بازگشت اقتصاد به ریل رشد پایدار چگونه محقق می‌شود

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، زمانی که چرخ‌دنده‌های یک اقتصاد روان و بدون درگیری کار کند به معنای رشد و خوب بودن حال اقتصاد است. سال‌هاست اقتصاد با افت و خیز فراوان روبرو شده و فعالیت‌های بخش‌های مختلف ارزش افزوده مطلوبی نداشته است. به این گزاره باید دقت کرد که «نسبت تولید ناخالص داخلی با گذشت 10 سال نسبت به سال 90 نه تنها بزرگتر نشده بلکه آب رفته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

»

به عبارت دیگر ارزش افزوده بخش‌های اقتصادی به قیمت ثابت کمتر شده و نه توانسته در دو دوره دولت روحانی خود را بازیابی کند و به سطح قبل برسد. میزان سرمایه گذاری، بهره‌وری و توزیع درآمد و سطح اشتغال و تولید به واسط رشد منفی اقتصاد تحت الشعاع قرار گرفت که افت شاخص‌های اقتصادی از جمله بالا رفتن تورم، افزایش ضریب جینی،‌ افت سطح اشتغال و تولید از جمله آن به شمار می‌رود.

نمودار زیر روند رشد اقتصادی کشور در سال‌های 1351 تا 1399 را نشان می‌دهد.

کوچک شدن کیک اقتصاد کشور را می‌توان با بدست آوردن سرانه تولید لمس کرد. برای محاسبه سرانه، تولید ناخالص داخلی را به جمعیت تقسیم می‌کنند تا سرانه هر فرد مشخص شود. در حال حاضر سرانه تولید کمتر از سال‌هایی است که رشد اقتصادی مطلوب داشتیم.

البته برخی سال‌های به واسطه استفاده از ظرفیت خالی صنعت نفت، رشد اقتصادی ارتقا یافته اما همه بخش‌ها به موازات آن رشد نکرده و اصطلاحا رشد حبابی ایجاد شده ات. براساس آخرین آمارها شاهد خروج از عمق رکود هستیم و در ماه‌های متوالی بانک مرکزی و مرکز آمار از رشد تولید و ارزش افزده بخش‌ها خبر می‌دهند.

* افت درآمد سرانه در دهه 90

سرانه تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت در سال 1399 از سرانه تولید در سال 1390 کمتر است و این بیانگر شدت بالای رکود اقتصادی در سال های دهه 90 است. طبق آمار بانک مرکزی در سال 99 سرانه تولید به قیمت ثابت 77 میلیون ریال شده که با سرانه تولید در سال 96 فاصله دارد.

* تبعات منفی شدن رشد اقتصاد

منفی شدن رشد اقتصاد پیامدهای متنوعی داشته که از جمله می‌‌توان به تورم و رکود، کاهش سرمایه‌گذاری و افت سایر شاخص‌ها اشاره کرد. نمونه بارز آن اثر مستقیم روی تشکیل سرمایه ناخالص ( ماشین الات و ساختمان) است.

در طول برنامه ششم باوجود هدف‌گذاری میزان تشکیل سرمایه ناخالص زیر صفر و حتی منفی شده به معنای خروج سرمایه و بالا رفتن هزینه استهلاک است. همچنین متوسط رشد تشکیل سرمایه در دهه 90 نیز نزدیک صفر بود.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم مسیر بازگشت اقتصاد ایران به ریل رشد هموار شده و برای تحقق اهداف قانون برنامه و ششم توسعه برنامه ریزی صورت گرفته است. در لایحه بودجه سال 1401 با در نظر گرفتن منابع به سمت پیشران‌ها و تولید، رشد از طریق تمرکز روی ظرفیت‌های استانی مد نظر قرار می‌گیرد.

براساس تحلیل‌های آماری 6 سال زمان می‌برد تا با رشد اقتصادی 8 درصدی در سال 1407 بر سطح تولیدی معادل تولید حاصل از رشد مداوم 3 درصدی در دهه 90 دست یابیم.

در این نمودار با شرایط موجود میزان رشد اقتصاد تخمین زده شده و در صورتی که وضعیت موجود ارتقا یابد، با استمرار آن می‌توان شاهد رشد تولید سرانه باشیم.

