به نقل از «فردا»

مذاکرات وین/ فرصت دفاع برای ایران؛ کدام برجام

تاریخ انتشار: ۱۸ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۸۸۸۱۵۷

دور هفتم مذاکرات وین امروز پنجشنبه بعد از وقفه‌ای که کمتر از یک هفته طول کشید؛ دوباره از سر گرفته شد. پیش از توقف گفتگوها که از دوشنبه تا جمعه هفته گذشته ادامه داشت؛ ایران که خواستار حصول راه حلی جدی در راستای اجرای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ است؛ پیش نویس دو سند را به ۱+۴ ارائه داد که یکی مربوط به رفع تحریم‌ها و دیگری مربوط به اقدامات هسته‌ای است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مکث تروئیکای اروپایی طرف برجام هم که با وعده احیای رابطه فراآتلانتیکی در دوره پساترامپ، ریشه ایجاد بن بست فعلی یعنی «خروج یک جانبه واشنگتن از توافق» و «محروم ماندن ایران از منافع وعده داده شده» را فراموش کرده است؛ از لحظه تحویل این دو سند آغاز شد.

سناریو نویسی در وقفه یک هفته‌ای

با اینکه ایران از همان ابتدا مشخص کرد که این پیش نویس ها محل مذاکره و رایزنی‌های بیشتر است؛ طرف غربی که حتی پیش از آغاز مذاکرات تصمیم خود را گرفته و برای کسب منافع حداکثری، به دنبال مقصر نمایی ایران بود؛ در اقدامی هماهنگ به وارونه نمایی حقیقت روی آورد که روند تدریجی آن به این شرح است:

*در مرحله نخست و قبل از پایان کمیسیون مشترک برجام در جمعه گذشته، واسطه‌های رسانه‌ای آنها مدعی شدند که مذاکره شکست خورده چرا که اسناد ارائه شده از سوی ایران زیاده خواهانه است.

تروئیکای اروپایی یک هفته فرصت داشت تا به پیشنهاد ایران فکر کند؛ حال آنکه ترجیح داد در این وقفه، سناریوی جدیدی طراحی کند *بلافاصله، امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه که در آن هنگام مشغول انجام تور خاورمیانه‌ای خود بود و در امارات به سر می‌برد، با ادعای به نتیجه نرسیدن گفتگوهای وین مدعی شد که این مذاکرات بدون در نظر گرفتن منافع کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی امکان ندارد به موفقیت برسد.

*در همان روز جمعه و پس از پایان نشست کمیسیون مشترک، «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که طرفین برای مشورت گرفتن، به پایتخت‌های خود باز می‌گردند و ادامه گفتگوها از هفته آتی از سرگرفته می‌شود.

*از آنجا که ایجاد وقفه به درخواست اروپایی‌ها انجام شده بود؛ عدم تعیین تاریخ دقیق برای بازگشت به مذاکرات وین، سوال برانگیز شد.

* تا چند روز، فضاسازی رسانه‌های طرف مقابل، بر مبنای تقاضاهای به ادعای غربی‌ها زیاده خواهانه ایران و تعجب اروپایی‌ها بود و سکوت کش دار آنها هم به التهاب وضعیت موجود می‌افزود.

* بعد، ناگهان در سطح رسانه‌ها، زمزمه‌هایی مطرح شد مبنی بر اینکه ایران از توافق‌های حاصل شده در ۶ دور گذشته مذاکرات وین فاصله گرفته است.

*اما طرفین غربی در پایتخت‌هایشان همچنان ساکت بودند تا اینکه، بالاخره در بعد از ظهر روز دوشنبه ۱۵ آذر، وزارت خارجه آلمان، به عنوان یکی از سه کشور اروپایی طرف برجام، موضع رسمی خود را اعلام کرد و مدعی شد: از ایران انتظار داریم با پیشنهادات واقع بینانه به مذاکرات بازگردد. ما هنوز هم خواستار ادامه مسیر دیپلماتیک هستیم؛ اما زمان برای آن در حال اتمام است.

