به نقل از «ایران اکونومیست»

لایحه مالیات بر عایدی سرمایه؛ سرگردان بین دولت و مجلس

تاریخ انتشار: ۲۱ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۰۹۸۵۷۵

ایران اکونومیست- وعده دو ماهه وزارت اقتصاد برای ارائه لایحه جامع مالیاتی شامل مالیات بر عایدی سرمایه به سر رسیده، اما از این لایحه خبری نیست.

 مالیات بر عایدی سرمایه (Capital Gains Tax) یکی از انواع مالیات‌های تنظیمی برای کنترل سوداگری در بازارهای غیرمولد است. کارشناسان اقتصادی معتقدند این پایه مالیاتی در کنار سایر ابزارهای مالیاتی می‌تواند هم از تلاطم‌های ویران‌کننده‌ای که گاه و بیگاه در اقتصاد تورمی ما فوران می‌کند بکاهد و هم با هدایت سرمایه‌ها به سمت بازارهای مولد، سمت عرضه را تقویت نموده و به افزایش رشد اقتصادی و کاهش تورم کمک کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مالیات بر عایدی سرمایه همچنین می‌تواند از طریق فشار به فعالیت‌های دلالی و بازتوزیع درآمد در چارچوب نظام مالیاتی و پرداخت‌های حمایتی، کاهش فاصله طبقاتی و گسترش عدالت را رقم بزند.

این پایه مالیاتی موثر سابقه‌ای به طول یک قرن دارد و در بیش از ۱۰۰ کشور پیاده شده، با این حال در کشورمان قانون مجزایی با این عنوان وجود ندارد و تنها در قوانین مالیاتی به آن شده اشاره است.

سرگذشت تلخ یک طرح

CGT سال‌های زیادی مورد غفلت بود تا اینکه با پیگیری‌های کارشناسان، از سال ۹۷ به مطالبه عمومی تبدیل شد و مورد توجه مسئولان و نمایندگان مجلس قرار گرفت.

با این حال لایحه CGT در دولت قبل سرنوشت غم‌انگیزی داشت. دولت تدبیر و امید گویا اهتمامی به این ابزار ضدسوداگری نداشت تا جایی که مجلس خود پای کار آمد و طرحی برای آن دست و پا کرد و حتی کلیات آن را در خرداد ۹۹ تصویب نمود، اما ظاهراً دست‌هایی در کار بود تا این طرح به سرانجام نرسد.

با وجود تصویب کلیات طرح، دولت از مجلس خواست دست نگه دارد و ناگهان اعلام کرد خودش لایحه‌ای در این زمینه ارائه می‌دهد؛ لایحه‌ای که با وقت‌کشی هیچگاه به صحن مجلس نیامد و به این ترتیب دولت با ظرافت مانع ادامه روند تصویب قانون شد!

اهتمام دوباره به CGT

اما آثار چشمگیر مالیات بر عایدی سرمایه موجب شد سیدابراهیم رئیسی به توصیه مشاوران خود، سوق دادن اقتصاد به سمت مالیات‌محوری را در برنامه‌های اصلی انتخاباتی قرار دهد.

پس از استقرار دولت سیزدهم نیز انتخاب سیداحسان خاندوزی برای جایگاه وزیر اقتصاد به عنوان اقتصاددانی که در زمان نمایندگی مجلس از حامیان و طراحان طرح‌های مالیاتی از جمله مالیات بر عایدی سرمایه بود، پیام خاصی داشت که جامعه کارشناسان اقتصادی را امیدوار می‌کرد.

وقتی کلیات طرح مالیات بر عایدی سرمایه در جلسه علنی روز چهارشنبه ۵ خرداد ۹۹ مجلس تصویب شد، خاندوزی به عنوان نایب رئیس کمیسیون اقتصادی در توئیتی نوشت: «امروز پس از ماه‌ها تلاش، کلیات طرح مالیات بر سوداگری (مالیات بر عایدی سرمایه) تصویب شد. با اجرای آن، جذابیت فعالیت‌های غیرتولیدی و سود دلالی مسکن، خودرو و ارز و... کاسته خواهد شد ... اجرای این قانون عامل موثری در افزایش فعالیت‌های تولیدی است و فاصله طبقاتی را کاهش می‌دهد و نوسانات قیمتی در حوزه مسکن، خودرو، ارز و طلا را مهار می‌کند ... این طرح به ۹۹ درصد جامعه که نیاز مصرفی دارند کمک می‌کند و صرفا برای کسانی است که بیش از حد نیاز خود، کالا جمع‌آوری کرده‌اند و تنها ناراضیان آن سوداگران و دلالان هستند. »

چشم‌انتظار وعده‌ها

خاندوزی چند ماه بعد یعنی ۱۸ آبان‌ماه در مجلس حضور یافت و این بار در کسوت وزیر اقتصاد سخنان گذشته را تکرار کرد و وعده داد که «لایحه مالیات بر عایدی سرمایه به سرعت تدوین می‌شود».

