بحران گاز-2|تبعات منفی مصرف افسارگسیخته گاز خانگی/جزئیات استفاده از گازوئیل و مازوت در نیروگاه‌ها
تاریخ انتشار: ۲۱ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۹۱۴۱۹۴
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، هر چند ایران به عنوان دومین دارنده منابع گازی دنیا ظرفیت بسیار بالایی برای تولید گاز و حتی نقش‌آفرینی در بازار گازی منطقه را داراست اما در سال‌های گذشته با توجه به روند افسارگسیخته مصرف در داخل کشور، حتی تکمیل تمامی فازهای پارس جنوبی نیز نتوانسته است پاسخگوی تقاضا باشد به طوری که هم‌اکنون تراز گازی کشور منفی شده است، یعنی مجموع تقاضا از عرضه گاز پیشی‌گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در گزارش اول از پرونده «بحران گاز» با عنوان «صفر تا صد برآورد تراز گاز کشور در زمستان 1400/ جولان مصرف گاز در بخش خانگی ادامه دارد» اشاره شد که مصرف افسارگسیخته گاز در بخش خانگی موجب شده است که دومین دارنده منابع گازی دنیا با کمبود گاز مواجه شود.
البته مصرف بالای گاز در بخش خانگی بدین معنا نیست که صرفا مردم به هدررفت گاز در خانه‌های خود اهتمام دارند بلکه مجموعه‌ای از ناکارآمدی‌ها از جانب دولت و مردم در 10 سال گذشته موجب شده است که هم‌اکنون دولت سیزدهم در تامین گاز موردنیاز کشور دچار مشکل شود. در پرونده «بحران گاز» به بررسی جزئی نقش هر یک از عوامل و راهکارهای حل آنها خواهیم پرداخت.
* قطعی گاز صنایع عمده در سایه مصرف افسارگسیخته گاز خانگی
جدول 1، برآورد روزانه تولید و تقاضای گاز در سه ماه پیش‌روی سال 1400 را نشان می‌دهد. طبق این جدول در ماه‌های دی، بهمن اسفند تراز گازی کشور به ترتیب منفی 185، منفی 150 و منفی 118 میلیون متر مکعب در روز خواهد بود.
با توجه به در اولویت بودن تامین گاز طبیعی برای مصارف خانگی، در صورت عدم همراهی مردم در مصرف بهینه گاز و اجرایی نشدن سیاست‌های بهینه‌سازی مصرف در بخش خانگی توسط، قطعا تامین گاز صنایع عمده و نیروگاه‌ها با مشکل مواجه خواهد شد.
وقوع کسری گاز در زمستان پیش‌رو و ناتوانی دولت در تامین گاز موردنیاز صنایع عمده و نیروگاه‌ها، آنها را به صورت ناخواسته با دو حالت مواجه می‌کند:
1- استفاده از سوخت مایع در صورت امکان برای تامین سوخت موردنیاز خود
2- توقف در فعالیت صنایع به دلیل عدم امکان استفاده از سوخت جایگزین.
جدول 1- برآورد روزانه تولید و تقاضای گاز در زمستان 1400 (واحد: میلیون متر مکعب)
در ادامه به برنامه وزارت نفت دولت سیزدهم برای تامین گاز موردنیاز هر یک از صنایع پتروشیمی، نیروگاه‌ها، صنایع سیمان و فولاد پرداخته می‌شود.
*30 درصد از ظرفیت پتروشیمی‌های خوراک گازی از مدار خارج می‌شود
پتروشیمی‌ها نخستین صنایعی هستند که آسیب قابل ملاحظه‌ای از مصرف افسارگسیخته گاز در بخش خانگی می‌بینند. این اتفاق درحالی رقم خواهد خورد که در سال‌های تحریمی گذشته، این صنعت نقش قابل ملاحظه‌ای در ارزآوری به کشور و تامین نیازهای اساسی مردم را داشته است.
جدول 2 برنامه دولت برای تامین خوراک پتروشیمی‌های خوراک گازی در زمستان 1400 را نشان می‌دهد. طبق این جدول به طور میانگین در زمستان 1400 حدود 30 درصد از ظرفیت پتروشیمی‌های خوراک گازی کشور از مدار خارج می‌شود.
جدول 2- خوراک روزانه پتروشیمی‌ها در زمستان 1400 (واحد: میلیون متر مکعب)
* تامین 50 درصد از سوخت نیروگاه‌های گازی با گازوئیل و مازوت
تشدید مصرف گاز در بخش خانگی، همچنین تامین برق موردنیاز کشور را نیز تحت‌الشعاع قرار داده است به‌گونه‌ای کاملا محتمل است در زمستان پیش‌رو افزایش مصرف گاز منجر به قطع برق بخش خانگی شود.
جدول 3 برنامه وزارت نفت برای پاسخگویی به تقاضای سوخت نیروگاه‌ها نشان می‌دهد. طبق این جدول، در زمستان پیش‌رو حدود 50 درصد از سوخت نیروگاه‌های گازی از طریق سوخت مایع (گازوئیل و مازوت) تامین می‌شوند.
استفاده از سوخت مایع در نیروگاه‌ها به معنای چشم‌پوشی دولت از درآمدهای ارزی حاصل از صادرات این سوخت‌های گران و افزایش آلودگی‌های زیست‌محیطی در کشور است. قطعا ماحصل این کمبود درآمد ارزی دولت، در کسری بودجه و کمبود ارز و درنتیجه ایجاد تورم در کشور تاثیرگذار خواهد بود.
جدول 3- سوخت روزانه نیروگاه‌ها در زمستان 1400 ( واحد: میلیون متر مکعب، میلیون لیتر)
*افزایش قیمت فولاد و سیمان تحت تاثیر کمبود گاز در کشور
صنعت دیگری که تحت تاثیر افزایش بی‌رویه مصرف گاز خانگی قرار می‌گیرد، صنعت سیمان است. دقیقا مشابه اتفاق نیروگاه‌ها در این صنعت نیز رقم می‌خورد و طبق برنامه (جدول 4) قرار است 75 درصد از سوخت موردنیاز این صنعت از طریق سوخت مایع تامین شود و تنها 25 درصد گاز طبیعی به این صنایع تخصیص داده شود.
کاهش درآمدهای ارزی دولت و افزایش آلودگی‌های زیست‌محیطی از جمله تبعات منفی استفاده از سوخت مایع به جای گاز طبیعی در این صنعت است. البته در بخش‌هایی از صنعت سیمان امکان استفاده از سوخت دوم وجود ندارد که این موضوع می‌تواند منجر به کمبود سیمان و افزایش قیمت آن در داخل کشور شود.
جدول 4- سوخت روزانه صنایع سیمان در زمستان 1400 (واحد: میلیون متر مکعب، میلیون لیتر)
جدول 5 برنامه تامین سوخت صنایع فولاد در زمستان 1400 را نشان می‌دهد. طبق این جدول تحت تاثیر کمبود گاز و عدم امکان استفاده از سوخت مایع در این صنعت، 35 درصد از ظرفیت تولید فولاد در فصل زمستان کاهش می‌یابد که این موضوع می‌تواند باعث جهش ناگهانی قیمت فولاد در بازار شود.
جدول 5- سوخت روزانه صنایع فولاد در زمستان 1400 (واحد: میلیون متر مکعب)
همچنین طبق جدول 1، نیاز پالایشگاه‌های نفتی به گاز طبیعی نیز روزانه 20 میلیون متر مکعب برآورده شده است که از این میزان حدود 15 میلیون متر مکعب با گاز طبیعی و 4 میلیون لیتر نیز با سوخت مایع تامین می‌شود.
* هدررفت روزانه 120 میلیون لیتر سوخت مایع در زمستان 1400
در مجموع برآورد وزارت نفت از میزان مصرف گازوئیل و مازوت در فصل زمستان در جدول 6 آورده شده است. طبق این جدول به طور میانگین در 3 ماه پیش‌رو، دولت مجبور خواهد بود که روزانه 60 میلیون لیتر گازوئیل باارزش و 60 میلیون لیتر مازوت باارزش را با قیمت پایین در صنایع عمده و نیروگاه‌ها بسوزاند (به معنای واقعی هدر دهد) تا از این طریق کمبود سوخت ناشی از مصرف افسارگسیخته در بخش خانگی جبران شود.
جدول 6- میزان مصرف روزانه سوخت مایع در زمستان 1400 (واحد: میلیون لیتر)
با توجه به توقف در پروژه‌های توسعه میادین گازی در دولت دوازدهم، فعلا تا 4 سال آینده امکان افزایش تولید گاز در کشور وجود نخواهد داشت و در صورت تداوم روند جهشی مصرف در بخش خانگی، قطعا حجم آسیب به صنایع و اقتصاد کشور در سال‌های آینده بیشتر خواهد شد.
در حال حاضر تنها راهکار پیش‌روی دولت برای تامین گاز کشور و مثبت کردن تراز گازی، اعمال سیاست‌های بهینه‌سازی مصرف گاز در بخش خانگی است. طبیعی است که همراهی و آگاهی مردم در پیشبرد این سیاست‌ها و خروج کشور از بحران گاز ضروری است.
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: گاز بحران سوخت زمستان بحران گاز بخش خانگی کمبود گاز تراز گاز مصرف بهینه بهینه سازی استفاده از سوخت مایع گاز در بخش خانگی گازوئیل و مازوت میلیون متر مکعب زمستان 1400 سوخت مایع طبق این جدول میلیون لیتر پتروشیمی ها نشان می دهد نیروگاه ها برای تامین صنایع عمده بحران گاز گاز طبیعی تامین گاز مصرف گاز تراز گاز پیش رو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۹۱۴۱۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بیشترین نرخ بیکاری متعلق به این استان کردنشین است
به گزارش خبرآنلاین، مرکز آمار در آخرین گزارش خود اقدام به انتشار نرخ بیکاری زمستان ۱۴۰۲ کرده است. شواهد آماری حاکی از آن است که در زمستان ۱۴۰۲ از مجموع ۲۶ میلیون و ۴۶۲ هزار و ۵۴۰ فرد ۱۵ ساله و بیشتری که تمایل به کار داشته و با این هدف به جست‌وجوی شغل پرداخته‌اند، ۲ میلیون و ۲۶۸ هزار و ۹۵۴ نفر بیکار مانده‌اند.
روزنامه اعتماد در گزارشی نوشت: بر این اساس نرخ بیکاری در زمستان سال گذشته به ۸.۶درصد رسیده است. این رقم در مقایسه با زمستان ۱۴۰۱ کاهش ۱.۱ واحد درصدی را تجربه کرده است. اما نکته مهم‌تر، روند رو به کاهش بیکاری «جوانان» است. البته تعریف «جوانان» در گزارش مرکز آمار، جمعیت ۱۵ تا ۲۴ سال جویای کار است.
مرکز آمار نسبت میان این دسته از جمعیت به کل جمعیت فعال را «جمعیت جوان» محسوب می‌کند. همان‌طور که در نمودار پیوست این گزارش دیده می‌شود نرخ بیکاری جوانان از سال ۹۵ تا سال گذشته روندی رو به کاهش داشته است، به طوری که از ۲۸.۱درصد در زمستان ۱۳۹۵ به ۲۲.۵درصد در زمستان ۱۴۰۲ رسیده است. البته برخی تحلیلگران بازار کار، افت نرخ بیکاری جوانان را به دلیل بیشتر شدن جمعیت غیرفعال در بازار کار عنوان می‌کنند، ضمن اینکه در نمودار پیوست نیز مشخص است که نرخ بیکاری جوانان در زمستان سال گذشته دوباره رو به افزایش گذاشته، اما باید توجه داشت که بازار کار در ایران عمدتا یک «بازار فصلی» محسوب می‌شود و برای مقایسه بهتر، عموما آمارهای بیکاری با آمار فصل مشابه مقایسه می‌شود. فصلی بودن بازار کار به این معناست که شاخص‌های آن تحت‌تاثیر تغییرات فصلی قرار می‌گیرد، زیرا رونق و افول بسیاری از مشاغل وابسته به فصل‌های سال است. به طور مثال در فصل تابستان که رونق برداشت محصولات کشاورزی و باغداری است، معمولا نرخ بیکاری در بخش کشاورزی کاهش پیدا می‌کند. از آن سو در فصل زمستان که عمده فعالیت‌های بخش خدمات با رکود مواجه شود، نرخ بیکاری نیز در این بخش بالاتر می‌رود، بنابراین ابتدا باید پذیرفت که اشتغال در ایران یک موضوع «فصلی» است و بعد از آن به بررسی تحولات آن پرداخت. اما فارغ از اینکه در زمستان سال گذشته، نرخ بیکاری جوانان ۱۴ تا ۲۴ ساله رو به افزایش گذاشته، اما بررسی روند سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که نرخ بیکاری جوانان در این مدت از ۲۸.۱درصد به ۲۲.۵درصد رسیده و طی یک بازه ۷ ساله، ۵.۶ واحد درصد افت کرده است. بنابراین می‌توان گفت بیکاری این قشر در سال‌های اخیر کاهش یافته است.
روندها رو به کاهش است
افت نرخ بیکاری در جوانان ۱۵ تا ۲۴ سال را از طرفی می‌توان به علت نیاز بازار کار به نیروی جوان و حرکت مشاغل به سمت فضای نو و تناسب بیشتر آنها با مهارت‌های به‌روزتر دانست. از طرف دیگر اما این موضوع را نیز باید درنظر گرفت که کاهش نرخ بیکاری لزوما به معنای اشتغال بیشتر نیست، زیرا نرخ بیکاری به معنای تعداد جمعیت بیکار در جمعیت فعال در بازار کار است و منظور از جمعیت فعال در بازار کار افرادی است که شاغل یا در جست‌وجوی شغل هستند، بنابراین می‌توان گفت فردی که از شمار بیکاران خارج شده یا شاغل شده یا به طور کلی از بازار کار خارج شده است.
خروج از بازار کار در سن جوانی نیز دلایل متفاوتی می‌تواند داشته باشد؛ تمایل به مهاجرت، دستمزدهای پایین و شرایط کاری نامناسب و علاقه به ادامه تحصیل را می‌توان از دلایل این امر ذکر کرد.
تک‌رقمی شدن نرخ بیکاری در ۲۱ استان
نرخ بیکاری یکی از شاخص‌های مهم بازار کار است که نشان می‌دهد از مجموع افراد ۱۵ ساله و بیشتری که تمایل به کار کردن داشته و در این راستا اقدام به جست‌وجوی شغلی کرده‌اند، چه تعداد موفق به یافتن کار نشده و ناکام مانده‌اند. در زمستان ۱۴۰۲، نرخ بیکاری در ۱۵ استان کشور بیشتر از میانگین کل کشور بوده است.
استان «کرمانشاه» با ثبت نرخ بیکاری ۱۷.۴درصدی، بیشترین سطح این رقم را در بازه زمانی بررسی شده داشته است. این رقم نشان می‌دهد که در استان کرمانشاه از هر ۱۰ فرد جویای کار تقریبا دو نفر موفق به پیدا کردن یک کار شده‌اند. در این فهرست پس از کرمانشاه، استان‌های «کردستان»، «اردبیل»، «لرستان»، «خوزستان»، «سیستان و بلوچستان»، «گلستان»، «خراسان شمالی»، «هرمزگان» و «کرمان» با نرخ بیکاری بیشتر از ۱۰درصد قرار گرفته‌اند. در باقی استان‌های کشور این رقم کمتر از ۱۰درصد گزارش شده است. «خراسان جنوبی» با کسب نرخ بیکاری ۵درصدی و «قزوین» با قرارگیری بر پله ۴.۷درصدی کمترین نرخ بیکاری را در آخرین فصل از سال گذشته تجربه کرده‌اند.
نرخ بیکاری ۲۰ استان پایین آمد
مقایسه تغییرات نرخ بیکاری ۳۱ استان کشور در زمستان سال گذشته با زمستان سال ۱۴۰۱ حاکی از همسو شدن روند تغییرات نرخ بیکاری در ۲۰ استان کشور با تغییر نرخ بیکاری کل کشور است. به بیان دقیق‌تر در زمستان سال گذشته نرخ بیکاری ۲۰ استان کشور در مقایسه با زمستان ۱۴۰۱ کمتر شده است. همچنین این نرخ در استان اصفهان بدون تغییر مانده است. استان خراسان شمالی با ثبت افزایش
۳ واحد درصدی بیشترین افزایش و استان کردستان با سقوط ۶.۲ واحد درصدی بیشترین کاهش را نسبت به دیگر استانها به ثبت رسانده‌اند.
نرخ بیکاری ۱۴۰۲ در نقطه ۸.۱درصد ایستاد
البته برای تجزیه و تحلیل بهتر از وضعیت بازار کار در سال ۱۴۰۲ باید منتظر گزارش‌های مفصل مرکز آمار بود، اما به نظر می‌رسد که در سال گذشته، بازار کار نسبت به سال‌های پیشین خود روند مناسب‌تری را طی کرده است. وبسایت اکوایران از شاخص‌های عمده بازار کار در این سال برآورد کرده که نرخ مشارکت به ۴۱.۳درصد رسیده است. به بیان دیگر ۴۱.۳درصد از جمعیت بالای ۱۵ سال کشور در تلاش برای یافتن شغل هستند که یا به نتیجه رسیده و شاغل شده‌اند یا اینکه هنوز شغل مدنظر خود را پیدا نکرده و بیکارند. ازسوی دیگر ۵۸.۷درصد از جمعیت بالای ۱۵ سال کشور از یافتن شغل ناامید شده‌اند و در جمعیت غیرفعال قرار گرفته‌اند. جمعیت فعال از افرادی تشکیل شده که به دنبال کار هستند، حال ممکن است در این جمعیت برخی شاغل و برخی بیکار باشند. درنتیجه می‌توان گفت جمعیت فعال از دو دسته جمعیت شاغل و بیکار تشکیل شده است. نسبت جمعیت بیکار به جمعیت فعال، نرخ بیکاری را ساخته و نسبت جمعیت شاغل به جمعیت فعال نرخ اشتغال در کشور را می‌سازد.
۴۷۲۳۶
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900567
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور