دفترچه راهنمای زائر، هزار سال پیش!
تاریخ انتشار: ۲۰ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۰۹۱۱۵۲
راهنمایی زائران حرم رضوی، افتخار بزرگی است که امروزه در قالب خدمتهای مختلف و متنوع توسط آستان قدس رضوی به زائران محترم ارائه میشود.
این خدمات افزون بر راهنمایی در مورد تاریخ حرم مطهر و زندگی و سیره امام رضا(ع)، شامل برخی راهنماییهای معنوی و زیارتی هم هست که هر زائری هنگام ورود به حرم به آنها نیاز دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
چقدر باید راه برویم؟
یکی از اصلیترین نیازهای زائران برای طی کردن مسیر زیارت، دانستن فاصله میان شهرها و محاسبه مدتی بود که باید برای طی مسیر میان آنها صرف میکردند. ابنخردادبه، جغرافیدان ایرانی و مسلمان با نوشتن کتاب «المسالک و ممالک» در سال ۲۷۲ق شاهکار کرد. او در واقع اطلسی دستنویس ساخت که هر مسافری بتواند مسیر و مدت سفر خود را تخمین بزند. وی در بخش مربوط به طوس، اسمی از مشهد نمیآورد، اما مینویسد: «از نیشابور تا بغیس ۴ فرسخ، از بغیس تا حمراء (کوهسرخ) ۶ فرسخ، از حمراء تا مثقّب (احتمالاً مشهد یا به قولی ابرده) ۵ فرسخ، از مثقّب تا نوقان ۵ فرسخ و از نوقان تا مزدوران ۶ فرسخ است». بنابراین مسافران برای رسیدن به مشهد از مسیر نیشابور، حدود ۹۰ کیلومتر را در کوهها طی میکردند. این راه البته نسبت به مسیر صحرا کوتاهتر بود، اما خب دردسرهای خودش را هم داشت.
درباره مردم مشهد
یعقوبی در سال ۲۷۹ق در کتاب مشهور خودش، «البلدان» مینویسد: «در طوس قومی از طِی و جز آن سکونت دارند و بیشتر آنها عجم هستند و قبر رشید (هارون عباسی) آنجاست و نیز وفات (شهادت) علی بن موسی بن جعفر علیهمالسلام آنجا روی داد و شهر بزرگ طوس را نوقان میگویند». یکی از نکات جالب این گزارش، سکونت قوم حاتم طایی در نزدیکی مشهد و شاید در مجاورت آن باشد. قوم «طی» از اقوام مشهور شبه جزیره عربستان بود که حاتم طایی از افراد تاریخی و برجسته آن محسوب میشد.
حرم امام رضا(ع) کجا قرار دارد؟
میدانیم مشهد تا مدتها به عنوان یک شهر شناخته نمیشد، در واقع تا زمانی که شهرهای بزرگی مانند نوقان و تابران در نزدیکی آن بودند، مشهد تنها به عنوان زیارتگاهی معتبر و شناخته شده در نزدیکی نوقان شهرت داشت. بنابراین صرف اطلاع زائر از قرار داشتن حرم در محدوده نوقان، کارش را راه نمیانداخت. ابنحوقل در سال ۳۶۰ق در کتاب «صورةالارض» مینویسد: «مرقد علی بن موسی الرضا علیهالسلام در بیرون شهر نوقان است و در مجاور قبر رشید در مقبرهای بسیار زیبا در قریهای به نام سناباد که حصنی (دیواری) استوار دارد، واقع است و گروهی در آن معتکف هستند». پیش از ابنحوقل، اصطخری نیز در سال ۳۴۰ق به موقعیت جغرافیایی مشهدالرضا(ع) اشاره کرده و نوشته است: «شهرهای طوس، رادکان، تابران، بردغور و نوقان باشد که مشهد علی بن موسی الرضا رضوانالله علیهما و گور رشید آنجاست، به چهار فرسنگی شهر». بر پایه این گزارشها، مسافران مشهدالرضا(ع) در هزار سال پیش، علاوه بر جایگاه جغرافیایی حرم رضوی متوجه میشدند که این حرم مطهر بر گرد خودش دیواری بلند دارد و البته جمعی از اهل عبادت در آن به صورت مداوم حضور پیدا میکنند و معتکف میشوند؛ یعنی در این مکان، محلی برای حضور شبانهروزی هم دایر است.
