جزئیات سازو کار جدید بررسی لایحه بودجه در مجلس/ بودجه دوشوری میشود
تاریخ انتشار: ۵ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۹۹۰۵۴۸
به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، در ادامه جلسه علنی روز یکشنبه (5 دی) مجلس شورای اسلامی کلیات و جزئیات طرح اصلاح ماده (۱۸۲) قانون آییننامه داخلی مجلس درباره اصلاح ساز وکار رسیدگی به لایحه بودجه در مجلس به تصویب رسید.
در ماده واحده این طرح آماده است که ماده ۱۸۲ قانون آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی به شرح زیر اصلاح می شود:
۱- در صدر ماده ۱۸۲ قانون، بعداز عبارت «تسلیم نماید» متن «به ترتیب زیر به صورت دوشوری رسیدگی می شود» جایگزین «عبارت نحوه رسیدگی به لایحه بودجه یک شوری خواهد بود» می گردد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
۲- جزء ۱ ماده ۱۸۲ قانون، به شرح زیر اصلاح می شود:
ابتدا لایحه بودجه به همراه پیوست ها و جداول به کمیسیون تلفیق ارجاع می شود. کمیسیون تلفیق موظف است حداکثرظرف مدت پنج روز از زمان وصول لایحه، گزارش خود را در مورد کلیات منتشر کند. گزارش کمیسیون تلفیق مطابق آئین نامه داخلی در اولین جلسه علنی مجلس مورد رسیدگی قرار می گیرد. در جلسه رسیدگی به کلیات، بعداز گزارش کمیسیون تلفیق، گزارش کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات نیز به مدت ده دقیقه استماع می شود، سپس مطابق بند ج ماده ۱۸۲ قانون آئین نامه داخلی در مورد کلیات لایحه بودجه دولت رأی گیری به عمل می آید، چنانچه کلیات به تصویب مجلس برسد، نمایندگان می توانند حداکثر ظرف مدت ده روز پیشنهادهای خود را به کمیسیون های تخصصی تقدیم نمایند.
پس از انتشار گزارش شور دوم نیز کمیسیون های تخصصی و نمایندگان ۱۰ روز فرصت دارند تا پیشنهادهای خود را ثبت کنند، در صورتیکه کلیات لایحه بودجه به تصویب مجلس نرسد، مراتب به دولت اعلام می شود تا حداکثر ظرف مدت ۱۵ روز لایحه را اصلاح و به مجلس ارائه کند تا در صورت تصویب کلیات در مجلس، رسیدگی به جزئیات مطابق فرایند این ماده انجام شود. این مدت با موافقت هیات رئیسه حداکثر تا مدت ۱۰ روز قابل تمدید است.
۳- در جزء ۴ ماده ۱۸۲ قانون، عبارت «پس از رسیدگی به کلیات بودجه و تصویب آن» حذف می شود.
۴- تبصره ۳ ماده ۱۸۲ قانون حذف می شود.
یک جزء الحاقی نیز به پیشنهاد مالک شریعتی و تصویب نمایندگان به این طرح، به این شرح اضافه شد که؛ در جزء دو ماده ۱۸۲ قانون عبارت «تصویب کلیات لایحه بودجه در صحن» جایگزین عبارت «چاپ و توزیع لایحه» می شود.
متن اصلاحیه ماده ۱۸۲ آیین نامه داخلی مجلس: طبق این مصوبه ماده ۱۸۲ قانون آیین نامه داخلی مجلس درباره نحوه رسیدگی به لایحه بودجه در مجلس به این شرح اصلاح خواهد شد:
ماده ۱۸۲- دولت موظف است لایحه بودجه سالانه کل کشور را حداکثر تا پانزدهم آذرماه هر سال به مجلس تسلیم نماید. به ترتیب زیر به صورت دوشوری رسیدگی می شود و ترتیب رسیدگی به شرح ذیل میباشد:
۱- ابتدا لایحه بودجه به همراه پیوست ها و جداول به کمیسیون تلفیق ارجاع می شود. کمیسیون تلفیق موظف است حداکثرظرف مدت پنج روز از زمان وصول لایحه، گزارش خود را در مورد کلیات منتشر کند. گزارش کمیسیون تلفیق مطابق آئین نامه داخلی در اولین جلسه علنی مجلس مورد رسیدگی قرار می گیرد. در جلسه رسیدگی به کلیات، بعداز گزارش کمیسیون تلفیق، گزارش کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات نیز به مدت ده دقیقه استماع می شود، سپس مطابق بند ج ماده ۱۸۲ قانون آئین نامه داخلی در مورد کلیات لایحه بودجه دولت رأی گیری به عمل می آید، چنانچه کلیات به تصویب مجلس برسد، نمایندگان می توانند حداکثر ظرف مدت ده روز پیشنهادهای خود را به کمیسیون های تخصصی تقدیم نمایند.
پس از انتشار گزارش شور دوم نیز کمیسیون های تخصصی و نمایندگان ۱۰ روز فرصت دارند تا پیشنهادهای خود را ثبت کنند، در صورتیکه کلیات لایحه بودجه به تصویب مجلس نرسد، مراتب به دولت اعلام می شود تا حداکثر ظرف مدت ۱۵ روز لایحه را اصلاح و به مجلس ارائه کند تا در صورت تصویب کلیات در مجلس، رسیدگی به جزئیات مطابق فرایند این ماده انجام شود. این مدت با موافقت هیات رئیسه حداکثر تا مدت ۱۰ روز قابل تمدید است.
۲- کمیسیونهای تخصصی موظفند حداکثر تا پانزده روز پس از تصویب کلیات لایحه بودجه در صحن، گزارش خود را به کمیسیون تلفیق تقدیم نمایند.
۳- کمیسیون تلفیق موظف است حداکثر ظرف پانزده روز پس از پایان مهلت گزارش کمیسیون تخصصی، ضمن رسیدگی به گزارش کمیسیونهای تخصصی گزارش نهائی خود را تنظیم و به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید. مهلت رسیدگی کمیسیون تلفیق حداکثر تا پانزده روز با موافقت هیأت رئیسه قابل تمدید میباشد.
۴- در جلسه علنی، به پیشنهادهای مربوط به درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار بودجه عمومی دولت رسیدگی و سقف آن به تصویب خواهد رسید. پس از آن پیشنهادهای مربوط به تبصرهها و ردیفها رسیدگی میگردد.
تبصره ۱- در جلسه علنی، تنها پیشنهادهایی که توسط نمایندگان و کمیسیونها در زمان مقرر دریافت و به چاپ رسیده، مشروط به عدم مغایرت با قانون برنامه، قابل طرح میباشد. پیشنهادهایی که منبع درآمد مشخصی نداشته باشد قابل طرح نخواهد بود و پیشنهادهایی که مازاد بر سرجمع نباشد زمانی قابل طرح است که ردیف مشخص جایگزین را معین نماید. تشخیص موارد مذکور با رئیس جلسه خواهد بود.
تبصره ۲- نحوه رسیدگی به متمم، اصلاحیههای بودجه و سایر مواردی که در این ماده پیش بینی نشده طبق مقررات معمول در این آییننامه خواهد بود.
تبصره۴- دولت مکلف است گزارش عملکرد بودجه سال گذشته و صورتهای مالی حسابرسیشده، بودجه تفصیلی سالجاری و عملکرد بودجه مصوب ششماهه اول سالجاری تمامی شرکتهای دولتی، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت و شرکتها و مؤسساتی که مستلزم ذکر یا تصریح نام است از قبیل: شرکتهای تابعه وزارت نفت، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، بیمه مرکزی ایران، شرکت سهامی بیمه ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بانک ملی ایران و سازمان بنادر و دریانوردی و همچنین بودجه پیشنهادی سال آینده آنها و شاخصهای کلان کل بودجه را تا پانزدهم آبانماه هر سال به همراه گزارش ارزیابی بر مبنای شاخصهای مالی و عملکردی به تفکیک به مجلس شورای اسلامی تسلیم کند.
کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات بلافاصله گزارشها را به دیوان محاسبات کشور ارجاع میدهد تا دیوان پس از بررسی و اظهارنظر، گزارش خود را ظرف مدت بیست روز جهت تصویب به کمیسیون مذکور ارائه کند. گزارش کمیسیون ملاک بررسی بودجه است و همزمان با لایحه بودجه کل کشور طبق مواد این قانون مورد رسیدگی قرار میگیرد.
برچسبها مجلس شورای اسلامی کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی بانک ملی ایران لایحه بودجه 1401منبع: ایرنا
کلیدواژه: مجلس شورای اسلامی کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی بانک ملی ایران مجلس شورای اسلامی کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی بانک ملی ایران لایحه بودجه 1401 گزارش کمیسیون تلفیق آئین نامه داخلی پیشنهادهای خود کلیات لایحه بودجه مجلس شورای اسلامی کمیسیون های تخصصی نامه داخلی مجلس لایحه بودجه ماده ۱۸۲ قانون حداکثر ظرف مدت لایحه بودجه تصویب مجلس مورد کلیات گزارش خود تصویب کلیات کمیسیون ها جلسه علنی آیین نامه مدت ده ۱۰ روز ده روز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۹۹۰۵۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تجربه تازه مجلس برای بررسی «سند دخل و خرج کشور»
خبرگزاری مهر، گروه سیاست - زهرا علیدادی: امسال نحوه بررسی لایحه بودجه در صحن مجلس دستخوش تغییراتی شد؛ به عبارت دقیقتر، طبق اصلاحات آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی روند بررسی بودجه تغییر کرد، به این شکل که ابتدا مجلس شورای اسلامی بخش اول لایحه بودجه مربوط به احکام، منابع و مصارف را بررسی و تصویب کرد و بعد از تصویب بخش اول و ابلاغ به دولت، نوبت به بررسی بخش دوم مربوط به جداول بودجه میشود.
