تفاوت سیاست برجامی دولت کنونی با دولت پیشین؟ /طعم و بوی زندگی با تحریم ادامه‌دار/دست باز دولت با قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها
تاریخ انتشار: ۱۳ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۸۳۲۱۱۱
به گزارش «تابناک» روزنامه‌های امروز شنبه ۱۳ آذرماه در حالی چاپ و منتشر شد که روایت‌های ضد و نقیض از وین در پایان دور هفتم، فریاد بی‌مخاطب سهامداران بورس، جزییات درگیری نظامی ایران و طالبان و افزایش بیش از ۶۰ درصدی قیمت شکر برنج ایرانی و گوشت گوساله در صفحات نخست تعدادی از روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم:
تفاوت سیاست برجامی دولت کنونی با دولت پیشین؟
محمدعلی وکیلی طی یادداشتی در شماره امروز ابتکار با عنوان تفاوت سیاست برجامی دولت کنونی با دولت پیشین؟ نوشت: مذاکرات هسته‌ای بالاخره آغاز شد. بعد از روی کار آمدن دولت جدید، پس از کش و قوس فراوان و گذشت مقداری زمان این مذاکرات در قالب همان مذاکرات احیای برجام شروع شد. این دور مذاکرات و نتیجه آن البته اهمیت بسیار ویژه‌ای از جهات مختلف دارد. اول از این جهت که مذاکرات کنونی مهمترین صحنه نمایش سیاست‌های دولت کنونی و دولت بایدن است. پیرامون سیاست‌های این دولت‌ها، ابهاماتی وجود داشت. مجموعه همه مواضع نیز پیرامون میزان باور به شعار‌های اعلانی نوعی ابهام و تردید ایجاد کرده بود. این اولین کنش جدی در سیاست خارجی این دولت نسبت به غرب است و تقریباً آخرین شانس احیای برجام است. با این مذاکرات چشم‌انداز راهبرد‌های سیاست خارجی دولت آقای رئیسی (که این روز‌ها در گمانه زنی مورد توجه کارشناسان است) شناخته خواهد شد. همچنین میزان تفاوت سیاست‌های بایدن و ترامپ. نوع و نتیجه این مذاکرات مشخص خواهد کرد که ما قرار است به چه سمتی برویم.
از جهت دیگر، همواره این سوال مطرح است که آیا پارادایم برجامی دولت کنونی با پارادایم دولت پیشین متفاوت است؟ و اگر متفاوت است، تفاوت در چیست؟ از مجموعه رفتار دولت در سیاست خارجی و مذاکرات و مواضع شکل گرفته، تا اینجای کار معلوم شد که:
الف) اصل مذاکرات برجامی سیاست راهبردی دولت کنونی است. یعنی این دولت مطابق آنچه رئیسی گفته، تاکنون بنا ندارد از برجام خارج شود و مذاکرات احیای برجام را دنبال می‌کند.
ب) رفع تحریم به جای بی اثر کردنِ آن مانند گذشته سیاست اصلی است. یعنی هرچند همه تلاش برای کم اثر کردن و دور زدن تحریم در شرایط تحریم انجام خواهد شد، اما سیاست اصلی، رفع تحریم است نه دور زدنِ آن.
ج) مذاکرات کنونی در امتداد مذاکرات پیشین ادامه دارد.
د) تیم کنونی بخاطر تخلف طرف آمریکایی ترجیح داد مانند شش دور مذاکره قبلی، مذاکرات را بدون حضور نمایندگان آمریکا ادامه دهد.
ه) مطابق معمول و آنچه پیش‌بینی می‌شد اروپاگردی نخست وزیر رژیم صهیونیستی برای سنگ اندازی و شانتاژ خبری شروع شده است. یعنی مانند گذشته که برجام را به ضرر خودشان ارزیابی می‌کردند اکنون نیز با احیای آن مخالفند؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که پارادایم برجامی تغییر نکرده و همچنان سیاست اصلی احیای برجام و رفع تحریم هاست، اما شیوه مذاکرات و سیاست‌های رسانه‌ای تغییر محسوس دارد.
باید منتظر ماند و دید این تغییر تاکتیک چه دستاوردی دارد؟ ظرف روز‌های آینده معلوم خواهد شد که کدام روش در پیشبرد منافع کشور موفق‌تر است. البته یک نکته روشن است و آن اینکه تیم کنونی وزارت خارجه سعی دارند تموم تخم مرغ‌ها را در سبد هسته‌ای نگذارند و وزارت خارجه را به وزارت برجام تبدیل نکنند و این بسیارمهم است
طعم و بوی زندگی با تحریم ادامه‌دار
احسان شادی طی یادداشتی در شماره امروز جهان صنعت نوشت: دقت در گزارش‌های برآمده از نشست وین برای پرونده هسته‌ای یا آن طور که مقام ارشد مذاکره‌کننده ایرانی می‌گوید برای رفع تحریم‌ها ناامید‌کننده است. مقام‌های اصلی دیپلماسی در ایران و آمریکا پرده‌پوشی و پنهان‌کاری در این باره را روا نمی‌دانند و با صراحت می‌گویند به دیگری اعتماد ندارند و هر کدام دیگری را متهم می‌کند که با زیاده‌خواهی می‌خواهد زیر میز مذاکره بزند. البته تا ساعتی که این نوشته تهیه می‌شد تنها خبر امیدوارکننده نسبی این بود که ایران پیشنهاد‌های خود را به کمیسیون تخصصی ارائه داده است و باید این کمیسیون برنامه ایران را بررسی کند. واقعیت این است که مجادله فرسایشی دو طرف اصلی درباره پرونده هسته‌ای و سایر مسائل ایران و آمریکا، روح و روان شهروندان ایران را که چشم به صلح دوخته‌اند آزار می‌دهد. این درست است که ایرانیان حکومت را در این باره که با کدام برنامه و کدام راهبرد می‌خواهد پرونده را ببندد آزاد گذاشته و فشاری به حکومت از سوی مردم دیده نمی‌شود، اما واقعیت این است که کار به همین سادگی هم نیست. حالا اگر شهروندان ایرانی بدانند که رییس سازمان برنامه و بودجه با صراحت می‌گوید بودجه سال بعد را با فرض ادامه تحریم تهیه کرده‌ایم بدون تردید ناامید‌تر خواهند شد. ادامه زندگی با تحریم و پیامد‌های دشوار و کمرشکن آن برای ایرانی‌ها مزه و بوی ناخوشایندی دارد و شاید زندگی برایشان سخت‌تر شود. ایرانیان از دولت تازه انتظار دارند سد تحریم را به هر ترتیبی که ممکن است از سر راه زندگی و کسب‌وکار آن‌ها بردارد و اجازه دهد دست‌کم برای یک دوره کوتاه نفس تازه کنند تا بتوانند با بردباری بیشتر بار سنگین تحریم را بر دوش نحیف خود نگه دارند. ایرانیان نباید به بو و مزه ناخوشایندی که پیامد‌های ادامه تحریم دارد عادت کنند و این راهی است که باید از سوی نهاد‌های قدرت هموار شود. اگر دولت سیزدهم می‌تواند دخل و خرج کشور با همین وضعیت و ادامه تحریم‌ها که سختگیرانه‌تر نیز خواهد شد را به تعادل برسانند زودتر به مردم اعلام کنند. شاید لایحه بودجه ۱۴۰۱ که دستپخت تمام‌عیار جناح سیاسی اصولگرایان است و هیچ اصلاح‌طلب یا اقتصاددان لیبرالی هم در تهیه آن سهم و نقش نداشته است بتواند از برنامه دولت پرده‌برداری کند. باید میزان فشار وارد شده بر شهروندان در صورت ادامه تحریم اندازه گرفته شود و ببینیم که جسم و جان ایرانیان آمادگی کشیدن این بار را به مدت نامعلوم دارد یا نه؟
دست باز دولت با قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها
عباس مقتدایی نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس طی یادداشتی در شماره امروز وطن امروز با عنوان دست باز دولت با قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها نوشت: قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران، روند‌های غلط گذشته را شناسایی کرده و به آن‌ها خاتمه داد.
