به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

انتخابات شیلی، چرخش به چپ معنادار بخش دیگری از آمریکای لاتین

تاریخ انتشار: ۶ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۹۹۸۶۶۱

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، هفته گذشته، گابریل بوریک، نماینده چپ‌گرای کنگره شیلی، به عنوان جوان‌ترین رئیس‌جمهور شیلی انتخاب شد. او که تنها ۳۵ سال دارد، با کسب ۵۶ درصد آرا توانست از «آنتونیو کاست»، رقیب راست‌گرای افراطی خود جلو زده و رئیس جمهور شیلی شود. نتایج انتخابات شیلی بسیاری را شگفت زده کرده و از جهات متعدد حائز اهمیت و معنا دار است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

گابریل بوریک کیست و سیاست او در حکومت چیست؟

گابریل بوریک ۳۵ ساله یکی از رهبران اعتراضات گسترده مردم شیلی در سال ۲۰۱۹ بود.

مردم شیلی دو سال پیش علیه نابرابری شدید اجتماعی در این کشور دست به اعتراض زدند. بوریک یکی از رهبران اعتراضات بود که از برابری در تحصیل حمایت می‌کرد.گابریل بوریک جوان است و تجدد گرایی او را در نقطه مقابل نامزد رقیب خود «آنتونیو کاست» قرار داد. کاست ۵۴ ساله افکار سنتی دارد و پدر ۹ فرزند است. چرخش جمعیت جوان شیلی به سمت بوریک مسئله عجیبی نیست. از سوی دیگر، «کاست» مانند دیگر راست‌گرایان نسبت به مسئله مهاجرت روی خوشی نشان نمی‌داد. هدف او اعمال محدودیت بر مهاجرت از کشور‌های ونزوئلا و هائیتی بود. کاست همچنین با «ژائیر بولسونارو» رئیس جمهور برزیل روابط نزدیکی دارد که این روز‌ها از محبوبیت چندانی برخوردار نیست.

آمریکا ستیزی و مقابله با دیکتاتوری پینوشه، بخشی از شخصیت بوریک

پیش‌تر از اعتراضات گسترده مردم شیلی به نابرابری‌های شدید اجتماعی سخن به میان آمد. به عقیده مردم شیلی ریشه نابرابری‌های این کشور در قانون اساسی است. قانون اساسی شیلی در دوران دیکتاتوری این کشور به رهبری «پینوشه» و در سال ۱۹۸۱ تصویب شد.

«آگوستو پینوشه» در سال ۱۹۷۳ و در دوران جنگ سرد با کودتای نظامی بر سر کار آمد. طبق نوشته روزنامه کلارین که مهم‌ترین روزنامه آرژانتین محسوب می‌شود، در دهه ۹۰ برخی دولت‌های آمریکای لاتین، با دخالت ایالات متحده و به خاطر منافع ژئواستراتژیک با کودتای نظامی بر سر کار آمدند. کودتای نظامی ۱۹۷۳ پینوشه نیز از این دست بود.در کتاب «خشونت دولتی و نسل‌کشی در آمریکای لاتین» نوشته ژوان پاتریس مک‌شری آمده است آمریکا با مداخله نظامی و به کار گیری سازمان اطلاعات خود کودتا علیه دولت قانونی «آلنده» را رقم زد.

«سالوادور آلنده» آخرین رئیس‌جمهور چپگرای شیلی بود که با کودتای نظامی تحت حمایت آمریکا برکنار شد. آنچه از پی این کودتا به وجود آمد، یک دهه دیکتاتوری «پینوشه» بود که توسط نیروی نظامی آمریکا حمایت می‌شد. کمی بعدتر در سال ۱۹۸۸ یک رای‌گیری نمایشی برای نگه داشتن پینوشه در قدرت برگزار شد؛ اما گزارش افشا شده تحت عنوان Annex-NSSM ۹۷ نشان می‌دهد آمریکا در صورت بازگشت آلنده به دفتر ریاست جمهوری طرح اولیه‌ای برای سرنگونی وی برنامه‌ریزی کرده بود. این سند به صراحت بیان می‌کند که نقش دولت ایالات متحده نباید فاش شود و در درجه اول از نهاد‌های شیلی به عنوان ابزاری برای برکناری رئیس جمهور استفاده شود. در این اسناد ارتش شیلی به عنوان بهترین وسیله برای دستیابی به این هدف برجسته شده است.