طبق نمودار بالا، در صورتی که از سال 90 به بعد با برنامه‌ریزی مناسب و هدفمند حداقل رشد اقتصادی 3.2 درصدی در سال حفظ می‌شد، سیر رشد اقتصادی ارتقا می‌‌یافت به‌طوری که تا پایان سال 1404 (در مدت 14 سال) حدود 50 درصد به تولید ناخالص کشور افزوده می‌شد. برای تحقق هدف‌گذاری قانون برنامه ششم توسعه از سال 1401 تا چهار سال بعد باید رشد اقتصادی 8 درصدی ایجاد شود تا بتوان به سطح تولید ناخالص داخلی مذکور رسید.

* الزامات رشد اقتصادی

قاعدتا تحقق رشد اقتصادی الزاماتی دارد که برای بخش‌های مختلف از جمله خدمات رشد 6.9 درصدی، ساختمان 11.3 درصدی،‌ کشاورزی 9 درصدی، صنایع 12.5 درصد، نفت خام و سایر معادن 7.8 درصد و انرژی 5 درصدی طراحی شده است.

سید مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به رشد پایین سال‌های اخیر با وجود سرمایه گذاری و صرف منابع،‌ گفته بود می‌خواهیم 4.5 درصد رشد را از طریق سرمایه گذاری و 3.5 درصد بهره‌وری را ارتقا دهیم تا رشد اقتصادی 8 درصدی برای سال 1401 محقق شود.

برای رسیدن به این ارقام قاعدتا باید سهم منابع هر بخش مشخص شود. در همین باره یک مقام مسئول در سازمان برنامه و بودجه به فارس می‌گوید: پیش بینی شده که 900 هزار میلیارد تومان از طریق منابع بانک‌ها و 160 هزار میلیارد تومان با تجهیز منابع در بودجه سال بعد به رشد اقتصادی کمک کرد.

وی تاکید کرد: 160 هزار میلیارد تومان از طریق صندوق پیشرفت و عدالت اجرایی می‌شود و با دیگر منابع اهرم شده و در خدمت سرمایه‌گذاری و تولید قرار می‌گیرد.

این مقام مسئول عنوان کرد:‌ همچنین بازار سرمایه، شرکت‌های دولت، صندوق توسعه ملی و آورده بخش خصوصی در این اقدام سهیم هستند. در مجموع کل سرمایه گذاری مورد نیاز به قیمت جاری بیش از 3000 هزار میلیارد تومان می‌شود که بخشی از آن معادل 700 هزار میلیارد تومان طبق احکام بودجه سال بعد و سایر قوانین از محل تهاتر نفت و سایر روش‌ها تامین می‌شود.

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: رشد اقتصادی دهه 90 لایحه بودجه منابع سرمایه گذاری تولید ناخالص داخلی هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری سرانه تولید رشد اقتصادی رشد اقتصاد بخش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۳۳۳۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا بورس درجا می‌زند؟!

حمید میرمعینی در خصوص عوامل رشد بورس در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: با درایت مسئولین شرایط بحرانی منطقه مدیریت و از تنش‌های سیاسی کاسته شد؛ در شرایطی که وجود داشت فراز و فرود‌های اقتصادی طبیعی بود، اما با شرایط فعلی می‌توان به رشد بازار سرمایه امیدوار بود.

کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: بازار سرمایه ایران پتانسیل این را دارد که در همین شرایط کمک حال اقتصاد ایران باشد؛ بر اساس شعار سال که از سوی رهبر معظم انقلاب، جهش تولد با مشارکت مردم تعیین شده است، بورس می‌تواند محلی مناسب برای مشارکت سرمایه‌ای عمومی در تولید باشد.

میرمعینی تصریح کرد: در صورت تعیین سیاست‌های درست و کارسازی مناسب دولت، بازار سرمایه محل مناسبی برای تعالی اقتصاد کشور است و قطعا سرمایه‌گذاران منتفع خواهند شد. نکته حائز اهمیت توجه به تامین عوامل محرک بازار سرمایه است. در اولین نگاه واجب است که نسبت به مدیریت شرایط تحریم‌ها چاره اندیشی دقیق انجام گیرد.

وی ادامه داد: در بحث سیاست گذاری‌های اقتصادی نیز توجه به بحث کسری بودجه حائز اهمیت است چرا که تاکنون نیز این موضوع باعث آسیب زیادی به اتصاد کشور شده است. نحوه جبران کسری بودجه بسیار مهم است و اگر درست انجام نشود، شاهد تورم افسار گسیخته‌ای خواهیم بود که اثر زیادی بر بازده شرکت‌های بورسی خواهد داشت.

نرخ بهره بالای بانکی و تامین سرمایه

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در بحث سیاست‌های پولی از جمله افزایش نرخ بهره بانکی، سیاست‌های دولت موجب شده است که بخشی از نقدینگی جامعه به سوی سپرده گذاری حرکت کند؛ این موضوع موجب می‌شود که نرخ تامین مالی برای پروژه‌های اقتصادی به شدت افزایش یابد.

وی تاکید کرد: در حال حاضر نرخ بهره‌ای که سرمایه با آن به دست تولید کننده و یا هر متقاضی می‌رسد کمتر از ۴۰ درصد نیست؛ بنابراین سرعت گردش مالی کاهش می‌یابد و معوقات بانکی نیز افزایش خواهند یافت. این چرخه معیوب به راحتی می‌تواند بانک‌ها را در انجام تامین مالی فلج و اقتصاد کشور را دچار آسیب کنند.

نقش بازار سرمایه در اقتصاد چیست

میرمعینی تصریح کرد: در صورتی که در دولت تصمیم به رونق بازار سرمایه داشت باشد، بورس این قدرت را دارد که فصل جدیدی در گردش نقدینگی کشور بگشاید؛ همچنین اگر بازار سرمایه بتواند این جریان نقدینگی را به درستی به سمت تولید هدایت کند، می‌توان تولید کشور را متحول کرد.

وی ادامه داد: دولت باید با انجام مانور‌های اقتصادی مناسب در جهت تقویت بازار سرمایه بکوشد چرا که تنها عاملی که می‌تواند به سرعت تولید ناخالص ملی ما و دیگر فاکتور‌های اقتصادی را متحول کند بازار سرمایه است. در خصوص سیاست‌های دولت که منجر به تامین بازار سرمایه می‌شود می‌توان به کاهش نرخ بهره بانکی اشاره نمود که می‌تواند جریان نقدینگی را به سوی بازار جذب کند.

دلار نیمایی و رانتی عظیم

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: کاهش نرخ بهره تامین سرمایه در فصول ارزش گذاری دارایی‌های مالی هم موجب می‌شود نرخ بازه مورد انتظار در تناسب با آن کاهش یابد. دومین موضوع افزایش نرخ دلار نیمایی و نزدیک کردن آن به بازار آزاد است. شایان ذکر است که از رانت عظیم دلار نیمایی فقط عده‌ای خاص منتفع می‌شوند و در نهایت کالایی که با نرخ ارز نیمایی وارد می‌شوئد با قیمت بازاری به دست مصرف کنندگان می‌رسد.

وی ادامه داد: در شرایطی که کار به دلار نیمایی متصل است صادر کننده‌ای که با هزار زحمت و خاک خوردن محصولی صادراتی را تولید کرده و در خارج از کشور به فروش رسانده است، زمان تسویه حساب ارزی خود از سود زحمت خود بر خلاف واردکننده‌ای که صرفا دلالی کرده است بی نصیب می‌مانند.

میرمعینی تاکید کرد: اگر قیمت دلار نیمایی به بازار آزاد نزدیک شود به راحتی شاهد رشد در شرکت‌های بورسی صادرات محور خواهیم بود. همچنین لغو قیمت گذاری دستوری نیز از دیگر عوامل موثر بر بورس است؛ به دلیل اینکه در شرایط قیمت گذاری دستوری کسی بجز دلال منتفع نمی‌شود. با قیمت گذاری دستوری تولید کننده با ضرر تولید می‌کند و نهایتا مصرف کننده نیز کالا را با قیمت بالا می‌خرد.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: به عنوان چهارمین مورد موثر بر بازارسرمایه می‌توان به واگذاری شرکت‌های کم بازده دولتی به بخش خصوصی مانند خودروسازان اشاره کرد. پنجمین عامل که به عنوان یک عامل متحرک بسیار حائز اهمیت است تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت‌های بورسی است که در بروز رسانی ترازنامه‌های آنها و حدود فعالیتشان تاثیر می‌گذارد.

وی در پایان تاکید کرد: تمام این موارد به اراده دولت باز می‌گردد. اهالی بازار سرمایه هم اکنون سه سال است که از جاماندگی این بازار گله می‌کنند و این موضوع به نظر من هیچ دلیلی بجز ضعف در تصمیم‌گیری و بی میلی دولت به رشد بورس ندارد.

انتهای پیام/