نوشتن از جنگ برای کودکانی که آن دوران را درک نکردهاند سخت است
تاریخ انتشار: ۲۲ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۹۲۰۳۴۹
سخت است برای کودکان و نوجوانانی که از فضای جنگ دور بودهاند و هیچ تصور و ذهنیتی از این فضا ندارند، درباره جنگ بگوییم، بنابراین باید هنرمندانه این موضوعات را برای بچهها توضیح دهیم تا آنها را علاقهمند کنیم.
کتاب «همسفر قاصدکها» درباره شخصیت حاج احمد متوسلیان، مؤسس و فرمانده سپاه محمد رسولالله (ص) است که در تاریخ دفاع مقدس با رشادتها و نبوغ خود نقش پررنگی در موفقیتهای عملیاتهای جنگ مثل آزادسازی پاوه، مریوان و حتی خرمشهر داشت که شاید بچههای امروزی شناخت چندان زیادی با این چهره ماندگار نداشته باشند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این اثر ارزشمند در پنج قسمت سروده شده است. از دوران قبل از انقلاب، فعالیتهای این شخصیت شروع شده و به فعالیتهای وی در زمان جنگ و در جبهههای مریوان و پاوه و عملیات بیتالمقدس و فتحالمبین که باعث آزادسازی خرمشهر شده میپردازد و بعد از آن که با حمله اسرائیل به لبنان و سوریه مواجه شدیم به نگاه والای حاج احمد متوسلیان در این زمینه پرداخته است.
حاج احمد متوسلیان وقتیکه دید مردم این مناطق چقدر با مشکل روبرو هستند با اجازه امام(ره) بهعنوان اولین مدافع حرم عازم این مناطق شد و متأسفانه در سوریه با دسیسهای که دشمن پیشبینی کرده بود همراه با چند تن از رزمندههای دیگر اسیر شدند و هنوز اطلاعی از وضعیت زنده بودن یا شهید شدن این شخصیت در دسترس نیست و ما بهترین آرزوها را برای این شخصیت ماندنی کشورمان داریم.
با الهام نجمی، نویسنده کتاب «همسفر قاصدکها»، گفتوگویی انجام دادهایم که در ادامه میخوانید.
توضیح مختصری در رابطه با کتاب «همسفر قاصدکها» بفرمایید.
کتاب از پنج فصل تشکیل شده که مربوط به زندگینامه نامه حاج احمد متوسلیان میشود و برای کودکان گروه سنی ب و ج سروده شده است. حاج احمد متوسلیان از دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، مبارزه با طاغوت را در اقدامات و فعالیتهای خود دارد. در آزادسازی شهر پاوه و مریوان و عملیاتهای فتحالمبین و بیتالمقدس نقش مؤثری داشته است و این فعالیتها تا زمان حمله اسرائیل به سوریه و لبنان ادامه داشته تا اینکه به اسارت دشمن درمیآید و از آن موقع تاکنون چشمانتظاری ما ادامه دارد. همه این موارد در کتاب «همسفر قاصدکها» در قالب شعر سروده شده است.
چه عامل سبب شد درباره حاجاحمد متوسلیان بنویسید؟
ازجمله عواملی که در سرودن اشعار این کتاب نقش داشت، شخصیت حاج احمد متوسلیان بود. وقتی زندگینامه ایشان را مطالعه میکنیم، بزرگواری و رشادتهای این فرمانده دلاور، همتی که داشت، عزم راسخی که برای دفاع از میهن و برای کمک به مردم مظلوم لبنان و سوریه داشت، انگیزه لازم را در یک نویسنده برای نگاشتن از ایشان ایجاد میکند. وقتی مادری سالخورده در لبنان با چشمهایی گریان از ایشان خواست به آنها کمک کند و دستانش را به سمت آسمان بالا برد، برای حاجاحمد دعا کرد و از ایشان خواست که آنها را نجات دهند و قولی که حاج احمد داد که شما را نجات خواهیم داد. تمام این موارد باعث شد وقتی زندگینامه ایشان را که مطالعه میکردم به نوشتن در مورد ایشان علاقهمند شدم. امیدوارم توانسته باشم حق مطلب را ادا کرده باشم.
اسم کتاب هست «همسفر قاصدکها»، لطفا درباره انتخاب این عنوان بفرمایید.
در قسمتی از کتاب «همسفر قاصدکها» که مربوط به مبارزه با طاغوت و اوایل پیروزی انقلاب اسلامی است، این شعر آمده است که، (میخواست باران باشد و ابر تا مهربانی را ببارد/ با قاصدکها همسفر شد تا اشک در دنیا بکارد) بر همین اساس عنوان «همسفر قاصدکها» را انتخاب کردم و به نظرم سفر ایشان به لبنان و شهرهای پاوه و مریوان و سفرهایی که بهدور از شهر و دیار خود داشتند، بیمناسبت با انتخاب این عنوان برای کتاب نبود.
