تأثیر تقویت سلامت معنوی بر درمان بیماریها / کینه چگونه حافظه انسان را مختل میکند؟
تاریخ انتشار: ۲۷ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۵۲۷۸۲
افرادی که معتقد به ربوبیت خداوند هستند، از آنجا که خودشان را همیشه در محضر او و تحت حمایتش میدانند، به آنها آرامش دست میدهد؛ یعنی من پناه بردم به کسی که اگر جهان بلرزد، او نمیلرزد. این آرامش سبب تقلیل مواد شیمیایی حاصل از استرس میشود. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مطالعات دانشمندان نشان داده که بین مذهب و معنویت، رابطهای دوسویه وجود دارد و در این مطالعات، لزوم توجه به بُعد معنویِ سلامت بهعنوان بعدی تأثیرگذار بر ارتقای سلامت مورد تأکید قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
برای باز شدن ابعاد مسئله سلامت و معنویت به گفتوگو با دکتر مینو اسدزندی، کارشناس ارشد بیهوشی از دانشگاه تهران و دکتری تخصصی مدیریت تحقیقات علوم پزشکی از دانشگاه بقیةالله نشستیم. وی که به عنوان عضو گروه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی کشور و عضو هیئت مؤسس مرکز تحقیقات سلامت معنوی دانشگاه علوم پزشکی قم است، نظریه مدل "قلب سلیم" را در سطح بینالملل ارائه داد. او همچنین 80 مقاله با محوریت موضوع دین و معنویت دارد که 62 مقاله علمی پژوهشی آن به زبان انگلیسی است. «تأثیر توانمندسازی خودمراقبتی معنوی بر اساس مدل قلب سلیم بر سلامت معنوی» و «لمسدرمانی در فلسفه پوزیتیویسم و اسلام» از جمله این تحقیقات شمرده میشود.
وی در بخشی از این مصاحبه میگوید استرسها تأثیر بدی بر تمام ابعاد سلامت دارند. وقتی استرس میگیریم، در بدن ما "سندروم عمومی سازگاری" فعال میشود. در وهله اول بدن ابتدا زنگ هشدار میزند، بعد شروع به مقاومت با این نوع استرس میکند. اگر این استرسها شدید و طولانی باشند، ممکن است بدن توانایی مقاومت نداشته باشد.
اسدزندی درباره تأثیر دوری از معنویت در ایجاد استرس و بیماریها میگویدما اگر در شرایط بحران مثل بیماری و فقر قرار بگیریم و از رحمت خداوند نا امید شویم، منشأ دیسترس و افسردگی و نا امیدی میشود. فرد در چنین حالتی احساس طردشدگی، بیپناهی، اضطراب و ترس و اندوه میکند، اما اگر در بدنهای سالم غفلت از یاد خدا داشته باشیم، برای ما ایجاد دیسترس میکند.
مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
* شما از معدود پزشکانی هستند که سعی داشتید در مطالعات خود عوامل فرامادی و فرابعدی را در پایش بیماریها مورد توجه قرار دهید. تحقیق جدیدی داشتید؟
من در این مدت تئوری درد و تئوری رؤیا را از دیدگاه اسلام ارائه کردم. در این نظریه به این نکته دست یافتیم که ادراک درد توسط روح است و اگر هنگام خواب دیگران را ببخشیم و سرمان را بدون کینه روی بالش قرار دهیم، دچار مشکل سلامت نخواهیم شد. این کینه چه اثرات منفی روی ما دارد؟ کینه سبب نشخوار فکری وتخریب حافظه ما میشود. این تئوریها که بر گرفته از احادیث بودند، درمجلات انگلیسیزبان چاپ شدند. نکته دیگر اینکه حالتهای عاطفی ما میتواند حافظهمان را مختل کند. پس سلامت روحی ما میتواند سبب ارتقای سلامت جسمیمان شود. از سوی دیگر اگر بیمار بتواند سلامت معنوی خود را در شرایط بحران حفظ کند، نجاتبخش است.
