میدان سرخ-11|مزایای کریدور سبز گمرکی در توسعه صادرات به روسیه/تجربه ترکیه در تجارت با روسها ذیل کریدور سبز
تاریخ انتشار: ۱۲ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۰۴۸۵۴۳
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، با وجود افزایش 105 درصدی میزان صادرات ایران به روسیه در سال 2020 میلادی، متاسفانه سهم ایران از تجارت –بالاخص صادرات– با کشور روسیه همچنان بسیار ناچیز است.
در سال 2020 میلادی واردات روسیه از دنیا 231.6 میلیارد دلار بوده که سهم ایران از این بازار چیزی کمتر از 0.4 درصد بوده و ایران در جایگاه 41ام صادرکنندگان به روسیه قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
حمید زادبوم، رئیس سابق سازمان توسعه تجارت درباره ظرفیت تعامل اقتصادی ایران و روسیه میگوید: بررسیها نشان میدهد ظرفیت صادراتی ایران به روسیه در حوزه کالا حدود 12 میلیارد دلار است که فقط 4 درصد آن فعال است و در بخشهای مختلف این امکان وجود دارد تا صادرات ایران به کشور روسیه افزایش یابد.
*چالشهای صادرات به روسیه از زیرساخت ضعیف ترانزیتی تا حضور خردهفروشی ایران
یکی از دلایل محدود ماندن حجم صادرات ایران به روسیه در مقایسه با ظرفیت دو کشور به زیرساختهای ضعیف ترانزیتی ایران بازمیگردد؛ احیای ظرفیت مسیر زمینی از مرز آستارا، خط ریلی قزوین-رشت-آستارا، خط ریلی اینچهبرون و ترانزیت دریایی از بنادر دو کشور موجب میشود که پتانسیل صادراتی ایران به روسیه افزایش یابد.
همچنین شناخت ساختار بازار روسیه و نحوه تعاملات اقتصادی روسیه با سایر کشورها نشان میدهد طرف ایرانی در چگونگی حضور در این بازار خطای راهبردی دارد. به طور کلی روسها در حوزه تولید و فعالیتهای تجاری، در سطح کلان کار میکنند، درحالی که تولید و بازرگانی در ایران به صورت خرد صورت میگیرد و این موضوع یکی از دلایل اصلی موفق نبودن تجار ایرانی در بازار روسیه است.
همچنین فقدان لجستیک و پایگاههای تجاری برای محصولات ایرانی در روسیه و شبکه خردهفروشی و فروشگاههای زنجیرهای ایرانی نیز از دیگر علل حجم صادرات پایین ایران به روسیه است.
*کریدور سبز گمرکی، فرصت ایران برای توسعه صادرات به روسیه
اما در کنار این عوامل چالشبرانگیز در مسیر صادرات محصولات ایرانی به روسیه، برخی ظرفیتها و فرصتها برای گسترش تعاملات اقتصادی با روسها وجود دارد که به دلیل سهلانگاری طرف ایرانی مورد استفاده قرار نگرفته است. تسهیلات و همکاریهای متقابل گمرکی از جمله مسائلی است که میتواند به توسعه صادرات به روسیه کمک کند.
تهیه اسناد و مدارک ارسال کالا برای گمرکات در کشورهای مبدا و مقصد، زمان بازرسی و ترخیص کالا و هزینههای آن، از مهمترین سازوکارهای گمرکی است که انعقاد موافقتنامههای مختلف گمرکی با کشورهای هدف، میتواند تسهیل کننده امر صادرات باشد. یکی از پیشنهادات اصلی در این باره ایجاد و احیای ظرفیت کریدور سبز گمرکی با روسیه است.
