به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

اینجا سیبری، روستای برفی کوسه است

تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۲۹۸۸۷

باشگاه خبرنگاران جوان بجنورد - روستای کوسه در مرکزیت دهستان جیرستان بخش سرحد و در شمال شیروان قرار دارد.

فاصله آن از شیروان ۵۸ کیلومتر است. منطقه ییلاقی گلیل در نزدیکی این روستا واقع شده.

کوسه  روستایی کوچک در میان کوه‌های شمال خراسان شمالی و روستا‌هایی کرد (کرمانج) نشین شهرستان شیروان است.

سرمای کوسه نشات گرفته از ارتفاع ۲۱۰۰ متری آن از سطح دریا است؛ به نحوی که در چند سال اخیر کوسه جزو سردترین نقاط کشور بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آغاز سفر به کوسه

سفر به کوسه، سیبری خراسان شمالی آغازگر مسیری پر پیچ و خم و سراسر سپید است.

آفتاب طلوع نکرده سفر آغاز می‌شود. وارد جاده که می‌شوی سرمای سیبری خودنمایی می‌کند.

راه طولانی بود و مسیر پربرف بلد راه می‌خواست. سهم من و همکارنم از طلوع آفتاب روشنی روز بود و گرمایی به همراه نداشت.

دیدن مناظر برفی تیم را مشتاق برای رسیدن به مقصد می کرد. رسیدن به مقصد زمانبر بود و زمان‌هایی در نبرد ماشین و جاده برفی، برف پیروز میدان بود.

به کوسه که نزدیک می شویم هوا  سردتر می‌شود و سیبری خراسان شمالی با قدرت هرچه بیشتر سرما را به رخ ما می‌کشد.

زندگی در کوسه خارج از تصورات ما بود، کوسه علیرغم سرمای بسیار زیاد مدیون اهالی خونگرم و مهربان این دیار است.

زندگی با تمام زیبایی در این منطقه در جریان است، مردان و زنان کوسه سرمای سیبری را با آغوش باز پذیرفته اند و آن را به گرمایی بی بدیل برای ادامه زندگی مبدل کرده اند.

آغاز زندگی با خنکای صبحگاهی

زندگی در روستای کوسه با صدای طبیعت و نسیم خنک صبحگاهی آغاز می‌شود.

از کوچه پس کوچه‌های روستا که می گذری مردان پارو به دست و زنان جارو به دست زندگی را آغاز کرده اند و برف سنگین نشسته بر پشت بام و حیاط را سبک می‌کنند.

اینجا چهارفصل هم زمستان است و دیدنی‌های بسیاری دارد در میان این سرمای استخوان سوز اهالی مهربان کوسه شکرگزار زندگی ساده و بکر منطقه هستند.

زبان مردمان خونگرم کوسه  ترکی و شغل اغلب مردم دامداری و کشاورزی است.

آقای روان فرج یکی از ساکنین روستای کوسه که پیش از این زندگی عشایری داشته و کوچرو بوده است می گوید:کوچروی ما از گلول به منطقه راز و جرگلان بوده و بالعکس، اما از زمانی که به دامداری ثابت روی آوردم در روستای کوسه ساکن شده ام.

او  گفت:یکی از مشکلات اصلی دامداران کوسه، گرانی علوفه و رسیدگی اندک جهاد کشاورزی به وضعیت دامداران منطقه است.

به گفته‌  یکی از اهالی کوسه اولین طرح هادی روستا در سال ۷۸ تهیه شده و در سال ۹۷ توسط بنیاد مسکن بازنگری شده است. تلاش داریم با پیگیری‌های بنیاد مسکن این طرح در روستا اجرا شود.

شعبانی دهیار روستای کوسه  گفت:شغل بیشتر مردم کوسه دامداری ،کشاورزی و باغداری است.

به گفته   دهیار روستای کوسه  مشکل عمده دامداران این روستا نبود علوفه  و نهاده دامی است؛ با توجه به این شرایط اغلب دامداران تصمیم به فروش دام هایشان گرفته است.

او گفت: کشاورزی روستای کوسه هم در کشت گندم و جو خلاصه می شود و سیب بیشترین محصول باغی این منطقه است.

زیرساخت‌های اولیه امید مردمان کوسه نشین

به گفته اهالی روستا، وجود زیرساخت‌های اولیه زندگی را بسیار راحت‌تر کرده و از همه مهمتر وجود گاز در روستای کوسه، تابستان را برای اهالی به ارمغان آورده و اهالی خود را بی نیاز از دغدغه‌های شهری و زندگی ماشینی می‌دانند.

بچه‌ها غرق در شادی مشغول بازی در کوچه‌های پربرف، امید به زندگی را بیشتر می‌کنند.

اگرچه کوسه سیبری است و هوایش سرد سرد، اما خانه‌ها به برکت وجود وسایل گرمایشی و خونگرمی مردمش گرم و سفره شان پربرکت است.

حاج علی آقا باغدار است؛ او شکرگزار این نعمت الهی در روستایشان است و وجود برف فراوان را مایه خیر و برکت و آبادانی منطقه می‌داند.

حاج علی می گوید: درست است که بارش برف بسیار خوش یمن است و کشاورزی را توسعه می‌دهد، اما تنها مشکلی که در حوزه کشاورزی وجود دارد نبود سردرختی و آن هم به جهت سرمای شدید منطقه است و کاری از دست کشاورز بر نمی‌آید.

تحصیلات نه چندان پررونق روستای کوسه

دهیار روستا  گفت:  کوسه ۵۰ دانش آموز مقطع ابتدایی و ۳۰ دانش آموز در مقطع متوسطه اول دارد.

او گفت:تعدادی از  دانش آموزان که قصد ادامه تحصیل دارند به روستای لوجلی یا زیارت مهاجرت کنند و مابقی دانش آموزان نیز به ناچار ترک تحصیل می کنند.

 مهر آغاز زمستان کوسه است

  دهیار کوسه گفت:سرمای کوسه از اواخر تابستان و ابتدای پاییز آغاز می شود.

او می گوید:کوسه جزو سردترین مناطق کشور محسوب می شود و تعرفه مصرف گاز این منطقه باید کمتر محاسبه شود که این موضوع از ابتدای فصل زمستان یعنی دی ماه برای این منطقه درنظر گرفته شده؛ اما نکته قابل توجه اینکه زمستان کوسه از ابتدای پاییز آغاز می شود و مصرف گاز هم افزایش می یابد.

ذوالفقاری فرماندار شهرستان شیروان گفت: نقاط سردسیر با توجه به شاخص ها و استانداردهای معین از سوی دولت تعیین می شود؛ نوع اقلیم و شرایط آب و هوایی، سردسیری یا گرمسیری یک منطقه را مشخص می کند.

او گفت:روستای کوسه نیز در شاخص های کشور جزو نقاط سردسیر است اما به عنوان زیرمجموعه ای از اقلیم و آب و هوای کوهستانی و معتدل خراسان شمالی.

ذوالفقاری گفت:علیرغم اینکه روستای کوسه بیش از نیمی از سال برفی است و در اخبار هواشناسی کشور هم بارها سردترین نقطه کشور بوده است اما در شاخص های کشوری در اقلیمی کوهستانی و معتدل قرار گرفته؛ به همین جهت تعرفه گاز و کاهش آن هم با توجه با استاندارها و شاخص های ملی این منطقه تعریف شده است.

رد پای بحران کم آبی در سیبری خراسان شمالی

شعبانی گفت:بحران کم آبی به روستای کوسه هم رسیده و علیرغم بارش های مطلوب زمستان پارسال، اما سه ماه از سال ۱۴۰۰ را درگیر بحران کم آبی و قطعی آب آشامیدنی بودیم.

او گفت: امسال  هم مردم کوسه چشم به آسمان دوخته اند و در انتظار بارش برف و بارن هستند اما باتوجه به کاهش بارندگی ها پیش بینی می شود در سال آینده نیز بحران کم آبی گریبان گیر مردم روستا خواهد شد.

شعبانی گفت:این موضوع هم یکی از عوامل عمده مهاجرت مردم  از روستا است.

ذولفقاری فرماندار شیروان گفت:منبع تامین آب روستای کوسه و اطراف آن چشمه است؛امسال به دلیل تشدید خشکسالی و کاهش بارندگی با کاهش دبی چشمه ها و قنات ها مواجه شدیم؛ بر این اساس امسال در زمان پیک گرما مشکل کمبود آب نیز تشدید شد.

او گفت:خوشبختانه با عبور از روزهای گرم این مشکل مرتفع شد.

کوسه خراسان شمالی سردترین نقطه کشور

با اعلام هواشناسی کشور کوسه سال گذشته در چند شب متوالی رکوردار سرمای کشور شد و سرمای ۲۱ درجه زیر صفر را تجربه کرد.

