علم‌افزایی مانعی ندارد / بازگشت نخبه‌ها به کشور مهم است
تاریخ انتشار: ۲۶ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۳۹۲۸۴
باشگاه خبرنگاران جوان - به گواه متخصصان استقلال و ظرفیت ذهنی تنها شروط نخبگی نیستند؛ بلکه باید با قدرشناسی و با کار و تلاش، استعداد و ظرفیت را به نخبگی تبدیل کرد. برای رسیدن به آینده روشن و افتخار آمیز نخبگی سه مرحله تلاش فراوان برای پر کردن فاصله کنونی با خطوط مقدم علم جهانی، عبور از مرز‌های دانش جهانی به عرصه کشفیات نوین علمی به جامعه بشری و بنا کردن تمدن اسلامی بر پایه علم نافع ضروری است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
ایران در سال ۲۰۰۰ با ۱۷۰۰۰ دانشجو که مهاجرت تحصیلی داشته اند، رتبه ۲۶ را داشت که این رتبه در سال ۲۰۰۳ با ۵۰ هزار دانشجوی نخبه مهاجر، به ۱۱ رسید و بعد از این سال نمودار مهاجران تحصیلی با فراز و فرود همراه بوده که در حال حاضر در رتبه ۱۹ قرار دارد.
چند سالی است که از مهاجرت نخبگان به عنوان فرار مغز‌ها یاد می‌شود که به موضوعی حاشیه‌ساز تبدیل شده و آمار‌های متفاوتی از فرار مغز‌های ایرانی به دیگر کشور‌ها مطرح می‌شوند. طبق اعلام رصد خانه مهاجرت ایران، تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور به ندرت با افزایش کل جمعیت دانشجویان کشور و نیز افزایش جمعیت دانشجویان بین‌المللی در جهان، افزایش داشته است.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور گفت: در ۵ سال گذشته برنامه‌ای را برای بازگرداندن نخبگان ایرانی مقیم خارج در بنیاد ملی نخبگان اجرایی کرده ایم که تا کنون ۲ هزار و ۶۰۰ نفر از این نخبگان که از ۲۰۰ دانشگاه برتر دنیا فارغ التحصیل شده‌اند، در قالب این برنامه به کشور بازگشته‌اند. حدود ۲۵ درصد از این تعداد نخبه ایرانی بازگشته به کشور در دانشگاه‌های کشور مشغول به فعالیت هستند؛ اما بیشتر آنها در شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌هایی که بعضا خود آنها موسس بوده اند، مشغول به فعالیت شده اند.
او معتقد است که باید با حل مشکلاتی نظیر سربازی نخبگان، بازگشت آنها را تسهیل کنیم و به این نتیجه برسیم که می‌توانیم جامعه را تکان دهیم؛ چرا که در سالیان گذشته نزدیک به سه هزار نفر را از ۲۰۰ دانشگاه برتر بازگردانده ایم که عمده این جوانان در استارتاپ‌ها مشغول به کار هستند.
طبق آمار معاون علمی رئیس جمهور از ۲۰ دانشگاه برتر دنیا ۵۵۰ نخبه بازگشته اند و در ۱۰ دانشگاه برتر آمریکا کلاً بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ دانشجو داریم که اگر اکوسیستم درست شود، نخبه این پتانسیل را پیدا می‌کند که بتواند تاثیرگذاری داشته باشد و جذب اکوسیستم شود.
سورنا ستاری گفت: دانشجویان را باید تشویق کرد تا برای علم افزایی به خارج بروند؛ اما برای پیاده سازی و استفاده از علمشان به کشور بازگردند. میزان کمی مهاجرین نگران کننده نیست؛ اما باید نگران بحث‌های کیفی باشیم. ۱۱ هزار دانشجو در آمریکا داریم، تعداد قابل توجهی بورس دریافت می‌کنند و حدود ۹۰ درصد آنها در تحصیلات تکمیلی تحصیل می‌کنند و این نشان می‌دهد که کیفیت این دانشجویان خوب است.
معاونت علمی و فناوری در قالب برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان بین‌المللی سعی می کند برای افرادی که قصد مهاجرت دارند، اقامت‌های ۳ تا ۵ ساله تعریف کند که همین اقامت‌ها بسیاری از مشکلات را برای بهره‌مندی از امکانات رفاهی و اجتماعی کاهش می‌دهند.
مدیر رصدخانه مهاجرت ایران گفت: پذیرش مهاجر در هر کشوری تابع سیاست‌های جمعیتی و سیاست‌های بازار کار آن کشور است. بسیاری از کشورهای دنیا با توجه به رشد اقتصادی و ظرفیت‌هایی که دارند، به سمت جذب مهاجر از خارج از کشور می‌روند. در دنیا کشورهای کمی هستند که مهاجر پذیر نیستند؛ اما برخی کشور‌ها سهم مهاجر پذیریشان پایین بوده و برخی دیگر بالا است.
