران قدیمیآیا این پدیده امری جدید است یا از گذشته وجود داشته و ردی از این موضوع در ساخت بناهای تاریخی هست یا خیر؟
ما با دو شاخص مهم در زمینه فرسایش مواجه هستیم، در ابتدا بحث فروچاله‌هاست که در جایی اتفاق می‌افتد که شما با یک حفره عظیم مواجه شده و می‌بینید که به ناگهان زمین فرو می‌رود و نابود می‌شود. موضوع دیگر بحث فرونشست است که عملا یک ریشه تاریخی دارد و به مرور زمان اتفاق می‌افتد و جالب‌تر اینکه در هویت تاریخی ما به فرونشست بسیار اهمیت داده شده، کمااینکه در ساخت میدان نقش جهان اصفهان، استاد حسن بنا با قبول رنج‌ها و مشقات فراوان به این موضوع به خوبی پرداخت.
درایت معماران قدیم ما نشان می‌دهد که اعتقاد و اشرافیت کامل به مسئله استحکام بنا در زمینه فرونشست زمین داشتند و با اشراف با این موضوع که زمین خواه ناخواه تحت تاثیرفرسایش زیرزمینی قرار می‌گیرد و فرونشست رخ خواهد داد، برای آن تدبیر لازم اندیشیدند.
کمااینکه شبکه آب شهر اصفهان نیز در راستای رفع همین فرونشست طراحی شده بود، به دلیل اینکه لایه‌های زیرین را غنی از رسوبات و املاح کند و با آن اشباعی که در سطوح زیرین اتفاق می‌افتد این فرونشست به تعویق بیفتد، اما امروز شاهد این مورد هستیم که رودخانه‌ای مثل زاینده رود یا دریاچه ارومیه خشک می‌شود و یا حوض سلطان دیگر آبی ندارد و تمام این موارد ناشی از مدیریت سوء منابع و نامدیریتی در آب است که عواقب آن را مشاهده می‌کنیم.
آقای میرشاهزاده؛ مبحث گردشگری ایمن این روزها بسیار مطرح می‌شود فکر می‌کنید پدیده فرونشست بر ذهن گردشگران از جهت تمایل به حضور در ایران چه تاثیری خواهد داشت؟
گردشگر مسلما به مقصدی مراجعه می‌کند که جاذبه‌ای برای بازدید داشته باشد اگر قرار باشد ما به تبع این فرونشست‌ها در آینده هیچ جاذبه‌ای برای معرفی به گردشگر نداشته باشیم و تمام این جاذبه‌ها با فرونشست از هم بپاشند و تخریب شود و دیگر نتوانیم به عنوان یک جاذبه مخاطبمان را دعوت کنیم، اولین رکن گردشگری که همان وجود جاذبه گردشگری است را از دست خواهیم داد.
از منظر دیگر اولین اولویت برای یک گردشگر، ایمنی و امنیت است و اگر گردشگر در طول مسیر جاده با صحنه‌ای موجه شود که نه پلی و نه جاده ایمنی وجود دارد و خطر فرونشست باعث می‌شود امنیت جاده ای از بین رفته و مسلما عدم وجود امنیت هم در کنار جاذبه‌های گردشگری هم در مقصد گردشگری تاثیر سو بر فرآیند گردشگری خواهد گذاشت.
این فرونشست همچنین سبب مهاجرت‌ها خواهد شد و شهرهایی که با مشکلات فرونشست مواجه شوند و جامعه سنتی و اصیل خودشان را از دست خواهند داد و به مراکز امن‌تر و کوهپایه‌ها مهاجرت خواهند کرد و عملا شهر خالی از جاذبه گردشگری به عنوان مقصد برای هیچ توریستی قلمداد نخواهد شد.
تا دیر نشده باید جلوی خسارت بیشتر را گرفتراهکار برون رفت از این بحران چیست؟
اگر از کنار این معضلات به سادگی گذشتیم، امروز جبران آن هم به سادگی اتفاق نخواهد افتاد. در دنیا ایران را به کشور قنات‌ها می‌شناسند، اما اگر آبی در قنات وجود نداشته باشد، عملا مسیر قنات تبدیل به فروچاله خواهد شد و درواقع حفره‌ای که در آن وجود دارد، نشست خواهد کرد و این چاله ها آن جاذبه شاخص ملی که به آن افتخار می‌کنیم را نابود خواهد کرد.
این عوارض متاسفانه کم نیستند اما جالب اینجاست کشورهای کمتر توسعه یافته و یا در مسیر توسعه راهش را پیدا کرده و برای غنی سازی لایه‌های زیرین زمین برنامه‌ریزی داشته و نمی‌گذارند که این خشک شدن بستر منجر به فرونشست شود و ساختار کلی یک شهر و یک استراکچر پایا را از بین ببرند و ما به هیچ وجه به این مسائل توجه نکردیم و صدور مجوزهای بی رویه چاه و بهره برداری بی رویه از منابعی که در دسترس‌تر هستد و مصادیقش را در معادن هم می‌بینیم به اندازه کافی از هر معدنی که روی سطح بوده بهره برداری صورت گرفته و اماعمقش را رها کردیم و در حوزه آب هم متاسفانه این مساله وجود دارد
ما به راحتی می‌توانستیم با مدیریت پسماند آب غنای آن استحکام زیرزمینی را پایدار کنیم، خوشبختانه راهکارها کم نیستند و به راحتی می‌شود با اقدام به موقع و زود فاجعه پیش رو را جلوگیری کرد که نیاز به کار کارشناسی و نظر متخصص دارد و به راحتی می‌شود ن سطوح تخلخلی زیرزمین را با املاح، آب یاری به موقع و تزریق استحکام بخش‌های متناسب جبران کرد اما گردشگری را به این راحتی دیگر نمیتوان جبران کرد.
گردشگرانی که می‌ترسند به ایران بیایندبه نظر شما انتشار اخبار متعدد از رتبه ایران در فرونشست منجر به سواستفاده شبکه های ضدایرانی و تاثیر بر کاهش گردشگر می‌شود؟
کافی است این رتبه چهارم جهانی ما در زمینه فرونشست زمین زبانزد عام و خاص شود و در دنیا هم به اندازه کافی ضد تبلیغ علیه ایران به عنوان یک مقصد گردشگری داریم، اگر این تبلیغ جایگاه چهارم هم رایج شود مسلما ایران به عنوان یک مقصد امن شناخته نخواهد شد، در حالی که این موارد جزو دارایی‌هایی روز کشور ما هستند و ما به آنها افتخار می‌کنیم کما اینکه هیچ ارتباطی با ماهیت میراث کهنمان نداریم پس از بین خواهند رفت و دیگر هیچ جاذبه ای برای جذب گردشگر نخواهیم داشت و در عین حال هیچ شهری برای شهروندان خودش هم امن نخواهد بود و مهاجرت عظیم ساکنان شهرها را به زودی شاهد خواهیم بود که در پی آن فجایع اقتصادی و اجتماعی عظیمی رخ خواهد داد.
انتهای پیام /
منبع: ایسکانیوز
کلیدواژه: گردشگری زمینه فرونشست فرونشست زمین خواهد شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۸۰۹۹۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آثار عیلامی در خطر تعرض است؟
پس از انتشار گسترده‌ٔ این ویدئو، اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان واکنش نشان داد و طی بیانیه‌ای اعلام کرد این ویدئو مربوط به کاوش‌های فصل پنجم در سال ۱۳۹۸ است و این بازنشر شیطنتی از سوی برخی افراد نامشخص بود.
آستانه‌ٔ حساسیت
آنچه دربارهٔ این خبر و واکنش‌های مربوط به آن نگاه‌ها را به خود جلب می‌کند، حساسیت و واکنش تند مردم نسبت به آثار تاریخی و هویتی بود که نشان می‌دهد میزان حساسیت مردم نسبت به این آثار در خوزستان بالاست. اما چرا منطقهٔ «جوبجی» در رامهرمز از توابع استان خوزستان مهم است؟
«جوبجی» منطقه‌ای است که از نیمه‌ٔ دوم سال ۱۳۹۷ فعالیت کاوش و نجات‌بخشی در آن توسط پژوهشگاه میراث‌فرهنگی شروع شد و بعداً با کشف چند تابوت در این منطقهٔ تاریخی در صدر اخبار قرار گرفت و هر روز دربارهٔ این منطقهٔ تاریخی و تابوت‌هایی که کشف شد، اخبار جدیدتری به گوش می‌رسید.
البته که شهرت جوبجی فقط به‌خاطر کشف این چند تابوت نبود، بلکه «جوبجی» همان محوطه‌ای است که گنجینهٔ معروفی از دل آن توسط باستان شناسان بیرون آمد.
گنجینهٔ طلایی و مفرغی حاکم عیلامی رامهرمز در روستایی به‌نام «جوبجی» است که در عملیات لوله‌کشی سازمان آب و برق خوزستان در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۶ کشف شد، متعلق به ۶۰۰ تا ۷۰۰ پیش از میلاد در تپهٔ باستانی «جوبجی» است.
بازار شایعات
هرچند در این میان برخی از خبرها حکایت از وجود مومیایی در این تابوت‌ها داشت، اما «میثم حسین‌زاده»، سرپرست هیئت کاوش نجات‌بخشی وقت محوطهٔ تاریخی «جوبجی»، وجود مومیایی را از اساس تکذیب کرد.
اما اخبار منطقهٔ «جوبجی» چگونه برجسته شد؟ ماجرا از این قرار بود که بیل مکانیکی کارگران لوله‌گذاری به دو تابوت عیلامی خورد و تاریخ ناشناخته با ۵۰۰ شیء طلایی و مفرغی پیش چشم همه گشوده شد.
البته این محوطه بارها مورد تهدید و تعرض قرار می‌گرفت؛ مدتی از سوی لوله‌ٔ انتقال آب و بعدها از طریق جاده‌سازی مورد تهدید قرار گرفته بود. پس از مدتی سکوت خبری دربارهٔ منطقهٔ «جوبجی» رامهرمز، این‌بار بازنشر ویدئویی قدیمی دوباره «جوبجی» را به بورس اخبار کشاند.
شیطنت درکار است
معاون میراث‌فرهنگی خوزستان دراین‌باره با اشاره به ویدئویی که چندروز اخیر در چند کانال خبری منتشر شده است، به «پیام ما» گفت: «این ویدئو مربوط به مراحل کاوش‌های فصل پنجم در سال ۱۳۹۸ است.»
«سیدمحسن حسینی» اظهار کرد: «با صدور مجوز فصل پنجم کاوش از سوی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی کشور، هیئت باستان‌شناسی به‌منظور کاوش علمی و نجات‌بخشی در محل محوطهٔ تاریخی جوبجی حضور یافت که به‌دنبال آن، کاوش کاملاً علمی با حضور کارشناسان متخصص باستان‌شناس و مرمتگر انجام شد که حاصل این کاوش‌ها کشف تعدادی تابوت بود که در بعضی از آنها بقایای اسکلت انسانی وجود داشت.»
معاون میراث‌فرهنگی خوزستان ادامه داد: «ازهمین‌رو، با حضور کارشناس مرمتگر در هیئت، اقدامات علمی و مرمتی اولیه روی تابوت‌ها و اسکلت‌ها انجام شد و سپس با ساماندهی اصولی، همهٔ تابوت‌ها به‌منظور اقدامات بعدی از جمله مستندنگاری و مرمت، به کارگاه و آزمایشگاه پایگاه میراث‌جهانی منتقل شدند که در محیط آزمایشگاهی و کاملاً علمی مطالعات و اقدامات حفاظتی انجام شد و در حال حاضر نیز این تابوت‌ها در انبار قرار دارند و به‌محض راه‌اندازی موزه باستان‌شناسی رامهرمز، همهٔ اشیا و تابوت‌ها به موزهٔ رامهرمز انتقال خواهند یافت.»
او افزود: «از آغاز کار دولت سیزدهم، حفظ و حراست از اموال و اشیای ملی در اولویت کار میراث‌فرهنگی قرار گرفته است و در سال جدید هم به‌منظور ساماندهی این تابوت‌ها و نیز اشیا و اموال فرهنگی پنج شهرستان دیگر، تأمین اعتبار انجام داده‌ایم.»
حسینی با اشاره به ویدئوی منتشرشده دربارهٔ نابودی اسکلت‌های کشف‌شده در جوبجی گفت: «بعد از گذشت پنج سال دوباره این فیلم که در زمان خود پاسخ داده شده بود، بازپخش شده است.»
او افزود: «در هر هیئت کاوش باستان‌شناسی حداقل یک نفر مرمتگر و یک نفر استخوان‌شناس وجود دارد که اقدامات و موارد حفاظتی اولیه را روی اشیای مکشوف انجام می‌دهند.»
معاون میراث‌فرهنگی خوزستان بیان کرد: «اشیا و اموال حاصل از کاوش‌های جوبجی در محل استاندارد و مخزن امن قرار دارند. بخشی از کشفیات هم در مجهزترین آزمایشگاه‌های میراث‌فرهنگی کشور توسط کارشناسان مرتبط و مجرب در دست بررسی هستند.»
«جوبجی» اردیبهشت سال گذشته هم در صدر اخبار قرار گرفته بود؛ هجوم کامیون‌ها و تریلرهای معدن‌کاوان به جادۀ ممنوعۀ جوبجی، مشهور به جادۀ رودخانه که البته همان زمان «فاطمه داوری»، مدیر اداره‌کل حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی کشور، به «پیام ما» گفته بود رفت‌وآمد کامیون‌ها در محوطۀ تاریخی جوبجی ممنوع شده است. حالا هم گرچه ویدئوی منتشرشده مربوط به سال‌ها قبل بود، اما همچنان بسیاری از محوطه‌های باستانی در خوزستان مورد تعرض سوداگران قرار می‌گیرند و این مسئله بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی را آزرده‌خاطر کرده است. فعالان میراث‌فرهنگی از اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری می‌خواهند نسبت به حفظ و امنیت محوطه و آثار تاریخی اقدامات شایسته و درخوری اتخاذ کند تا شهروندان و خصوصاً علاقه‌مندان، کمتر شاهد تعرض و تخریب محوطه‌های تاریخی باشند.
۴۶
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902374
تداوم بارندگی‌ها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش می‌یابد