«محمدمهدی مفتح» سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره ضرورت بررسی جداول بودجه در مجلس، گفت: «جداول بودجه باید در سالهای اخیر نیز در مجلس بررسی میشد که این کار صورت نگرفت. زمانی میتوانیم بگوییم بودجه در مجلس تصویب شده که اعداد و ارقام هم بررسی و تصویب شود که این کار در سالهای گذشته نشده است».
بنابراین و از آنجایی که روند بررسی لایحه بودجه در مجلس در سنوات قبل به گونهای بود که تمام وقت مجلس به بررسی منابع و مصارف لایحه بودجه اختصاص داده میشد و عملاً زمان لازم برای بررسی جداول بودجه وجود نداشت، با اصلاحاتی که در مجلس صورت گرفت، برای نخستین بار، دولت لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ را به دو قسمت تقسیم کرد و در اول آذر ماه بخش اول یعنی لایحه احکام را به مجلس ارایه داد.
مجوز به دولت برای برداشت از بودجه
مجلس ابتدا لایحه احکام بودجه سال ۱۴۰۳ را بررسی و تصویب کرد. همچنین نمایندگان مجلس در روزهای پایانی سال گذشته و در جریان بررسی ایرادات شورای نگهبان به بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۳ برای آنکه دولت در ابتدای سال در پرداختها دچار مشکل نشود، به دولت مجوز دادند تا منتظر بخش دوم بودجه نماند و بتواند دریافتیها و پرداختیها را به صورت علیالحساب انجام دهد. در این مجوز آمده بود: «دولت ضمن اجرای احکام تبصرههای این قانون، تا زمان ابلاغ جداول تفصیلی آن و حداکثر تا پایان اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۳، با رعایت این احکام نسبت به وصول منابع و پرداخت اعتبارات بر پایه جداول تفصیلی قانون بودجه ۱۴۰۲ به صورت علیالحساب اقدام کند.»
سرانجام در اولین جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در سال ۱۴۰۳، یعنی در روز یکشنبه (۱۹ فروردین ماه)، بخش دوم لایحه بودجه ۱۴۰۳ از دولت به مجلس ارائه و در صحن مجلس اعلام وصول شد. در نامه دولت به مجلس آمده بود: از مهمترین ویژگیهای این لایحه میتوان به مواردی چون «پیشبینی اعتبارات دستگاهها منطبق با سیاستهای کلی برنامه هفتم پیشرفت»، «لحاظ نمودن شعار محوری سال ابلاغی مقام معظم رهبری (جهش تولید با مشارکت مردم)»، «کاهش نرخ مالیات واحدهای تولیدی برای حمایت از رشد تولید و اتکا به سایر منابع»، «ساماندهی ردیفهای متفرقه و امکان انتقال آنها به ردیفهای ذیل دستگاههای اصلی» و «ارایه سنجه های ارزیابی برنامههای قوای مقننه و قضاییه و دستگاههای اصلی» اشاره کرد.
از ۲۸ فروردین ماه، جلسات کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ برای بررسی جداول آغاز شد و اعضای این کمیسیون با حضور برخی دولتمردان و مسؤولان دستگاههای اجرایی مفاد بخش دوم لایحه بودجه را مورد بررسی قرار دادند و در ادامه گزارش مصوبات خود را برای بررسی در صحن مجلس، تقدیم هیأت رییسه کردند.
فرایند قانونی شدن بخش دوم بودجه
روال قانونیشدن بخش دوم لایحه بودجه نیز مانند بخش اول لایحه بودجه است، به این صورت که ارقامی که در این جداول آمده، فعلاً در حد پیشنهاد است و باید پس از بررسی و تصویب در کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۳ مجلس، در صحن مجلس نیز مصوب شود. بعد از این مرحله تأیید شورای نگهبان نیز برای تبدیل شدن به قانون لازم است و در این صورت رییس مجلس میتواند برای اجرا، قانون بودجه و اعداد و ارقام آن را به رییسجمهور ابلاغ کند.