قانون اقدام راهبردی، لغو کامل تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران را در دستور کار داشته است، بنابراین با تغییر دولت موفق شدیم ریل مخروب گذشته را به مسیر صحیح بازگردانیم.
در قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران بر این نکته تأکید کردیم که منافع ملت ایران اصل است و اگر این منافع تأمین شود مذاکرات می‌تواند تداوم یابد و بر همین اساس دولت قبل چند دور مذاکرات را انجام داد و مذاکرات جدید بر اساس قانون راهبردی برای لغو تحریم‌ها پیش می‌رود.
هدف قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها حصول کامل منافع ملت ایران است و باید بدانیم مجلس و دولت با همراهی یکدیگر قرار است به باج‌خواهی طرف مقابل پاسخ عملی دهند و عملا دست قوه مجریه را برای اجرا و عمل متناسب با منافع کشور و ملت، باز کرده است. قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها عملا سرخط‌های اساسی برای حفظ منافع ایران به منظور لغو کامل تحریم‌ها را مشخص می‌کند.
دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم اگر در هر مذاکره‌ای شرکت می‌کند باید در چارچوب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها موضوع را دنبال کند، چون هدف و مبنای این قانون منفعت مردم عزیز ایران است.
مذاکره‌کنندگان ایرانی باید در چارچوب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها با طرف‌های مقابل مذاکره کنند، ضمن اینکه جمهوری اسلامی بار‌ها نشان داده اهل مذاکره است کما اینکه پیش از این هم نشان دادیم عهدشکنی، پیمان‌شکنی و فریبکاری از سوی طرف‌های مقابل ما بوده و اکنون زمان آن رسیده که دولت‌های اروپایی به تعهدات خود در برابر ایران عمل کنند، ولی طرف غربی باید دیوار بی‌اعتمادی ایجادشده را کوتاه کند.
اگر منافع ملت ایران تامین نشود مذاکره‌ای که تامین‌کننده نیاز‌های جمهوری اسلامی نباشد و نتواند منافع ملی ما را تامین کند عملا مثمر ثمر نخواهد بود و تهران صرفا وقتی در مذاکرات به صورت جدی حاضر می‌شود که احساس کند طرف مقابل به دور از هرگونه فریبکاری یا ریاکاری به دنبال تامین حقوق ملت ایران است.
منبع: تابناک
کلیدواژه: آلودگی هوا اومیکرون مذاکرات وین مازوت فرامرز صدیقی بیماری اس ام ای محمدعلی وکیلی ابتکار شکر برنج ایرانی درگیری نظامی ایران کمیسیون امنیت ملی آلودگی هوا اومیکرون مذاکرات وین مازوت فرامرز صدیقی بیماری اس ام ای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها برجامی دولت کنونی حقوق ملت ایران ادامه تحریم سیاست خارجی تفاوت سیاست احیای برجام دولت پیشین رفع تحریم خواهد شد هسته ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۸۳۲۱۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تهدید به بازنگری در دکترین هسته‌ای؛ آیا امیدی برای توافق باقی مانده؟
نشانه‌هایی وجود دارد که تماس‌های مخفی بین ایالات متحده و ایران، نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد پرونده هسته‌ای نیز در جریان است.
به گزارش اکوایران، ایران پس از عملیات پهپادی و موشکی به اراضی اشغالی و پاسخ محدود (رژیم) اسرائیل، ارزیابی کرد که توانسته با بازدارندگی هسته‌ای اسرائیل و اتحاد نظامی اسرائیل و آمریکا به طور مؤثری مقابله کند.
بازنگری در دکترین هستهایبه نوشته استیمسون، ایران با دو دشمن روبروست که هر دو از تسلیحات هسته‌ای برخوردار بوده، در حالی که ایران فاقد آن است. با این حال، در صورت تشدید بیشتر تنش‌ها، ایران به احتمال زیاد برای ایجاد بازدارندگی در برابر حملات آینده، به سمت گریز هسته‌ای پیش خواهد کرد.
در آستانه حمله محدود (رژیم) اسرائیل در ۱۹ آوریل، سرلشکر احمد حق‌طلب، رئیس سازمان حفاظت و امنیت هسته‌ای در مورد لزوم بازنگری در استراتژی هسته‌ای ایران در نتیجه افزایش تهدیدات آمریکا و (رژیم) اسرائیل صحبت کرد. او گفت: «اگر اسرائیل تصمیم بگیرد از تهدید حمله به مراکز هسته‌ای ایران به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر تهران استفاده کند، بازنگری در دکترین و سیاست‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و گذر از تحفظات قبلی اعلام‌شده توسط کشور، ممکن و قابل‌تصور است».
همزمان، روزنامه شرق مدعی شد امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل و معاون سابق دبیر شورای عالی امنیت ملی تماس‌های آرام خود با آمریکا را نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد موضوع هسته‌ای نیز ادامه داده است.
بن‌بست مذاکرات و توافق موقتآخرین دور مذاکرات رسمی هسته‌ای در سپتامبر ۲۰۲۲ با پیشنهادی از سوی جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجه و سیاست امنیتی به پایان رسید که به انجام نرسید.
مذاکره روسیه آمریکا درباره ایران ریابکوف رابرت مالیایران خواستار پایان‌دادن به اختلافات با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد مسائل پادمان، لغو تحریم‌های آمریکا علیه سپاه پاسداران و تضمین ایالات متحده مبنی بر تداوم هرگونه توافق فراتر از دولت بایدن بود. چنین امتیازاتی حاصل نشد.
در غیاب توافق رسمی، آمریکا و ایران در ماه می۲۰۲۳ در عمان به تفاهم موقتی دست یافتند که ادعا شده بر اساس آن، ایران متعهد شد که غنی‌سازی اورانیوم را فراتر از ۶۰ درصد انجام ندهد، پنج شهروند دوتابعیتی ایرانی‌آمریکایی را آزاد کند و در ازای آن، وجوه بلوکه‌شده‌اش توسط آمریکا آزاد گردد. واشنگتن همچنین سیگنال‌هایی فرستاد که تحریم‌های نفتی علیه ایران را تشدید نخواهد کرد.
هدف از تفاهم موقت میان بِرَد مک‌گورک، هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه و شمال آفریقا در کاخ سفید و علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای وقت ایران دورزدن کنگره آمریکا بود که در غیر این صورت، فرصت بررسی دقیق و احتمالاً مسدودکردن یک توافق رسمی را داشت. با این حال، اسرائیل با این موضوع مخالفت کرد و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر (رژیم) اسرائیل در تماس تلفنی ۸ ژوئن ۲۰۲۳ به آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هشدار داد که اسرائیل به هیچ توافقی بین واشنگتن و تهران پایبند نخواهد بود.
جنگ‌هایی که سد مذاکرات شدندهمچنین همکاری نظامی ایران و روسیه با واکنش منفی کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا مواجه شد. حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به شدت بر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ تأثیر گذاشت و عملاً روندی که با ایران در سال ۲۰۰۸ آغاز شده بود را نابود کرد.
جنگ اوکراینبا افزایش قیمت انرژی پس از حمله روسیه به اوکراین، برخی از فشارهای اقتصادی فوری بر ایران کاهش یافت. روسیه و ایران به هم نزدیک‌تر شدند و روایت افول غرب و نیاز به «نگاه به شرق» در تهران قوت یافت.
با این حال، روابط اقتصادی نزدیک‌تر با روسیه و چین نتایج مطلوبی را برای رشد اقتصادی ایران به همراه نداشت. ایران قرار بود مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را در عمان در اواسط اکتبر ۲۰۲۳ از سر گیرد. آغاز جنگ غزه مانع از این امر شد، هرچند گزارش شده که دو طرف در ژانویه ۲۰۲۴ برای بحث در مورد حملات حوثی‌ها در دریای دیدار کردند.
در بحبوحه ادامه جنگ غزه و افزایش تنش‌ها میان آمریکا و گروه‌های مقاومت منطقه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران تولید اورانیوم با خلوص بالا را افزایش داده و از اواسط ۲۰۲۳، کاهش تولید را معکوس کرده است. مقامات آمریکایی بر این باورند که ایران در صورت غنی‌سازی بیشتر، سوخت کافی برای گریز هسته‌ای را در اختیار دارد و زمان لازم برای آن را می‌توان با روز اندازه‌گیری کرد، نه با ۱۲ ماه که توسط برجام تعیین شده بود.
گزینه‌های غربهنوز هم برنامه‌هایی روی میز وجود دارد که می‌تواند مذاکرات هسته‌ای را احیا کند. تهران اعلام کرده که عمانی‌ها یک مکانیسم «کم در برابر کم» یا «گام‌به‌گام» مشابه توافق می۲۰۲۳ ارائه کرده‌اند. یکی دیگر از احتمالات که توسط علی واعظ و ولی نصر پیشنهاد شده، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای به عنوان راهی برای جبران محدودیت‌هایی در برنامه هسته‌ای ایران است.
همچنین گزارش‌هایی از طرح ژاپن برای احیای مذاکرات هسته‌ای به گوش می‌رسد، اگرچه هیچ جزئیاتی منتشر نشده است. ژاپن سابقه‌ای در میانجیگری هسته‌ای ندارد، اما به عنوان میانجی برای دستیابی به آتش‌بس جنگ ایران و عراق نقش مهمی ایفا کرد.
اگر نهایتاً مرگ برجام اعلام شود، غرب سه گزینه دارد: بازدارندگی، اقدام نظامی یا مذاکرات جدید. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که برجام را در سال ۲۰۱۵ تأیید کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود. پیش از آن، بریتانیا یا فرانسه می‌توانند در صورت غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران به سطح گریز هسته‌ای، تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران را «بازگردانند». ایران تهدید کرده که در صورت بازگشت تحریم‌ها، از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (مانند کاری که کره شمالی در سال ۲۰۰۲ انجام داد و سپس به ساخت بمب اقدام کرد) خارج خواهد شد.
سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا ایالات متحده در پی حمله تلافی‌جویانه ایران به اسرائیل در ۱۳ آوریل، تحریم‌های نفتی را تشدید خواهد کرد؟ دولت بایدن تحریم‌های جدیدی را علیه تولید پهپاد و فولادسازی ایران اعلام کرده، اما هیچ اشاره‌ای به تحریم‌های نفتی نداشته است. با توجه به اینکه تنها مزیت توافق فعلی بین دو کشور این بوده که ایران می‌تواند نفت را به چین بفروشد، به احتمال زیاد وضعیت شکننده موجود در طول انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت.
با این حال، حتی اگر بایدن در انتخابات پیروز شود، احتمالاً در مورد کاهش تحریم‌ها علیه ایران با احتیاط عمل خواهد کرد.
ممکن است ایران برای حفظ برجام بر روی کاغذ، تا زمانی که قطعنامه سازمان ملل در سال ۲۰۲۵ منقضی شود و شورای امنیت دیگر «درگیر» این موضوع نباشد، از اهرم‌های خارج از موضوع هسته‌ای استفاده کند.
جنگ غزه همچنین هم محدودیت‌ها و هم فرصت‌های ایران و گروه‌های مقاومت را برای مقابله با اسرائیل و آمریکا نشان داد. عملیات مستقیم ایران به (رژیم) اسرائیل، تحلیل دقیق‌تری از واکنش اسرائیل و آمریکا به ایران، خارج از «منطقه خاکستری» را در اختیار تهران قرار داد. ایران با ارزیابی این اطلاعات، می‌تواند برای استفاده در مذاکرات هسته‌ای آتی اهرم فشار به دست آورد.
بهترین راه پیش رو می‌تواند ادامه تعهدات تک‌ماده‌ای از سوی دو طرف بوده و در عین حال، خط‌قرمزها برای جلوگیری از تشدید درگیری در هر دو عرصه هسته‌ای و منطقه‌ای را رعایت کند. با درس‌گرفتن از تجربیات گذشته، هنوز هم یافتن راه‌حلی متوازن برای حل‌وفصل موضوع هسته‌ای بر اساس فرآیندی گام‌به‌گام امکان‌پذیر است.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است