سیمای معماری و اقتصادی مشهد
نویسنده کتاب «حدود العالم» در سال ۳۷۲ق گزارشی نسبتاً دقیق درباره ظرفیت اقتصادی مشهدالرضا(ع) و اطراف آن ارائه میکند و مینویسد: «طوس ناحیتی است و اندر وی شهرکهاست چون طاوران و نوقان، برغون و رایگان و اندر میان کوههاست و اندر کوههای وی معدن پیروزه (فیروزه) است و معدن مس است و سرب و سرمه و دیگ سنگین و سنگ فسان و شلواربند و جورب خیزد و به نوقان، مرقد مبارک علی بن موسی الرضاست و آنجا مردمان به زیارت شوند و از آنجا دیگ سنگین خیزد». بر اساس گزارش این کتاب، شهر مشهد از همان هزار سال پیش، افزون بر معادن احجار کریمه، صاحب صنعت سنگتراشی و تولید دیگ سنگی بود که امروزه به «هرکاره» یا به قول مشهدیها «هَرکِرِه» معروف است و زائران هزار سال قبل، پیش از ورود به منطقه طوس و زیارت حرم مطهر امام رضا(ع) از وجود چنین صنعت و هنری مطلع بودند. در زمینه معماری نیز ابودلف ینبوعی در سفرنامه خودش که آن را در سال ۳۴۱ق به رشته تحریر درآورده است، مینویسد: «در آنجا آثار باشکوه اسلامی دیده میشود؛ اقامتگاه حُمَید بن قحطبه در آنجا واقع است و در حد یک میل مساحت دارد و نیز در یکی از باغهای آن، آرامگاه علی بن موسیالرضاست. میان طوس و نیشابور کاخ بسیار باشکوه و مستحکمی برپاست. من مانند آن را از حیث بلندی دیوارها و استواری بنا ندیدم». با این حال، جغرافیدانان به مسائل و مشکلات منطقه مشهد هم توجه داشتهاند مثلاً مقدسی در سال ۳۸۰ق در کتاب «احسن التقاسیم» نکته بسیار مهمی را به مسافران و زائران گوشزد میکند: «نوقان از تابران [به لحاظ وسعت و جمعیت] کمتر است، بازارها بر گرد جامعاند. در تراشیدن دیگ سنگی ماهرند. مردم تردستند ولی به کمبود آب گرفتارند». میبینیم که کمآبی و عوارض ناشی از آن، از همان زمان یعنی هزار سال پیش در مشهدالرضا(ع) به چشم میآمده است و حکمرانان این منطقه هر کدام به فراخور توان خود، در رفع آن کوشیدهاند. هر چند که لازم بوده است زائران و مسافران هم خود را برای روبهرو شدن با چنین وضعیتی آماده کنند.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: راهنمای زائر هزار سال پیش مشهدالرضا ع علی بن موسی حرم مطهر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۰۹۱۱۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
امروز؛ آخرین مهلت انتخاب رشته داوطلبان دکتری
علیرضا کریمیان، مشاور رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در گفتوگو با خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا اظهار کرد: تاکنون بیش از ۸۶ هزار نفر از دواطلبان آزمون نیمهمتمرکز دکتری تخصصی ۱۴۰۳ نسبت به انتخاب رشته اقدام کرده اند و این مهلت امشب پایان می
وی افزود: پیرو انتشار دفترچه راهنمای انتخاب رشته (دفترچه شماره ۲) آزمون ورودی مقطع دکتری نیمهمتمرکز سال ۱۴۰۳ در تاریخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۸و اطلاعیههای اصلاح آن به تاریخهای ۰۲ و ۱۴۰۳/۰۲/۰۵، ضمن اعلام اصلاحات جدید مربوط به دفترچه راهنمای انتخاب رشته، به اطلاع داوطلبان مجاز به انتخاب رشته در این آزمون میرساند برای فراهم کردن تسهیلات بیشتر برای آن دسته از داوطلبانی که تا این تاریخ (۱۴۰۳/۰۲/۰۸) برای انتخاب رشته اقدام نکردهاند، ترتیبی اتخاذ شده است که بتوانند تا پایان روز دوشنبه بهتاریخ ۱۴۰۳/۰۲/۱۰نسبت به انتخاب رشته اقدام کنند؛ بنابراین داوطلبان باید در مهلت در نظر گرفته شده و پس از مطالعه دقیق دفترچه راهنمای انتخاب رشتههای تحصیلی و مندرجات اطلاعیههای فوق و این اطلاعیه، به درگاه اطلاعرسانی این سازمان مراجعه و نسبت به ثبت کدرشتهمحلهای انتخابی در آزمون مذکور اقدام کنند.
کریمیان تصریح کرد: در ضمن آن دسته از داوطلبانی که قبلاً نسبت به انتخاب کدرشتهمحلهای تحصیلی اقدام کردهاند، میتوانند در صورت تمایل تا تاریخ فوق، نسبت به مشاهده یا ویرایش کدرشتهمحلهای انتخابی خود اقدام کنند.
وی گفت: برای مشاهده فایل اصلاحات سری سوم مربوط به دفترچه راهنمای انتخاب رشته آزمون ورودی دکتری نیمه متمرکز سال ۱۴۰۳ و بارگذاری فایلهای مرتبط اینجا را کلیک کنید.
انتهای پیام/
نادیا عابد