حسین کاخکی، مدیر کل دفتر همکاریهای بینالملل گمرک جمهوری اسلامی ایران درباره کریدور سبز کمرگی اینگونه توضیح میدهد: کریدور تسهیل شده گمرکی (کریدور سبز) ابتکار عملی بود که گمرک روسیه برای گسترش و تسهیل تجارت با کشورهای همسایه و منطقه – بالاخص کشورهایی که ظرفیت و پتانسیل خوبی در حوزه تجارت دارند – ایجاد کرد. کشور روسیه در این طرح سازوکار و مکانیزمی را طراحی کرد تا بتواند برای کشورهایی که با آنها مراودات تجاری دارد تسهیلاتی را فراهم کند.
*مزایای کریدور سبز گمرکی چیست؟
با استفاده از ظرفیت کریدور سبز گمرکی در تعاملات ایران و روسیه، محصولات تجار ایرانی برای ترخیص از گمرک روسیه در اولویت قرار گرفته و بدون انجام کنترلهای فیزیکی سختگیرانه ترخیص میشوند. به عنوان مثال اگر 100 کامیون در صف گمرک باشند، کامیونی که حامل محموله شرکتی است که در کریدور سبز به ثبت رسیده است خارج از صف وارد گمرک شده و تشریفات گمرکی آن در سریعترین زمان انجام خواهد شد.
پذیرش اظهارنامه گمرکی شرکتهای ثبت شده در کریدور سبز با حداقل اسناد از جمله دیگر تسهیلات این همکاری گمرکی با روسهاست که موجب میشود محصولات کشاورزی صادراتی ایران به روسیه تحت تاثیر تعویقات گمرکی فاسد یا تخریب نشوند. البته مزایای کریدور سبز کمرگی تنها محدود به مسیر زمینی نیست و در مسیر دریایی نیز همین تسهیلات وجود دارد.
امین اعظمی، کارشناس مسائل روسیه درباره مزایای کریدور سبز گمرکی میگوید: تفاهم کریدور سبز میتواند گام موثری برای توسعه صادرات به روسیه از طریق واقعی کردن قیمت کالاهای صادراتی باشد زیرا در این تفاهم ارزشگذاری محصولات و کالاها توسط گمرکات دو کشور مورد قبول طرف مقابل قرار میگیرد. همچنین مشکل عدم پذیرش گواهیهای مبدا صادره از اتاقها توسط گمرکات روسیه را نیز میتواند تا حدی حل کند.
* تجربه ترکیه در تجارت با روسها ذیل کریدور سبز گمرکی
حال یک سوال اصلی ایجاد میشود، چرا با وجود مزایای قابل ملاحظه تفاهم کریدور سبز گمرکی تاکنون اقدامی برای تسهیل صادرات و توسعه تجارت با روسیه توسط دولت ایران صورت نگرفته است و یا این اقدام به موفقیت نرسیده است.
حسین کاخکی، مدیر کل دفتر همکاریهای بینالملل گمرک جمهوری اسلامی ایران درباره موانع شرکتهای ایرانی برای استفاده از ظرفیت کریدور سبز اینگونه توضیح میدهد: برای همکاری در چارچوب کریدور سبز در ابتدای کار یک فهرست شامل 20 مجموعه تجاری و تولیدی را به گمرک روسیه معرفی کردیم. از جمله شروط گمرک روسیه آن بود که شرکتی که معرفی میشود باید دارای پتانسیلهای قوی صادراتی باشد و بتواند در سطح گسترده با کشور روسیه مراودات تجاری داشته باشد.
وی ادامه داد: به عبارت دیگر تمایل روسها این بود که افراد و شرکتهایی که فعالیت بازرگانی کمتری دارند و در اصطلاح خردهپا محسوب میشوند، حتیالامکان وارد این چرخه نشوند. در نتیجه با توجه به توان محدود شرکتهای ایرانی تنها چهار شرکت از فیلترها عبور کردند و پذیرفته شدند. به نظر میرسد برای استفاده از تسهیلات و مزایای کریدور سبز باید کنسرسیوم صادراتی داشت.