مدیر رصدخانه مهاجرت ایران معتقد است یکی از چالش‌های فعلی بازار کار ایران، کاهش نیروی انسانی بوده که علت اصلی آن کم بودن ظرفیت جذب و به کارگیری آنها در بخش‌های اقتصادی کشور در این حوزه است؛ اما این دلیل نمی‌شود که ایران به مهاجرین احتیاجی نداشته باشد. مهاجرت نیروی کار به صورت دائمی، موقتی و فصلی بوده و ایران به مهاجرین فصلی در حوزه کشاورزی و در مناطق محروم بیشتر احتیاج دارد.
او گفت: معاونت علمی ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۴ طرحی را تحت عنوان همکاری با متخصصان ایرانی خارج از کشور انجام داد که مشخص شد طی پنج سال گذشته بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ نفر از فارغ التحصیلان و متخصصان ما از ۲۰۰ دانشگاه برتر جهان به کشور بازگشته اند که نزدیک به ۹۵ درصد آنها در داخل کشور هستند.
بیشترین مهاجرت‌های دانشجویی مختص به دانشجویان رشته‌های فنی و مهندسی بوده است که البته بیشترین میزان بازگشت مهاجران و نخبه‌ها نیز تحصیل کرده‌های این رشته‌ها هستند. از ۲۳۰۰ نخبه بازگشته به کشور، ۵۶ درصد دانشجویان فنی و مهندسی، ۲۰ درصد رشته‌های علوم پایه و ۲۴ درصد بازگشت دانشجویان مربوط به رشته‌های علوم انسانی و علوم پزشکی است.
صلواتی گفت: بیش از ۸ هزار همکاری با متخصصان ایرانی خارج از کشور به شکل بازگشت غیر دائم هم انجام شده و فارغ از آمار کمی، مهمترین نکته این است که فرهنگ بازگشت و باز بهره‌مندی از متخصصان ایرانی خارج از کشور، در ایران در حال شکل گیری است. امروزه جوانان نخبه می‌توانند در کشور رشد و پیشرفت کنند؛ اما همچنان مانند سال‌های گذشته تمایل یک نخبه برای مهاجرت به کشور دیگر با این نگاه که بدهکار کشور بوده و بازخواهد گشت، مانعی ندارد. هوش مصنوعی مسئله‌ای مهم و آینده ساز است و این مسئله در اداره آینده دنیا نقش دارد و باید به گونه‌ای عمل شود که ایران جزء ۱۰ کشور برتر هوش مصنوعی قرار بگیرد.
او تاکید کرد که بهتر است از همان ابتدا سران کشور‌ها شرایطی را برای دانشجویان فراهم کنند که اگر دانشجویان تمایلی به ادامه تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور داشتند، بعد از اتمام کار خود مجدد راهی کشورشان شوند. تا بتوانند در کشورهای خود فردی مفید باشند؛ زیرا آنها سرمایه‌های ملی هر کشوری هستند.
به گفته اندیشمندان نخبگان جامعه سرمایه‌های ملی و نیروهای انسانی هر کشوری هستند که اگر به آنها بها داده نشود، به راحتی می‌توانند مرز و بوم خود را رها کرده و برای زندگی راهی کشورهای رقیب شوند.
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: افزایش علم بازگشت مهاجران دانشجویان نخبه دانشگاه برتر خارج از کشور رشته ها کشور ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۳۹۲۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
موج مهاجرت پرستاران به کشورهای خلیج فارس
با آن که کشور با کمبود ۱۰۰ هزار پرستار مواجه است، وزارت بهداشت حاضر نیست حدود ۲۰ هزار پرستارِ طرحی را که طرح خود را گذرانده‌اند و در دوره کرونا نیز سنگ تمام گذاشتند، به کار گیرد.
به گزارش همشهری آنلاین، ساعت‌های کاری زیاد، حجم سنگین کار، شیفت‌ها و اضافه‌کاری‌های اجباری و با دستمزد اندک، فرسایشی بودن این شغل، اجرا نشدن قوانین اصلاح حقوق و مزایا، تاخیر‌های همیشگی در پرداخت معوقه‌ها، کارانه‌های زیر یک میلیون تومان و حقوق‌های ناچیز ۱۲ تا ۱۴ میلیون تومانی موجب شده که خیلی از پرستاران با وجود علاقه به حرفه‌شان و با این که در این زمینه تحصیلات و دانش دارند، عطای این شغل را به لقایش ببخشند.
