به نقل از «ایمنا»

چه کسانی باید دوز سوم واکسن کرونا را تزریق کنند؟

تاریخ انتشار: ۱۸ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۸۸۲۶۹۷

به دنبال اجرای طرح تزریق دوز سوم واکسن کرونا به سالمندان بالای ۶۰ سال و افراد با بیماری‌های خاص، کمیته علمی کشوری ستاد مقابله با کرونا در جلسه اخیر خود تصویب کرد تمام افراد ۱۸ تا ۶۰ سال کشور به ترتیب اولویت، دوز سوم واکسن کرونا را دریافت کنند.

به گزارش خبرنگار ایمنا، طبق مطالعاتی که منتشر شده به نظر می‌رسد ایمنی ناشی از واکسن‌ها شش تا هشت ماه پایدار باشد و بعد از این مدت ایمنی حاصل از واکسن افت نسبی پیدا می‌کند، برای افزایش حداکثر ایمنی همزمان با ادامه برنامه واکسیناسیون نوبت اول و دوم؛ تزریق دوز یادآور هم دنبال می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مطالعات نشان داده افرادی که دوز سوم واکسن را دریافت کرده‌اند، در مقایسه با افرادی که از دوز دوم واکسن‌شان حداقل پنج ماه گذشته است، ۹۳ درصد کمتر در خطر بستری شدن در اثر ابتلاء به کووید ۱۹ هستند. همچنین شدت بیماری و خطر مرگ ناشی از ویروس کرونا در افرادی که دوز سوم واکسن را دریافت کرده‌اند به‌ترتیب ۹۲ و ۸۱ درصد کمتر خواهد شد.

به دنبال اجرای طرح تزریق دوز سوم واکسن کرونا به سالمندان بالای ۶۰ سال و افراد با بیماری‌های خاص، کمیته علمی کشوری ستاد مقابله با کرونا در جلسه اخیر خود تصویب کرد که تمامی افراد ۱۸ تا ۶۰ سال کشور نیز به ترتیب اولویت، دوز سوم واکسن کرونا را دریافت کنند.

سویه «اومیکرون» و جلوگیری از موج جدید

این کمیته به دلیل احتمال شیوع سویه جدید ویروس کرونا به عنوان «اومیکرون» که اخیراً در آفریقا مشاهده شده، برای جلوگیری از ایجاد موج جدید ابتلاء در کشور، این مصوبه را به وزارت بهداشت ابلاغ کرده است، با این حال برخی افراد هنوز نمی‌دانند باید برای تزریق دوز بوستر (تقویتی)، به چه مراکزی مراجعه کنند یا چه مدارکی می‌بایست همراه خود داشته باشند.

یکی از مرجع‌های قابل اطمینان برای دریافت اطلاعات کامل در خصوص مراکز واکسیناسیون، اپلیکیشن «بلد» است که تلاش کرده علاوه بر ارائه آدرس و مسیریابی مراکز واکسیناسیون، اطلاعات دقیقی در خصوص تزریق دوز سوم واکسن کرونا نیز به کاربران ارائه دهد. می‌توانید در اپلیکیشن «بلد»، به بخش مربوط به مراکز تزریق واکسن کرونا وارد شوید تا علاوه بر آدرس و تلفن و مسیر دقیق دستیابی به این مراکز، اطلاعات کاملی درباره تزریق دوز سوم نیز به دست آورید.

در هر مرکز به طور تفکیکی مشخص شده که آیا دوز سوم نیز تزریق می‌شود یا خیر و در صورت تزریق، چه نوع واکسنی برای دوز سوم موجود است. همچنین شما می‌توانید از میزان خلوتی یا شلوغی و ساعت کار مراکز تزریق واکسن کرونا نیز از طریق همین اپلیکیشن مطلع شوید.

نگرانی‌های دنیا درباره دوام ایمنی واکسن‌ها

سرعت فراتر از باور تحقیقات، آزمایش بالینی و ساخت واکسن‌های کووید -۱۹ بی‌سابقه بوده است، در سه ماهه اول سال ۲۰۲۱، بعضی کشورها به پوشش بالای واکسیناسیون دست یافتند. در کشور ما نیز با واردت واکسن کرونا واکسیناسیون سرعت گرفته است، با این حال، نشانه‌هایی از کاهش ایمنی در سطح جمعیت در کشورها در حال افزایش است.

با سوالاتی که در مورد میزان دوام محافظت حاصل از واکسن مطرح می‌شود، نیاز به واکسیناسیون با دوز سوم یا تقویتی موضوع بحث و بررسی در سراسر جهان است و البته بسیاری از کشورها اکنون برای تزریق دوز سوم واکسن کرونا اقدام کرده‌اند.

علاوه بر بعضی تحقیقات و آمارها که نشان‌دهنده کاهش ایمنی ناشی از واکسن‌ها با گذشت زمان و پس از چندین ماه است، دو دلیل جدی برای استفاده از دوز سوم یا تقویتی واکسن کرونا وجود دارد که عبارتند از:

دلیل اول، لزوم حفظ ایمنی جمعیت در برابر انواع نوظهور ویروس کرونا یا همان به اصطلاح واریانت‌های ویروس مانند دلتا، گاما و مو که درباره آنها این نگرانی وجود دارد که توان فرار از سیستم ایمنی را داشته باشند.

دلیل دوم، نیاز به افزایش اثربخشی واکسن در جمعیت‌های آسیب‌پذیر مانند افراد مبتلا به نقص ایمنی اولیه، کسانی که از درمان‌های سرکوب‌کننده ایمنی استفاده می‌کنند و البته سالمندان

دوز سوم چه زمانی باید تزریق شود؟

بر اساس اعلام رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت، افرادی که دو دوز واکسن سینوفارم یا برکت (واکسن‌های غیرفعال) دریافت کرده‌اند و حداقل چهار ماه از تزریق دوز دوم آنها گذشته باشد، می‌توانند با مراجعه به مراکز تزریق واکسن (بر اساس اولویت اعلام شده توسط وزارت بهداشت)، دوز سوم واکسن کرونا را دریافت کنند.

چه مدارکی برای تزریق دوز سوم لازم است؟

همراه داشتن کارت واکسن و کارت ملی برای تزریق دوز سوم ضروری است. توصیه شده افراد برای دریافت دوز سوم ترجیحاً به همان مرکزی مراجعه کنند که دوز اول و دوم را دریافت کرده‌اند؛ اما در غیر این صورت، واکسیناسیون در همه مراکز قابل انجام است و نیازی نیست از این بابت نگرانی داشته باشید.

برای تزریق دوز سوم نیاز به نوبت‌گیری اینترنتی نیست؛ اما قبل از مراجعه به مراکز واکسیناسیون، حتماً سری به «بلد» (لیست مراکز واکسیناسیون) بزنید تا بتوانید مراکز خلوت را انتخاب کرده و در صف‌های طولانی معطل نشوید.

واکسن دوز سوم از چه نوع باید باشد؟

بر اساس مصوبه کمیته فنی واکسیناسیون، دریافت کنندگان واکسن «سینوفارم» می‌توانند برای دوز سوم «سینوفارم» یا «آسترازنکا» یا «پاستو کووک پلاس» تزریق کنند. همچنین کسانی که در دوز اول و دوم واکسن «برکت» دریافت کرده‌اند، برای دوز سوم می‌توانند واکسن «برکت» یا «سینوفارم» یا «آسترازنکا» دریافت کنند.

دریافت کنندگان «اسپوتنیک» در دوز اول و دوم، باید برای دوز سوم واکسن «آسترازنکا» و دریافت کنندگان «آسترازنکا» نیز باید برای دوز سوم حتماً واکسن «آسترازنکا» تزریق کنند.

افراد واجد شرایط برای دریافت دوز سوم واکسن کرونا

۲۷ مهرماه امسال بود که متخصصان بیماری‌های عفونی اعلام کردند در حال حاضر دوز یادآور یا بوستر در سه گروه توصیه شده که شامل افراد بالای ۶۵ سال، افراد ۵۰ تا ۶۵ سال که بیماری زمینه‌ای دارند (بیماران سرطانی، پیوند اعضا، مصرف کنندگان داروهای نقص ایمنی) و گروه دیگر افراد کمتر از ۵۰ سال مانند پرستاران، پزشکان، غسال‌ها که تماس شغلی دارند.