شاید دلیل رویگردانی مردم از «کاست» در انتخابات اخیر شیلی، پیروی او از دیکتاتوری پینوشه باشد. برادر کاست نیز یکی از مشاوران ارشد پینوشه بود. این در حالی است که بوریک جزء فعالانی بود که در زمان کمپین انتخاباتی خود اعلام کرد اگر به عنوان رئیس جمهور انتخاب شود، مدل اقتصادی نئولیبرال پینوشه را دفن خواهد کرد و مالیات افراد ثروتمند را برای گسترش خدمات اجتماعی افزایش خواهد داد. او همچنین در زمینه حمایت از محیط زیست نیز قول‌هایی به رای دهندگان داده است.

افزون بر این، بوریک یک فعال سیاسی حامی آرمان فلسطین است. به گفته روزنامه تایمز آو اسرائیل، وی در زمانی که نماینده کنگره بود از تحریم کالا‌های شهرک‌های صهیونیستی حمایت می‌کرد. بوریک در تلویزیون شیلی، رژیم صهیونیستی را «آدم‌کش» و «نسل‌کش» خطاب کرده و به قدرت رسیدن او را می‌توان زنگ خطری برای رژیم صهیونیستی در آمریکای لاتین دانست.

آمریکای لاتین: چپ یا راست؟

احزاب چپ و راست در آمریکای لاتین فارغ از تفاوت‌های خود در همه سطوح در دو چیز تفاوت عمده دارند: سیاست‌های اقتصادی و ایدئولوژی. چپ‌ها در آمریکای لاتین غالبا طرفدار کم کردن نابرابری اجتماعی و کاهش سلطه آمریکا بر منطقه بوده اند. در مطالعه تاریخ معاصر آمریکای لاتین یک اصطلاح بسیار قابل توجه است: چرخش به چپ.

چرخش به چپ یا موج صورتی عباراتی هستند که برای ظهور و گسترش موج‌های چپ‌گرا در آمریکای لاتین به کار می‌رود. این موج در اواخر دهه ۹۰ و اوایل ۲۰۰۰ در آمریکای جنوبی بسیار گسترش یافت. برخی دولت‌های چپ‌گرا از جمله آرژانتین، برزیل و ونزوئلا در دوره خود به ضد آمریکایی بودن مشهور بودند.

نقشه زیر طول دوره‌های حکومت‌های چپ‌گرا در کشور‌های مختلف آمریکای لاتین را نشان می‌دهد. رنگ قرمز پر‌رنگ نشانگر حکومت‌های چپ‌گرای افراطی، قرمز کم‌رنگ نشان دهنده حکومت چپ و رنگ صورتی نشانگر حکومت چپ میانه رو است.

آیا نتایج انتخابات شیلی نشان‌گر چرخش به چپ جدیدی است؟

در سال ۱۹۷۵، در پی قدرت گرفتن دولت‌های کمونیستی در آمریکای جنوبی، ایالات متحده «عملیات کندور» را آغاز کرد. عملیات کندور به مجموعه‌ای از سرکوب‌های سیاسی و عملیات‌های اطلاعاتی علیه مردم آمریکای جنوبی گفته می‌شود که توسط آمریکا اجرا شد. این عملیات از سوی دولت‌های لیندون جانسون، ریچارد نیکسون، جرالد فورد، جیمی کارتر و رونالد ریگان در آمریکا حمایت می‌شد.

