به نقل از «ایسنا»

جاجیم‌بافی؛ هنری جهانی در خراسان جنوبی اما در تار و پور مشکلات

تاریخ انتشار: ۱۷ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۰۶۵۴۹۱

ایسنا/خراسان جنوبی توسعه هنر جاجیم بافی در قائنات نیازمند صنایع تکمیلی و تهیه آسان‌تر مواد اولیه است.

مراکز مهم بافت جاجیم در استان، روستای حسین آباد خوسف، روستاهای درح و لانو شهرستان سربیشه و در قاینات روستاهای روم، اسلام آباد، اوج نیک، تیغدر، بیهود و تا حدودی تمام روستاهای شهرستان و روستاهای فدشک، برک و سلطانی بیرجند هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش ایسنا، جاجیم که در اصطلاح محلی به آن "جاجم" گفته می شود، یکی از هنرهای خاص مناطق کردنشین و ترک نشین است که امروزه در بیشتر نقاط کشور بافته می شود. در خراسان جنوبی ساکنان نقاط روستایی بیرجند، نهبندان، سربیشه و به ویژه قاینات به بافت این محصول مبادرت می کنند.

جاجیم دست بافته ای شبیه پلاس و گلیم با نقش های راه راه است که مانند دیگر دست بافته ها به عنوان زیرانداز نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این هنر دست پرز ندارد و با نخ های رنگین پنبه ای یا پشمی بافته می شود که البته امروزه برای بافتن آن در برخی موارد از نخ کاموا هم استفاده می‌شود.

در این استان از قدیم بافت طرح های دارای نقش و ساده رایج بوده است و طرح های نقش دار نیز چند نوع دارد که از جمله می توان به تمام گل، نیم گل، نیم ساده، تسمه، دندان موشی و لبه دور اشاره کرد.

در این منطقه برای چله کشی جاجیم پس از محاسبه طول آن ۳ میخ که تشکیل مثلث متساوی الساقین می دهد با فاصله ای به متراژ جاجیم به زمین می کوبند، برای این کار حداقل ۳ نفر به منظور نظارت بر دواندن چله، کجوبندی (گله بندی) نخ های تار (قیبه)، نفر سوم یا چهارم و پنجم برای دور دادن گلوله های نخ با رنگ خاص به دور میخ ها حاضر می‌شوند.

پس از چله کشی دار، عملیات بافت متشکل از بالا و پایین شدن نخ های مشخص در هر مرحله پودکشی و سپس کوبیدن دم ایجاد شده است.

در دارهای افقی سنتی تمام طول جاجیم که حدود ۸ تا ۱۲ متر است به یکبار بافته می شود و نیازی به جمع کردن و پیچاندن آن به دور نورد نیست و چله کشی در محیط های روباز با مساحت کافی انجام می‌شود. نقش جاجیم راه راه رنگی است و رنگ های سبز، زرد، قرمز، سفید و بنفش بیشتر از دیگر رنگ‌ها در آن به چشم می‌خورد.      

روستایی در این استان وجود دارد که مهد جاجیم است. هاجر خانم از ۱۶ سالگی بافنده جاجیم است، او در روستای روم شهر قائنات زندگی می‌کند، جایی که در هر خانه را که بزنید صدای دار جاجیم و کار و تلاش به گوش می‌رسد. جاجیم‌های سنتی و زیبای این روستا با زحمت فراوان بافته می‌شود زیبایی جاجیم‌ها به رنگ‌های متنوع و نقوش مختلف است و تلاش یک روز بافندگی بانوان این روستا برابر یک متر بافت جاجیم است.

هاجر خانم می‌گوید: ابتدا پشم را می‌ریسیم و پس از آماده شدن مواد نخ شروع به رنگ‌ریزی  گیاهی می‌کنیم، گیاهان مورد نیاز را نیز از صحرا تهیه کرده و طرح‌های نقش بسته بر روی جاجیم‌ها را نیز از ذهن خود پیاده می‌کنیم و نکته حائز اهمیت این است که در بافت جاجیم ها به دلیل استفاده از نخ پشم دقت بسیار باید کرد.

کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند: تهیه مواد اولیه برای صنعتگر بی نهایت سخت و سبب کندی کار می‌شود. هرچند از جاجیم محصولاتی در استان مثل کیف و زیرانداز تهیه می‌شود اما راه پیشرفت و کسب درآمد در زمینه صنایع تکمیلی در این رشته صنعتی باز است‌.

زهره اسدپور، سرپرست معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی نیز به ایسنا گفت: در حال حاضر بیشتر جاجیم به صورت رولی تولید و به فروش می‌رسد و جای تولیدات تکمیلی خالی احساس می شود، کسانی که تمایل دارند در این حوزه اشتغال آفرینی داشته باشند می‌توانند از حمایت‌های اداره کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی بهره مند شوند.

وی با بیان اینکه ۲۵۰ صنعتگر در سراسر خراسان جنوبی بافنده جاجیم هستند، تنها در شهرستان قائنات در ۳۰
منطقه روستایی و شهری بانوان تولیدکننده جاجیم هستند

اسدپور ادامه داد: گروه‌های نساجی‌ سنتی، بافته‌های‌ داری، گوهرسنگ‌ها، چرم و چوب از پرطرفدارترین گروه‌های صنایع‌ دستی استان در سال جاری برای صدور مجوز بوده‌اند.

وی بیان کرد: فعالان و علاقه‌مندان حوزه صنایع‌ دستی می‌توانند با مراجعه به سامانه هوشمند صدور مجوز به نشانی http://my.mcth.ir/ مدارک لازم را بارگذاری و پس بررسی و تایید توسط کارشناسان، مجوز مربوطه را دریافت کنند.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری جاجیم بافی خراسان جنوبی بافته می شود جاجیم ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۰۶۵۴۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

گوش شنوای دولت برای شنیدن مشکلات و نیازهای مردم

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، سید محمد هاشمی جانشین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه برقراری میز خدمت مردمی وزیر فرهنگ در مسجد چهارده معصوم محله امامزاده حسن گفت: خواهران و برادران درخواست‌ها و نیازها و درخواست‌های فرهنگی، هنری و اجتماعی مختلفی را مطرح کردند. درخواست‌های مردمی دریافت شده و از طریق نهاد ریاست جمهوری به دستگاه‌های مرتبط ارجاع خواهد شد.

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی

معاون هنری وزیر فرهنگ ارشاد اسلامی هم گفت: بیشترین دغدغه مردم منطقه ۱۷، کار فرهنگی است

محمود سالاری افزود: شاهد اتفاقات خوبی بودیم، امیدواریم به یاری خداوند بتوانیم به احسن وجه کمک کنیم تا گره‌های موجود گشوده شود.

وی همچنین گفت: تقاضاهای شخصی هم وجود دارد و بیشترین درخواست‌ها درخصوص فضا و امکانات لازم برای انجام دغدغه‌های فرهنگی و اجرای باورهای عمیق برای نیل به نقطه مطلوب است؛ امیدواریم ما هم بتوانیم در این مسیر کمک کنیم.

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی

علی فروزانفر مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران هم گفت: وزیر فرهنگ به‌عنوان نماینده رئیس‌جمهور درخواست‌ها و نیازهای مردم شنیدند و بخشی از مطالب پاسخگویی و بیشتر درخواست‌های مردمی به صورت مکتوب در ریل پاسخگویی قرار گرفت.

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی