استاد برجسته تاریخ ایران درگذشت
تاریخ انتشار: ۱۸ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۰۶۹۱۱۹
به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، جولی اسکات میثمی متولد سال ۱۹۳۷ میلادی، استاد بازنشسته زبان فارسی و پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران در موسسه مطالعات شرقی آکسفورد بود که در ۹ اکتبر ۲۰۲۱ (۱۷ مهرماه ۱۴۰۰ ) در ۸۴ سالگی در کالیفرنیا از دنیا رفت. او از سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۸۰ به تدریس ادبیات انگلیسی و ادبیات تطبیقی در دانشگاه تهران مشغول بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«شعر دربار ایرانی قرون وسطی» (انتشارات دانشگاه پرینستون، ۱۹۸۷)، «دایره‌المعارف ادبیات عربی» (ویرایش مشترک با پل استارکی، راتلج، ۱۹۹۸)، «تاریخ‌نگاری فارسی تا پایان قرن دوازدهم» (انتشارات دانشگاه ادینبورگ، ۱۹۹۹) و «ساختار و معنا در شعر عربی و فارسی قرون وسطی: مروارید مشرق‌زمین» (راتلج، ۲۰۰۳) از جمله کتاب‌های این چهره فرهنگی هستند. همچنین ترجمه «نظامی، هفت پیکر: عاشقانه ایرانی قرون وسطایی» (انتشارات دانشگاه آکسفورد، ۱۹۹۵) در کارنامه او به چشم می‌خورد.
کتاب «تاریخ‌نگاری فارسی» او توسط محمد دهقانی ترجمه شده است. ترجمه دیگری از این کتاب هم توسط مهدی فرهانی منفرد ارائه شده است.
محمد دهقانی، مترجم، نویسنده و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی در گفت‌وگو با ایسنا درباره این ایران‌شناس گفت: اطلاع زیادی از زندگی شخصی او ندارم، دورادور به واسطه کتاب‌هایش او را می‌شناسم؛ هم کتابش را ترجمه کردم و هم از کتاب دیگرش «Medieval Persian Court Poetry» (شعر درباری ایران در قرون وسطی) استفاده کردم. زمانی که این کتاب تازه منتشر شده بود، در مشهد بودم، کتاب را خواندم و خب خیلی کتاب خوبی بود و در کتاب «وسوسه عاشقی» از آن استفاده کردم و به آن کتاب ارجاع دادم. از آن سال‌ها می‌شناختمش، بعد هم «تاریخ‌نگاری فارسی» را ترجمه کردم. ایمیلی به او زدم و به او گفتم کتابت را ترجمه کرده‌ام. تا مدت‌ها جوابی نداد، به واسطه دوست‌مان محسن آشتیانی که در آمریکا است، خواهش کردم به او بگوید کتابش را ترجمه کرده‌ام. او به من گفت حالش خوب نیست و متأسفانه نابینا شده و احوال خوشی نداشت. بالاخره بعدها جولی اسکات میثمی ایمیل کوتاهی برایم فرستادم و تشکر کرد. تنها ارتباطی که من با خانم میثمی داشتم، همان بود. بعد هم احوالش بدتر شد تا اینکه متأسفانه خبر فوت‌شان را شنیدم.
او درباره درگذشت جولی اسکات میثمی در سکوت خبری و اینکه با وجود زندگی در ایران و کتاب‌هایی که درباره شعر کشورمان نوشته، چندان شناخته‌شده نیست، اظهار کرد: جولی اسکات میثمی در دایره‌المعارف ادبیات عرب هم برای آکسفورد کار می‌کرد و فکر می‌کنم مسئولش بود، می‌توان گفت بیشتر به ادبیات جهان اسلام به معنای وسیع کلمه و به ادبیات عرب توجه داشت. مشکل اکثر شرق‌شناسان این است که متأسفانه خیلی خوب نمی‌توانند متون ما را بخوانند. در همان کتاب «تاریخ‌نگاری فارسی» من اشتباه‌های بسیاری درآوردم چون از متون اصلی هم استفاده می‌کردم و می‌دیدم که ایشان در ترجمه‌هایش دچار اشتباه شده است.
این نویسنده و مترجم سپس توضیح داد: خانم میثمی آدم علاقه‌مندی بود اما اکثر شرق‌شناسان ادبیات فارسی و ادبیات عرب موضوع تحقیق‌شان است و حقیقت این است که به ما نگاه از بالا به پایین دارند زیرا ما برای‌شان موضوع تحقیق هستیم وگرنه معمولا علاقه عاطفی شکل نمی‌گیرد. کمتر شرق‌شناسی دیده‌ام که علاقه عاطفی‌ای به زبان و فرهنگ ایرانی داشته باشد. جولی اسکات میثمی در زمره اکثریت شرق‌شناسانی بود که با موضوع کار خود خیلی ارتباط عاطفی نداشت و ایران را از همان زاویه نگاه بالا به پایین غربی می‌دید و موضوع تحقیقش بود و ارتباطی را که فِرای با ایران داشت و حتی امضا می‌کرد فرای ایران‌دوست، نداشت. خیلی هم با ایرانیان ارتباطی نداشت، نمونه‌اش این بود که جواب ایمیل من را با واسطه و به زور داد. طبیعی است زمانی که چنین ارتباطی نباشد، چه لزومی دارد بخواهیم این‌ها را بیش از آن‌چه هستند بزرگ‌شان کنیم؟ ما موضوع تحقیق‌شان هستیم و وقتی کاری با آن‌ها نداریم واقعا جای تعجبی نیست.