پس از عملیات کندور، در برخی کشور‌های آمریکای لاتین دولت‌های دیکتاتور راست‌گرا بر سر کار آمدند. این دولت‌های راست‌گرا به جنایات بسیاری از جمله بازداشت غیرقانونی مخالفان سیاسی، شکنجه و قاچاق کودکان متهم بودند. پس از افشای جنایات این رژیم‌ها، با بالاگرفتن فشار‌های بین‌المللی از خارج و مخالفت مردم آمریکا در داخل به خاطر دخالت در جنایات، واشنگتن مجبور شد از حمایت علنی خود از این دولت‌ها دست بکشد.

در پی عقب‌گرد آمریکا، تعداد زیادی دولت با ایدئولوژی ضد آمریکایی و با حمایت مردم روی کار آمدند. در طول دهه‌های گذشته دولت‌های چپ‌گرا و راست‌گرای زیادی به صورت جذر و مدی بر سر کار آمده اند. اما از سال ۲۰۱۸ به بعد و پس از انتخابات مکزیک، آرژانتین، پرو، هندوراس و در نهایت انتخابات شیلی می‌توان گفت که چرخش به چپ دیگری در راه است.

روابط ونزوئلا و ایران، نمونه ای از رویگردانی آمریکای لاتین از غرب

 نیکلاس مادورو ، رئیس جمهور ونزوئلا در مصاحبه با المیادین از رویکرد خود سخن گفت و با اشاره به روابط کشورش با ایران اعلام کرد: روابط ما پیوسته با ایران خوب بود؛ چه در زمان رؤسای جمهور سابق – احمدی نژاد و روحانی و چه اکنون که رئیسی بر سر کار است. ما با رئیس جمهور رئیسی بر مجموعه ای از طرح های جدید توافق کردیم.

مادورو در ادامه صحبت های خود در خصوص رهبر ایران نیز گفت: من بسیار تحت تأثیر آیت الله خامنه ای قرار دارم؛ ایشان مردی بسیار حکیم و دارای فراستی بالاست.

وی به دیدارش با سردار سلیمانی در ونزوئلا در سال ۲۰۱۹ پرداخت و افزود: من از آشنایی با فرمانده سلیمانی بسیار خوشوقت شدم. او در بین ماه‌های مارس و آوریل سال ۲۰۱۹ به ونزوئلا آمد و با ما صحبت کرد. ما در میان بحران برقی بودیم که امپراطوری شمال آمریکا علیه ونزوئلا ترتیب داده بود در آن زمان [سردار] سلیمانی به ونزوئلا آمد و با ما در زمینه‌های مختلف همکاری صحبت کرد از جمله سامانه برق.  او با تروریسم و تروریست‌هایی که به ملت‌های محور مقاومت حمله کردند، مقابله کرد. 

او در ادامه با اشاره به ترور سردار سلیمانی به دست آمریکا گفت: انسانیت باید از این، جنایت هولناک، عبرت بگیرد. آیا این جهانی است که برای بشریت در آینده می‌خواهیم؟ جهانی که ببینیم چگونه از کاخ سفید، دستور ترور یکی از قهرمانان علیه تروریسم صادر می‌شود؟. هرگز. جهانی که ملتها، خواهان آن هستند، جهان صلح، احترام و حاکمیت حقوق بین الملل است. بار دیگر باید صدای خود را در رد جنایت ترور این شهید و قهرمان ملتها، بالا ببریم.

دخالت‌های آمریکا در تغییر حکومت‌های آمریکای جنوبی

پیش‌تر گفته شد که به دلیل موقعیت ژئوپولیتیک آمریکای لاتین، ایالات متحده مداخله سیاسی و نظامی زیادی در این منطقه داشته است. به طور مثال در آغاز قرن ۲۰ میلادی، آمریکا توانسته بود در کشور‌های بسیاری نظیر پاناما، هندوراس، نیکاراگوئه، مکزیک، هاییتی و جمهوری دومینیکن دولت‌های دوست و حامی خود را مستقر کرده یا شکل دهد. این سیاست آمریکا تحت عنوان «دکترین مونرو» همواره بر امور کشور‌های آمریکای لاتین اعمال شده است.

دخالت نظامی آمریکا پس از پایان جنگ سرد کاهش یافت، اما با این حال آمریکا متهم است که حداقل از کودتا‌های نظامی ونزوئلا در سال ۲۰۰۲ و هندوراس در سال ۲۰۰۹ حمایت کرده است.

نمونه دیگری از مداخله علنی ایالات متحده در آمریکای جنوبی، کودتای ۱۹۶۴ برزیل است. دولت جان اف کندی، رئیس جمهور اسبق آمریکا کودتایی علیه «ژوآو گولارت» ترتیب داد که پس از آن برزیل دهه‌ها حکومت استبدادی را تجربه کرد. هدف آمریکا از انجام این کودتا آن بود که برزیل «به چین یا کوبای دیگری تبدیل نشود».

در اواخر سال‌های ۱۸۰۰، ایالات متحده به دنبال این بود که منافع اقتصادی خود را با دخالت در اقتصاد کشور‌های دیگر تامین کند. یکی از دخالت‌های علنی آمریکا عملیات موسوم به «حمله به خلیج خوک‌ها» بود که در آن آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا تلاش کرد حکومت چپ فیدل کاسترو در کوبا را ساقط کند. هدف اولیه این طرح سرنگونی کاسترو و جایگزینی فردی نزدیک به آمریکا بود. آمریکا برای انجام این عملیات بودجه‌ای حدود ۱۳ میلیون دلار در نظر گرفت که در نهایت نیز با لو رفتن عملیات به شکست انجامید.

روزنامه نیویورک تایمز نیز به نقل از منابع خود در مورد کودتای ۲۰۰۲ ونزوئلا اعلام کرده است تاجر ونزوئلایی که با کودتا ادعا کرد رئیس جمهور این کشور است، از ماه‌ها پیش از کودتا با مقامات ارشد آمریکایی در ارتباط بوده است. گفتنی است کودتای ۲۰۰۲ ونزوئلا در نهایت با تظاهرات گسترده هواداران چاوز به شکست انجامید.

خبرگزاری رویترز نیز به نقل از یک مقام ارشد کاخ سفید اعلام کرده که آمریکا با برخی فرماندهان ارتش ونزوئلا در ارتباط بوده و آن‌ها را به نافرمانی از دولت مادورو تشویق می‌کند. همچنین نقش دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا در به رسمیت شناختن خوان گایدو به عنوان رئیس جمهور ونزوئلا در حالی که مادورو همچنان به عنوان رئیس جمهور رسمیت داشت، نمونه دیگری از این مداخله‌جویی‌ها است.

به هر روی، با افزایش آگاهی، مردم آمریکای لاتین بیش از پیش استقلال خود را بازیافته و دولت‌های مداخله‌گر را مجبور به عقب‌گرد (اگرچه ظاهری) کرده اند. موج صورتی جدید آمریکای لاتین خود شاهدی بر این مدعا است.

انتهای پیام/

 

منابع:

https://www.deccanherald.com/opinion/in-perspective/the-left-rises-in-latin-america-1006515.html

https://en.wikipedia.org/wiki/United_States_involvement_in_regime_change_in_Latin_America

https://www.aljazeera.com/economy/2021/6/18/venezuelas-maduro-expresses-desire-for-foreign-aid-biden-deal

https://www.reuters.com/world/americas/another-pink-tide-latin-americas-left-galvanized-by-rising-star-peru-2021-06-21/

https://apnews.com/article/north-america-caribbean-ap-top-news-venezuela-honduras-2ded14659982426c9b2552827734be83

https://blog.uvm.edu/sosten-centralamerica/2019/04/16/u-s-intervention-in-central-america-1970-present/

https://en.wikipedia.org/wiki/Pink_tide

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: انتخابات شیلی سیاست استعماری آمریکا نیکلاس مادورو ونزوئلا آمریکای لاتین آمریکای لاتین انتخابات شیلی آمریکای جنوبی گابریل بوریک کودتای نظامی بر سر کار آمد ایالات متحده رئیس جمهور چپ گرا چرخش به چپ مردم شیلی راست گرا دولت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۹۹۸۶۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اهمیت «دور دوم انتخابات مجلس» نباید کمتر از دور اول تلقی شود