بررسی بخش دوم لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ یعنی جداول از روز دوشنبه (۱۰ اردیبهشت ماه) در صحن مجلس آغاز شده است. برای اولین بار است که جداول در صحن مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار میگیرد و پیش از این و در سنوات گذشته فقط احکام و سقف منابع و مصارف لایحه بودجه در صحن مجلس مورد رسیدگی قرار میگرفت.
طبق گفته نمایندگان مجلس، بررسی دو مرحلهای لایحه بودجه و بررسی دقیق جداول بودجه در صحن مجلس اتفاق بسیار خوبی است و باعث میشود صحن مجلس از جدول کلان تا تمام جداول پیوستها اعم از هزینهای و بودجه عمومی کشور از جمله بودجه عمرانی و جزییات پروژهها اطلاع داشته باشد.
البته ناگفته نماند که در جریان بررسی بخش دوم لایحه بودجه، فقط به ارقام و اعداد جداول بدون تفکیک کلیات و جزییات رسیدگی میشود و هیچ حکمی در این مرحله قابل بررسی و تصویب نیست و پیشنهادها نیز نباید مغایر قوانین جاری و مصوب بخش اول باشد. رییس مجلس شورای اسلامی اخیراً در یکی از جلسات علنی مجلس بر این نکته تاکید کرد و گفت: «به هیچ عنوان نه دولت در پیشنهادات خود که در مرحله دوم ارسال میکند و نه مجلس در زمان رسیدگی چه در صحن و چه در کمیسیون تلفیق حق ندارد در منابع و مصارف دست بزند».
جداول بودجه برای اولین بار در صحن
همچنین «محمدباقر قالیباف» رییس مجلس شورای اسلامی با اشاره به بررسی جداول بودجه در صحن مجلس، اظهار کرد: «در ۴۰ و اندی سال گذشته هیچ وقت جداول بودجه در صحن مجلس بررسی نشده و نمایندگان تک به تک به جداول رأی ندادند».
وی توضیح داد: «هیچ زمانی تک تک نمایندگان جداول مصوب در بودجه را نمیدیدند. پس در تاریخ مجلس شورای اسلامی نخستین بار است که مجلس یازدهم جداول را به رأی نمایندگان گذاشته است».
از آنجایی که برای نخستین بار است که بررسی بودجه در مجلس دومرحلهای شده و جداول و ردیفهای لایحه بودجه به صورت جداگانه در صحن مجلس رسیدگی میشود، پیش از آغاز اولین جلسه بررسی جداول بودجه در صحن مجلس، مجلس جلسهای غیرعلنی برگزار کرد و رییس مجلس شورای اسلامی توضیحاتی درباره نحوه رسیدگی به بخش دوم لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ و ترتیب ارایه پیشنهادات به نمایندگان داد.
خوب و بد دو مرحلهایشدن بودجه چیست؟
همچنین «محمدرضا پورابراهیمی» رییس کمیسیون اقتصادی مجلس درباره میزان تغییراتی که مجلس در بخش دوم بودجه میتواند اعمال کند، اظهار کرد: «ما در بررسی بخش دوم بودجه تنها میتوانیم مطابق با احکامی که مصوب شده است، اعداد جداول را تغییر دهیم و اعتبارات را از یک جدول به جدول دیگر جابهجا کنیم. همچنین اگر جداول منطبق بر احکام نباشد ما میتوانیم اصلاح کنیم، بنابراین ما میتوانیم در سقف بودجه مصوب، اعداد و ارقام را تغییر دهیم».
نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: «بررسی دومرحلهای بودجه اقدام خوبی است، هر چند ممکن است در ابتدا اشکالاتی در اجرا داشته باشد، اما این نخستین بار است که نمایندگان در خصوص تکتک اعداد نظر میدهند و این به نفع کشور است و شفافیت را افزایش میدهد».
با همه این تفاسیر، عدهای منتقد دو مرحلهایشدن بودجه و ارایه جداول بودجه از سوی دولت در مرحله دوم هستند و ادله آنان این است که این کار باعث طولانیشدن روند بررسی بودجه میشود. با وجود این، اگر به واقع دو مرحلهای شدن بررسی لایحه بودجه در مجلس باعث پرداختن به جزییات، شفافسازی بودجه و در ادامه تحقق بودجه و مواجه نشدن دولت با پدیده کسری بودجه شود، طولانیشدن فرایند بررسی سند دخل و خرج کشور در مجلس مساله خیلی مهمی نیست و میتوان آن را به دلیل محقق شدن اهداف مهمتری چون مقابله با پدیده شوم کسری بودجه نادیده گرفت.
کد خبر 6091679 زهرا علیدادی