*فردای آن روز، یعنی ۱۶ آذر، نوبت فرانسه بود که همان موضع را با جمله بندی جدیدی اعلام کند: داده‌ها درباره این مذاکرات خیلی دلگرم‌کننده نیستند. احساس ما این است که ایرانی‌ها در پی کش دادن قضایا هستند. پیشنهادهای ایران در مذاکرات وین نه مبنای معقولی دارند نه تأمین‌کننده منافع تمام شرکت‌کنندگان در مذاکرات هستند. زمان به سرعت در حال سپری شدن است.

* در اینجا، شاهد مکث انگلیس به عنوان سومین طرف اروپایی میز مذاکرات و واگذاری تریبون به آمریکا به عنوان مهمان تحمیلی این دور از گفتگوها بودیم که ظاهراً هنوز باور ندارد که با ابتکار عمل ترامپ و لجاجت بایدن، گروه ۱+۵ به تاریخ پیوسته و شرط احیای آن از نظر ایران، برچیدن همه تحریم‌ها است. با فراموش کردن این اصل، اول از همه «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا در دیدار مجازی روز سه شنبه خود با «ولادیمیر پوتین» همتای روس، مدعی شد که «طرف ایرانی برای پیمودن مسیری که به ادامه سازنده مذاکرات وین و در نهایت حصول راه حل ختم شود»؛ آمادگی ندارد. بعد از طرح این ادعا، نوبت «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید بود که مسیر وارونه نمایی حقیقت را دنبال کند. او هم به نوبه خود پشت تریبون رفت و مدعی شد: هرچه ایران در میز مذاکره عدم جدیت بیشتری از خود نشان دهد، به همان اندازه اتحاد بیشتری هم میان ۱+۵ حاصل می‌شود. بنابراین، توپ در زمین ایران است تا نشان دهد که آیا می‌خواهد جدی باشد یا خیر.

* بعد از این ادعاها بود که «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به آن مکث طولانی درباره تائید تاریخ ازسرگیری دور هفتم مذاکرات وین خاتمه داد و در روز چهارشنبه طی توئیتی اعلام کرد: فردا به وین بازمی گردیم.

* تازه آن موقع بود که نوبت اظهارنظر انگلیس رسید که عملاً پیشکار کاخ سفید است و همه تصمیم‌هایش را از روی دست شریک آمریکایی، روخوانی می‌کند. به این ترتیب، «لیز تراس» وزیر خارجه انگلیس به صحنه آمد و مدعی شد: این آخرین شانس ایران برای امضای برجام است. به نفع آنها است که این کار را انجام دهند. چرا که مصمم هستیم تا در همکاری با متحدانمان از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای خودداری کنیم.

فرصت دفاع برای ایران؛ کدام برجام

آمریکا و شرکای اروپایی دنبال نسخه ۲۰۲۱ برجام هستند تا به ازای واگذاری حداقل امتیازها به تهران، منافع حداکثری خود را تأمین کنند اما منظور کدام برجام است؟ اصلاً حالا که به طرف غربی مهلت ارائه و تنظیم سناریوی تخیلی خود از مذاکرات وین را دادیم، خوب است حرف طرف ایرانی را هم بشنویم و بعد تصمیم بگیریم که این وسط چه کسی قصد دارد زیر میز بزند؟

*نخست آنکه برخلاف آنچه آنها می‌گویند؛ ایران در مذاکرات جدی است چرا که تنها طرف گفتگو بود که با پیشنهادهای مشخص پای میز مذاکره آمد و اگرچه در اسرع وقت به دنبال حصول توافقی جامع است؛ وقتی با مکث ظاهری طرف غربی مواجه شد؛ از دادن فرصت به طرف غربی برای بررسی بیشتر پیشنهادهای خود ابایی نداشت.

*در مقابل، ایران انتظار دارد که طرف غربی نیز با واکنش فنی و عملی خود و با پرهیز از کلی گویی و گسترش جو اتهام و مقصر نمایی جدیت شأن در مذاکره را نشان دهند و با پیشنهادهای سازنده به میز مذاکره بازگردند.

*ایران تا این لحظه، هیچ پیشنهاد سازنده و رو به جلویی را از طرف مقابل دریافت نکرده و این در تعارض با اعلام حضور جدی آنها در مذاکرات است.

*برخلاف آنچه غربی‌ها می‌گویند، متن پیشنهادی ایران مبتنی و بر اساس پیش‌نویس ۶ دور قبل بوده و همان متن مبنا قرار گرفته و اصلاحات و پیشنهادهای مورد نظر ایران بر روی متن مشخص ارائه شده است. این پیشنهادها از آن جهت که کاملاً منطبق بر برجام ارائه شده‌اند طبیعتاً حداکثری نبوده و نیستند اما متأسفانه رویکرد طرف مقابل نسبت به تعهداتش حداقلی است.

*بدیهی است که نقطه نظرات ایران در ابعادی با نگاه و رویکرد طرف غربی تفاوت داشته باشد اما مسئله آن است که آنها با چشم بستن به روی حقیقت، به دنبال بزرگ نمایی مسائل و زیاده خواه جلوه دادن ایران هستند. از سوی دیگر، آنچه در ۶ دور قبل تهیه شده پیش نویس است و در نتیجه قابل مذاکره است.

*مبنای مذاکرات وین برجام ۲۰۱۵ است. اما طرف غربی با طرح ادعاهایی مثل دخیل شدن کشورهای منطقه در روند گفتگو یا بسط دادن موضوع به برنامه موشکی ایران، به دنبال نسخه ۲۰۲۱ برجام هستند تا به ازای واگذاری حداقل امتیازها به تهران، منافع حداکثری خود را تأمین کنند.

* با این حساب، برجام غیر قابل تغییر است و موضوع بازمذاکره مطرح نیست. پس، این طرف آمریکایی است که باید رفتار خود را متناسب با توافقی که پیشتر از سوی جامعه بین الملل تائید شده؛ سازگار کند.

*ایران تعهدات خود را انجام داده و کاهش برگشت پذیر آنها هم در پاسخ به بدعهدی طرف مقابل بوده است. آمریکا هم زمانی قادر به گفتگو با ایران در قالب گروه احیا شده ۱+۵ است که پیش از هر چیز تعهدات خود را انجام دهد که لازمه آن برچیده شدن همه تحریم‌ها مطابق با توافق ۲۰۱۵ است.

با همه این اوصاف، ایران امروز در حالی پشت میز مذاکرات وین نشست که می‌داند دست طرف غربی زیر میز است یا آنطور که حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران در گفتگو با جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت «تردید داریم که آیا طرف غربی اصولاً آماده رفع تحریم‌ها است یا اینکه صرفاً به دنبال رفع یک طرفه نگرانی‌های خود است». در درستی اظهارات وی، همین بس که آمریکا همزمان با ژست ادعایی برای نشان دادن حسن نیت، به دنبال تشدید روند اعمال تحریم علیه ایران است و از هم اکنون؛ آنطور که وال استریت ژورنال می‌گوید ترکیب هیئت اعزامی برای ترغیب دیگر کشورها به قطع رابطه تجاری با ایران را مشخص کرده است.

منبع: فردا

کلیدواژه: مذاکرات وین مذاکرات وین طرف مقابل طرف غربی تحریم ها پیش نویس مدعی شد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۸۸۸۱۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فضاسازی تبلیغی پارلمان اروپا علیه عملیات «وعده صادق»

نمایندگان پارلمان اروپا روز پنجشنبه با صدور قطعنامه‌ای جانبدارانه، پاسخ ایران به تجاوزگری رژیم صهیونیستی علیه کنسولگری کشورمان در سوریه را محکوم کردند و خواستار خویشتن‌داری طرف‌ها و جلوگیری از تشدید تنش‌ها شدند.

در این قطعنامه که یک نسخه آن در تارنمای پارلمان اروپا منتشر شد، قانون‌گذاران اروپایی خواستار تشدید سیاست شکست خورده تحریم ایران شدند. آنها در تداوم حمایت تمام‌قد غرب از رژیم تروریستی صهیونیستی به ابراز تاسف از تجاوز این رژیم علیه کنسولگری ایران بسنده و اشاره کرده‌اند که اصل مصونیت اماکن دیپلماتیک باید طبق قوانین بین المللی رعایت شود.