«محمد ناظمی اردکانی» فعال سیاسی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اهمیت دور دوم انتخابات مجلس اظهار کرد: اهمیت دور دوم انتخابات نباید کمتر از دور اول تلقی شود؛ در دور دوم چون فضای کشور چندان انتخاباتی نیست، باید تلاش ویژه‌ای برای مشارکت بیشتر مردم صورت بگیرد. بنابراین رسانه ملی در این‌باره باید با برنامه‌ریزی جامع‌تر نقش بیشتری ایفا کند.

وزیر تعاون در دولت نهم ادامه داد: راهبرد تعیین‌شده رهبر انقلاب برای انتخابات با چهار واژه کلیدی رقابت، مشارکت، امنیت و سلامت مطرح شده است که مسؤولین ذی‌ربط برای آن باید برنامه‌ریزی داشته باشند.

ناظمی اردکانی با اشاره به اولویت مجلس دوازدهم گفت: اولین اولویت مجلس آینده، مباحث معیشتی است. امروز مردم به شدت از گرانی ناراحت هستند، لذا باید اقداماتی صورت بگیرد که معیشت مردم به ویژه برای قشر حقوق‌بگیر و بازنشسته آسان‌تر شود.

دبیرکل جامعه اسلامی مدیران اظهار کرد: مجلس دوازدهم باید در راستای تحقق شعار سال که رهبر انقلاب آن را «افزایش تولید با مشارکت مردم» نامگذاری کردند، گام بردارد. مجلس دوازدهم باید تلاش کند تا تاثیر دلار روی اقتصاد ملی را ریشه‌کن کند. اینکه اقتصاد ایران دلاریزه باشد باعث عدم ثبات در اقتصاد کشور شده است.

ناظمی اردکانی با بیان اینکه نظام مالیاتی، نظام پولی و بانکی کشور و قواعد و مقررات بازرگانی باید به نفع تولید و صادرات اصلاح شوند تصریح کرد: تولید در کشور باید به سمت وضعیت انبوه هدایت شود چراکه تولید انبوه است که تکنولوژی به همراه دارد و این موضوع برای کشور مفید خواهد بود.

وزیر تعاون در دولت نهم با بیان اینکه مشارکت مردم برای افزایش تولید زمانی حاصل می‌شود که دولت در اقتصاد، تصدی‌گری نکند گفت: مأموریت تولید ثروت و فضای کسب و کار باید با مردم باشد و دولت صرفاً سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت را عهده‌دار شود. بنابراین اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی که در این زمینه کمک حال است، باید با جدیت پیگیری شود.

وی با بیان اینکه وحدت در مجلس دوازدهم برای رفع مشکلات کشور بسیار پُر اهمیت است، گفت: همگرایی میان مجلس و دولت باید جهت مرتفع‌شدن مشکلات و معیشت مردم ایجاد شود.

ناظمی اردکانی با اشاره به لزوم اراده کافی برای اجرای برنامه هفتم توسعه گفت: اجرای برنامه‌های سالیانه کشور حتماً باید مبتنی بر برنامه هفتم باشد.

دبیرکل جامعه اسلامی مدیران تاکید کرد: طبق نظر سنجی‌ها مردم از عملکرد مجلس یازدهم رضایت نداشتند؛ لذا مجلس دوازدهم با انجام اقدامات مؤثر باید برای افزایش محبوبیت خود در میان مردم تلاش کند.

انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در ۱۱ اسفندماه ۱۴۰۲ در ۲۰۸ حوزه انتخابیه سراسر کشور برگزار شد که انتخابات ۲۱ حوزه به مرحله دوم کشیده شد. قرار است دور دوم انتخابات مجلس روز ۲۱ اردیبهشت برگزار شود.

کد خبر 6086347 نفیسه عبدالهی