به نقل از «ایسکانیوز»

پالایشگاه‌ها و صنایع چقدر در آلودگی هوا نقش دارند؟

تاریخ انتشار: ۱۳ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۸۳۷۵۸۴

به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، باران رحمت الهی و نعمت خدادادی برای رویش گیاهان و سیراب شدن موجودات زنده است اما در کشور ما باران کاربرد دیگری هم دارد و می‌تواند با از بین بردن آلودگی هوا جای خالی مسئولانی را پر کند که با بی‌تدبیری منجر به افزایش آلاینده‌ها شدند و امروز برای جبران خطای چند ساله در مدیریت این حوزه مردم باید برای بهتر شدن حال هوایشان رد باران را بگیرند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما آیا واقعا تنها راه حل اینکه هر ساله جمعیت بسیاری را به دلیل آلودگی هوا از دست ندهیم، پیگیری زمان ورود توده‌های هوا به کشور و در نهایت ترک این شهر دود گرفته است یا راهکار دیگری هم دارد؟

قرنطینه کرونا هم به داد آلودگی نرسید

شیوع کرونا منجر قرنطینه گسترده، کاهش ترددها و تعطیلی بیشتر مراکز شد تا جایی که هیچ گاه این سطح از کاهش ترددها در شهر شلوغ تهران را حتی در ایام نوروز هم تجربه نکرده بودیم و این تصور به وجود آمد که کاهش ترددها باید آلودگی هوا را هم کاهش دهد اما این اتفاق در دو سال گذشته نیفتاد و حالا سوال افکار عمومی از مسئولان این است که اگر خودروهای شخصی سهم مهمی در آلایندگی هوا ندارند، چرا هر بار با شدت گرفتن آلودگی محدودیت‌های ترافیکی اعمال می‌شود؟ و سوال بزرگ‌تر این است که سهم هر کدام از منابع انتشار در ایجاد آلایندگی چیست؟

سهم صنایع و حمل و نقل فرسوده در آلایندگی چقدر است؟

در سیاهه سال ۹۶ منتشر شده توسط شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، سهم هر کدام از منابع انتشار در ایجاد آلودگی هوای تهران اینطور عنوان شده که از بین منابع متحرک خودروهای دیزلی شامل مینی‌بوس، اتوبوس واحد، اتوبوس سرویس و کامیون بیش از ۳۰ درصد ذرات معلق ناشی از منابع متحرک را تولید می‌کنند که سهم مینی‌بوس ۴ درصد، اتوبوس واحد ۵.۷ درصد، اتوبوس سرویس ۷.۴ درصد و کامیون ۱۵.۷ درصد است.

علاوه بر این شهیدزاده مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در آن سال درباره سهم سایر منابع آلاینده در تولید ذرات معلق گفته بود: فرودگاه‌ها ۰.۲ درصد، راه‌آهن ۰.۲ درصد، پایانه‌های اتوبوس ۲.۳ درصد، خانگی، تجاری و اداری ۲.۳ درصد، نیروگاه‌ها ۱۲.۱ درصد، پالایشگاه‌ها ۴.۴ درصد و صنایع ۱۷.۸ درصد در تولید ذرات معلق در شهر تهران نقش داشته‌اند و خودروهای سواری ۱۳.۹ درصد، تاکسی ۲.۱ درصد، موتورسیکلت ۱۰.۱ درصد و وانت ۱.۸ درصد از ذرات معلق ناشی از منابع متحرک را تولید کرده‌اند.

با استناد به صحبت‌های مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران و سیاهه سال 96 سهم نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و صنایع 34 درصد است و به عبارتی با در نظر گرفتن سهم 32 درصدی خودروهای دیزلی و کامیون‌ها 66 درصد از بار تولید ذرات معلق تهران بر دوش این منابع است و مابقی را خودروهای سواری و موتورسیکلت‌ها تولید می‌کنند. پس گره اصلی در جای دیگری است و تمرکز صرف بر روی محدود کردن خودروها تنها مسکن موقتی است که درمان نمی‌کند.

۸۰ درصد از وسایل نقلیه عمومی در سن فرسودگی قرار دارند

سید کمال هادیانفر رییس پلیس راهور ناجا هم در تیر سال جاری درپاسخ به پرسشی پیرامون فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی در کشور گفته بود: بیش از ۸۰ درصد از وسایل نقلیه عمومی در سن فرسودگی قرار دارند که متاسفانه در ۱۰ سال گذشته نیز نوسازی صورت نگرفته است در حالی که قانون هوای پاک، دولت را موظف به نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی کرده است. انتظار می رود دولت آینده به موضوع نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی اهمیت داده و تأمین قطعات مرغوب و ارزان را در اولویت قرار دهد.