هنوز مبارزه با کرونا تمام نشده، درست است از فاجعه دلتا بیرون آمدیم اما رتبه ایران در موارد جدید و مرگ و میر بالا است و خطر همچنان وجود دارد، سال قبل با همین آمار وضعیت قرمز را اعلام می‌کردیم لذا باید همچنان هشدارها برقرار باشد.

سهل انگاری می‌تواند هر لحظه وضعیت را بدتر کند، زمانی ترس کم می‌شود که بالای ۸۵ درصد جامعه دو دوز واکسن کرونا را زده و سه تا چهار هفته از دوز دوم گذشته باشد، با توجه به اینکه هنوز بخش زیادی از جامعه واکسن نزده‌اند، باید شهروندان دستورالعمل‌های بهداشتی را خیلی دقیق رعایت کنند.

متخصصان بیماری‌های عفونی درباره موضع‌گیری برخی افراد در برابر واکسن کرونا تاکید دارند در هر مسئله علمی باید ببینیم مجامع علمی و کارشناسان مربوطه چه می‌گویند؛ در مورد واکسیناسیون کرونا نیز باید ببینیم علم موجود چه می‌گوید و چه نتایجی حاصل شده است، اطلاعات موجود است و می‌بینیم کسانی که در پیک پنجم کرونا، بیماری شدید گرفته، منتقل به آی سی یو و برخی فوت شدند کسانی بودند که واکسن نزده بودند.

نزدیک به ۱۰۰ درصد بیمارانی که واکسن زده بودند، منتقل به آی سی یو نشدند و کاهش چشمگیر مرگ و میر را در این گروه افراد شاهد بودیم، در دنیا هیچ واکسنی مدعی نشده ۱۰۰ درصد جلوی ابتلاء به کرونا را می‌گیرد، کسانی که واکسن می‌زنند، یکسری عوارض را به دلیل تحریک و واکنش سیستم ایمنی تجربه کنند که این عوارض شامل تب، سرگیجه، سردرد، حالت تهوع و کسلی می‌شود و در حد یکی دو روز ایرادی ندارد و با مصرف استامینوفن و استراحت رفع می‌شود اما اگر این علائم طول کشید و رو به شدید شدن رفت، باید به پزشک مراجعه کنند.

متخصصان بیماری‌های عفونی درباره دریافت دوز سوم واکسن کرونا اظهار کردند از نظر علمی دو دوز واکسن کرونا کفایت می‌کند و ممکن است بعد از هفت تا هشت ماه میزان آنتی بادی در بدن کاهش یابد اما چون سیستم ایمنی در مقابل کرونا مؤثر است، پوشش را ایجاد می‌کند؛ در حال حاضر دوز یادآور یا بوستر در سه گروه توصیه شده که شامل افراد بالای ۶۵ سال، افراد ۵۰ تا ۶۵ سال که بیماری زمینه‌ای دارند (بیماران سرطانی، پیوند اعضا، مصرف کنندگان داروهای نقص ایمنی) و گروه دیگر افراد کمتر از ۵۰ سال که تماس شغلی دارند مانند پرستاران، پزشکان، غسال‌ها که این گروه اخیر قرار است در صورت گذشت شش ماه از تزریق دوز دوم واکسن کرونا، دوز یادآور را تزریق کنند.

عوارض جانبی در تزریق دوز سوم کرونا

در حال حاضر واکنش‌های گزارش‌شده پس از تزریق دوز سوم واکسن کرونا مشابه با واکنش‌های پس از تزریق دو دوز قبلی بوده است. تب، سردرد، خستگی و درد در محل تزریق شایع‌ترین عوارض جانبی گزارش شده با دوز سوم واکسن بودند و در مجموع، اکثر عوارض جانبی خفیف تا متوسط بودند. با این حال، مانند سری اولیه، عوارض جانبی جدی اما نادر ممکن است رخ دهد.