شامگاه همان روز سیدمحمدهادی سبحانیان، معاون او به تلویزیون آمد و با انتقاد از تعلل دولت قبل، از پس گرفتن لایحه مالیات بر عایدی سرمایه خبر داد و گفت: ‌«تا دو ماه آینده لایحه ادغامی مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر مجموع درآمد به کمیسیون اقتصادی دولت می‌رود».

حالا دو ماه وعده شده به سرآمده و کارشناسان منتظرند که دولت که برنامه‌ای برای دریافت این مالیات تدارک دیده است.

در این زمینه پیگیری‌های خبرنگار ما درباره آخرین وضعیت لایحه مالیات بر عایدی سرمایه در دولت، تا زمان تنظیم این گزارش به نتیجه نرسیده است.

البته غلامرضا مرحبا سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در این باره به خبرنگار ما گفت: کمیسیون اقتصادی با هماهنگی وزارت اقتصاد در حال کار روی طرحی درباره مالیات بر عایدی سرمایه است که احتمالا تا پایان امسال به نتیجه خواهد رسید.

وی با اشاره به سابقه اجرای CGT در کشورهای مختلف، بر اثرگذاری این پایه مالیاتی بر کنترل سوداگری در بازارهای غیرمولد تأکید کرد.

به نظر می‌رسد با توجه به اهمیت موضوع و آثاری که برای اقتصاد ما در پی خواهد داشت نباید بیش از این تعلل شود و البته با رعایت دقت، در اولین فرصت لایحه فوق با همکاری دولت و مجلس به قانون بدل شده و وارد مرحله اجرایی شود.

 ایبِنا

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: لایحه مالیات بر عایدی سرمایه کمیسیون اقتصادی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۰۹۸۵۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

با اجرای مالیات برعایدی سرمایه بساط سفته بازی جمع می‌شود

در حالی که به گفته کارشناسان مالیات بر عایدی سرمایه در این ایام تنها راه مقابله با سوداگری و  جلوگیری از افزایش تورم کشور است اما در چند سال گذشته این طرح پشت درب های مجلس و دولت باقی مانده بود که بالاخره در چند روز گذشته این طرح در مجلس به تصویب رسید و همزمان با تصویب این طرح اعتراضاتی از سوی برخی افراد که اکثر آنها سوداگر  و دلال بودند مطرح شد اما با  شفاف سازی این طرح و اعلام کامل بندهای آن بخش زیادی از اعتراضات این طرح کاهش پیدا کرد.

به گفته بسیاری از کارشناسان   بخش زیادی از تقاضا در بازار مسکن مربوط به تقاضای سرمایه‌ای است و مردم عادی توان خرید مسکن متناسب با نیاز خود را ندارند. با وضع مالیات بر سوداگری تقاضا سرمایه‌ای و التهاب بازار کاهش پیدا می‌کند؛ در نتیجه در صورت ساخت و عرضه بیشتر مسکن در کشور دسترسی مردم به آن امکان‌پذیر می‌شود.

سوداگری در بازار ارز در بسیاری موارد اثر شدیدتری بر بازار کالاهای مصرفی مردم دارد؛ چراکه با افزایش قیمت ارز، قیمت مواد اولیه تولید و کالاهای وارداتی افزایش پیدا می‌کند و به سرعت نیاز ضروری روزانه مردم را با مشکل مواجه می‌کند.

سوداگری علاوه بر رشد تقاضای سرمایه‌ای، باعث افزایش فاصله طبقاتی می‌شود که در نتیجه آن انواعی از مشکلات اجتماعی به سمت خانواده‌ها سرازیر می‌شود. عدالت حکم می‌کند هر کسی متناسب با درآمد خود مالیات بپردازد تا هم از فشار بر روی اقشار کم درآمد کاسته شود و هم منابع به درستی در جامعه توزیع شود.

مالیات بر عایدی سرمایه  بازار مسکن را به سامان می رساند 

در ادامه فرشید ایلاتی کارشناس سیاست گذاری مسکن در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان با بیان اینکه در حال حاضر بخش زیادی از تقاضای واقعی مصرف در بخش مسکن  به دلیل سرمایه ای شدن این بازار  از بین رفته است گفت: متاسفانه در چند سال گذشته  به دلیل سرمایه ای شدن بخش مسکن  قیمت ها به صورت نجومی افزایش یافته است و همین امر باعث شده که دیگر قدرت خرید مسکن در بین متقاضیان واقعی از بین برود برخی از افراد در چند سال گذشته به دلیل آنکه دارای چندین واحد مسکونی خالی از سکنه هستند باعث شده که بازار مسکن را دچار التهاب کنند وهمین امر بازار را با مشکل مواجه کرده است طرح مالیات بر عایدی سرمایه خود باعث می شود که این بازار  با رونق روبه رو شده و قیمت ها در این بازار واقعی شود و متقاضیان بتوانند مسکن خریداری کنند .

معافیت های گسترده در طرح مالیات برعایدی سرمایه قرار داده شده است

براساس این گزارش سال گذشته سید احسان خاندوزی نامه‌ای به شورای نگهبان نوشت و در مورد این مالیات توضیح داد:  تصویب و اجرای طرح موسوم به مالیات بر عایدی سرمایه که دلالان و سفته بازان بازار مسکن، خودرو، طلا و سکه و ارزهای خارجی را هدف قرار می‌دهد، اقدامی بسیار ارزشمند است که در کشورهای دیگر نیز اجرا شده است.

 خاندوزی با بیان اینکه  فقدان این پایه مالیاتی که دست‌کم در ۱۰۰ سال گذشته در بیش از ۱۴۳ کشور در حال پیاده‌سازی بوده، موجب بروز مشکلات متعددی به‌خصوص در حوزه تولید شده است به‌عنوان نمونه با توجه به بازدهی بالای خریدوفروش‌ها در بازارهای غیرمولد موازی تولید مانند بازار ملک، خودرو، طلا و ارز انگیزه سرمایه‌گذاری و کار در حوزه تولید را به‌شدت کاهش داده و یکی از موانع اصلی رونق تولید در کشور است. طرح مالیات بر سفته‌بازی و سوداگری به‌گونه‌ای طراحی شده است که به‌دلیل معافیت‌های گسترده در طرح، حداکثر دو درصد از افراد جامعه مشمول آن می‌شوند.

 همچنین مهدی موحدی بکنظر، رئیس مرکز آموزش و پژوهش سازمان امور مالیاتی گفت: آمریکا پایه مالیات بر عایدی سرمایه را از سال ۱۹۱۳ و بریتانیا از ۱۹۶۵ اجرایی کرده‌اند و تا سال ۲۰۱۷ بیش از ۱۸۷ کشور این نوع مالیات را به کار گرفته‌اند.

دست دلالان و سوداگران در بازار اقتصادی کشور کوتاه می‌شود 

سید کاظم موسوی عضو نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه خود نقش بسیار موثری در کاهش سوداگری و نرخ تورم در بازار کشور  دارد بسیاری  از مخالفان این طرح سوداگران و دلالان هستند که با اجرای این طرح   دست تمامی آنها قطع شده و ما به زودی با اجرای این طرح شاهد بهبود و رونق بازار خواهیم بود. در آینده با اجرای این طرح بازارهای اقتصادی کشور از جمله بازار طلا و ارز  بازار خودرو و مسکن که منبع اصلی سوداگری است  به سمت رونق حرکت خواهد کرد.

معافیت های مالیات بر عایدی سرمایه برای چه حوزه ای در نظر گرفته شده است؟

البته این طرح معافیت‌هایی را هم مشمول شده است. انتقال املاک مسکونی با شرایط مندرج در متن قانون، انتقال خودروی سواری دارای شماره انتظامی (پلاک) شخصی متعلق به شخص غیرتجاری بالای هجده سال، املاکی که به دولت تملیک می‌شوند، اولین انتقال دارایی موضوع بند‌های (۱) و (۲) که پیش از استقرار بستر اجرایی تملیک شده اند تا ۳ سال بعد از استقرار، انتقال «کلیه اراضی با کاربری کشاورزی اعم از باغ‌ها و زمین¬های زراعی و اراضی فاقد کاربری» با دوره تملک بالای سه سال، انتقال کلیه انواع دارایی‌های ذکر شده بصورت هدیه و وقف، انتقال ارز حاصل از روش‌های مجاز ورود ارز به کشور به تأیید بانک مرکزی مشروط به رعایت قوانین و مقررات مربوط، در موارد انتقال داراریی ارثی، در صورتیکه دوره تملک کمتر یا مساوی یکسال باشد، معاوضه دارایی‌های موضوع بند‌های (۳) و (۴) متعلق به هر «شخص غیرتجاری بالای هجده سال» با دارایی دیگری از مصادیق همان بند با رعایت موازین شرعی، در صورت صدور صورتحساب الکترونیکی مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نیست، استهلاک، املاک مشمول ماده ۷۷ قانون مالیات مستقیم همچنین مشمولین تبصره ۲ و ۴ آن، مجموع عایدی سرمایه حاصل از انتقال دارایی موضوع بند (۳) توسط اشخاص غیر تجاری بالای ۱۸ سال در هر پنج سال تا سقف ۵ برابر معافیت موضوع ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم و انتقال دارایی‌های موضوع بند (۳) متعلق به اشخاص تجاری در مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی با دوره تملک ۵ سال و بیشتر از جمله معافیت‌های این قانون خواهند بود.

حالا مالیات بر عایدی سرمایه بعد از تایید شورای نگهبان، باید توسط وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی با استفاده از داده‌های سایر دستگاه‌ها در نظام اقتصادی کشور اجرایی شود.

بعد از گذشت چندین سال چشم انتظاری هم اکنون دولت و مجلس اتفاق نظر دارند که مالیات بر عایدی سرمایه باعث فروکش کردن تلاطمات بازار دارایی‌های اصلی می‌شود؛ زیرا انگیزه سوداگران برای ورود به آن‌ها را از بین می‌برد.

طرح مالیات بر عایدی سرمایه به همین منظور و نیز با هدف کنترل سوداگری و حرکت جریان سرمایه به سمت فعالیت‌های مولد و با ارزش افزوده برای کشور مطرح شد و هم اکنون در مرحله بررسی جزئیات آن در مجلس است.

باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی اقتصاد و انرژی