مازوت سوزی ممنوع شد؟

استفاده از مازوت به عنوان سوخت دوم در نیروگاه‌ها هم مشکل را تشدید می‌کند. مازوت یا همان نفت کوره یکی از هیدروکربن‌های نفتی است که در مراحل پالایش نفت خام پس از نفتا، بنزین و نفت سفید به‌دست می‌آید و ارزان‌ترین مادهٔ سوختنی برای کوره‌ها، حمام‌ها و تنور نانوایی‌ها و موتورهای دیزلی و برخی نیروگاه‌ها است. اکثر پالایشگاه‌های ایران به دلیل قدیمی بودن فناوری‌هایشان تولید مازوت بالایی دارند و حدود ۲۵ تا ۴۰ درصد فراورده‌های نفتی کشور اختصاص به این فراورده دارد. سال گذشته هم عیسی کلانتری؛ رئیس ابق سازمان محیط زیست در اظهارنظری عنوان کرده بود: نیروگاه‌های شرق تهران می‌توانند از مازوت استفاده کنند اما نیروگاه‌های غرب تهران به‌دلیل اینکه با وزش باد، آلودگی‌ها وارد شهر می‌شود، حتماً باید از گاز استفاده کنند! در نهایت پاییز امسال مصرف سوخت مازوت در تمام صنایع و نیروگاه‌های کشور ممنوع شد.

این درحالی است که ناصر اسکندری معاون راهبری تولید شرکت برق حرارتی عنوان کرده که از مجموع ۱۲۰ نیروگاه حرارتی کشور ۱۶ نیروگاه امکان استفاده از سوخت مازوت را دارند که البته مخزن سوخت مازوت چهار نیروگاه به دلیل پیشگیری از آلوده سازی هوا پلمپ است و تنها ۱۲ نیروگاه می‌توانند از سوخت مازوت بهره گیرند ولی بیشتر تلاش بر تامین گازوئیل به عنوان سوخت دوم است. تا پایان مهرماه ۹۱.۵ درصد سوخت نیروگاه‌ها از گاز بوده و تنها ۴.۲ درصد سوخت مازوت مصرف شده و تلاش خواهیم کرد در فصل سرد نیز نسبت به تامین گاز برای نیروگاه‌ها اقدام شود. درجاهایی نیز که الزام به استفاده از سوخت دوم داشته باشیم تاکید بر استفاده از گازوئیل است و در نهایت اگر چاره‌ای نبود از مازوت بهره گرفته خواهد شد.

ما ناوگان حمل و نقل عمومی را توسعه نداده‌ایم

محمد صادق حسنوند؛ عضو هیات علمی دانشکده بهداشت و رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه تهران  در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز درپاسخ به این سوال که آیا واقعا خودرو مهم‌ترین عامل در کشور ما است گفت: یکی از مشکلات اصلی که ما در مدیریت کاهش آلودگی هوا داریم این است که ما اطلاعات چندان دقیقی در خصوص عامل ایجاد آلودگی هوا نداریم. افرادی که عمدتا تصمیمات هم برعهده آن‌ها است به راحتی در مورد آلودگی هوا صحبت می‌کنند بدون اینکه در مورد موضوع اطلاعات دقیق و تخصصی داشته باشند. در کشور ما چندان مطالعات دقیقی در خصوص  سهم بندی منابع انتشار به جز چند مطالعه در شهر تهران انجام نشده است و سناریوهای طراحی شده برای منابع انتشار بدون اطلاعات دقیق است و در نتیجه هر اقدام کنترلی که انجام می‌شود، بی‌اثر است.