کوسه از نعمت مرکز بهداشت و درمان وخانه بهداشت برخوردار است، پزشک و پرستار هم به صورت ۲۴ ساعته در حال ارائه خدمات به مردم روستا هستند.

این روستا دارای یک دفتر ict شامل خدماتی از جمله مخابرات-پست و پست بانک می‌باشد که به هفده روستا خدمت رسانی می کند؛ همچنین یک دبستان ابتدایی نیز در حال احداث است.

منطقه ییلاقی گلیل در نزدیکی این روستا واقع شده که هرساله علاقمندان به طبیعت از اوایل اردیبهشت تا اواسط خرداد از طبیعت بکر منطقه بهره‌مند هستند، منطقه گلیل بسیار خوش آب وهوا وسر سبز است همچنین زیستگاه امنی برای حیات وحش است.

دریاچه سد گلیل شیروان یخ زد مدیر امور منابع آب شیروان گفت: به دنبال کاهش دمای هوا در شب‌های گذشته، دریاچه سد گلیل واقع در بخش سرحد این شهرستان به طور کامل یخ زد.

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: توسعه گردشگری روستایی اشتغالزایی خراسان شمالی بحران کم آبی روستای کوسه آغاز می شود شاخص ها او گفت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۲۹۸۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

این لک لک ها اهالی را مجبور به خانه سازی می کنند

همشهری آنلاین زهرا رفیعی: رییس شورای روستای کپرجودکی در اینستاگرامش قصه لک‌لک جدید را منتشر می‌کند و از سراسر ایران دوستداران محیط زیست چند نفری هزینه ساخت خانه جدید را برعهه می‌گیرند و برایش به اندازه نیاز خرید مواد اولیه پول می‌ریزند. چند روز بعد آهنگر روستا که برادر رییس شورای روستاست، سفارش جدید را تحویل می‌دهد او نیز فقط پول آهن آشیانه لک‌لک را می‌گیرد و دستمزدش حال خوب لک‌لک‌هاست. لک‌لک‌ها خانه‌دار که شوند دیگر تمام سال در روستا می‌مانند و فقط نسل جدید راهی زیستگاه‌های گرمتر می‌شوند. لک‌لک‌ها به هوای تالابی به این منطقه می‌آیند که سالهاست برای زنده ماندن میان پساب شهر بروجرد و زهکش‌هایی که روستاییان برای کشت خیار و برنج زمین را خشک می‌کنند، در تقلاست. اهالی روستای کپرجودکی به عشق لک‌لک‌ها سهم مراتع اجدادی خود را به تالاب بخشیدند و اجازه داده‌اند این زیستگاه برای سکونت لک‌لک‌ها باقی بماند. جعفر کرمی‌پور رییس شورای روستای کپرجودکی در گفت و گو با همشهری از ترجیح عمده جوانان روستا می‌گوید که می‌خواهند «تالاب بیشه دالان برای لک‌لک‌ها حفظ شود»