نیاز مخاطبان کودک و نوجوان در حوزه کتاب دفاع مقدس و مدافعان حرم بیشتر به چه نوع کتابهایی و در چه قالبهایی است؟
بهنظرم سخت است برای کودکان و نوجوانانی که از فضای جنگ تحمیلی دور بودند و هیچ تصور و ذهنیتی از جنگ و جبهه ندارند، درباره موشک، خمپاره، صدای تیر و ترکش بگوییم. خوشبختانه کودکان امروز در امنیت و آرامش بزرگ شدهاند و باید اینقدر هنرمندانه این موضوعات را برای بچهها توضیح دهیم تا آنها را علاقهمند کنیم، البته کودکان و نوجوانان به ادبیات پایداری علاقهمند هستند، چون این ادبیات در ژانر ادبیات حماسی قرار میگیرد، ولی باید در قالب سرود و داستان با بهکار بردن کلمات کودکانه و کلماتی که برای کودکان ملموس و قابل تحلیل باشد، ارتباط منطقی بین آنها و ادبیات حماسی برقرار کنیم. حتی میتوانیم با بیان زندگینامه و داستانهایی درباره کودکانی که در دوران دفاع مقدس نقش داشتند، مثل شهید فهمیده و بهنام محمدی و همین اخیراً از نوجوانان حماسهساز مانند علی لندی بود، کودکان و نوجوانان را با ادبیات حماسی آشنا کنیم.
با توجه به فراگیر شدن فضای مجازی در بین افراد جامعه ادبیات دفاع مقدس و مقاومت چگونه میتواند تأثیر خود را نمایان کند؟
همانطور که رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند، فضای مجازی هم برای ما مثل عرصه جنگ است، ولی از نوع جنگ نرم و ما باید مصونیت فرزندانمان را در این فضا حفظ کنیم. این کار با شعار انجام نمیشود و باید در عمل نشان دهیم. هرچه بیشتر در این زمینهها کار شود، کودکان و نوجوانان کنجکاوتر میشوند و با ارائه آثار فاخر ترغیب میشوند که راجع به این موضوعات بیشتر بدانند. باید برای کودکان تولید محتوا کنیم، آن هم محتوایی که توجه کودک ما را در برابر هزاران رنگ و لعابی که فضای مجازی دارد، به خود جلب کند. باید سعی کنیم، نگذاریم نویسندگان در کشورهای دیگر، جنگ ما را تعریف کنند، خودمان جنگ را برای کودکان و نسل بعدی با تألیف داستان، سرودن شعر، ساخت کلیپ و غیره تعریف کنیم.
با توجه به این آیتمها و مشخصاتی که گفتید در زمینه کتاب کودک و نوجوان میتوانید چند نمونه مناسب را نام ببرید؟
انتشارات 27 بعثت کتابهای خوبی در این زمینه منتشر کرده است. برای نمونه میتوانم به کتاب «ابوابراهیم» که مربوط به شهید همت است، اشاره کنم. کتابهای بسیار دیگری هم وجود دارد که در زمینه دفاع مقدس نگاشته شده و کتابهایی که درباره شهید قاسم سلیمانی نوشته شده ازجمله این کتابها است.
ایبنا/
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: کودکان و نوجوانان همسفر قاصدک ها احمد متوسلیان برای کودکان علاقه مند دفاع مقدس فعالیت ها کتاب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۹۲۰۳۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چگونه نوجوانان امروز را به خواندن کتابهای ایرانی علاقهمند کنیم؟/ ادبیات نوجوان در سایه غلبه ترجمه
به گزارش قدس آنلاین، این موضوعات شامل کلیات،دین، علوم اجتماعی،علوم طبیعی، علوم عملی، زبان و ادبیات میشود. در بین موضوعاتی که گفته شد، سه موضوع کودک و نوجوان، ادبیات و کمک درسی بیشترین سهم را به خود اختصاص دادهاند. ادبیات و کودک و نوجوان همیشه بیشترین تولیدات را در آمار نشر به خودشان اختصاص میدهند و گاهی ادبیات در رتبه اول و گاهی هم کودک و نوجوان این رتبه را کسب میکند. طبق آمار منتشر شده بخش زیادی از کتابهای کودک و نوجوان مربوط به ترجمه است و آثار ایرانی کم تر مورد توجه قرار میگیرد . در گزارش امروز به این موضوع پرداختیم که چگونه میتوان از بسترهای صدرنشینی کتابهای کودک و نوجوان برای توجه به نویسندگان ایرانی استفاده کرد.