او ادامه داد: در چین یا آمریکا تعداد خودروها، مسافت طی شده و مصرف انرژی افزایش پیدا کرده است اما توانسته‌اند که غلظت آلاینده‌ها را کاهش دهند چراکه مبتنی بر شواهد علمی عمل کرده‌اند. از طرفی آن‌ها به اندازه ما خودروی فرسوده ندارند و مصرف سوخت خودروهایشان قابل مقایسه با ما نیست. برای کنترل آلودگی هوا ابتدا باید بدانیم که سهم هر منبع چقدر است و اولویت‌بندی کنیم. مثلا در سال‌های اخیر فقط ۱۰۰ اتوبوس به تهران اضافه شده و در واقع ما ناوگان حمل و نقل عمومی را توسعه نداده‌ایم و در مقابل تعداد خودروهای فرسوده‌ای که از مدار خارج کرده‌ایم در برخی سال‌ها صفر بوده است و طبیعتا وضعیت آلودگی با این شرایط بهبود پیدا نمی‌کند.

رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه تهران  توضیح داد: از طرفی باید به تجارب کشورهای دیگر نگاه کنیم و برنامه عملیاتی مبتنی بر شواهد علمی داشته باشیم. مشکل دیگر این است که سیاست‌گذاران در بالادست درک درستی از آلودگی هوا ندارند و به همین دلیل برنامه‌های مربوط به این حوزه را جدی نمی‌گیرند. اگر سیاست‌گذاران بالادستی درک درستی داشته باشند باید اقدامات مناسب در این خصوص انجام دهند. موضوع دیگر این است که ما اطلاعات شفافی از مصرف سوخت صنایع نداریم و نمی‌دانیم که کدام صنایع در چند روز از سال از سوخت مازوت استفاده کرده‌اند و تا این اطلاعات در دسترس محققین قرار نگیرد نمی‌توان انتظار برنامه‌ریزی دقیق داشت.

آلودگی هوا از معضلی فصلی در حال تبدیل شدن به ویژگی کلان شهرها است و سلامتی مردم را تهدید می‌کند پس برای مشکلی این چنین گسترده که امروز دیگر حتی به تهران هم اختصاص ندارد و مشکل همه کلان شهرهای ایران است لازم است که دولت کاری ویژه انجام دهد و تنها به اجرای طرح‌هایی که تاثیرات چندانی ندارند مانند محدودیت‌های ترافیکی و تعطیلی‌ها اکتفا نکند.

انتهای پیام /

پرستو خلعتبری کد خبر: 1120730 برچسب‌ها آلودگی هوا

منبع: ایسکانیوز

کلیدواژه: آلودگی هوا ناوگان حمل و نقل عمومی منابع انتشار پالایشگاه ها هوای تهران آلودگی هوا سوخت مازوت نیروگاه ها ذرات معلق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۸۳۷۵۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چگونه کشور‌های جهان از خورشید طلا و از باد پول می‌سازند؟

آژانس بین‌المللی انرژی در آخرین گزارش خود از وضعیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان اشاره کرده است که رشد ظرفیت تولید انرژی‌های پاک با ثبت یک رکورد تاریخی به ۵۰۷ گیگاوات (هزار مگاوات) در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است و این عدد، ۵۰ درصد بیشتر از رشد آن در سال ۲۰۲۲ است. این در حالیست که آمار‌های وزارت نیرو نشان می‌دهد، ظرفیت تولید انرژی برق‌آبی ایران در هشت ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ تنها ۵۵ مگاوات و تولید دیگر انرژی‌های پاک ۷۲ مگاوات رشد داشته است.   به گزارش فرارو، انرژ‌های تجدیدپذیر ۳ ماموریت مهم دارند؛ اولین و مهمترین وظیفه این است که نیاز‌های افزایشی در حوزه برق را تامین می‌کنند، ماموریت دوم انرژی‌های تجدید پذیر این است که ذغال سنگ را حذف کنند و در گام سوم، جایگزین گاز شوند. در حال حاضر در کشور ما، ظرفیت تولید برق هسته‌ای حدود یک درصد است و سهم تولید برق از انرژی‌های خورشیدی و بادی نیز کمی بیشتر از ۱ درصد است. سهم تولید برق آبی نیز در برخی فصول تا سه درصد می‌رسد و با این تفاسیر مشخص است که حدود ۹۵% انرژی ایران را سوخت‌های فسیلی تشکیل می‌دهند. انرژی بادی نیروی تازه نفس تجدیدپذیر‌های جهان وقتی صحبت از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌شود، بسیاری به یاد انرژی خورشیدی می‌افتند که البته زیرساخت‌های آن نیز به سرعت در حال توسعه در سطح جهان است. اما افزون بر انرژی خورشیدی، انرژی بادی در حال توسعه در سطح جهان است تا جایی که باد خشکی با ۳۸٪ بیشتر از هزینه‌های خورشیدی در حال نزدیک شدن است. برآورد‌های بین المللی نشان می‌دهد پیشرفت‌های فناوری و کاهش هزینه‌ها به سرعت بازار‌های جدیدی را برای باد فراساحلی در هند، آسیای جنوب شرقی و استرالیا طی پنج تا ۱۰ سال آینده باز می‌کند، به نوعی که حتی قابلیت رقابت با گاز و ذغال سنگ را داشته باشد.   ظرفیت تجمعی نیروگاه‌های بادی نصب شده در سراسر جهان در پایان سال ۲۰۲۳ تقریباً ۱۰۲۳ گیگاوات بود. نکته جالب‌تر این که صنعت بادی در سال ۲۰۲۳ رکورد ۱۱۷ گیگاوات را در سطح جهان تولید کرد که ۵۰ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۲ بود. همچنین تا ۵ سال دیگر یعنی ۲۰۲۸ احتمالا ۷۹۱ گیگاوات بیشتر اضافه خواهد شد. اگر ظرفیت تولید انرژی بادی در ایران را در مقایسه با آمار‌های سرانه تولید انرژی بادی در جهان بررسی کنیم، انتظار می‌رفت که ایران تا کنون ۱۰ گیگاوات بادی تولید می‌کرد و تا پنچ سال دیگر به ۲۰ گیگاوات می‌رسید، اما حقیقت این است که علیرغم این که اطلس بادی ایران نشان می‌دهد، امکانات طبیعی ایران برای ۴۸ گیگاوات در دسترس است، اما فقط ۰,۴ گیگاوات تولید داریم.   اهمیت انرژی بادی نه فقط در کشور‌های همسایه ما، بلکه در کشور‌های اروپایی نیز به یک موضوع بسیار مهم تبدیل شده است. مزرعه بادی جدید بریتانیا به ارزش ۹.۱ میلیارد پوند در دست ساخت است و انتظار می‌رود که بزرگترین مزرعه بادی فراساحلی جهان باشد. قرار است این مزرعه بادی به نام داگر بانک (Dogger Bank)، که در ۸۰ مایلی سواحل یورکشایر قرار دارد پس از بهره برداری تا ۳.۶ گیگاوات برق تولید کند؛ بنابراین می‌توان انتظار داشت که این مزرعه بادی ۶ میلیون برق به شبکه خانگی تزریق کند. نگاهی به این اعداد و ارقام نشان می‌دهد چگونه کشور‌های مختلف در تلاشند از انرژی بادی برای صرفه جویی در مصرف سرمایه‌های مادی خود استفاده کنند.   کشور‌هایی که از خورشید طلا می‌گیرند کشور‌های مختلف و به ویژه آن‌ها که آفتاب خیز‌تر هستند به شدت به دنبال بهره برداری از منابع خورشیدی خود هستند. افزون بر کشور‌های حاشیه خلیج فارس، اخیرا هند نیز در این زمینه سرمایه گذاری گسترده‌ای انجام داده است. علی جم، مدیرعامل شرکت توزیع برق استان یزد که یکی از آفتاب خیز‌ترین استان‌های ایران است، سال گذشته اعلام کرد که طی پنج سال گذشته، ۱۱۰ هزار نیروگاه خورشیدی حمایتی ۵۵۰ هزار سامانه خورشیدی احداث شده است. با این وجود هنوز هم تا استاندارد‌های جهانی فاصله داریم.   