عکس‌ها: زهرا رفیعی چه شد که به فکر ساختن لانه برای لک‌لک‌ها افتادید؟

شب سیزده‌به‌در سال ۸۵ که زلزله ۶.۲ ریشتری آمد لانه‌های تنومند و قدیمی از روی درخت‌ها و سقف حمام روستا به زمین افتاد اما سیل ۱۳۹۸ برای روستای ما برکت آورد. تالاب پرآب شد و دو سال بعد از آن هم به لطف خدا، بارندگی خوب بود. از آن سال زادآوری لک‌لک‌ها خیلی خوب شد. هر کدام سه تا جوجه را بزرگ کردند. لک‌لک‌ها تمام سال اینجا ماندند و فقط بچه‌هایشان لانه را ترک کردند. سال بعد لک‌لک‌ها بالغ به روستا برگشتند. عید ۱۴۰۱ به ناگهان، تمام تیرهای برق پر از لک‌لک شد. نمی‌دانستیم چطور به لک لک‌ها کمک کنیم. تجربه‌ای نداشتیم. از دوستان محیط زیستی پرسیدیم آنها گفتند برخی لاستیک کهنه به سر تیر می‌اندازند. یک ساعت بعد از اینکه سر تیر چراغ برق لاستیک گذاشتیم لک‌لک‌ها آمدند. آنها ده‌ها بار چوب آوردند و باد زد و لانه را خراب کرد. آقای کل‌نگری از فعالان محیط زیست اراک پیشنهاد داد که برایشان سبد آهنی بسازیم ولی برای این کار اداره برق باید همکاری کند و سیم‌های برق را از بالای دکل پایین‌تر بیاورد. آقای محمدعلی خسروی رییس اداره برق بروجرد با جان و دل پای کار آمد و با اینکه برایشان هزینه بر بود این کار را کردند. عید ۱۴۰۱ اولین آشیانه‌های آهنی را نصب کردیم. لک‌لک‌ها تا ۵ روز سراغ ۷ عدد آشیانه آهنی نیامدند. فکر کردیم ایده خوبی نبوده است. اما یک روز صبح دیدم که در تمام لانه‌ها لک لک نشسته است. اما خشکسالی همان سال باعث شد لک‌لک‌ها جوجه‌هایشان را از لانه بیرون بیندازند. بحمدالله در سال ۱۴۰۲ لک‌لک‌ها ۲۳ لانه درست کردند و همه جوجه‌هایشان را نگه داشتند. هیچ تلفاتی هم نداشتیم چون تالاب خشک نبود. از ابتدای امسال تا الان با کمک خیرین و دوستداران محیط زیست ۶ لانه ساختیم. هر لک‌لکی که خانه بخواهد، چند روزی روی تیر چراغ مورد نظرش می‌نشیند. در واقع انگار به ما خبر می‌دهد و ما هم دست به کار می‌شویم. اهالی روستا به خنده به من می‌گویند بابای لک‌لک‌ها، ولی کار اصلی را خیرین می‌کنند. به زودی ۴ لانه دیگر هم نصب خواهیم کرد.

لک لک ها انتخاب می‌کنند که روی کدام تیر برق خانه آینده شان ساخته شود مردم چطور کمک می کنند؟

وقتی در پیج اینستاگرام اعلام می‌کنم که می‌خواهیم برای کل‌لکی آشیانه بسازیم مردم به صورت مشارکتی هزینه ساخت لانه را پرداخت می‌کنند. افراد با نیت خیرات برای اموات پول ساخت را به دهیاری روستا می‌دهند. پارسال خواهر زوجی که سه شب بعد از شب عروسی‌شان در اثر گازگرفتگی فوت کردند، هزینه ساخت یک لانه را به نیت آنها پرداخت کرد. از بودجه دهیاری هم برای ساخت لانه استفاده می‌کنیم.

قبل از این لک لک‌ ها لانه‌ هایشان را کجا درست می کردند؟

بزرگترهای ما می‌گویند که ده‌ها سال قبل این روستا لک‌لک‌های زیادی داشت. آنها درخت‌های بلند صنوبر و چنار لانه می‌ساختند. اما با خشکسالی برای دو دهه لک‌لک‌ها از روستا رفتند. سال ۵۲ پدرم راهی حج شد. بهار آن سال یک جفت لک‌لک روی تیربرق جلوی خانه پدرم لانه ساخت. اهالی آن دو جفت را حاجی لک‌لک صدا می‌کردند. بعدها که لک لک ها دیدند کسی کارشان ندارد روی بام خانه‌ها هم لانه ساختند.

از لانه های باقی مانده از زلزله ۱۳۸۵ لک‌ لکها فقط بهار و تابستان ها اینجا هستند؟

سال ۸۵ زلزله آمد و بسیاری از لانه‌ها خراب شد. تا پیش از آن لک‌لک‌ها با سرما لانه‌هایشان را ترک می‌کردند و بهار برمی‌گشتند ولی چند سال بعد دیگر تمام سال اینجا هستند.

آیا لک‌ لک ها تلفاتی هم دادند؟

بزرگترین عامل تلف شدن لک‌لک‌ها ترانس برقی بود که سالی ۱۲-۱۰ بال را به کشتن می‌داد. اداره برق همکاری کرد و ترانس نزدیک تالاب را عایق‌بندی کرد و الان تک و توک پرنده مرده ببینیم.

مصالح خانه لک‌لک‌ها از چیست؟

لک‌لک‌ها با چوبهای خشکی که در بستر تالاب رشد می‌کند لانه می‌سازند. بعضی وقتها هم دیده‌ایم که از لانه همسایه‌شان چوب می‌دزدند. روی آسمان دعوا هم می‌کنند و بالهایشان را به هم می‌زنند. تا حالا لک‌لک‌های زخمی را هم با کمک فعالان محیط زیست تیمار هم کرده‌ایم.

پرنده‌های زیادی از طبقات پایینی لانه لک لک‌ها به عنوان خانه خود استفاده می‌کنند
از جمله این گونه‌ها می‌توان به گنجشک خانگی، گنجشک درختی، سار، دلیجه معمولی، جغد کوچک، سبزقبای اروپایی، دم‌جنبانک‌ ابلق، دم‌سرخ سیاه، کلاغ گردن‌بور و گنجشک سینه‌سیاه اشاره کرد آیا گونه دیگری از پرندگان هم می‌آیند؟

لک‌لک‌ها وقتی در دو حالت منقارشان را به هم می‌زنند. یکبار وقتی است که جفتشان به خانه می‌آیند و دیگری وقتی که احساس خطر کنند. اواسط پاییز تا اوایل زمستان چند جفت درنا به تالاب می‌آیند و وقتی می‌خواهند روی تیرهای برق بنشینند، لک‌لک ها با صدا آنها را دور می‌کنند. برای تالاب پرنده‌های مهاجر مثل اگرت و حواصیل و ... می‌آیند.

شغل اهالی روستاهای مجاور با اهالی کپرجودکی فرق می‌کند؟

شغل ما هم دامداری و کشاورزی است. ولی ما تصمیم گرفته‌ایم که در اراضی تالابی روستا کشاورزی نکنیم. قسمت‌هایی از تالاب در فصول گرم خشک می‌شود در دهه ۴۰ این زمین‌های بین ۶ روستای اطراف تالاب صرفا برای دامداری و حصیربافی تقسیم شد. از دهه ۸۰ روستاییان مراتع را تغییر کاربری دادند. از سال ۱۴۰۱ با بالا رفتن قیمت‌ها، اهالی روستاهای اطراف علاوه بر برنج، خیار هم کاشتند. اما ما اهالی روستای کپرجودکی تصمیم گرفتیم که بگذاریم تالاب برای حیات وحش منطقه باقی بماند. ادعای روستاییان اطراف تالاب این است که فقیرند و به پول خیار و برنج نیاز دارند. در حالی که این زمین‌ها از دهه ۴۰ در اختیار کسانی بوده که دام‌های زیاد داشته‌اند. اهالی کم بضاعت روستاهای اطراف زمینی ندارند که بخواهند بکارند و سود کنند.

لانه‌ای که اهالی کپرجودکی برای لک لک ها با آهن می‌سازند سود سالیانه مثلا کاشت خیار چقدر است که شما از آن گذشتید؟ به هر حال به نظر می رسد چون این تالاب با وجود ارزش‌های زیستی بالا ثبت جهانی نشده وزارت کشاورزی و نیرو با کشت محصولات آب بر مشکلی نداشته باشند.

سال‌ها قبل اهالی روستاها با دامداری و نی‌بری امرار معاش می‌کردند و سالانه ۵ تن بیشتر گندم نمی‌توانستند برداشت کنند. اما از زمان تغییر کاربری اراضی تالابی اوضاع تغییر کرده است. تا آنجا که می دانم یکی از روستاها ۴-۳ میلیارد تومان با گران شدن قیمت خیار درآمد داشته است. ما اهالی روستای کپرجودکی ترجیح می‌دهیم درآمد روستا از گردشگرانی باشد که برای دیدن طبیعت و لک‌لک‌ها به اینجا می‌آیند. دو سال پیش که شروع کردیم به ساختن لانه برای لک‌لکها با کمک چند راهنمای گردشگری از مردم خواستیم به روستا بیایند. فکر می‌کردیم حدود ۱۵۰-۱۰۰ نفر مهمان داشته باشیم. از همسرم خواستم کمی آش و نان بپزد. استقبال خیلی خوب بود. حدود ۵۰۰ نفر آمدند ولی ما آماده نبودیم. به نظر ما اگر سازمان‌های گردشگری، محیطزیست و استانداری حمایت کند. مثلا روستایمان را سنگ‌فرش کنند، وام بدهند روستا را برای حضور گردشگر آماده کنیم تا از طریق گردشگر اشتغالزایی کنیم و جوان‌هایمان از روستا نروند.

کد خبر 847871 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها وزارت میراث فرهنگی و گردشگری حیوانات - حیات وحش سفر - گردشگری حیوانات - انقراض گونه‌ها سازمان حفاظت محیط زیست محیط زیست ایران