غلبه آثار ترجمه تهدید نیست
هادی خورشاهیان؛ نویسنده ادبیات کودک و نوجوان خورشاهیان، معتقد است در دورهای که زندگی میکنیم نباید از کتاب انتظار آموزش داشته باشیم. او افزود: در کشور ما جمعیت قابل توجهی کودک و نوجوان هستند. این قشر از جمعیت سرمایههای آینده ما هستند. اگر عناوین کتابهای کودک و نوجوان در صدر چاپ سایر عناوین است به دلیل قشر نوجوان است که باید از این بستر استفاده شود. به گفته این نویسنده خانوادهها و مراکز فرهنگی باید به خواندن کودکان و نوجوانان جهت دهند و به آنان کمک کنند که کتابخوانی را منظم انجام دهند و کتاب مناسب سن خود را انتخاب کنند.
خورشاهیان معتقد است: بعضی از موضوعات مانند روانشناسی که متاسفانه در قالب روانشناسی زرد عرضه میشوند برای قشر کودک و نوجوان مناسب نیست. بهتر است که موضوعات روانشناسی در قالب و شعر داستان برای کودکان و نوجوانان ارایه شود.
هادی خورشاهیاننویسنده «پراگ در تبعید» در پاسخ به این پرسش چرا در میان آثار نویسندگان ایرانی با فقر ژانر مواجهیم، اظهار کرد: شاید در موضوعات جامعه شناسی و علوم اجتماعی با فقر ژانر مواجه باشیم آن هم به این دلیل که نیازی نیست برای کودکان و نوجوانان مدام از آسیبهای مختلف به صورت مستقیم صحبت کنیم اما من به عنوان کسی که 21 سال در واحد صدور مجوز کتاب کودک و نوجوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول به کار بودم و هنوز هم هستم معتقدم ما در ادبیات نوجوان و حتی کودک با مقوله فقر ژانر مواجه نیستیم.
خورشاهیان در خصوص غلبه آثار ترجمه در میان کتاب های کودک و نوجوان نسبت به آثار ایرانی و تاثیر این مساله، بیان کرد: غلبه ترجمه زمانی میتواند برای صنعت نشر تهدیدکننده باشد که همه ابزارهایی که استفاده میکنیم بومی و طبق فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد و کودکان ما به کتابهای ترجمه و خارجی بیاورند اما زمانی که تلویزیون تماشا میکنیم و بین سریالهای ایرانیِ تکراری، سریالهای خارجی نیز دیده میشود یا وقتی 90 درصد از اخبار ما مربوط به کشورهایی مانند آمریکا است. پس کودک با این فرهنگ بیگانه نیست و میتواند خودی و غیرخودی را تمیز دهد.
این نویسند افزود: اگر کودکان فیلمها و کتابهای خارجی را میخوانند به دلیل اشتراک در موضوعات مختلفی است که جغرافیا نمیشناسد. در این خصوص نهادها و ارگانها نمیتوانند دخالت کنند و تصمیم گیرنده باشند و با بخشنامههای مختلف جلوی شروع کاری را بگیرند اما میتوانند در سخنرانیها به پاسداشت زبان فارسی و کتابخوانی اشاره کنند، کتابهای خوب معرفی کنند،مسابقه برگزار کنند. حتی کانون پرورش فکری میتواند کتابخانههای عمومی محلهها و فرهنگسرای مختلف را تقویت کند.
کتابخوانها را تشویق کنیم
حسین فتاحی دیگر نویسنده کودک و نوجوان ترغیب کودکان و نوجوانان به خواندن آثار خارجی را تصویرگری و طراحی جلد درخشان آن آثار دانست. او گفت: بچهها هیچ پدرکشتگی با نویسندهها ندارند آنها فقط به سمت کتابهایی میروند که توجهشان راجلب کند. ما در زمینه مطالعه، رقیبهای بسیار جدی داریم و کودکان بیشتر جذب کتابهای ترجمه میشوند؛ زیرا نسبت به کتابهای تالیفی از زیبایی بیشتری برخوردارند. کتابهای ترجمه برای ناشران سهل الوصولتر هستند زیرا کار تصویرگری داخلی برای ناشر کار بسیار هزینهبری است. اگر برخی ناشران در کنار کارهای ترجمه، تالیف هم انجام میدهند به دلیل حفظ آبرو و وجهه فرهنگی آنها است. آنها خودشان را موظف میدانند که در زمینه تالیفات فارسی، هم خدمت و ادای دین کنند. با توجه با اینکه چاپ کتابهای تصویری بسیار گران است، اگر احساس نیاز به داشتن این کتابها میکنیم باید مشوق و تسهیلاتی را برای ناشران درنظر بگیریم. کتابی که خانواده تا چند سال پیش با قیمت 30 هزارتومان برای فرزند خود میخرید، امروز باید آن را با قیمت 300 هزارتومان بخرد و طبیعی است که از پس مخارج آن برنیاید.
