درخت دنبه و غول بیابانی در سرزمین پریزاد
تاریخ انتشار: ۸ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۰۱۶۲۹۹
همشهری آنلاین _ مریم باقرپور: تا آنجا که‌گاه فراموش می‌شود کمی بالاتر از همین رستوران‌ها، بافت مسکونی وجود دارد که به گواه تاریخ، قدمتش به بیش از 800 سال می‌رسد و همین موضوع باعث شده تا در سینه این روستای قدیمی داستان‌های زیبایی نهفته باشد که نسل به نسل آمده تا رسیده به ریش‌سفیدان و موسپیدان امروز که در دورهمی‌ها و حین قدم زدن در کوچه‌های تنگ، آن را روایت می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در شمالی‌ترین محدوده فرحزاد، امامزاده «ابوطالب» است که برخی قدمتش را به بیش هزار سال پیش نسبت می‌دهند. کمی بالاتر از امامزاده در مسیر خاکی و باریک، درخت تنومندی هست که بیشتر به چنار شباهت دارد. قدیمی‌ها می‌گویند از تنه این درخت روغن(پیه) بیرون می‌آمد که با آن شمع امامزاده همیشه روشن بود و در هر ساعتی از شب هر کسی که راه گم می‌کرد به سمت امامزاده راهنمایی می‌شد. «سید اسماعیل موسوی» خادم امامزاده ابوطالب(ع) فرحزاد درباره این باور ساکنان روستای فرحزاد می‌گوید: «خادمان پیشین امامزاده تعریف می‌کردند که در سالهای دور و زمانی که هنوز نفت به روستای ما نیامده بود از این درخت روغن سیاهی می‌چکید که آن را داخل کاسه می‌ریختند، یک نخ پنبه‌ای داخلش می‌گذاشتند و بعد آن را در آستان امامزاده روشن می‌کردند.» ساکنان امروز روستای فرحزاد هیچ‌کدام با چشم خود روغن دادن درخت چنار را ندیده‌اند، اما به واسطه حرف اجداد خود و رد سیاه به جا مانده، به آن «درخت دُنبه» می‌گویند. جالب اینکه قدیمی‌های روستا هنوز هم هر وقت می‌خواهند آن حوالی با هم قرار و مدار بگذارند، می‌گویند: «قرارمان کنار آستان امامزاده ابوطالب(ع)، زیر درخت دنبه.»
حوالی دره فرحزاد، کنار درخت‌های سبز چنار و کاج و رودخانه‌ای که روزگاری پرآب بود، مخروبه‌ای هست که زمانی عمارت «اسماعیل اتحادیه» ارباب فرحزاد بود. «حسین لآلی» یکی از ساکنان قدیمی محل می‌گوید: «سال‌هاست که این عمارت تخریب شده و فقط ستون‌های گچی زیبایی از آن به جا مانده است. در کنار عمارت زندانی بود که به زندان ارباب معروف بود. این زندان دالانی کم‌ارتفاع، عریض و تاریک است که در شمال دره قرار دارد و کمتر کسی از اهالی به آن مراجعه می‌کند.»
«زین‌العابدین لآلی» هم که پدربزرگ، پدرش و خود او سال‌ها در این عمارت سکونت داشتند، درباره خانه ارباب و دالان تنگ و تاریکش می‌گوید: «در آن زمان هرکسی را که در روستا مجرم شناخته می‌شد به این دالان می‌آوردند و مطابق فرمان ارباب، او را مدت مقرری در آنجا زندانی می‌کردند.»
بالاتر از حسینیه اعظم فرحزاد، در مسیر تردد اهالی، مسجد قدیمی قائم(عج) قرار دارد که اهالی برای ساخت آن داستانی نقل می‌کنند. «محمد لآلی» از قدیمی‌های فرحزاد می‌گوید: «در زمان قدیم برای ساخت سقف مسجد بنا بود تا از تیرهای چوبی محکم استفاده شود تا استحکام مسجد را در مقابل سیل و زلزله بالا ببرد. روایت است که یکی از قدیمی‌های فرحزاد که در یونجه‌زارش در اطراف روستای فرحزاد کار می‌کرد تیر چوبی بزرگی دیده که حمل آن از توان انسان خارج بود. روزی او غول بیابانی را در محدوده باغش می‌بیند و تصمیم می‌گیرد با فرو کردن جوالدوز در بینی‌اش او را به تسخیر خود درآورد و به او فرمان دهد تا تنه قطور را به مسجد محل ببرد»
البته «احمد فرحزادی» درباره دلیل شکل‌گیری این روایت می‌گوید: «در آن دوران راه دسترسی به فرحزاد پر پیچ و خم بود و اتومبیلی هم برای حمل مصالح وجود نداشت. به همین دلیل همه با دیدن چوب‌های بسیار بزرگ به کار رفته در بنای حسینیه از خود می‌پرسیدند چطور افراد عادی با گذر از این راه صعب‌العبور این چوب‌ها را به اینجا آورده‌اند. همین موضوع باعث شده تا آوردن تیرهای چوبی توسط غول‌ها خلق شود.»
پل ذوالفقار حد فاصل فرحزاد پایین و بالا، که این روزها محل عبور خودرو و عابران است، در قدیم جایی برای نگهداری مردگان فرحزاد بود. نقل شده است آن زمان که خانوارهای فرحزاد به 30نفر هم نمی‌رسید با فوت یکی از اهالی، ساکنان جنازه را تا پیش از برگزاری مراسم کفن و دفن به محلی که نزدیک قبرستان و کمی دور از دید بود، می‌بردند. این محل که زیر پل ذوالفقار کنونی است خالی از سکنه و بیابان بود، اما امروز اطراف آن ساختمان‌های بلندی ساخته شده است که تصور چنین واقعیتی را درباره پل ندارند. محلی‌ها بعد از مراسم غسل و کفن میت، طبق اصول شرعی که خیلی به آن پایبند بودند، جنازه را به قبرستان امامزاده ابوطالب(ع) می‌بردند و دفن می‌کردند.
در کتاب‌های تاریخی، مورخان نام‌های زیادی به فرحزاد نسبت می‌دهند که یکی از آنها«پریزاد» است. «احمد فرحزادی» از ساکنان قدیمی محل از پدران خود شنیده که این نام برگرفته از تصور مردمی است که در آن زمان قصد سکونت در فرحزاد کنونی را داشتند. آنها می‌گفتند درقدیم اطراف رودخانه زیبای فرحزاد که از رشته کوه‌های البرز نشئت می‌گرفت و بسیار پرآب بود، همچنین بین باغ‌های انار و گردو که وسعت زیادی داشت، جن و پری دیده‌اند و به همین دلیل نام محل را «پریزاد» گذاشته‌اند.» حکایت‌ها درباره این موجودات به‌ویژه در خزینه قدیمی فرحزاد که سال‌هاست تعطیل شده از جمله حکایت‌هایی است که خیلی از اهالی درباره‌اش حرف می‌زنند و تقریباً داستان مشترک بین فرحزادی‌هاست.
کد خبر 645723 برچسب‌ها همشهری محله تاریخ - آثار باستانیمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: همشهری محله تاریخ آثار باستانی قدیمی ها سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۰۱۶۲۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
زیارت خانه خدا پس از ۹ سال وقفه
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما مرکز سیستان وبلوچستان، زائران خانه خدا که پس از ۹ سال راهی سرزمین وحی شده بودند. به استان بازگشتند واز حس وحال خود از این سفر معنوی گفتند.
۲۵۰ زائرخانه خدا که به سرزمین وحی رهسپار شده بودند امروزوارد فرودگاه بین المللی زاهدان شدند.
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان