نویسنده گاندو: ضدقهرمان‌ها از قهرمان‌ها ماندگارترند! / قهرمان سفارشی ماندگار نیست
تاریخ انتشار: ۱۱ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۰۴۶۶۶۱
قادری در برنامه تلویزیونی "هفت" به این نکته اشاره کرد که ما مشکلی در فیلمسازی داریم این است که اتفاق بسیار وحشتناکی تحت عنوان "قهرمان سفارشی" ایجاد شده است. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، قهرمان در سینمای ایران، موضوع مهمی است که همیشه از جذابیت خاصی برخوردار بوده؛ کاراکترهایی که به تنهایی بار فروش یک فیلم را به دوش می‌کشند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قهرمانان در اواسط دهه 1370 ناپدید میشوند و البته در مقاطع مختلفی، قهرمانان روانه پرده نقره‌ای شدند اما بیشترشان در این راه شکست خوردند. اما به نسبتِ سینمای هالیوود و بالیوود، مدت‌هاست در سینمای ایران از قهرمان خبری نیست؛ و البته به بهانه باورپذیری شخصیت‌ها از سیاهی و سفیدی مطلق به سمتِ شخصیت‌های خاکستری می‌روند.
در این راستا، برنامه تلویزیونی "هفت" به موضوع «جای خالی قهرمان در سینمای ایران» با حضور پرویز اجلالی مدرس دانشگاه و جامعه‌شناس و آرش قادری نویسنده آثار مختلفی از جمله سریال "گاندو" پرداخت. محمدحسین لطیفی به عنوان مجری برنامه، بحث را این‌گونه آغاز کرد که خلائی که این سال‌ها در سینمای ایران بسیار چشمگیر دیده می‌شود بحثِ قهرمان است، اساساً یک قهرمان چگونه باید ساخته شود و بنیانِ هر فیلم سینمایی و فیلمنامه‌اش چیست؟ آرش قادری نویسنده این‌گونه پاسخ داد: اول اینکه باید دید کارکرد قهرمان در سینما چیست. قهرمان در سینما یا تلویزیون کاری می‌کند که مخاطب یا شهامت و یا توان انجامش را ندارد. برای همین دوست دارد کسی این کار را پیش ببرد تا با آن همذات‌پنداری کند.
او به مطالبه‌گری قهرمان برای تغییر شرایط نامطلوب اشاره کرد و گفت: ساختار این قهرمان و ساختن آن به فرمول تعریف شده‌ای نیاز دارد که این موضوع را در اکثر فیلم‌ها می‌توان پیدا کرد. اصولاً وقتی یک شرایط نامطلوب وجود دارد و فردی به این شرایط تن نمی‌دهد در برابر آن عصیان و مقابله می‌کند و سعی دارد این شرایط نامطلوب را به شرایط مطلوب تبدیل کند. تلاش برای تغییر وضعیت نامطلوب، مطالبه‌گری به همراه دارد که به هدف قهرمان ختم می‌شود. اینجاست که قهرمان در هر بستر دراماتیکی شکل می‌گیرد چه در داستان، رمان و ادبیات؛ در واقع به واسطه این ابزارها می‌کوشد تا شرایط نامطلوب را به مطلوب تبدیل کند و به این صورت قهرمان شکل می‌گیرد.
نوبت به پرویز اجلالی رسید و او این‌طور بحثِ قهرمان و خلأ آن در سینمای ایران را ادامه داد: قهرمان در واقع یک موجودی است با کیفیت استثنایی؛ یک ویژگی‌هایی دارد که با آدم‌های معمولی فرق دارد. یک معنایش کاراکتر اصلی یک اثر هنری است که در هر اثر هنری یک فردی در محور داستان و روایت قرار می‌گیرد که به آن قهرمان می‌گویند. قهرمان یک معنی و مفهوم دیگر هم دارد؛ انسانی فوق‌العاده و استثنایی است که این قهرمان به عنوان یک انسان عالی در طول تاریخ به حساب می‌آید.