طی سال‌های اخیر شاهد چندین موج مهاجرت پرستاران از کشور و یا تغییر شغل آنها بوده‌ایم. مشکلات شغلی پرستاران تا حدی طاقت‌فرسا شده که این روز‌ها مدام خبر استعفای دسته جمعی آنها از مراکز درمانی را می‌خوانیم و می‌شنویم. هفته گذشته بود که ۴۳ نفر از پرستاران اتاق عمل و بیهوشی بیمارستان شهدای تجریش تهران استعفای دسته‌جمعی دادند. اواخر فروردین هم ۲۲ پرستار بیمارستان تخصصی طالقانی چالوس به صورت گروهی استعفا دادند. به این لیست باید پرستاران بیمارستان طالقانی آبادان و چند مرکز درمانی یزد را هم اضافه کرد که استعفای دسته‌جمعی‌شان در ماه‌های گذشته خبرساز شد. اتفاقی که در یک سال گذشته بارها در مراکز درمانی مختلف رخ داد.
۲۰ هزار پرستار طرحیِ بلاتکلیفسوی دیگر این ماجرا پرستارانی هستند که دوره طرح خود را در دوران پاندمی کرونا گذراندند و وزارت بهداشت نیز قول جذب و استخدام آنها را داد، اما بعد از فروکش کردن کرونا به وعده‌های خود عمل نکرد و آنها را به حال خود رها کرد. پرستارانی که جان خود را کف دست گرفتند و حتی تعداد زیادی از آنها به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست دادند.
سید محمد علوی، پرستار بالین و فعال صنفی حوزه پرستاران به این موضوع اشاره می‌کند که با وجودِ کمبود بیش از ۱۰۰ هزار پرستار در کشور، وزارت بهداشت حاضر نیست ۲۰ هزار پرستار را که طرح خود را در دوره کرونا گذرانده‌اند و به پرستاران طرحی شناخته می‌شوند، جذب کند.
علوی می‌گوید: این پرستاران در دوره مخوف کرونا ایثار کردند و به جامعه خدمت کردند. آنها می‌توانستند طرح‌شان را به تعویق بیندازند، اما ازخودگذشتگی کردند و طرح خود را زودهنگام شروع کردند که کار‌ها روی زمین نماند. ما تعداد زیادی دانشجوی ترم ۸ داشتیم که درس‌شان تمام‌نشده، طرح‌شان را شروع کردند و در دل کرونا رفتند.
پرستارانی که با سابقه ۲۰ ساله، شرکتی هستنددر دوره کرونا تعدادی از پرستاران به تازگی طرح خود را به اتمام رسانده بودند، اما مسئولان با دادن فراخوان و بستن قراداد‌های کوتاه‌مدت ۶ ماهه و وعده استخدام و تامین امنیت شغلی، آنها را هم نگه داشتند. چون بیمارستان‌ها به شدت دچار کمبود نیرو بود. این را علوی می‌گوید و ادامه می‌دهد: وعده‌ها باعث شد که خیلی از پرستار‌ها با وجود اتمام طرح‌شان ماندند و کار کردند. اما بعد از پاندمی کرونا با کم‌لطفی و بی‌مهری مسئولان مواجه شدند.
این فعال صنفی پرستاران می‌گوید: ما الان حدود ۲۰ هزار نیروی پرستار کارکشته داریم که ۴ سال درس خوانده‌اند و برادری خود را هم در بحران کرونا ثابت کردند، اما وزارت بهداشت آنها را به کار نمی‌گیرد. در این میان پرستارانی هم داریم که بیش از ۲۰ سال سابقه کار دارند، اما هنوز شرکتی هستند و تبدیل وضعیت نشده‌اند.
از تغییر شغل تا مهاجرت به کشورهای عربیمیانگین حقوق پرستاران با در نظر گرفتن سابقه فعالیت آنها بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان است. این را فعال صنفی حوزه پرستاران می‌گوید و ادامه می‌دهد: پرستاران باید چند جا کار کنند تا بتوانند زندگی خود را بگذرانند. خیلی از آنها هم تغییر شغل داده‌اند؛ در تاکسی اینترنتی کار می‌کنند، آنلاین‌شاپ زده‌اند و .... فقط هم معیشت پرستاران مشکل ندارد. ما همکار پزشک داریم که هنوز پروانه مطب خود را نگرفته و بعد از شیفت درمانگاه مسافرکشی می‌کند.
علوی می‌گوید: مشکلات معیشتی پرستاران و عدم اجرای تبدیل وضعیت آنها باعث شده که خیلی از آنها اقدام به مهاجرت کنند. حقوق و مزایای پرستارانی که به عمان مهاجرت کرده‌اند، ۶ برابر حقوق یک پرستارِ فعال در ایران است.
او می‌گوید: متاسفانه پرستارانِ کشورهای حاشیه خلیج فارس را ایران دارد تامین می‌کند. چون الان بیشترین مهاجرت پرستاران به کشورهای حاشیه خلیج فارس است. ما این همه نیرو تربیت نکردیم که راحت، آنها را به حاشیه خلیج فارس و اروپا و ... بفرستیم و خودمان دچار کمبود باشیم. مساله این است که کمبود پرستار در نهایت به سلامت مردم آسیب می‌زند. نه به کس دیگری.
هر ساعت اضافه‌کاری ۱۵ هزار تومان!قانون تعرفه خدمات پرستاری، یکی از قوانین اصلاح حقوق پرستاران بود که در سال ۱۳۸۶ به تصویب رسید، اما هرگز عملیاتی نشد. تا این که در سال ۱۴۰۰ خود مقام معظم رهبری ورود کردند. با این حال این قانون هرگز به سرانجام نرسید. فعال صنفی حوزه پرستاران می‌گوید: این قانون که گفته می‌شود اجرایی شده، با چیزی که در شیوه‌نامه آن آمده است، خیلی تفاوت دارد. درواقع فقط دارند کارانه ادوار قبل را به اسم تعرفه خدمات پرستاری پرداخت می‌کنند.
الان بیشترین مهاجرت پرستاران به کشورهای حاشیه خلیج فارس است. ما این همه نیرو تربیت نکردیم که راحت، آنها را به حاشیه خلیج فارس و اروپا و ... بفرستیم
علوی توضیح می‌دهد: تعرفه خدمات پرستاری، یک قانون است که ده‌ها بار از سوی خود حاکمیت ضمانت اجرایی گرفته است. مقام معظم رهبری بارها در روز‌های پرستارِ سال‌های مختلف به مسئولان تاکید کردند که این قانون را اجرا کنند. با این حال این قانون هنوز اجرا نشده است. یکی از تاکید‌های رهبری این بود که: «با کادر سلامت ایام کرونا نباید مانند کارگر فصلی رفتار شود.»، اما متاسفانه وزارت بهداشت دقیقا فصلی برخورد کرد و بعد رفع نیازش در دوره کرونا به آنها گفت: «به سلامت»!
به گفته علوی، هر پرستار علاوه بر ۱۷۰ تا ۱۸۰ ساعت کار موظفی در ماه، باید ۱۵۰ تا ۲۰۰ ساعت هم اضافه‌کاری داشته باشد. اما مبنای پرداخت هر ساعت اضافه‌کاری آنها فقط ۱۵ هزار تومان است! آیا این مبلغ با این حجم از فشار کار و فرسایشی بودن این شغل عادلانه است؟ این نشان می‌دهد که نظام پرداخت وزارت بهداشت نیاز به بازنگری جدی دارد.
لزوم احیای قانون حمایت از مدافعان سلامتِ ایام کروناوزارت بهداشت به تازگی اعلام کرده که در سال ۱۴۰۳ قصد استخدام ۲۵ هزار نیرو را دارد. در این میان، تعدادی از فعالان صنفی پرستاری در نامه‌ای به ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری از او خواسته‌اند که برای حل مشکل شغلی پرستاران، طرح استفساریه‌ای به مجلس ارائه دهد و این استفساریه پس از دریافت موافقت مجلس، به وزرات بهداشت ابلاغ شود و دستور دهد که وزارت بهداشت از منابع مالی خود، پرستاران طرحی را به کارگیری کند.
علوی می‌گوید: وزارت بهداشت هم توان اجرایی این کار را دارد و هم پولش را. حتی اصرار داریم که این استفساریه در لایحه بودجه سالانه هم گنجانده شود. اگر این اتفاق رخ دهد، گام بزرگی در جهت کاهش مشکلات جامعه پرستاری برداشته خواهد شد.
این فعال صنفی حوزه پرستاران می‌گوید: درضمن ما قانونی داریم که در دوران کرونا به نام قانون "حمایت از ایثارگران و مدافعان سلامت در ایام کرونا" که در ستاد ملی کرونا وضع شد. خواسته ما احیای این قانون است. البته بدون برگزاری هیچ آزمونی برای پرستاران. آزمون این نیرو‌ها همان کرونا بود و نیاز نیست دوباره در آزمونی شرکت کنند. حتی اگر مهارت نداشتند، در دوره کرونا کاملا کارآزموده و کارشناس شدند و اتفاقا الان به درد دسیستم می‌خورند.
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور