به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

غلط‌های املایی نشانه‌هایی از فرهنگ ما را در خود پنهان کرده اند!

تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۹۵۵۰۷۴

در شبکه‌های اجتماعی معمولاً آدم‌هایی پیدا می‌شوند که می‌چرخند و از دیگران غلط املایی می‌گیرند تا ثابت کنند که وضع سواد خراب است و بچه‌ها در مدرسه هیچ چیز یاد نمی‌گیرند. بااین‌حال، شاید غلط‌های املایی، نشانه‌های عمیق‌تری از فرهنگ ما را در دل خودشان پنهان کرده باشند.

اینطور که پیداست، یک چیز من همه را یاد شاعر نابینای قرن هفدهم می‌‏اندازد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نام‌خانوادگی‌‏ام -که «میتون» باشد- فرانسوی است، اما خارج از این کشور همه بدون استثنا، آن را «میلتون» می‏‌نویسند، مثل فامیلی نویسنده شهیر انگلیسی، جان‌میلتون، خالق حماسه بهشت گمشده.

تعجبی ندارد که آدم‏‌ها گاهی اسم‏‌های ناآشنا را غلط بنویسند، اما فامیلی من را از هر ۱۰۰ نفر، ۹۹ نفر با «میلتون» اشتباه می‌‏گیرند. سروکله این نام روی همه چیز من پیدا می‌شود، از کارت باشگاه دانشگاه گرفته تا ایمیل‏‌هایی که همکارانم می‏‌زنند.

شاید در نظر اول بی‏‌معنی جلوه کند، ولی همین غلط‏‌های املایی نکته مهمی را در مورد نحوه شکل‏‌گیری و تثبیت سنن فرهنگی روشن می‏‌سازند. موضوع «استمرار» یکی از عمده مسائلی است که محققان حوزه فرهنگ به مطالعه آن می‏‌پردازند: چرا آدم‌‏ها کاری را طی مدت درازی، به شکل تقریباً واحدی، انجام می‏‌دهند؟ مثلاً چطور دستور‏ پخت غذا‌های سنتی مثل تامال -که خمیر ذرت را در پوست ذرت می‌‏پزند- نسل‌به‌نسل حفظ شده است؟

فرض بیشتر نظریه‏‌پردازان تکامل فرهنگی این است که «انتقال دقیق» یا آنچه به «پایبندی فرهنگی» معروف است باعث استمرار سنت‌های فرهنگی می‌شود.

آن‌ها می‏‌گویند، از آنجا که اعتقاد بر این است انسان‌ها استعداد فوق‏‌العاده‌‏ای دارند در اینکه اطلاعات را از طریق تقلید به دست بیاورند، پس معلوم می‌شود که الگوهایمان را بدون خطا تقلید می‏‌کنیم. این پژوهشگران تأکید می‏‌کنند، همانطور که دی‏اِن‏اِی انسان‌ها اطلاعات ژنتیکی را با میزان بسیار پایین جهش‌‏های تصادفی تداوم می‌‏بخشد، اطلاعات فرهنگی نیز به ارث می‌رسند.

این طرز تلقی از دگرگونی‏‌های فرهنگی سبب شده معتقدان به تکامل فرهنگی مبنای اندیشه خود را بر زیر‏رشته ژنتیک جمعیتی استوار سازند و از الگو‌هایی استفاده کنند که می‏‌گوید استمرار فرهنگی تنها از طریق وراثت ممکن می‌شود. اما حقیقت این است که اطلاعات فرهنگی و اطلاعات ژنتیکی با یک میزان از «پایبندی» به نسل‏‌های بعد منتقل نمی‌شوند.

تکرار برخی غلط‏‌های املایی تنها یک نمونه است که نشان می‌دهد فرآیند دست‏یابی انسان به اَشکال تثبیت‏‌شده فرهنگی پیچیده‌‏تر از اینهاست.

من، به اقتضای اینکه انسان‏‌شناس شناختی هستم و در حوزه نوظهور و میان‏‌رشته‌‏ای علم پیچیدگی کار می‏‌کنم، به موضوع چگونگی استمرار اشکال فرهنگی علاقه‌مندم، اشکالی که نه به‌خاطر تکثیر با میزان پایبندی بالا، مثل اطلاعات ژنتیکی، بلکه برعکس، معمولاً به دلیل تقلید نادرست تداوم می‏‌یابند.

من و همکارانم دریافته‌ایم آنچه سبب می‌شود انسان‌ها طی زمان، اَشکال تکرارشونده و مشابه (مثل دستور پخت غذا یا یک سکوانس موسیقایی خاص) پدید آورند عوامل شناختی، محیطی، اجتماعی و دیگر مؤلفه‌های مرتبط با انتقال اطلاعات است که «تغییرات» خاصی را به‏وجود می‏آورد.

به بیان دیگر، فرض اولیه‌‏ام این است که راه تکامل فرهنگی از تکامل زیست‏‌شناختی جداست. اشکال فرهنگی تثبیت ‏شده ضرورتاً نتیجه همتا‏سازی دقیق نیستند، بلکه چه‏‌بسا بی‏‌وقفه از تغییرات نامحسوس پدید می‏‌آیند.

با این توضیح، آیا سرزدن برخی اشتباهات خاص از ما چیزی را درباره پیچیدگی فرهنگ‏‌های انسانی برملا می‏‌سازد؟ بیشتر غلط‏‌های املایی تغییراتی نظام‏‌مند و غیرتصادفی در کلمه‌ها هستند. افراد، به دلایل فراوان، کلمه‌ها را تغییر می‏‌دهند، بسته به اینکه مثلاً از املای غلط یا درست کلمه مطلع باشند یا خیر و اینکه پیش از این چقدر کلمات مشابه را دیده باشند.

در مورد نام خانوادگی خودم «میتون»، احتمالاً انگلیسی‌‏زبان‏‌ها گونه نزدیک‏تر «میلتون» را خیلی بیشتر دیده‌‏اند. پس اگر از املای درست فامیلی‏‌ام مطلع نباشند، خود‏به‏‌خود کلمه‏‌ای را که بلدند انتخاب می‌‏کنند.

انگلیسی‏‌زبان‏‌ها، از مدرسه یا جا‌های دیگر، «میلتون» را که فامیلی یکی از شعرای معروف است می‏‌شناسند. به همین خاطر، فکر می‏‌کنند املای کلمه درست است. به بیان دیگر، انباشت تجارب شخصی، تحصیلات و دیگر اشکال شناخت فرهنگی نقشی اساسی در انتقال اطلاعات ایفا می‏‌کنند.

غلط‌‏های املایی به محیط زبانی‌ای که این غلط‌ها در آن رخ می‌دهند نیز ارتباط دارند. اگر اسمی از مجموعه اصواتی تشکیل شده باشد که در زبانی معمول نباشد، اهالی آن زبان، معمولاً صورتی از آن اسم می‏‌سازند که به الگو‌های صدایی زبانشان نزدیک‏تر باشد. به همین دلیل است که تلفظ درست «میتون» در فرانسه با تلفظ انگلیسی «میلتون» هم کاملاً متفاوت است.

این نمونه‌ها در زندگی روزمره فراوانند که افراد به‌شکلی نظام‏‌مند، بخش‌‏های مختلف اطلاعات را به صورت‏‌هایی غیرتصادفی تغییر می‌‏دهند. من در پژوهشم، برای مطالعه این تغییرات نظام‏‌مند، از روشی استفاده می‌‏کنم که ملهم از بازی «تلفن» میان کودکان است. در این بازی، یکی از کودکان جمله‌‏ای را آهسته در گوش بغل‏‌دستی‏‌اش می‏‌گوید و او هم هر چه شنیده را به بعدی منتقل می‏‌کند و همین‌‏طور تا آخر. بعد، نفر آخر صف هرچه را که شنیده است می‏‌گوید و با جمله اصلی مقایسه می‌‏کند. جملات اول و آخر، در نهایت، همیشه متفاوت از کار درمی‌‎‏آیند که موجب خنده همه بچه‌ها می‌شود. چند وقت پیش به نیو‏مکزیکو نقل مکان کردم و حالا جهش جدیدی در نام خانوادگی‏‌ام پیدا شده است: «مینتون.» هنوز درگیر هضم این یکی هستم.

 

منبع: ترجمان

انتهای پیام/

 

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: غلط املایی املا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۹۵۵۰۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آغاز جشنواره «شب های موسیقی تاک» در ملایر 

ایسنا/همدان مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان برگزاری نخستین جشنواره موسیقی «شب‌های تاک» در ملایر را در راستای حمایت از هنر اصیل موسیقی برشمرد و گفت: ملایر سابقه غنی فرهنگی و هنری به خصوص در عرصه موسیقی و ساخت ساز دارد.

مسعود ویژه روز پنجشنبه ۶ اردیبهشت ماه در آئین افتتاح جشنواره موسیقی «شب‌های تاک» در ملایر با اشاره به اثرگذاری بالای موسیقی به ویژه سنتی و محلی، افزود: آنجایی که قلم و سخن کم می‌آورد، موسیقی وارد عمل می‌شود.

ویژه این جشنواره را یک رویداد بزرگ فرهنگی و هنری دانست که برای نخستین بار در شهرستان ملایر برگزار می‌شود و مطرح کرد: در یکی دو دهه اخیر ذائقه موسیقیایی مردم استان همدان تغییر کرده و اندوخته‌ها و داشته‌هایی که در فرهنگ ما است را باید قدر بدانیم.
وی با بیان اینکه طی یک هفته شاهد اتفاقات و رویدادهای خوبی در عرصه موسیقی سنتی این شهرستان هستیم، گفت: ملایر در سالهای اخیر نگاه‌های خوبی به حوزه موسیقی داشته و برنامه‌ها و اتفاقات خوبی را رقم زده است.

ویژه از حمایت‌های فرماندار، شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر و دیگر مسئولان این شهرستان در برگزاری نخستین جشنواره موسیقی ملایر قدردانی کرد و تصریح کرد: میزبانی جشنواره تئاتر استانی با حمایت مسئولان و هنرمندان در این شهرستان باشکوه و موفق برگزار شد و برپایی نمایشگاه استانی قرآنی در ماه رمضان از دیگر اقدامات خوب ملایر است.

وی با اشاره به اینکه موسیقی خودش یک هنر کامل است، بیان کرد: چنانچه این هنر اصیل موسیقی را قدر ندانیم، چیزهای دیگری جایگزین این فرهنگ غنی و داشته‌های فرهنگی ما می‌شود که برخی معضلات اجتماعی را به دنبال خواهد داشت.

مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان با بیان اینکه در دولت سیزدهم به حمایت از موسیقی سنتی، محلی و بومی تاکید شده است ، خاطرنشان کرد: با حمایت‌های هنرمندان موسیقی و برنامه‌ریزی‌هایی که در استان همدان رقم خورد، مجموعه برنامه‌هایی همچون دومین جشنواره موسیقی «شب‌های هگمتانه» را برگزار کردیم.

رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ملایر نیز اظهار کرد: این جشنواره شامل پنج بخش اجراهای صحنه‌ای موسیقی سنتی و محلی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و متنوع با موضوعات مختلف شعر، موسیقی و سازسازی، برپایی دومین دوره نمایشگاه ساز، تور گشت شهر و بازدید از اماکن تاریخی و دیدنی ملایر در راستای استفاده از ظرفیت بزرگ گردشگری و هنری ملایر و برپایی نمایشگاه صنایع دستی و سوغات ملایر است.

فرشاد کشاورزیان بیان کرد: جشنواره موسیقی «شب‌های تاک» با حضور چهار استان همدان، لرستان، مرکزی و کرمانشاه برگزار می‌شود که یک جشنواره در سطح منطقه‌ای است و اساتید مطرح کشوری و هنرمندانی از تهران در این جشنواره حضور دارند.

وی ادامه داد: طبق جدول زمان‌بندی امروز آئین افتتاحیه با اجرای گروه موسیقی همراز کودک برگزار و در روزهای بعد از ساعت ۹ تا ۱۰:۳۰ و ۱۱ تا ۱۲:۳۰ کارگاه‌های آموزشی برگزار می‌شود که در مجموع ۱۲ کارگاه آموزشی برای شرکت‌کنندگان پیش‌بینی شده است.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ملایر با بیان اینکه اجراهای صحنه‌ای نیز هر شب در دو سانس از ساعت ۱۸ تا ۱۹:۳۰ و ۲۰ تا ۲۱:۳۰ شب اجرا و به مدت هفت شب ۱۴ اجرای صحنه‌ای خواهیم داشت، افزود: در ایام برگزاری جشنواره از ساعت ۱۴ تا ۱۶ عصر هر روز تور گشت شهر و بازدید از اماکن تاریخی و دیدنی ملایر برگزار می‌شود.

کشاورزیان از جمله اهداف و رویکردهای برگزاری جشنواره موسیقی به رشد، اعتلا و اشاعه فرهنگ موسیقی فاخر الهام گرفته از فرهنگ و هنر ناب ایرانی مبتنی بر اصالت‌های ملی قومی و منطقه‌ای بر اساس نیازهای فرهنگی کشور، حفظ، احیا و ترویح و صیانت از موسیقی اصیل ایرانی و گسترش ابعاد مختلف موسیقی در متن زندگی مردم از ترانه‌ها و لالایی‌های مادران گرفته تا عزاداری‌ها و جشن‌ها اشاره کرد.
دبیر جشنواره موسیقی «شب‌های تاک» نیز اظهار کرد: در پنج حوزه اجرای صحنه‌ای داریم و همزمان با آغاز به کار جشنواره، دومین نمایشگاه ساز و صنایع دستی در مجتمع فرهنگی و هنری ارشاد افتتاح شد و بعدازظهر هر روز کارگاه‌ها و ورک‌شاپ و تور گردشگری برگزار می‌شود.

رضا قدسی با بیان اینکه در این جشنواره ۳۸۰ هنرمند حضور دارند که ۲۸۰ نفر از فعالان عرصه موسیقی هستند ابراز امیدواری کرد لحظه‌های خوبی را برای هنرمندان و مردم رقم بزنیم. 

قدسی از همراهی و حمایت شهردار و شورای اسلامی شهر ملایر در برگزاری این جشنواره قدردانی کرد و گفت: هر رویداد فرهنگی و هنری در این شهرستان به همت شهرداری و شورای اسلامی شهر است که قابل تقدیر است.

دبیر جشنواره موسیقی «شب‌های تاک» همچنین از حمایت های خانه خلاق رُجا با ۶۰ هنرمند در ملایر و آموزشگاه موسیقی همراز قدردانی کرد.

انتهای پیام