لطیفی مجری برنامه سؤال دیگری مطرح می‌کند که چرا سینما قهرمان می‌خواهد و اگر نداریم مشکل از کجاست؟ یعنی واقعاً جامعه دچار مشکل می‌شود، دلیل آن این است که قهرمان ندارد؟ "اجلالی" این‌گونه پاسخ داد که جامعه غیر از سینماست. نکته‌ای که به آن توجه نداریم، قهرمان یک معنی دارد. یک انسانی است فوق‌العاده و استثنایی که این قهرمان به عنوان یک انسان عالی در طول تاریخ بوده است. در گذشته قهرمان صرفاً به خوب و بد تقسیم شدند. مثلاً در کتاب‌های مذهبی یا در اساطیر و داستان‌های کهن با شخصیت‌هایی روبرو بودیم که سیاه بودند. اما دنیای امروز دگرگون شده و مردم سواد بیشتری دارند و کمتر با قهرمان همذات‌پنداری می‌کنند. در واقع این ویژگی‌های خاص را باور نمی‌کنند.
او همچنین خاطرنشان کرد: در سینمای هالیوود هم قهرمان در حال رنگ‌باختن است. جیمزباند آن محبوبیت و ویژگی خاص گذشته را ندارد. وقتی از قهرمان صحبت می‌کنیم می‌خواهیم الگو بدهیم. البته مهم است که بفهمید این الگو چیست و چه کسی این الگو را می‌دهد. سینمای واقع‌گرا و هنری، معمولاً قهرمان ندارد. منتها یک آدم معمولی در شرایطی قرار می‌گیرد که از خود کارهایی بروز می‌دهد که مردم شیفته‌اش میشوند و تبدیل به قهرمان می‌شود. قهرمان به معنایی که همه شیفته‌اش بشوند در مراحلی بوده اما به نظرمن مخاطب واقع‌بین‌تر شده است. ما در برابر قهرمان ضدقهرمان هم داریم. در عین حال قهرمان محور اصلی داستان است. این آدم تماشگر ممکن است با او بیشتر احساس همبستگی کند.
آرش قادری بحث را با این نکته پیش برد که قهرمان امروز نمی‌تواند مصلح اجتماعی برای جهان و جامعه باشد و در ادامه تأکید کرد: موضوع قهرمان در ساختار اجتماعی امروز یک نویسنده و فیلمساز، زاده همین اجتماع است. قهرمانی که مصلح اجتماعی برای جهان و جامعه باشد امروز مفهومی ندارند جز در داستان‌های حماسی و اساطیر؛ الگویی که بتواند منجی تمام مشکلات باشد و آنها را رفع کند کمتر وجود دارد؛ در جامعه امروز بیشتر نگرش ایدئولوژیک و مذهبی می‌گیرند. نویسنده با همین مردم زندگی می‌کند. مثلاً در این کلاس‌های انگیزشی مدام می‌گویند کاری به کار مردم نداشته باش و سرت در زندگی خودت باشد. این باعث می‌شود احساس مسئولیت مردم را کم کنند.
وی افزود: الگوها فرق کرده‌اند. وقتی یک آدم قهرمان زندگی خودش است، از دید تماشاچی برای مردم باورپذیر است. در مورد ضدقهرمان یک تفاوتی قائلیم که ضدقهرمان نقش منفی نیست. ضدقهرمان براساس الگوی فردی خودش زندگی می‌کند گاهی ضدقهرمان‌ها بار بیشتری به دوش کشیدند و محبوب شدند. همچون "قیصر" که کاراکتر ضد قهرمانی است دست به چاقو می‌برد، اما مخاطب دوستش دارد چون کین‌خواهی می‌کند. به نظرمن تعریفی که از ضدقهرمان می‌شود بیشتر در آثار مسعود کیمیایی وجود دارد که بهترین ضدقهرمان‌ها تعریف میشوند. در مقابل هم می‌توان گفت رستم قهرمان امروزی نیست چون سطح سواد امروزی تغییر کرده است. معتقدم دوران قهرمان‌های ناجی مصلح جامعه گذشته، چون الگوهای جامعه تغییر کرده‌اند.
قادری همچنین خاطرنشان کرد: هر درام و فیلمی قهرمان دارد فقط اندازه قهرمان و الگویی که برای آنها تعریف شده، متفاوت است. در واقع قهرمان قصه با قهرمان یک جامعه و قهرمانانی که در تاریخ وجود دارند فرق می‌کند. الگوها براساس تراکم جامعه و میزان سواد و عوامل دیگر تغییر می‌کنند.
لطیفی در ادامه این بحث، موضوع قهرمانانی را مطرح کرد که پشتوانه فرهنگی ما هستند. آیا به این قهرمانان ملی در سینمای امروز نیاز نداریم؟ قادری پاسخ داد: یکسری از آثار فرهنگی زمان ندارند و حتی اگر مخاطب‌شان کم شود باید همچنان منتشر بشوند و در مورد آنها حرف زده شود که زیرلایه‌ها و پایه‌های فرهنگ است. ما مشکلی که در فیلمسازی داریم این است که اتفاق بسیار وحشتناکی تحت عنوان «قهرمان سفارشی» ایجاد شده است. وقتی قهرمان در مقابل یکسری مفاهیم تعریف شده و مورد قبول جامعه، حرکت می‌کند یعنی در واقع در مدارِ هنجارها و مقابله با ناهنجاری‌ها، آن قهرمان واقعی شکل می‌گیرد. از طرفی دیگر وقتی آن به اصطلاح قهرمان متعلق به ایدئولوژی خاص و پیروان جناح یا گروه خاصی باشد در واقع قهرمان سفارشی به حساب می‌آید. قهرمانی که ماندگاری ندارد. در مقطع و بستر خاصی شکل می‌گیرد اما ضدقهرمان نخواهد شد.
وی افزود: قهرمان سفارشی اصولاً به خاطر وضعیت اقتصادی به سینما تحمیل می‌شود یک فیلم برای اینکه ساخته شود سفارش‌دهنده می‌گوید چه محتوا و مفهومی داشته باشد و آن قهرمان شکل می‌گیرد که ماندگار هم نمی‌شود. اینکه قهرمان به شکلِ مستندگونه هم روایت شود مطلوب نیست؛ چون قهرمان باید بر مبنای درام پیش برود. البته درباره مقوله ادبیات و قهرمان‌های شاهنامه‌ای، فیلم و سریال ساخته شود؛ چون لازم است جوانان و نوجوانان امروز که بیشتر قهرمان‌های خارجی را می‌شناسند قهرمان‌های ایرانی را بشناسند؛ اگر هم تا به حال این اتفاق نیفتاده هم مشکلِ اقتصادی وجود دارد و هم دلیل کم‌کاری ما است.
اجلالی در پایان خاطرنشان کرد: ما نتوانستیم آثار فرهنگی کلاسیکِ درستی بسازیم یک غفلت تأسف‌آور فرهنگی است؛ غفلتی که امکان دارد به به‌خطر افتادن امنیت کشورمان بینجامد، چرا که ملیت ما ارتباط وسیعی با زبان و ادبیات فارسی دارد؛ وقتی زبان فارسی را فراموش کنیم کشور را در معرض تجزیه قرار داده‌ایم. کشورهایی که سینمای برجسته‌ای دارند تاریخ‌شان را به نمایش درآوردند. البته به چند چیز نیازمند است، اول دانش و سواد فیلمساز که ادبیات فارسی را بداند، نویسنده که فیلمنامه را بتواند بر مبنای این ادبیات به سناریو تبدیل کند و بقیه عوامل و سرمایه خوب که لازم است. آمریکایی‌ها فیلم‌هایی بر اساس اقتباس از رمان‌هایشان می‌سازند اما ما اینجا ادعا داریم که رمان‌های ایرانی قابلیت تصویرسازی ندارند که این حرف اشتباهی است.
تلویزیون یک هفته به یادِ حاج قاسم فیلم پخش می‌کند/ نمایشِ "به وقت شام" در شبِ سالگردفعالیت شبکه مرد میدان با هشتگ «به نیت حاج قاسم»/ جزئیاتی از مستندهای تلویزیونی و یک فعالیت تلوبیونیپایان ناگهانی پخش "سوره؛ فصل سقیفه" از تلویزیون!انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: سینمای ایران شبکه سه رسانه ملی سینمای ایران شبکه سه رسانه ملی قهرمان در سینما سینمای ایران شرایط نامطلوب شکل می گیرد قهرمان یک قهرمان ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۰۴۶۶۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تمرکز نشر صاد بر انتشار داستان‌هایی با روایت ایرانی است
میرشمس‌الدین فلاح هاشمی مدیرعامل نشر صاد در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی آنا درباره برنامه‌ها و فعالیت‌های این نشر گفت: نشر صاد وارد چهارمین سال فعالیتش شده و با توجه به اهداف اصلی این نشر بر چند نکته مهم تمرکز خواهد داشت که بعضی از قبل بوده و بعضی هم جدید هستند.
وی افزود: تمرکز اصلی ما همچنان مثل سال‌های قبل کشف و پرورش استعداد و تربیت نویسنده است تا بتوانیم سهم مهمی درفضای فرهنگی و ادبیات داستانی کشور داشته باشیم و نویسنده‌هایی تربیت کنیم که در آینده علم ادبیات داستانی را برافراشته نگه دارند و در همین راستا ما هر سال جشنواره‌ای به نام خودنویس را برگزار می‌کنیم و با آموزه‌هایی که تعیین می‌کنیم به کشف نویسنده‌های با استعداد می‌پردازیم تا تحت مربی گری نویسنده‌های بزرگ کشور، تبدیل به یک نویسنده خوب شوند.
فلاح هاشمی اظهار داشت: مسئله بعدی بحث روایت ایرانی است که این نویسنده‌های نوقلم و حتی نویسنده‌هایی که نام آشنا هستند و آثاری که از آنها برای انتشار دریافت می‌شود، باید در فضای روایت ایرانی باشد؛ روایت ایرانی که ما الان بیش از یک سال است که در قالب فصلنامه روایت ایرانی به آن می‌پردازیم و چند کتاب ارزشمند پژوهشی هم در این راستا چاپ کردیم تا آنهایی که می‌خواهند بدانند که اصلاً روایت ایرانی چیست وکارکردش چگونه است می‌توانند با مطالعه این آثاربه این اندیشه نزدیک بشوند.
وی افزود: در واقع ما در نشر صاد داستان‌ها را هدایت می‌کنیم به سمت روایت ایرانی که بر اساس مضامین الهی و فرهنگی ایران و اسلام، شکل بگیرد و بتوانیم مثل قرون گذشته در ادبیات حرفی برای گفتن داشته باشیم و با لحن و بیان و قالب و فرم، ادبیات قابل توجهی تولید کنیم.
مدیرعامل نشر صاد درباره چالش‌های این نشر هم اظهار داشت: ما به تازگی به فضای چاپ کاغذی ورود کردیم. قبلاً بنا و تاکید نشر صاد بر انتشار آثار به صورت الکترونیک بود و چاپ کاغذی جایگاهی نداشت اما الان تمرکزمان روی چاپ کاغذی است؛ در عین حال چاپ الکترونیک هم خواهیم داشت. ضمن اینکه آثار فاخر و پرمخاطب‌تر خود را هم به صورت صوتی منتشر خواهیم کرد.
هاشمی درباره مدرسه داستانی نشر صاد هم گفت: پارسال مدرسه داستان تأسیس شد که در واقع برای خودنویسی‌هایی بود که قبلاً کتابی از آنها چاپ شده و در مرحله بالاترحرفه‌ای‌تری قرار می‌گیرند واین طرح‌ها زیر نظرمربیان و نویسندگان کارکشته‌ترتبدیل به یک رمان ارزشمند میشوند. این طرح از سال گذشته شروع و در مراحل پایانی‌اش هستیم و من امیدوارم که به انتشار آثار قابل اعتنایی منجر شود.
وی افزود: از چالش‌های دیگر ما بحث بودجه است که خیلی کم در نظر گرفته شده و ما باید حتماً به سودآوری مستقلی برسیم تا بتوانیم نواقصی که درقسمت مالی داریم جبران کنیم تا فضای تبلیغاتی خوبی هم داشته باشیم. با اینکه در فضای مجازی فعال هستیم ولی هنوز خیلی کار داریم تا آثار انتشارات ما به نحو احسن دیده شوند.
انتهای پیام/
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آنها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند