به نقل از «ایران آنلاین»

یک پرتاب تاریخ‌ساز

تاریخ انتشار: ۷ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۰۰۷۸۶۲

تلسکوپ فضایی «جیمز وب» قرار است راوی داستان کهکشان های بسیار دور از زمین باشد و به امید یافتن نشانه هایی از حیات در کرات دیگر است.

پرتاب «جیمزوب»، بزرگترین و مجهزترین تلسکوپ فضایی جهان، در روز 25 دسامبر عصرتازه‌ای را برای علاقه‌مندان به فضا و کهکشان‌ها رقم زد؛ عصری که احتمالاً پاسخ‌هایی علمی برای قدیمی‌ترین سؤالات بشر همچون وجود یا نبود حیات در سیارات دیگر را به همراه خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تلسکوپ «جیمزوب» در میان شور و اشتیاق مردم جهان با پرتابگر آریان 5 از گویان فرانسه به فضا رفت تا مأموریتش را برای مطالعه اعماق کیهان آغاز کند، اما این تلسکوپ چه تفاوتی با‌ «هابل»، این تلسکوپ محبوب فضایی 30 ساله دارد؟

یک مأموریت پر تأخیر

تلسکوپ فضایی «جیمز وب» که به یاد جیمز وب، رئیس ناسا در زمان پروژه‌های آپولو برای سفر به ماه نامگذاری شده، یکی از بزرگترین دستاوردهای علمی قرن ۲۱ محسوب می‌شود و ساخت آن از سال ۱۹۹۶ آغاز شد. با اینکه ابتدا قرار بود «جیمزوب»  سال 2007 به فضا پرتاب شود اما، بارها به تعویق افتاد و در نهایت قرار شد که پرتاب آن در روز 18 دسامبر (27 آذر) انجام شود. با این حال باز هم به دلیل وجود برخی مشکلات، پرتاب به چهار روز بعد، یعنی روز 22 دسامبر (1 دی) موکول شد و در حالی که همه منتظر این اتفاق تاریخ ساز بودند اما باز هم برخی مشکلات فنی، مانع این پرتاب شد تا باز به روز جمعه (3 دی) موکول شود. این بار هم بخت یار نبود و به دلیل نامساعد بودن شرایط جوی، این مأموریت بزرگ به تأخیر افتاد، اما سرانجام 25 دسامبر (4 دی)، «جیمز وب» به فضا رفت تا راوی داستان زندگی کهکشان‌های بسیار دور از زمین باشد و بتواند اولین نمونه کهکشان‌ها و نخستین ستارگانی را که در جهان به وجود آمده‌اند  رصد کند و از سوی دیگر به دانشمندان کمک کند تا نقاطی را  که در ناحیه مادون قرمز با گرد و غبار و گاز پوشیده شده و از ناحیه مرئی قابل رؤیت نیستند ببینند.

البته جست وجو برای یافتن حیات هم بخشی از مأموریت‌های جیمزوب است. «جیمزوب » همچنین اتمسفر سیارات فراخورشیدی مجاور را مطالعه خواهد کرد تا قابلیت سکونت در آنها را ارزیابی کند و نماهایی از سیارات، قمرها، سیارک‌ها و ستاره‌های دنباله‌دار در منظومه شمسی زمین، البته بعد از مریخ ارائه دهد. دانشمندان با کمک این تلسکوپ جو سیارات دوردست را به امید یافتن نشانه‌هایی از حیات مطالعه می‌کنند و تلاش دارند تا تصویر کاملی از پیدایش کیهان را به نمایش بگذارند.

دریچه‌ای به سوی ناشناخته‌ها

در ساخت تلسکوپ فضایی «جیمزوب»، مهندسان و متخصصان ناسا،سازمان فضایی اروپا (ESA) و سازمان فضایی کانادا با یکدیگر همکاری داشته‌اند تا در قالب یک پروژه بلندپروازانه، مرزهای علم را جابه‌جا کنند و دریچه‌ای به سوی ناشناخته‌ها باز کنند. برای ساخت این تلسکوپ 10 میلیارد دلار هزینه شده و بناست جای تلسکوپ ‌هابل که از 30 سال قبل دور زمین می‌چرخیده را بگیرد. اما «جیمز وب» چه مزیتی نسبت به «هابل» دارد؟ جیمزوب بسیار حساس‌تر از ‌هابل است و چشمانی تیزبین‌تر برای نگاه به آغاز پیدایش کیهان دارد. این تلسکوپ آینه‌ای به قطر 6 و نیم متر معادل یک زمین تنیس دارد و البته با توجه به مساحتش، یک آینه یک تکه نیست. آینه‌های «جیمز وب» به گونه‌ای طراحی شده‌اند که قابلیت تا شدن دارند تا عملیات پرتاب راحت‌تر انجام شود. این آینه از 18 بخش شش ضلعی تشکیل شده و هنگام پرتاب همه این آینه‌ها با استفاده از هنر اوریگامی روی هم تا شده‌اند. قرار است این آینه‌ها به مرور در فضا باز شود تا در نهایت، تلسکوپ مأموریت خود را انجام دهد.

18 آینه شش ضلعی پوشیده شده از طلا، به کنترلگرهای دما و سنسورهای فوق حساس اینفرارد هم مجهز هستند و البته باید گفت که دانشمندان برای ساخت این تلسکوپ 10 تکنولوژی جدید را اختراع کردند تا «جیمز وب» حساس‌تر از ‌هابل باشد. قرار است تلسکوپ «جیمز وب» با این آینه بزرگ دورترین ستاره‌ها را مشاهده کند، البته این آینه یک سپر محافظتی بزرگ هم دارد که از 5 لایه پلاستیک خاص با نام Kapton و نازک‌تر از موی انسان تشکیل شده است تا  تلسکوپ را در برابر گرما و نور خورشید محافظت کند. اگر همه چیز بخوبی پیش برود، اخترشناسان تابستان آینده جهان را در نوری جدید می‌بینند.

جالب است بدانید هنگامی که در دهه 90 مشکلاتی در کار‌ هابل ایجاد شد، ناسا فضانوردانی را برای انجام کارهای تعمیری به شاتل‌های فضایی فرستاد اما تلسکوپ وب به سمت نقطه‌ای فراتر از ماه می‌رود که در آن  تاکنون هیچ فضاپیمایی انسان را حمل نکرده است. هرچند برخی از این محققان می‌گویند ناسا در صورت نیاز به یک مأموریت تعمیر روباتیک فکر کرده است.

رقیب جدی «هابل»

از تفاوت‌های تلسکوپ جدید با ‌هابل می‌توان گفت که «جیمز وب» می‌تواند طول موج‌هایی که تلسکوپ‌ هابل از دیدن آن ناتوان بود یعنی پرتوهای مادون قرمز یا فروسرخ را مشاهده کند. «جیمز وب» در ناحیه مادون قرمز حساس است و می‌تواند کهکشان‌هایی را که  در فواصل بسیار دور از ما قراردارند و در ناحیه مادون قرمز بیشتر تابش دارند  شناسایی کند. همچنین «جیمز وب» 9 برابر قوی‌تر از‌ هابل بوده و قطر آینه آن 3 برابر‌ هابل است. بنابراین مساحتش تقریباً 9 برابر ‌هابل است و می‌تواند میزان نور بیشتری را جمع کند پس بسیار قوی‌تر از ‌هابل عمل می‌کند. وظیفه اصلی جیمز وب نگاه به گذشته و تماشای اولین ستاره‌هایی است که در کیهان درخشیده‌اند. این ستارگان 100 تا 200 میلیون سال بعد از بیگ بنگ یا انفجار بزرگ تشکیل شده‌اند که در آن زمان جز هیدروژن، لیتیوم و هلیوم هیچ عنصر دیگری وجود نداشته است.  جست وجو برای یافتن نشانه‌های حیات  مانند آب و اکسیژن هم بخشی از مأموریت‌های جیمز وب است و دانشمندان، جو سیارات دوردست را به امید یافتن نشانه‌هایی از حیات مطالعه می‌کنند. «جیمز وب» همچنین به یک دوربین فیلتردار مجهز به حسگرهای دقیق FGS-TFI مجهزاست تا تصاویری با وضوح بسیار بالا ارائه شود.

پس از پرتاب «جیمز وب»، ناسا به تازگی تأیید کرده است که آنتن این تلسکوپ روزانه دو بار اخبار و اطلاعاتی با حجم 28.6 گیگابایت را به زمین ارسال می‌کند و ازسوی دیگر اعلام شد که سنسورهای حساس به دما و فشارسنج‌های موجود روی تلسکوپ جیمزوب با موفقیت کامل و برای نخستین بار فعال شده‌اند. بنابراین اطلاعاتی که به زمین مخابره می‌شود، می‌تواند به دانشمندان و مهندسان کمک کند تا بر سیستم‌های حرارتی این تلسکوپ نظارت داشته باشند. با این حال و با وجود پرتاب موفق «جیمزوب»، محققان عنوان کرده‌اند تا زمانی که جیمز وب به محل استقرارش در یک و نیم میلیون کیلومتری زمین برسد، هفته‌های پر از دلهره‌ای را پیش رو خواهند داشت.

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: یافتن نشانه تلسکوپ فضایی مادون قرمز کهکشان ها جیمز وب شده اند

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۰۰۷۸۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

استارلاینر بوئینگ قرار است در 6 می به فضا پرتاب شود

ایتنا - راهبران ناسا و بوئینگ به خبرنگاران گفتند که اولین ماموریت استارلاینر که کپسول دو فضانورد را به ایستگاه فضایی بین‌المللی می‌برد، به سمت تاریخ پرتاب تاریخی 6 مه نزدیک می‌شود.
ناسا و بوئینگ به این نتیجه رسیدند که این کپسول پس از تکمیل بررسی آزمایشی حیاتی پرواز در روز پنجشنبه آماده پرتاب است. بدون هیچ مشکلی، فضانوردان بوچ ویلمور و سونی ویلیامز عصر روز 6 مه سوار استارلاینر خواهند شد و با موشک United Launch Alliance Atlas V  به فضا خواهند رفت.

به گزارش ایتنا، حدود 24 ساعت بعد، دو فضانورد به ایستگاه فضایی بین‌المللی می‌رسند و حدود یک هفته در آنجا می‌مانند. استارلاینر به ایستگاه متصل خواهد ماند و این دو نفر از آن برای بازگشت به زمین استفاده خواهند کرد. در مجموع پنج چتر نجات، استارلاینر را از سرعت مداری فوق‌العاده کم می‌کنند تا فرود نرم در جایی در غرب ایالات متحده را امکان‌پذیر کنند.

این دومین پرواز استارلاینر به ایستگاه فضایی بین‌المللی است؛ اولین پرواز، یک ماموریت بدون خدمه به نام آزمایش پرواز مداری-2، در ماه مه 2022 انجام شد. اگر بوئینگ و ناسا نتوانند ماموریت تاریخ 6 می را انجام دهند، فرصت‌های پرتاب دیگری در 7، 10 و 11 می وجود دارد.

اهمیت این ماموریت را نمی‌توان دست کم گرفت. ناسا در سال 2011 برنامه خدمه تجاری (CCP) را برای خرید خدمات حمل و نقل فضانوردان از صنایع خصوصی ایجاد کرد. ناسا اسپیس‌ایکس را تحت یک قرارداد چند میلیارد دلاری انتخاب کرد. اما برخلاف اسپیس ایکس که هر شش ماموریت را طبق قرارداد اصلی به همراه موارد دیگر تکمیل کرده است، استارلاینر بوئینگ به دلیل مشکلات فنی متعدد به شدت به تعویق افتاده است.

بوئینگ به دلیل این تاخیرها بیش از 1.5 میلیارد دلار هزینه‌های اضافی را متحمل شده است. این غول هوافضا اخیراً  به دلیل خرابی در واحد هواپیمای تجاری خود با نظارت تجاری مواجه شده است. اوایل سال جاری اعلام شد که دیو کالهون، مدیرعامل بوئینگ در پایان سال 2024 از سمت خود کناره گیری می‌کند.

برای ناسا، یک فضاپیمای جدید به معنای دوبرابر کردن منابع حمل و نقل فضانوردان آمریکا و معرفی درجه‌ای از افزونگی مورد نیاز به برنامه پروازهای فضایی انسانی آژانس است. اگر بوئینگ این آزمایش را انجام دهد، استارلاینر به گواهینامه نهایی خود دست خواهد یافت و می‌تواند ماموریت‌های منظم خود را تحت قرارداد CCP آغاز کند.

ناسا تشخیص داد که احتمال از دست دادن خدمه با این ماموریت استارلاینر 1 در 295 است که بالاتر از احتمال 1 در 270 مورد نیاز ناسا است. جیم فری، معاون ناسا، گفت: « جان اعضای خدمه ما، سونی ویلیامز و بوچ ویلمور، در خطر است. ما اصلاً آن را ساده نمی‌گیریم.»