معماری بنای مسجد گوهرشاد از چه شیوهای پیروی میکند؟
تاریخ انتشار: ۲۱ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۹۱۳۵۸۸
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، رجبعلی لبافخانیکی در خصوص معماری مسجد گوهرشاد اظهار کرد: از ویژگیهای معماری مسجد گوهرشاد به لحاظ زیباییشناسی تلفیق آجر و کاشی است که امروز نیز شاهد این عنصر تزئینی در منارهها، اسپر و بدنه ایوانهای این بنا هستیم.
بیشتر بخوانید
طراحی کدام شاهکارهای معماری اروپا از دنیای اسلام سرقت شدند؟ + تصاویروی اضافه کرد: این پدیده به صورت تلفیق کاشی و سنگ در بنای مسجد گوهرشاد اجرا شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
کاشی معرق بیشترین نوع کاشی به کار رفته در مسجد گوهرشاد است
این پژوهشگر خراسانی خاطرنشان کرد: بیشترین نوع کاشی به کار رفته در مسجد گوهرشاد کاشی معرق است، اما در برخی از کتیبهها و قابها که بیشتر مربوط به دوره قاجار است، بیشتر از کاشی هفترنگ استفاده شده است. همچنین نقشها و نقش کاشیهای به کار رفته در تزئینات مسجد بسیار متنوع است. برای مثال لچکیهای ایوانها، غرفهها، طاقنماها و حاشیهها با نقوش اسلیمی و ختایی، درون غرفهها و دیوارهای جانبی ایوان با گرههای هندسی، کتیبههای بنایی و ترکیب کاشی با آجر زینت یافته است.
مطالعه سیر تحول کتیبهنگاری در مسجد گوهرشادلبافخانیکی بیان کرد: از آنجا که از تمام دورهها کتیبههایی در این مسجد بر جای مانده، میتوان سیر تحول کتیبهنگاری به خصوص خط ثلث را در مسجد گوهرشاد مطالعه کرد. مسجد گوهرشاد یک نوبت در عصر شاه عباس به دلیل فرسودگی و خرابی ناشی از حمله ازبکها تعمیر و بار دیگر جهت رفع خرابیها بر اثر زلزله سال ۱۰۸۴ هجری قمری مرمت شد. بر اثر آن زلزله نیمی از مسجد گوهرشاد خراب و گنبد نیز منهدم شده بود که به دستور شاه سلیمان توسط یک بنای اصفهانی به نام شجاع مرمت و بازسازی شد.
وی با اشاره به مرمتهای دوره قاجار تصریح کرد: به استناد چند کتیبه در دوره قاجار نیز مرمتهایی در مسجد صورت گرفته که ظاهرا بازسازی منارههای مسجد در سال ۱۲۷۲ هجری قمری از جمله مهمترین این مرمتها بوده است. در سال ۱۳۳۰ هجری قمری قزاقهای روس حرم مطهر به توپ بستند که طی آن به مسجد گوهرشاد نیز آسیب وارد شد.
این باستانشناس خراسانی اضافه کرد: در دوران معاصر نیز بین سالهای ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۳ شمسی یک دوره تعمیرات اساسی در مسجد انجام شد که مهمترین آن بازسازیهای بخشی از ایوان مقصوره و گنبد بوده است. همچنین در همین دوره گنبد با ابتکار یک معمار به نام عباس آفریده به طور کامل با بتن تجدید بنا شد و در سال ۱۳۵۱ کار تعمیرات گنبد و مسجد گوهرشاد به پایان رسید. نمای کنونی که در حال حاضر از گنبد مسجد مشاهد میشود بر فراز حاص همان تجدید بناست.
لبافخانیکی ابراز کرد: شیوه معماری مسجد گوهرشاد آذری است. در این سبک فاصله دوپوش گنبد از یکدیگر زیاد است. به عنوان مثال گنبدها در آرامگاه تیمور در سمرقند یا آرامگاه گوهرشاد در هرات و بسیاری از بناهای دیگر که به سبک آذری ساخته شده است. این گنبدها بسیار بلند است، اما در مسجد گوهرشاد اتفاق ناخواستهای رخ داده که معمار مجبور شده سنتشکنی کند و گنبد مسجد را نسبت به ابعاد عظیم مسجد و ایوان مقصوره کوتاه بگیرد.
وی تصریح کرد: این سنتشکنی به این دلیل بوده که اگر قرار بود گنبد را متناسب با ابعاد مسجد خیلی بلند اجرا کنند، از گنبد حرم مطهر بالاتر میرفت؛ آن زمان ارتفاع گنبد حرم مطهر فقط ۱۷ متر بود. با تمام تلاشی که قوامالدین شیرازی انجام داد، باز هم نتوانست گنبدی کوتاهتر از ۳۹ متر برای مسجد گوهرشاد بسازد.
لباف خانیکی یادآور شد: بنابراین مسجد گوهرشاد که در واقع به دلیل تبرک در کنار حرم مطهر ساخته شد بود، ارتفاعی پیدا کرد که گنبد حرم امام رضا (ع) را تحت تاثیر قرار میداد و به همین دلیل معماری گنبد حرم مطهر را از سبک رازی به سبک آذری تغییر دادند.
این پژوهشگر و باستانشناس خراسانی ادامه داد: بر همین اساس معماران سعی کردند در این سبک بر فراز ساقه گنبدی حرم یک ساقه بلند به ارتفاع ۱۲ متر ایجاد کنند که با گنبد مسجد گوهرشاد برابری کند؛ اگر چه هنوز هم گنبد حرم امام رضا (ع) حدود ۲ متر کوتاهتر از گنبد مسجد گوهرشاد است، اما وقتی از دور نگاه میکنیم هر ۲ گنبد را به موازات یکدیگر میبینیم.
منبع: ایسنا
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: معماری و شهرسازی معماری اسلامی مسجدگوهرشاد مسجد گوهرشاد لباف خانیکی گنبد مسجد حرم مطهر گنبد حرم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۹۱۳۵۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سرمایهگذاری در بنای تاریخی خانه آصف اردبیل به مزایده گذاشته شد
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، حسن محمدی ادیب گفت: با توجه به برنامهریزی برای احیا و ساماندهی بناهای تاریخی استان با مشارکت بخش خصوصی و واگذاری از طریق صندوق توسعه و احیای بناهای تاریخی، فراخوان مزایده یکی دیگر از بناهای تاریخی اردبیل توسط این صندوق منتشر شد.
مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان اردبیل افزود: واگذاری خانه تاریخی آصف اردبیل از طریق فراخوان مزایده سرمایهگذاری در مرمت، احیا، نگهداری و واگذاری حق بهرهبرداری از بناهای تاریخی منتشر شده از سوی صندوق توسعه و احیا انجام میشود و متقاضیان تا ۱۷ اردیبهشت ماه فرصت شرکت در این فراخوان را دارند.
او با اشاره به برنامهریزی برای واگذاری سایر بناهای تاریخی استان، تاکید کرد: با توجه به اینکه واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی راه حلی مناسب برای مرمت و احیای این بناها است، در سال ۱۴۰۲ بهرهبرداری از ۴ بنای تاریخی استان به بخش خصوصی واگذار شد و امسال نیز سایر بناها به مرور در لیست واگذاری قرار میگیرند.
محمدی ادیب ادامه داد: علاقمندان و متقاضیان سرمایهگذاری در این بنای تاریخی میتوانند برای شرکت در مزایده به سامانه تدارکات الکترونیک دولت (ستاد) مراجعه کنند.