حسین فتاحیفتاحی یادآور شد: اگر بخواهیم مطالب علمی، ریاضی، تاریخی و... برای کودک و نوجوان تولیدکنیم، باید در قالب داستان طراحی شود. بچهها باید از دل یک داستان به اطلاعات مفید دست یابند و قهرمان خود را انتخاب کنند. لازمه انجام این کار داشتن برنامه، تیم همراه و رشد فرهنگی است. اکثرا کتابهایی که به صورت تیمی طراحی شده، کتابهای ترجمه است و دلیلش هم این است که مترجمان مابین خود مدیریت درست را پذیرفتهاند. یک داستان خوب کودک باید حدودا ۴۰۰ تا ۵۰۰کلمه باشد زیرا مغز کودکان مانند بزرگسالان قادر به پردازش اطلاعات طولانی و پیچیده نیست. شخصیتهای داستانهای کودکانه همچنین باید با سایر شخصیتهای قابل تشخیص برای کودکان مانند دوستان، خانواده، معلمان، همکلاسیها و دیگران رابطه داشته باشند. درواقع ارتباطات باید نقش پررنگی در قصههای کودکانه داشته باشد.
وی در خصوص اینکه برنامه مدونی برای مطالعه از طرف سازمانها و نهادهای فرهنگی نداریم، افزود: زمانی که ناشران کار میکنند، نهادها باید کاغذ و سیستم فروششان را تامین کنند. اگر ما به دنبال رشد معقول و منطقی برای پیشرفت مطالعه هستیم باید برنامه ریزی دقیق انجام دهیم. ما نیاز داریم میزان مطالعه، چاپ کتاب و کمبودها در کتابها از نظر مضمون، موضوع و گروه سنی را بررسی کنیم و به سمع مسئولین برسانیم. همچنین تشویقهایی را برای کتابخوانان درنظر بگیریم. اگر این روند را پیش بگیریم تا 10 سال آینده میتوانیم به نقطهای که ضرورت جامعه هست، برسیم.
تولید کتابهای رنگی را جدی بگیریم
سپیده خلیلی، نویسنده و مترجم در خصوص غلبه آثار ترجمه در ادبیات کودک و نوجوان گفت: مسلما این برتری، خوب نیست اما هر ناشری ترجیح میدهد کتابی را در ایران چاپ کند که قبلا امتحانش را پس داده باشد. بسیاری از موارد ترجمه با فرهنگ ما یکسان نیست و تولید کتابهای چهار رنگ توسط نویسندگان در حال از بین رفتن است. ای کاش وزارت ارشاد بودجهای را به تولید کتابهای چهار رنگ تالیفی اختصاص دهد تا نویسندگان بتوانند در موضوعات مختلف نوشتههای خود را منتشر کنند و کودکان ایرانی با فرهنگ ایرانی بزرگ شوند.
سپیده خلیلیاین نویسنده و مترجم کتاب در خصوص مشکلات کتابهای ترجمه در ایران گفت: در بسیاری از موارد یا مترجم متوجه متن اصلی داستان نمیشود یا به دلیل محدودیتهایی که وجود دارد، مجبور است بعضی از قسمتهای داستان را حذف کند. در حال حاضر مسابقه بین ناشرانی که چاپ اول کتابهایشان در خارج از کشور معروف شده، برقرار است. ناشران به دلیل اینکه نفر اولی شوند که مجوز چاپ میگیرند، هر فصل از کتابشان را به دست مترجمهای مختلف میسپارند. این حرکت ناشران و انتخاب واژههای نامناسب توسط مترجمان، بسیار به مقوله ترجمه در ایران آسیب میرساند؛ زیرا هر واژه در ترجمه، وزن و معنی خاص خود را دارد و گاها مترجمان معنی نادرست از یک واژه را انتخاب میکنند.
او همچنین یادآور شد: در حال حاضر در شرایطی هستیم که مردم کتاب نمیخرند و مسلما اگر آنها نخواهند و نتوانند کتاب بخرند، جانشین دیگری برای کتاب پیدا میشود. مکانهای عمومی مانند نهاد کتابخانهها و حتی کانون پرورش فکری میتوانند به کتابهای تالیفی برای کتاب خوان شدن کودکان و نوجوانان بیشتر بها دهند.
محدثه رضایی