شرکت آدانی گرین انرژی در حال توسعه نیروگاه انرژی تجدیدپذیر ۳۰ گیگاواتی در بیابان کویری با دمای بالای ۴۰ درجه در خاودا در گجرات به مساحت ۵۳۸ کیلومتر مربع و سرمایه گذاری کلی ۲۰ میلیارد دلار است، که پس از اتمام پروژه، بزرگترین نیروگاه سیاره زمین خواهد بود. با این تفاسیر می‌توان گفت هند می‌خواهد بیابان غیر قابل استفاده نمکی و ۴۰ درجه‌ای خود را تبدیل به بزرگترین نیروگاه انرژی تجدیدپذیر جهان کند. ابعاد این نیروگاه پنج برابر مساحت شهر پاریس و از فضا قابل مشاهده است.   اما چرا این پروژه را می‌توان یکی از بهترین سرمایه گذاری‌های هند دانست؟ هندی‌ها موفق شده اند، منطقه‌ای را که به حدی خشک است که حیات وحش در آن وجود ندارد و فاقد پوشش گیاهی است به تولید انرژی پاک تبدیل کنند که دست کمی از خلق طلا ندارند.   اما کشور‌های اتحادیه اروپا نیز با وجود سهم کمتری که نسبت به آسیایی‌ها از انرژی خورشیدی دریافت می‌کنند، در این زمینه سرمایه گذاری‌های گسترده‌ای می‌کنند. آلمان در قالب یک طرح در تلاش است تا از طریق سیستم‌های خورشیدی قابل نصب در فضای بالکن خانه ها، انرژی خورشیدی را جذب کند. نکته جالب این که تا کنون حدود ۴۰۰ هزار سیستم خورشیدی پلاگین در بالکن خانه‌ها نصب شده است. ‏بر اساس محاسبات تقریبی آلمان حدود ۲۰۰ مگاوات خورشیدی بالکن نصب شده دارد. چرا کوچ جهان به سمت انرژی‌های پاک اجباری است؟ حقیقتی که بر اساس آمار‌های جهانی انکار ناپذیر است، این است که تقاضای گاز اروپا ۲۴ درصد نسبت به ۲۰۲۱ کاهش یافته است و به کمترین میزان از سال ۲۰۱۵ رسیده است. همچنین وابستگی به ذغال سنگ نسبت به سال ۲۰۱۵ حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. تحقیقات حوزه انرژی در اتحادیه اروپا نیز نشان می‌دهند که تقاضای LNG اتحادیه اروپا احتمالاً در سال ۲۰۲۳ به اوج خود رسیده است. انجمن تنظیم‌کننده‌های انرژی اروپا (ACER) تخمین می‌زند که تقاضای گاز اتحادیه اروپا برای LNG تا سال ۲۰۲۷ حدود ۶۰ میلیارد متر مکعب کاهش می‌یابد و این رقم، تقریباً نیمی از صادرات LNG ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ برای مقیاس است.   در شرایطی که تولید برق سوخت‌های فسیلی از سهم ۴۶.۵۳ درصدی در اروپا به ۳۹.۳۱ درصد در بازه زمانی یکساله کاهش پیدا می‌کند، مجبور به پذیرش واقعیت‌های گذار از انرژی فسیلی خواهیم بود. مهمترین گزینه‌ها برای این گذار و جایگزینی، بازگشت به سمت انرژی خورشیدی، بادی، پمپ‌های گرمایشی، سوخت‌های بیو و هیدروژن سبز است.   یک استدلال همیشگی که از سوی مدافعان انرژی‌های فسیلی مطرح می‌شود این است که می‌گویند، میزان برقی که از طریق انرژی‌های پاک به دست می‌آید، کمتر از حدی است که به واسطه سوخت‌های فسیلی به دست می‌آید. اما بررسی‌های تخصصی چه می‌گویند؟ ‏۲.۵ گیگاوات خورشیدی یا ۱.۷ گیگاوات بادی همان مقدار برق تولید می‌کند که ۱ گیگاوات گاز سیکل ترکیبی تولید میکند. ‏۲ گیگاوات خورشیدی یا ۱.۳ گیگاوات باد حدود ۱ گیگاوات ذغال سنگ تولید می‌کند. همچنین نیروگاه‌های خورشیدی و بادی نیاز به خوراک مانند گاز و ذغال سنگ ندارند، پس هزینه خوراک و حتی تعمیر نگهداری ندارند.   نکته مهمتر این که هزینه ساخت نیروگاه‌های خورشیدی به یک سوم نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و با باطری ذخیره باز هم کمتر از نیروگاه‌های سیکل ترکیبی (با کیفیت ۵۸%) خواهد بود. برخلاف کاهش هزینه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر، هزینه‌های تولید ذغال سنگ و گاز از سال ۲۰۲۰ تا کنون ۱۲ درصد افزایش یافته و عمدتاً به دلیل مکانیسم‌های قیمت گذاری کربن، پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ روند افزایشی ادامه یابد. اکنون و پس از مرور همه این اطلاعات با یک پرسش اساسی رو به رو می‌شویم که آیا ساسیتگذاران حوزه انرژی برنامه‌ای برای تغییر در برنامه هفتم توسعه و افزایش بودجه در بخش انرژی‌های پاک دارند یا قرار است همچنان به انرژی‌های فسیلی وابستگی حداکثری داشته باشیم؟! کانال عصر ایران در تلگرام