گفتنی است که ایران با بهره گیری از حق ذاتی دفاع از خود مبتنی بر ماده ۵۱ منشور ملل متحد و در پاسخ به تجاوزات نظامی مکرر رژیم اسرائیل، به ویژه حمله نظامی علیه مکان دیپلماتیک ایران که در روز ۱۳ فروردین ماه (اول آوریل ۲۰۲۴) در نقض آشکار حقوق بین الملل و بند ۲ منشور ملل متحد صورت گرفت و متعاقب آن ناتوانی شورای امنیت برای اتخاد تدابیر لازم برای محکومیت و مسئولیت پذیر کردن متجاوز، مجموعه‌ای از حملات نظامی علیه اهداف نظامی در سرزمین‌های اشغالی را انجام داد.

جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که به اهداف و اصول حقوق بین الملل و منشور ملل متحد متعهد است، اما در بکار گیری حق ذاتی دفاع از خود بر اساس حقوق بین الملل در هنگام ضرورت تردید نخواهد کرد.

نمایندگان پارلمان اروپا در بخش دیگری از قطعنامه جانبدارانه‌ای که امروز صادر شد، ضمن تکرار ادعا‌های بی‌اساس و سیاه‌نمایی درباره نقش ایران در منطقه، از تصمیم اخیر شورای وزیران امور خارجه اتحادیه برای تشدید سیاست شکست‌خورده تحریم ایران استقبال کرده و خواستار افزودن فوری نام اشخاص و نهاد‌های نظامی ایرانی در فهرست تحریم‌ها شدند.

آنها همچنین درخواست غیرقانونی افزودن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فهرست سازمان‌های به اصطلاح تروریستی را تکرار کرده و از جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواستار اقدام در این زمینه شدند.

بر اساس گزارش‌ها بورل قرار است فهرست تحریم‌های جدید علیه ایران را در پی عملیات وعده صادق ارائه کند؛ وی با این حال تصریح کرده است که شناسایی سپاه پاسداران به‌عنوان نهاد به اصطلاح تروریستی، بدون حکم دادگاه امکان پذیر نیست.

او هفته پیش در نشست با خبرنگاران در این باره گفت: ما به حکمی نیاز داریم که نشان دهد سپاه ایران در یک پرونده تروریستی دخیل بوده است. در شرایط کنونی چنین پرونده‌ای موجود نیست و من به همکارانم گفتم که پاسخ همانی که است چند ماه پیش اعلام شد.

قانون‌گذاران اروپایی در فراز دیگری از این قطعنامه به توافق سال ۹۴ اشاره کرده و بدون توجه به خروج یکجانبه ایالات متحده آمریکا از این توافق و بدعهدی کشور‌های اروپایی عضو برجام، خواستار پایبندی کامل ایران به تعهدات خود شدند.

گفتنی است که ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم‌های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.

اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشار‌های ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشور‌های اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشور‌های اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت.

دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد، اما تاکنون دربرابر هرگونه اقدام معتبر برای جبران رفتار نادرست گذشته کوتاهی کرده است.

این درحالیست که ایران با وجود بدعهدی طرف مقابل، حداکثر شجاعت و بصیرت خود را با موافقت برای مشارکت در مذاکرات وین با هدف حفظ توافق برجام نشان داد، اما تجربه ماه‌ها مذاکرات در وین ثابت کرد کاخ سفید به دلیل مشکلات داخلی و فشار رژیم صهیونیستی قدرت تصمیم‌گیری برای بازگشت به توافق هسته‌ای را ندارد.

جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که اگر طرف آمریکایی واقع‌بینانه عمل کند، امکان دستیابی به توافق نهایی وجود دارد. توافق مد نظر ایران سندی است که علاوه بر تضمین طرف‌های مقابل به پایبندی، تحریم‌ها را به صورت موثر و قابل‌راستی آزمایی رفع کند.

منبع: ایرنا

باشگاه خبرنگاران جوان بین‌الملل اروپا و آمریکا