دهقانی در ادامه گفت: جولی اسکات میثمی سال‌های سال در ایران زندگی کرده بود، فکر می‌کنم در دانشگاه تهران درس خوانده و ادبیات انگلیسی هم درس می‌داده، اطلاع زیادی ندارم، بعد هم از ایران رفت و به کلی ارتباط خود را با ایران و جامعه زنده ایران قطع کرد. ایران عهد باستان و قدیم و دوره قرون وسطی برایش اهمیت داشت و موضوع کارش بود.
منبع: تابناک
کلیدواژه: اومیکرون مذاکرات وین سقوط هواپیمای اوکراینی اخراج استقلال و پرسپولیس استاد ادبیات فارسی پژوهشگر تاریخ اومیکرون مذاکرات وین سقوط هواپیمای اوکراینی اخراج استقلال و پرسپولیس تاریخ نگاری فارسی قرون وسطی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۰۶۹۱۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عاشق شعر عالمگیر ایران هستم/ بهترین سوغاتی از نمایشگاه کتاب تهران
طالب آذرخش گفت: عاشق شعر عالمگیر ایران هستم و همچنین ادبیات معاصر فارسی را نیز دوست دارم. من از نمایشگاه کتاب تهران بازدید کرده و کتاب‌های شعر شاعران معاصر ایرانی را برای دوستانم سوغاتی بردم.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، طالب آذرخش شاعر ملی تاجیکستان (با تخلص آذرخش) و سردبیر نشریه «پیام سغد» است. تاکنون به قلم او کتاب‌های بسیاری به خط سیریلیک در تاجیکستان منتشر شده است. اثری هم به نام «دیوان عشق» به خط فارسی و سیریلیک دارد که گلچینی از آن توسط انتشارات خردگان در تهران با عنوان «چشم، جانم، چشم...» منتشر شده است.
او بسیار تاکید دارد که آثارش به خط سیریلیک و فارسی منتشر شوند تا کسانی که در تاجیکستان با خط فارسی آشنایی ندارند با آن آشنا شوند و فرصتی برای مقایسه پیدا کنند. همچنین برخی اشعارش نیز در چند نشریه در تهران منتشر شده است. در چندین کنگره و همایش در تهران، تبریز، اصفهان و شیراز شرکت کرده و به قول خودش این «شهر‌های عزیز» را دوست داشته است.
طالب آذرخش سابقه حضور در محافل ادبی بسیاری در ایران را دارد و کتاب شعر را بهترین سوغات از ایران می‌داند. آذرخش درباره سابقه حضورش در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: خوشبختانه تجربه حضور در نمایشگاه کتاب تهران را دارم که برایم بسیار جالب بود. همچنین در چندین محفل فرهنگی از جمله محفل جشنواره فضولی نیز شرکت داشته‌ام.
وی افزود: نمایشگاه کتاب تهران یک بازار بزرگ کتاب است. یکباری که حضور داشتم از صبح تا عصر نتوانستیم حتی نصف نمایشگاه را هم ببینیم. من از حضور در این نمایشگاه که به عنوان یک فروشگاه بزرگ کتاب به نظر می‌رسد بسیار شاد و مسرور شدم. کتاب‌های جالبی در این نمایشگاه دیدم.
آذرخش ادامه داد: در نمایشگاه کتاب تهران، کتاب‌های ادبیات کلاسیک را که سال‌ها آرزوی دست‌یابی و مطالعه‌شان را داشتم پیدا کردم. با ناشران گوناگونی که آثار شعرای بزرگ مثل حافظ، سعدی، فردوسی و ... را منتشر کرده‌اند، گفتگو کردم. وقتی هم که به تاجیکستان بازگشتم کتاب‌های جیبی این شاعران را به عنوان سوغات برای دوستانم آوردم.
این شاعر فارسی‌سرا در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته که به ادبیات معاصر ایران بسیار علاقه‌مند است، گفت: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، محل آشنایی من با آثار معاصر ادبیات ایران بود. من عاشق شعر و خصوصا شعر عالمگیر ایران هستم. با شعر معاصر ایران هم آشنایی دارم. آثار شاعرانی همچون شهریار، سهراب سپهری، فروغ فرخزاد، نادر نادرپور، هوشنگ ابتهاج (ه. ا. سایه)، شاملو و ... در تاجیکستان شناخته شده است. از اینکه در نمایشگاه کتاب تهران بدون واسطه و به راحتی به این کتاب‌ها دسترسی داشتم موجب خشنودی‌ام بود.
آذرخش همچنین با اشاره به این نکته که گویش تاجیکستانی‌ها و ایرانی‌ها باهم تفاوتی ندارد، ادامه داد: ما یک زبان داریم. شعر معاصر ایران و شعر معاصر تاجیکستان یک زبان دارد که همان زبان رودکی، خیام و حکیم فردوسی است. ما همان چیزی را که شما می‌خوانید، می‌خوانیم. البته در حوزه شعر معاصر ایران شعر‌هایی هم هست که به لهجه تهرانی یا شیوه‌های متفاوت است. اما همه این‌ها به زبان فردوسی و حافظ است. ما امروز شعری که در شاهنامه می‌خوانیم در شعر معاصر تاجیک هم می‌بینیم.
وی اضافه کرد: وقتی از ادبیات ایران حرف می‌زنیم، تفاوتی بین ایران و تاجیکستان نمی‌بینیم. فقط یک ادبیات فارسی در میان است. حتی ادبیات معاصر ایران هم در تاجیکستان شناخته شده است. بسیاری از آثار رمان‌نویسان معاصر در تاجیکستان منتشر شده است. اما در تاجیکستان شاعران ایرانی بیشتر مورد اقبال عموم قرار گرفته‌اند. من در اخبار دیده بودم که یکی از کتاب‌های فاضل نظری در یک فروشگاه در تهران، فروش چند هزار جلدی داشته است. این کتاب در تاجیکستان هم به زبان سیریلیک برگردانده شده است و غزل‌های او علاقمندان خاص خودش را دارد. من سردبیر مجله «پیام سغد» در تاجیکستان هستم. ما در هر شماره از مجله شعری از هم‌زبانان ایرانی یا افغانستانی را چاپ می‌کنیم. من تاکید می‌کنم که شعر هم‌زبان خود را منتشر می‌کنیم نه شعر ادبیات ایران یا افغانستان را.
آذرخش در بخش دیگری از این گفتگو به نقش نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در بهبود دیپلماسی فرهنگی میان دو کشور ایران و تاجیکستان اشاره کرد و ادامه داد: خیلی خوب می‌شد اگر نمایشگاهی مانند نمایشگاه کتاب تهران در کشور‌های فارسی‌زبان یعنی افغانستان و تاجیکستان هم می‌داشتیم. چون در افغانستان و تاجیکستان نمایشگاه‌های صنعتی و اقتصادی مشترک و غیرمشترک بسیاری برگزار می‌شود، اما نمایشگاه کتاب نداریم. نکته دیگر این است که خیلی خوب می‌شد اگر در نمایشگاه کتاب تهران مکان معینی وجود داشت تا خوانندگان با ادیبان، نویسندگان و ناشران گفتگو و دیدار داشته باشند. من خیلی علاقه‌مندم که آثار شاعران تاجیکستانی در نمایشگاه کتاب تهران معرفی شود و در معرض دید و خرید عموم قرار گیرد. ما می‌توانیم کتاب‌هایی منتشر کنیم که یک طرف آن خط فارسی و طرف دیگر آن خط سیریلیک باشد. این موضوع به آموزش زبان فارسی کمک خواهد کرد، چون تاجیکستانی‌ها حتما باید خط فارسی را یاد بگیرند. آشنایی با خط فارسی باعث می‌شود که از گذشته خود آگاه شوند و آینده خود را ببینند. البته اگر خوانندگان ایرانی هم با خط سیریلیک آشنا شوند خیلی خوب می‌شود.
وی در پایان در پاسخ به این سوال که «چرا با وجود پیوند‌های فرهنگی و زبان مشترک میان ایران و تاجیکستان، ارتباطات فرهنگی محدودی میان دو کشور وجود دارد؟» گفت: فکر می‌کنم سرحدات و مرز‌های جغرافیایی دلیل این موضوع باشد. اخیرا قابلیتی ایجاد شد و در فضای مجازی صفحاتی پدید آمد که خوانندگان، ادیبان و شاعران ایرانی و تاجیکی با یکدیگر در تعامل باشند و مثلا یک شاعر تاجیکستانی بتواند با خواننده ایرانی طرف گفتگو قرار گیرد. چون تاجیکستانی‌ها هم به زبان فارسی سخن می‌گویند. فقط لازم است که با زبان فارسی آشنایی داشته باشند تا بتوانند از آثار شاعران ایرانی استفاده کنند. اگر رفت‌وآمد این محافل ادبی بیشتر شود شاهد نتایج بهتری هم خواهیم بود. همچنین ارسال کتاب‌های تاجیکستانی به ایران و بالعکس می‌تواند عامل مهمی برای تقویت این پیوند‌ها باشد.
سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت (۱۴۰۳) در محل مصلی امام خمینی (ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.
ام فهد، زن مشهور عراقی کیست و چرا کشته شد؟