آغاز تزریق دوز سوم واکسن کرونا به افراد بالای ۴۰ سال

رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت ضمن اشاره به شرایط تزریق دوز سوم واکسن کرونا، از آغاز واکسیناسیون دوز سوم واکسن برای افراد بالای ۴۰ سال خبر داد و گفته بود هدف برنامه واکسیناسیون کرونا، حصول حداکثر ایمنی در حداکثر جمعیت هدف است مطالعات نشان داده که افرادی که واکسن‌هایی با پلتفرم ویروس غیرفعال را دریافت کرده‌اند بعد از مدت زمانی ممکن است سطح ایمنی آنها افت کند و باید نوبت سوم واکسن کرونا را نیز دریافت کنند؛ در کشور ما واکسن‌های " سینوفارم"، "برکت" و " بهارات" از جمله واکسن‌هایی با پلتفرم ویروس غیرفعال هستند.

محسن زهرایی اظهار کرده بود در ابتدا گروه بالای ۶۰ سال برای دریافت دوز سوم واکسن کرونا فراخوان شدند، در حال حاضر، همه افراد بالای ۴۰ سال که در نوبت‌های اول و دوم خود، واکسن‌های سینوفارم، یا برکت یا بهارات را دریافت کرده‌اند اگر سه ماه از نوبت دومشان گذشته به مراکز واکسیناسیون کرونا مراجعه و نوبت سوم واکسن خود را نیز تزریق کنند، افرادی که «اسپوتنیک» و «آسترازنکا» دریافت کرده‌اند اگر بالای ۶۰ سال سن دارند و شش ماه از نوبت دوم واکسنشان گذشته مشمول دریافت دوز سوم واکسن کرونا هستند.

وی در مورد اینکه دوز سوم با توجه به نوع واکسن‌های تزریق شده در دوز اول و دوم انجام خواهد شد یا خیر اعلام کرده بود دریافت نوع واکسن در دوز سوم بستگی به پلتفرم واکسنی دارد که افراد در نوبت اول و دوم تزریق کرده‌اند. واکسن‌های کووایران برکت و سینوفارم از دسته واکسن‌های غیر فعال هستند بنابراین افراد بالای ۶۰ سال که در نوبت اول و دوم این واکسن‌ها را تزریق کرده‌اند می‌توانند در نوبت سوم از واکسن‌های مشابه خود یا از واکسن آسترازنکا یا پاستوکووک پلاس استفاده کنند بنابراین امکان انتخاب نوع واکسن تزریقی به نوع واکسنی که در نوبت اول و دوم دریافت کرده‌اند، بستگی دارد.

افراد در معرض ریسک کاهش ایمنی‌زایی واکسن

این دوز باقی‌مانده یا همان دوز سوم واکسن کرونا که معمولاً چند ماه پس از دوز دوم تزریق می‌شود، برای تقویت اولین پاسخ ایمنی بدن در به خصوص در افراد آسیب‌پذیر است، زیرا:

• افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، بیشتر در معرض بیماری جدی و طولانی‌مدت ناشی از COVID-۱۹ هستند.

• سیستم ایمنی ضعیف‌تر ممکن است به اندازه کافی به واکسن پاسخ ندهد و بنابراین ممکن است آنتی‌بادی کافی برای مبارزه با عفونت و بیماری جدی ناشی از COVID-۱۹ تولید نکند.

دوز " بوستر" یا دوز تقویتی واکسن کرونا چیست؟

دوز بوستر یا دوز تقویتی واکسن کرونا، در واقع دوز سوم واکسن است که در افرادی که قبلاً دو دوز واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند، به بهبود ایمنی ناشی از دو دوز قبلی کمک می‌کند. در حقیقت دوز سوم واکسن کرونا کمک می‌کند تا در درازمدت محافظت و ایمنی در برابر بیماری شدید کووید -۱۹ حفظ شود.

دوز تقویتی واکسن کرونا باعث تکثیر سلول‌های B می‌شود که آنتی بادی می‌سازند و سطح ایمنی را یک بار دیگر افزایش می‌دهد. اگرچه با گذشت زمان، تعداد آن‌ها دوباره کاهش می‌یابد، اما مجموعه سلول‌های ایمنی از قبل بیشتر خواهد شد. این یعنی ایمنی حاصل از دوز سوم واکسن کرونا منجر به واکنش سریع‌تر و قوی‌تر در دفعات بعدی مقابله با ویروس و دوام طولانی‌تر ایمنی بدن می‌شود.

انواع واکسن موجود برای دوز سوم: از mRNA تا پروتئین نوترکیب

اصلی‌ترین پلتفرم‌های در دسترس برای واکسن کرونا شامل mRNA، وکتور ویروسی، ویروس غیرفعال‌شده و پروتئین نوترکیب (مانند واکسن اسپایکوژن) است. هر کدام از این واکسن‌ها با روش خاصی باعث تحریک سیستم ایمنی بدن و ایجاد پاسخ ایمنی علیه ویروس کرونا، به خصوص پروتئین اسپایک ویروس می‌شود. ویروس کرونا به کمک اسپایک با اتصال به گیرنده خاصی در بدن (ACE۲) وارد سلول‌های بدن شده و باعث عفونت کووید -۱۹ می‌شود. به همین خاطر است که اکثر واکسن‌ها بر تولید پاسخ ایمنی در بدن علیه پروتئین اسپایک تمرکز دارند.

واکسن‌های با پلتفرم پروتئین نوترکیب (مانند واکسن اسپایکوژن) حاوی همه یا بخشی از پروتئین اسپایک هستند که با استفاده از تکنولوژی مهندسی ژنتیک و نوترکیبی ساخته می‌شود. واکسن استرالیایی-ایرانی اسپایکوژن دارای همه بخش‌های پروتئین اسپایک کرونا است، پس می‌تواند پاسخ ایمنی در بدن در برابر تمامی قسمت‌های اسپایک کرونا را تحریک کند.

دیدگاه سازمان جهانی بهداشت درباره دوز سوم واکسن کرونا

از نگاه سازمان جهانی بهداشت (WHO) هدف اصلی فعلی ایمن‌سازی در همه‌گیری COVID-۱۹ محافظت در برابر بستری شدن در بیمارستان، بیماری شدید و مرگ است. توصیه به تزریق دوز تقویتی یا دوز سوم، به عواملی چون میزان کاهش ایمنی بعد از واکسیناسیون اولیه و ارتباط آن با میزان کاهش اثربخشی واکسن‌های کرونا در جلوگیری از ابتلای به کرونا بستگی دارد.

کارشناسان علمی سازمان جهانی بهداشت (WHO) توصیه می‌کنند که افراد با نقص ایمنی متوسط و شدید باید دوز اضافی یا دوز سوم از همه واکسن‌های تأیید شده WHO را دریافت کنند، زیرا این افراد پاسخ ایمنی کمتری به واکسیناسیون اولیه دارند و در معرض خطر بالای نوع شدید بیماری کووید -۱۹ هستند.

نکته مهم‌تر این است که کارشناسان سازمان جهانی بهداشت برای افراد بالای ۶۰ سال که در دو دوز قبلی، واکسن با تکنولوژی ویروس غیرفعال شده مانند سینوفارم دریافت کرده‌اند، توصیه‌ای مخصوص و مشخص داشته‌اند.

برای واکسن‌های غیرفعال چون سینوفارم (که در ایران بخش زیادی از پوشش واکسیناسیون با آن انجام شده است)، افراد بالای ۶۰ سال باید دوز سوم واکسن را دریافت کنند. طبق اعلام WHO استفاده از یک واکسن با پلتفرم متفاوت با نوع واکسن در دوزهای قبلی، برای دوز تقویتی با توجه به منابع و شرایط دسترسی به انواع واکسن‌ها امکان دارد.

کد خبر 540651

منبع: ایمنا

کلیدواژه: تزريق واکسن کرونا واردات واکسن کرونا واکسیناسیون همگانی کرونا دريافت واکسن کرونا لزوم تزریق دوز سوم واکسن کرونا جزئیات تزریق دوز سوم واکسن کرونا متخصص عفونی تزریق دوز سوم واکسن کرونا به سالمندان ضرورت تزریق دوز سوم واکسن کرونا واکسیناسیون کرونا در ایران توصیه های بهداشتی واکسن کرونا واکسن سینوفارم واکسن کرونا آسترازنکا تست انسانی واکسن کرونا وزارت بهداشت ابلاغ قانون دوز سوم واکسن کرونا واکسیناسیون کرونا واکسن بهارات تقویت سیستم ایمنی پیشگیری از کرونا اومیکرون جهش جدید کرونا متخصصان اومیکرون چیست ضرورت دوز سوم واکسن تزریق واکسن فایزر برای دوز سوم دوز سوم پرستاران نوع دوز سوم واکسن شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق دریافت دوز سوم واکسن کرونا تزریق دوز سوم واکسن کرونا دوز سوم واکسن کرونا سازمان جهانی بهداشت تقویتی واکسن کرونا دریافت کرده اند برای تزریق دوز سوم مراکز واکسیناسیون پروتئین اسپایک دریافت کنند نوبت اول و دوم ویروس غیرفعال وزارت بهداشت دوز اول و دوم بالای ۶۰ سال تزریق دوز برای دوز سوم دو دوز واکسن سیستم ایمنی افراد بالای عوارض جانبی ویروس کرونا برای دریافت حال حاضر تزریق دو تزریق کنند دوز تقویتی پاسخ ایمنی کاهش ایمنی دوز یادآور دوم واکسن نقص ایمنی نوع واکسن واکسن ها دوز دوم ۶۵ سال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۸۸۲۶۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دستورالعمل‌ بهداشتی حج ۱۴۰۳ اعلام شد

به گزارش خبرگزاری مهر، بنا بر اعلام وزارت حج و عمره عربستان، زائر بیت الله الحرام باید واکسن مننژیت را دریافت کرده باشد، به طوری که مدت زمان دریافت آن از ۱۰ روز کمتر و از ۵ سال بیشتر نباشد.

همچنین، مقامات بهداشتی کشوری که زائر بیت الله الحرام به سرزمین وحی اعزام می‌کنند، باید از دریافت واکسن به موقع وی اطمینان حاصل کنند و نام واکسن مصرفی و تاریخ دریافت آن را در گواهی واکسیناسیون بنویسند.

زائر باید واکسنی متشکل از حداقل یک دوز واکسن فلج اطفال خوراکی دو ظرفیتی یا واکسن فلج اطفال غیرفعال دریافت کند.

در همین راستا، وزارت بهداشت عربستان توصیه کرد کشورهایی که زائران آنها عازم به سرزمین وحی هستند، توجه داشته باشند که وی از بیماری‌هایی که با حداقل سلامت جسمانی منافات دارد و زائر نمی‌تواند با آنها مناسک انجام دهد، عاری باشد.

وزارت بهداشت عربستان به مواردی مانند نارسایی پیشرفته کلیه که نیاز به همودیالیز یا دیالیز صفاقی دارد، نارسایی قلبی پیشرفته که علائم آن در حالت استراحت یا با حداقل فشار فیزیکی ظاهر می‌شود، بیماری‌های مزمن ریوی که نیاز به استفاده متناوب یا مداوم از اکسیژن دارند، سیروز پیشرفته کبدی همراه با علائم نارسایی کبد مانند: آسیت، خونریزی واریس، یا تشنج یا از دست دادن هوشیاری و بیماری‌های عصبی شدید که شناخت را مختل می‌کنند یا با ناتوانی‌های حرکتی شدید همراه هستند و پیری همراه با زوال عقل اشاره کرده است.

بر اساس اعلام وزارت بهداشت عربستان؛ زائران مبتلا به بیماری‌های مزمن، علاوه بر مقدار کافی از داروهایی که مصرف می‌کنند، مدارک مربوط به وضعیت سلامتی خود را به همراه داشته باشند و در وسایل همراه خود قرار دهند، علاوه بر این که در برابر بیماری‌های مورد هدف واکسیناسیون‌های اولیه مانند دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، فلج اطفال، سرخک و آبله ایمن شوند.

کد خبر 6095221