به نقل از «ایمنا»

بنیانگذار و پدر مدارس نوین ایران

تاریخ انتشار: ۲۱ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۹۱۲۳۷۹

میرزاحسن تبریزی مشهور به رشدیه از پایه‌گذار آموزش‌وپرورش نو در ایران است که نخستین مدرسهٔ ابتدایی عمومی را در محلهٔ ششگلان تبریز باز کرد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، رشدیه در سال ۱۲۲۹ در محلهٔ چرنداب تبریز به دنیا آمد. پدرش حاج میرزا مهدی تبریزی از روحانیان خوش‌نام تبریز بود. پس از رسیدن به سن رشد، حسن را به مکتب‌خانه فرستادند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شیخ، مکتب‌دار بی‌سواد و خشن بود و بر شاگردان خود سخت می‌گرفت و آن‌ها را آزار می‌داد. رشدیه که می‌دید هم شاگردان درس را یاد نمی‌گیرند و هم شیخ نمی‌تواند به آن‌ها بیاموزد، هر روز صبح زودتر به مکتب‌خانه می‌آمد و درس را به شاگردان یاد می‌داد.

او پس از آموختن صرف و نحو و فقه و احکام و عربی و ادبیات، پیش نماز یکی از مسجدهای تبریز شد. آن گاه تصمیم گرفت برای ادامهٔ آموزش به نجف برود، اما با خواندن مقاله‌ای در روزنامهٔ «ثریا» که شمار ایرانیان با سواد را از هر هزار نفر، ده نفر ذکر کرده بود، از سفر به نجف چشم پوشید و به بیروت رفت و در سال ۱۲۵۹ در دارالمعلمین آنجا به فراگرفتن شیوه‌های نو آموزش پرداخت.

رشدیه در سال ۱۲۶۱ با هدف بنیاد نهادن مدرسه به شیوهٔ نو، بیروت را ترک گفت. از مدارس جدید استانبول پایتخت امپراتوری عثمانی بازدید کرد و در همان جا الفبای صوتی را برای جایگزین کردن با روش کهنهٔ آموزش در مدارس نو ابداع کرد. سپس به ایروان رفت و در سال ۱۲۶۲ نخستین مدرسه به سبک نو را برای کودکان مسلمان قفقاز بنیاد نهاد و با الفبای صوتی خود آغاز به تدریس کرد.

کتاب «وطن دیلی» (زبان وطن) را به ترکی به چاپ رساند و توانست با روش جدید خود، درمدت کوتاهی به نوآموزان، خواندن و نوشتن بیاموزد. ناصرالدین شاه در راه بازگشت از سفر سوم خود به اروپا، در ایروان توقف کرد و پس از بازدید از مدرسهٔ رشدیه، از او خواست برای ایجاد مدرسه‌هایی به شیوهٔ نو با او به ایران برود، اما کارشکنی‌ها و دسیسه‌های درباریان، نه تنها شاه را از تصمیم خود پشیمان کرد، بلکه سبب شد تا مدرسهٔ رشدیهٔ ایروان بسته شود. پس از ورود شاه به تهران، با تلاش و میانجی‌گری برخی خیراندیشان و دانش دوستان، رشدیه اجازه یافت به ایران بازگردد و در تبریز مدرسه‌ای باز کند.

در سال ۱۲۶۶ تا ۱۲۶۷ نخستین مدرسهٔ ابتدایی عمومی را در محلهٔ ششگلان تبریز باز کرد، اما این مدرسه و پنج مدرسهٔ دیگر که او در تبریز و مشهد بنیاد نهاد، با کارشکنی‌ها و دسیسه‌های تاریک اندیشان و کهنه پرستان سرانجام بسته شدند. رشدیه با فروش مزرعهٔ خود، با اجازهٔ علمای نجف مسجد شیخ الاسلام تبریز را به مدرسه تبدیل کرد، در کلاس‌ها میز و نیمکت و تخته سیاه گذاشت و در میان کلاس‌ها وقتی را برای تفریح شاگردان در نظر گرفت. این مدرسه نیز با هجوم تاریک اندیشان بسته شد.

رشدیه از ایران خارج شد و به قفقاز و مصر رفت. پس از آنکه میرزاعلی‌خان‌امین‌الدوله، که سیاستمداری روشن بین و خوشنام بود، به والی‌گری آذربایجان انتخاب شد، رشدیه را به تبریز فراخواند و با ایمان به پایمردی و میهن‌پرستی او، دبستان بزرگی در محلهٔ ششگلان تبریز بنا نهاد. رشدیه در این مدرسه به ۶۰ دانش‌آموز کلاه و لباس یکسان پوشاند و به آموزش آن‌ها پرداخت.

وقتی میرزاعلی‌خان‌امین‌الدوله به مقام صدارت عظمای ایران رسید، میرزا حسن رشدیه را نیز به تهران فراخواند. رشدیه دوباره در مدرسه به کار پرداخت. اما با بر کناری امین‌الدوله و روی کار آمدن امین‌السلطان، باز هم مدرسه‌اش بسته شد. او برای در امان ماندن از دشمنی مخالفان به قم رفت و تا آخر عمر در آنجا ماند. میرزا حسن رشدیه روزنامه‌هایی به نام «مکتب» و «طهران» هم منتشرمی کرد.

میرزا حسن رشدیه در سال ۱۳۲۲ در قم درگذشت.

از او ۲۷ جلد کتاب به جا مانده است که از میان آن‌ها می‌توان به «نهایه التعلیم»، «هدایت التعلیم فی اصول تدریس بدایه التعلیم»، «تحفه الصبیان» و «صد درس» اشاره کرد.

کد خبر 541357

منبع: ایمنا

کلیدواژه: میرزا حسن رشدیه آموزش و پرورش وزارت آموزش و پرورش شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۹۱۲۳۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اشتغال به تحصیل ٣٤ هزار دانش آموز اتباع خارجی در مدارس استان کرمان

مدیر کل آموزش و پرورش استان کرمان از اشتغال به تحصیل ٣٤ هزار دانش آموز اتباع خارجی در مدارس استان کرمان خبر داد و گفت: تراکم حضور این دانش آموزان در شهرستان‌های کرمان، رفسنجان، بردسیر و سیرجان بیشتر است.

به گزارش گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، رضا رضایی مدیر کل آموزش و پرورش استان کرمان در نشست خبری از اشتغال به تحصیل ٣٤ هزار دانش آموز اتباع خارجی در مدارس استان کرمان خبر داد و گفت: تراکم حضور این دانش آموزان در شهرستان‌های کرمان، رفسنجان، بردسیر و سیرجان بیشتر است.

وی افزود: تبعه‌ای که کد یکتا دارد و بطور قانونی زندگی می‌کند؛ آموزش و پرورش ملزم به ثبت نام در مدارس است.

او تعداد فرهنگیان استان را ٤٣ هزار نفر اعلام کرد که در ٦ هزار و ٢٠ مدرسه مشغول به تدریس هستند و تعداد کلاس مدارس استان را ٢٩ هزار و ٢٧٤ مورد ذکر کرد.

وی با بیان اینکه مخالف تعطیلی مدارس به هر علت هستم گفت: در دو سال اخیر هیچ مدرسه‌ای تعطیلی نشده است؛ در تلاش برای بهبود خوابگاه‌های مدارس عشایری و روستایی هستیم.

رضایی افزود: در دو سال اخیر عملیات ساخت بیش از ٥٠٠ مدرسه را تمام کردیم؛ در استان کرمان ٢٥٠ مدرسه با وجود یک تا ٥ دانش آموز در راستای تحقق عدالت آموزشی مشغول فعالیت هستند.

او شعار هفته معلم امسال را "همه ما مدیون توایم معلم " اعلام گفت: عطا احمدی یک معلم بازنشسته است که ٢٦٠ مدرسه را در کرمان ساخته است.

وی خبر داد: ١٢ معلم نمونه در استان کرمان انتخاب شده اند و فروغ نادری به عنوان معلم نمونه کشوری انتخاب شده است.

مدیر کل آموزش و پرورش استان کرمان در پاسخ به سوالی گفت: تدریس معلمان زن در مدارس متوسطه پسرانه نوبت دوم ممنوع است و با متخلفین برخورد می‌شود.

او افزود: دانشگاه فرهنگیان نقطه ثقل آموزش و پرورش است.

وی خبر بازسازی اردوماه‌های جوادیه و باهنر با بیش از ٦٠ میلیارد تومان با همکاری شرکت‌های مس و گل گهر را نیز اعلام کرد و گفت:خوابگاه ٤٠٠ نفره در اردوگاه باهنر ساخته خواهد شد.

رضایی کسب رتبه اول کشور در شاخص‌های اختصاصی و رتبه دوم در کل شاخص‌ها، انتخاب به عنوان موفق‌ترین مدیر کل، کسب شش رتبه تک رقمی در کنکور سال قبل، کسب رتبه‌های دو رقمی و سه رقمی در کنکور، کسب ١٣ مدال در جشنواره خوارزمی، رتبه اول اعزام راهیان نور، رتبه اول سلامت، افتخار آفرینی در کسب رتبه مسابقات ورزشی، فرهنگی و هنری، راه اندازی ٩٠ پایگاه مطالعاتی، جذب ١٥٠٠ دانش آموز بازمانده از تحصیل، تطبیق مدارک ٢٥٠٠ مهدکودک در استان، راه اندازی ٣٥ مرکز سنجش دانش آموزان پایه اول، تجهیز مدارس استان به سیستم پایش تصویری با ٧ میلیارد تومان را از جمله افتخارات و اقدامت آموزش و پرورش برشمرد.

وی اظهار داشت: ٢٥٤ حوزه امتحان نهایی در استان به منظور برگزاری امتحانات نهایی انتخاب شده اند که به راکت الکترونیک و دوربین مجهز شده اند.

او همچنین از تداوم طرح تجاری سازی مدارس استان خبر داد.

وی گفت: مرکز آمار ایران تعداد دانش آموزان ترک تحصیل کرده در استان را ٧ هزار و ٥٠٠ نفر اعلام کرده که ما این عدد را به این صورت قبول نداریم.

رضایی در پایان اظهار داشت: ساخت اردوگاه شهید سلیمانی از محل اعتبارات وزارت نفت در شهر کرمان در حال پیگیری است.