وی ادامه میدهد: در حال حاضر روسیه با کشور ترکیه نیز دارای کریدور سبز گمرکی است اما بدین گونه نیست که صد شرکت ترک پذیرفته شده باشند بلکه ترکیه با داشتن کنسرسیومهای صادراتی در اقلام و صنایع مختلف، از تسهیلات گمرکی این مسیر استفاده می کند. برای مثال در تولید و صادرات محصولات لبنی، ممکن است 20 شرکت ترک در حال فعالیت باشند اما تحت لوای یک کنسرسیوم به روسیه صادرات داشته باشند .
در نتیجه برای بهرهمندی از ظرفیت کریدور سبز کمرگی با روسیه، ضروری است تجار ایرانی به صورت شراکتی و هلدینگ در بازار اقتصادی روسیه حضور یابند و با تشکیل هلدینگهای بزرگ اقتصادی در حوزه صادارات و واردات با کشور روسیه اقداماتی صورت گیرد.
به عنوان مثال در اینباره هلدینگهای بزرگی مثل بنیاد مستصعفان، ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) و آستان قدس رضوی وجود دارند که امکانات و ظرفیتهای مناسبی دارند و میتوانند وارد بازار روسیه شوند.
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: صادرات ایران ترانزیت کریدور سبز گمرکی میدان سرخ توسعه صادرات به روسیه کریدور سبز گمرکی ایران به روسیه گمرک روسیه کشور روسیه روس ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۰۴۸۵۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایران بازار عراق را از دست میدهد؟ | واکنش معاون وزیر صمت به رقابت ترکیه با ایران در بازار عراق
به گزارش همشهری آنلاین، عراق یکی از مهمترین شرکای تجاری ایران است و عراق نیز به ایران نیاز دارد. به همین دلیل، هر دو کشور حساب ویژهای برای توسعه مبادلات باز کردهاند و میخواهند تا سال ۱۴۰۶، ارزش تجارت دوجانبه را با افزایش ۱۰۰ درصدی به ۲۰ میلیارد دلار برسانند؛ اما ایران تنها تاجر حاضر در بازار عراق نیست و برای این هدف باید با ترکیه، بهعنوان قدیمیترین رقیب و حتی چین و عربستان رقابت کند.
البته هدفگذاری ۲۰ میلیارد دلاری برای تجارت ایران و عراق موضوع جدید نیست و در دهه ۹۰ چندین بار بر این هدفگذاری تأکید شده است. حتی در سال ۱۳۹۷، که عراق در بحث واردات از ایران، از چین نیز سبقت گرفت و به بزرگترین مشتری ایران تبدیل شد، گمان میشد قبل از سال ۱۴۰۰ رؤیای افزایش تجارت دوجانبه به ۲۰ میلیارد دلار محقق شود؛ اما تحقق این هدف فقط به خرید کالاهای ایرانی از عراق منوط نیست و باید مکانیسمهای رقابتی در بازار عراق، نیاز این کشور به موازنه تجاری و خنثی کردن تبعات تحریمهای ظالمانه غربی نیز مدنظر قرار گیرد.
چرا تجارت با عراق مهم است؟اهمیت عراق برای ایران از چند منظر مطرح است. اول اینکه تجارت با این کشور عمدتاً توسط بازرگانان بخش خصوصی انجام میشود و سهم کالاهای ساخته شده و دارای ارزشافزوده بالا در آن زیاد است. به همین دلیل است که اهمیت تجارت با عراق، حتی از امارات که ارزش مبادلاتش با ایران به سه برابر عراق میرسد، بیشتر است؛ چراکه امارات برای ایران یک پایگاه تجاری است و بنا به شرایط تحریم جایگاه مهمی در تجارت با ایران پیدا کرده است درحالیکه عراق با مبادلات مستقیم و بدون واسطه به شریک استراتژیک تجارت ایران تبدیل شده است.
بررسی آمارهای تجارت خارجی ایران در سال ۱۴۰۲ حاکی از این است که از بین ۴ شریک اول تجارت خارجی ایران، تراز تجاری کشور بدون نفت، با چین، امارات و ترکیه منفی و با عراق مثبت است. در حقیقت عراق بدون احتساب نفت، بزرگترین شریک تجاری ایران محسوب میشود و بخش عمده تجارت ۹.۸ میلیارد دلاری با این کشور ربطی به نفت نداشته است.
نکته دیگر اینکه سهم زیادی از تجارت با عراق، مستقیم یا غیرمستقیم به بنگاههای کوچک و متوسط از گلخانهها گرفته تا شرکتهای تولیدی کوچک اختصاص دارد و تقویت آن به بهبود واقعی وضعیت کسبوکارها کمک میکند.
بیشتر بخوانید:
ادعای عجیب مقام عراقی | عراق بدهی خود به ایران را با نفت سیاه تسویه می کند
رفع چالشهای صادرات به عراقبازار صادراتی ایران در عراق با چند تهدید جدی روبروست. اول تحریمهای بانکی و اقتصادی غرب و آمریکا. دوم رقیب قدرتمندی مانند ترکیه و سوم، یکطرفه بودن تجارت با عراق و بیرغبتی آنها برای توسعه مناسبات. در مورد اول، سالهاست که بخش خصوصی مسیرهای ابتکاری خود را به راه انداخته اما از اواسط سال گذشته، با دونرخی شدن ارز در عراق، تجارت ایران از مسیر صرافیها با چالش افزایش قیمت تمامشده روبهرو شد. در آن زمان گرچه برخی فاتحه صادرات به عراق را خواندن اما رایزنی در رأس دولت توانست به عبور تجار از این گردنه سخت کمک کند.
مهدی ضیغمی، معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در گفتوگو با همشهری، گفت: ترکیه قدیمیترین رقیب ایران در بازار عراق است و تحولات مربوط به سهم بازار در رقابت با ترکیه اتفاق جدیدی نیست؛ اما از چندی پیش، مشکلاتی در بازار صادراتی ایران به خاطر اتفاقات ارزی عراق رخ داد که با تدابیر دولت و رایزنیهای انجام شده بهتدریج در حال مرتفع شدن است.
ضیغمی تأکید کرد: رسیدگی سریع به حواشی پیشآمده برای بازار صادراتی ایران در عراق این مسئله مدنظر رئیسجمهوری بود و یک هیات عالیرتبه نیز با همراهی وزیر امور خارجه کشورمان طی سفر به عراق با محمد شیاع السودانی، نخستوزیر این کشور دیدار کردند و مسئله در حال حل شدن است.
برآورد ضیغمی این است که ایران بازار صادرات عراق را از دست نخواهد دارد و بهزودی توافق جامع تجاری بین دو کشور با هدف رساندن ارزش تجارت دوجانبه به ۲۰ میلیارد دلار اجرایی خواهد شد که حواشی فعلی را نیز برطرف میکند.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با تأکید بر اینکه ترکیه در بازار عراق رقیب ایران بوده و خواهد بود، گفت: «طبیعتاً آنها تلاش خود را برای حضور قویتر در بازار عراق انجام میدهند و ما هم برنامهریزیهای خود را بر مبنای منفعت دوجانبه اجرایی خواهیم کرد.»
در این میان، از سال گذشته، تلاشهای بزرگی برای سرمایهگذاری مشترک میان بخشهای خصوصی ایران و عراق آغاز شده که هدف آن؛ وارد کردن تجارت ایران و عراق به جاده دوطرفه، و متوازنسازی مبادلات دو کشور است. اتفاقی که اگر رخ دهد، میتواند تجارت دو کشور را حتی به بالاتر از ارقامی نظیر ۲۰ میلیارد دلار برساند.
کد خبر 847409 منبع: روزنامه همشهری برچسبها سازمان توسعه تجارت ایران تجارت خارجی عراق