* مقداری هم درباره نظریه «قلب سلیم» توضیح دهید. گویی این ایده در سطح بینالملل مطرح شده است؟
بزرگترین افتخار برای من این است که با محبت مادر سادات توانستم مفهوم قرآنی قلب سلیم (Sound Heart) را به عنوان مفهوم سلامت معنوی (Spiritual Health) به دنیا ارائه کنم تا در سایتهای بینالمللی بیاید. ویژگی عمدهای که اهل قلب سلیم دارند و خداوند در سوره احقاف به آن اشاره دارد، میفرماید «إِنَّ الَّذِینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ»؛ یعنی کسانی که استقامت در ایمان میکنند، دو ویژگی به آنها میدهم تا از یک سو ترس و اضطرابی از آینده نداشته باشند و از سوی دیگر اندوه گذشته را نخورند. برعکس آن، افرادی هستند که به دنبال ظلمت رفتند و ما میبینیم با مشکلات متعددی مثل احساس پوچی، نا امیدی، اضطراب بالا، اضطراب مرگ و اندوه از دست دادن فرصتها و نعمتها مواجه هستند که این موارد میتواند بر سلامت جسمانی آن، تأثیر بسیار منفی بگذارد و به دنبال آن، سلامت روانی اجتماعی آنها را مختل کند.
در کتاب اصول کافی، در روایتی به نام حدیث عقل و جهل از امام صادق علیهالسلام با چنین مضمونی میخوانیم: اول مخلوقی که خداوند خلق کرد، عقل بود که 75 لشکر برای آن قرار داد و بعد جهل را آفرید و به همان اندازه عقل برایش لشکر قرار داد. سپس امام به این هفتاد و پنج مورد اشاره میکنند. شیطان به عنوان موجودی که سپاه ظلمت را رهبری میکند، قدرت مانور دارد و این قدرتی که ابلیس دارد، در حد وسوسه و تسویل و تزیین و ... است. من اول تعریف کردم انسانهای سالم چه ویژگیهایی دارند، بعد بر اساس جنود عقل و جهل و خطبه متقین امیر مؤمنان، به این نکته دست یافتم و این سؤال را مطرح کردم برای افرادی که دچار مشکلات معنوی هستند، چه تشخیصهای معنوی وجود دارد؟ در واقع میتوان گفت همان ویژگیهای سپاه جهل است؛ مثلاً اهل مطالعه نیستند، انسانهای کسل و خمودهای هستند، پر حرفند و کم تفکر میکنند.
این گزارههای معنوی در انسانهای سالم نسبت به افراد بیمار با یکدیگر تفاوت داشتند. ما اگر در شرایط بحران مثل بیماری و فقر قرار بگیریم و از رحمت خداوند نا امید شویم، منشأ دیسترس و افسردگی و نا امیدی میشود. فرد در چنین حالتی احساس طردشدگی، بیپناهی، اضطراب و ترس و اندوه میکند، اما اگر در بدنهای سالم غفلت از یاد خدا داشته باشیم، برای ما ایجاد دیسترس میکند؛ خداوند در آیه20 حدید میفرماید «أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِینَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَ تَکاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ»؛ تفسیری که ارائه دادهاند به این صورت که هشتسالههای مختلف عمر در کسانی که غافل از یاد خدا باشند، در نهایت آنها را به تکاثر میاندازد. اهل تکاثر به تعبیر قرآن شُحّ نفس دارند؛ یعنی هر اندازه هم داشته باشند، احساس کمبود میکنند، اهل بذل و بخشش هم نیستند و مدام شکوه میکنند چرا امکانات دیگری نداریم ومدام میترسند آنچه را دارند از دست بدهند.
* توصیه شما به نسل جوانی که قصد دارد هدفی را در زندگی دنبال کند چیست؟
نکتهای که باید مدنظر قرار گیرد، مسئلهی تعمق و تفکر در دین به ویژه در سطح قشر جوان است؛ یعنی نباید اینطور باشد که صرفاً موعظههای سطحی کنیم، بلکه دعوت به کار عمیق فکری شود و خود جوانان هم به ندای فطری خود پاسخ مثبت بدهند و دین و آموزهها را سرلوحه زندگی خود قرار دهند تا احیاء شوند؛ مثلاً در موضوعی مثل حجاب باید پایههای قرآنی آن استخراج شود و روی آن کار شود. در آیهای مثل نُشوز که خداوند توصیه میکند در برابر نافرمانی زنان، آنها را بزنید، مریضدلان آن را مستمسکی قرار میدهند تا دین اسلام را دین خشن نشان دهند؛ اما وقتی احادیث ذیل این آیه را میبینیم و تفسیر روایی آن را مطالعه میکنیم، وضعیت به شکل دیگری است؛ مثلاً امام صادق علیهالسلام فرموده «اضْرِبُوهُن» یعنی با نوک نرم مسواک آرام به بازوی خانم بزن تا بداند از دست او ناراحت هستید. اکنون متأسفانه فضای مجازی به گونهای طراحی شده تا انسانها را یکسو نگر کنند و بدون پشتوانه شبههپراکنی کنند.
* مقداری هم درباره کرونا صحبت کنیم. میخواستیم درباره نقش استرس در فوت بیماران کرونایی صحبت بفرمایید.
دو مقاله درباره کوید19 نوشتم که یکی از آنها داخل چاپ شد و دیگری هم در خارج از کشور. در این مقاله به توصیههای اسلام درباره ایزوله کردن اشاره کردم. برخی اندیشمندان خارجی از توصیههای اسلام درباره سلامت تعجب میکردند. اما استرسها تأثیر بدی بر تمام ابعاد سلامت دارند. وقتی استرس میگیریم، در بدن ما "سندروم عمومی سازگاری" فعال میشود. در وهله اول بدن ابتدا زنگ هشدار میزند، بعد شروع به مقاومت با این نوع استرس میکند. اگر این استرسها شدید و طولانی باشند، ممکن است بدن توانایی مقاومت نداشته باشد؛ پس ممکن است فرد بیمار شود و یا خدایی نکرده فوت کند. این مسئله یک فرآیند است و پایه علمی دارد. در این بخش بررسی میکنیم که بدن هنگام استرس چه ماده شیمیایی تولید میکند، چه اثری بر غدد فوق کلیه میگذارد و کدام هورمونها در بدن افزایش یا کاهش مییابند.
استرسها تأثیر بدی بر تمام ابعاد سلامت دارند. وقتی استرس میگیریم، در بدن ما "سندروم عمومی سازگاری" فعال میشود. در وهله اول بدن ابتدا زنگ هشدار میزند، بعد شروع به مقاومت با این نوع استرس میکند. اگر این استرسها شدید و طولانی باشند، ممکن است بدن توانایی مقاومت نداشته باشد.
اما نکته حائز اهمیت این است که افرادی که معتقد به وجود عالم غیب و ربوبیت خداوند هستند، از آنجا که خودشان را همیشه در محضر او و تحت حمایتش میدانند، به آنها آرامش دست میدهد؛ یعنی من پناه بردم به کسی که اگر جهان بلرزد، او نمیلرزد. این آرامش سبب تقلیل مواد شیمیایی حاصل از استرس میشود. پس آنها که اهل توکل هستند، وقتی مشقتی پیش میآید، میگویند من تلاشم را انجام میدهم، اما خداوند امور را به سرانجام میرساند. یا به قدری مشکلات زیاد است که میگوید خدایا هیچ کاری از دست من بر نمیآید، خودت کمک کن و خودت اصلاح کن. کار را به تو واگذار میکنم یا به اصطلاح دینی، امور را به خداوند تفویض میکنند. این مسئله سبب آرامش، تقویت سیستم دفاعی، بهبود کارکرد غدد درونریز و سیستم عصبی فرد میشود؛ یعنی فرد مضطرب ناگهان قند خونش بالا میرود، فشار خونش که تحت تأثیر سیستم عصبی است، بالا میرود و یا دفاع ایمنی بدنش ضعیف میشود.
افرادی که معتقد به وجود عالم غیب و ربوبیت خداوند هستند، از آنجا که خودشان را همیشه در محضر او و تحت حمایتش میدانند، به آنها آرامش دست میدهد؛ یعنی من پناه بردم به کسی که اگر جهان بلرزد، او نمیلرزد. این آرامش سبب تقلیل مواد شیمیایی حاصل از استرس میشود.
اتفاقا پروفسور "سلیگمن" درباره همین موضوع کار کرده بود. او بررسی کرده بود کودکانی که در مهد کودک راحت از والدین جدا میشوند، کم بیمار میشوند، اما کودکی که او را با جیغ و فریاد به مهد میآورند، به انواع و اقسام بیماریها مبتلا میشود. در حالی که آن مهد کودک شرایط محیطی یکسان داشت. تحقیقات نشان داده بود وقتی انسان تحت تأثیر استرس قرار میگیرد، سیستم ایمنی بدنش ضعیف میشود و یکسری از فعل و انفعالات در بدن رخ میدهد. پس باید مدیریت استرس در هر شرایطی مدنظر قرار گیرد.
افرادی که باورهای دینی قوی دارند، از هوش معنوی بالاتری برخوردارند و این هوش معنوی به آنها توانایی سازگاری میدهد؛ ضمن اینکه نوع نگرش آنها به جهان تغییر میکند و تبدیل به تجربه معنوی میشود. این نوع افراد با خود میگویند از آنجایی که جهان با ربوبیت خداوند اداره میشود و او یاور اهل ایمان است، این نوع نگرش آنها را سالم نگه میدارد. درباره کووید همین یافتهها به دست آمده است. به این جهت امروز در تمام دنیا معنویت و تأثیر باورهای دینی بر سلامت مورد توجه است.
حجم بالایی از روایات اختصاص به موضوع سلامت دارد
* البته هستند افرادی که اصول بهداشتی اولیه را رعایت نمیکنند و زندگی و مرگ را به خداوند نسبت میدهند.
تصور غلط و مقدسمأبانهای است. اگر اینطور بود هیچ گاه اهل بیت ما به عنوان حاملان و واجدان علم خدا دعوت به مسائل بهداشتی نمیکردند، در حالی که حجم بالایی از روایات ما اختصاص به موضوع سلامت و مراقبتهای درمانی دارد. علم و تجربه ثابت کرده که یک وقت ما خودمان اصول بهداشتی را رعایت نمیکنیم، پیامدش این است که بیمار میشویم. این بیماری، پیامد انتخاب منفی من است. اگر رعایت میکنیم و بعد بیمار میشویم، باید به عوامل آن توجه کرد؛ مثلاً سیستم ایمنی و ساختارهای ژنتیکی سلولهای من ممکن است با سایرین متفاوت بوده باشد و بدنِ مرا تحت تأثیر قرار دهد.
در نهایت اینکه تمام خوشیها و ناخوشیها را باید ابتلایی برای فرد و اطرافیان او بدانیم. این آزمایش الهی است تا خدا صبر ما را بسنجد و اجر آن را عطا فرماید. البته دعای ما این است که خدایا ما را با آنچه طاقت و تحملش را نداریم امتحان نکن، به آبروی مادر سادات سلام الله علیها.
انتهایپیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: بهداشت و درمان ویروس کرونا اهل بیت علیهم السلام قرآن کریم بهداشت و درمان ویروس کرونا اهل بیت علیهم السلام قرآن کریم شرایط بحران ربوبیت خداوند سلامت معنوی یاد خدا بیماری ها ما اگر نا امیدی استرس ها بر سلامت قلب سلیم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۵۲۷۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دمنوشهایی برای آرامش اعصاب
استرس، اضطراب، اعصاب نا آرام و .. واژههایی نه چندان غریبه برای انسانهای جوامع امروزی که فاکتورهای استرس زای بسیاری را اطراف خود دارند ودرک میکنند نیست ولی مشکل غیرقابل رفعی هم نیست.
در میان روشهای گوناگون تسکین اعصاب طب سنتی جایگاه خاصی دارد. نسخههای طبیعی برای رسیدن به آرامش اعصاب و روان شامل دمنوشها و داروهای گیاهی هستند که در این بخش به معرفی چند دمنوش موثر و فوق العاده برای آرامش اعصاب و روان خواهیم پرداخت.
دمنوش آرامش چای میوه گل نسترن
با ۱۵ عدد میوه گل نسترن میتوانید یک دمنوش آرامبخش اعصاب و روان تهیه کنید. این چای طبیعتی معتدل و تا اندازهای خشک دارد وغنی از ویتامین ث میباشد برای همین در پیشگیری و درمان سرماخوردگی موثراست.
دمنوش آرامش چای به لیمو
این چای با طبیعت گرم برای آرامش اعصاب و روان بسیار مفید است. خواص فوق العاده این دمنوش گیاهی باعث شده است تا این نوشیدنی در لیست درمانهای مشکلاتی همچون سرماخوردگی، تشنّج، نقرس، دردهای سیاتیکی، غلظت خون، روماتیسم، بی خوابیهای شبانه، میگرن، اضطراب، طپش قلب، سردرد، آسم، فشارخون و اسهال موثراست؛ همچنین این چای، تقویت کننده حافظه، شستشودهنده کلیه و مقوی قرار گیرد.
مصرف این چای به علّت دارا بودن زیرفون، برای خانمهای باردار ممنوع است.
دمنوش آرامش اعصاب هل
هل، سیستم عصبی، دستگاه تنفسی و دستگاه گوارشی را آرام میکند و همین خود دلیلی واضح و ساده است برای اینکه برای آرامش اعصاب و روان از دمنوش آن استفاده کنیم. هل علاوه بر این برای تقویت هوش و افزایش قدرت جنسی مفید است. در طب چینی از آن برای مقابله با مشکلات معده و رودهها استفاده میکنند.
دمنوش آرامش چای زعفران
زعفران، طبیعتی گرم و خشک دارد و یکی از گیاهانی است که شادی بخش و خنده آور است. تقویت قلب، تحریک قوای مغزی، ضدکرم خوردگی دندان، شستشودهنده کلیه، تقویت کننده معده، درمان و ضدسرفه و خلط آور است.
در هنگام زایمان برای تسهیل و تسریع روند زایمان میتوان یک مثقال آن را دم کرده میل نمود، امّا در دوران بارداری بهتر است از مصرف زیاد آن خودداری کرد.
دمنوش آرامش نعناع فلفلی
نعناع تقویت کننده و نیروبخش است، به هضم غذا کمک و عملکرد معده، کبد، صفرا و رودهها را کنترل میکند. نعناع فلفلی یکی از گیاهانی است که موجب تسکین بدن و افزایش هوش میشود. این سبزی معطر به خوبی با چای (چای سبز و سفید) ترکیب شده و طعم خوبی به آن میبخشد.
دمنوش آرامش چای بابونه
طبیعت این گیاه دارویی معتدل و در بابونههای صحرایی به سمت گرم و خشک است، گیاهی دارویی با خاصیت ضد صفرا و آرام بخش اعصاب، به ویژه اعصاب معده و روده است. از خواص و فواید دیگر این گیاه که دمنوش آن بسیار طرفدار دارد میتوان به ضد تب، ضد انگل، ضد یبوست و اشتهاآور بودن آن اشاره کرد.
چای و دمنوش بابونه توسط متخصصان طب سنتی برای درمانهایی با هدف تقویت حافظه، تقویت اعصاب، آرامش بخش و خواب آور، ضد تشنج، درمان اضطراب و استرس، درمان سرگیجه همچنین خواص قلب و عروقی بابونه شامل گشاد کننده عروق قلبی، پایین آورنده فشار خون، بهتر کردن خون رسانی به مغز و کلیه، رقیق کردن خون و کمک کننده به کم خونی تجویز میکنند.
دمنوش آرامش چای زیره سیاه
دمنوش درمانی زیر سیاه با طبیعت بسیار گرمی که دارد میتواند ناآرامی اعصاب را که گاهی ناشی از سردی زیاد مزاج است به راحتی رفع کند؛ علاوه براین خواص دیگری همچون افزایش فشارخون پایین، تصفیه خون، تقویت قلب وعروق وشـسـتـشـوی کـلـیـه، ضد زردی پوست، افزایش دهنده شیرمادر، ضد نفخ وتقویت معده از آن مطرح شده است.
دمنوش آرامش بادرنجبویه
بادرنجبویه یا همان گیاه ملیسا یکی از نسخههای طب سنتی برای هضم و اعصاب است، گیاه پرخاصیتی که برای تنظیم عملکرد تیروئید مفید است و به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدانی ضد اضطراب قوی است.
دمنوش آرامش چای گزنه
گیاه گزنه یک ضد صفرا و سنگ کیسه صفرای قوی است و غلظت خون و چربی خون را کاهش میدهد و بهدلیل طبیعت گرمی که دارد برای آرامش اعصاب و روان مفید میباشد.
در میان نسخههای قدیمی که از گزنه استفاده میشده است ، از آن به عنوان مادهای موثر برای شستشوی کلیه، ضد سرطان و خونریزی، زیادکننده شیرمادر، برطرف کننده خستگی، ضد ریزش موی سر و درمان پروستات یاد شده است.
دمنوش آرامش دارچین
ازخواص و فواید درمانی دارچین سخن بسیار است که در چند خط نمیگنجد. این ادویهی مفید برای تنظیم قند خون مفید است و خواص ضداسپاسمی دارد. دارچین ضد میکروب و ضد التهاب بوده و انرژی تان را افزایش میدهد و به سادگی میتواند یک داروی آرامش بخش اعصاب و روان باشد، ادویهای که برای درمان بی اشتهایی و نفخ معده نیز تجویز میشود.
دمنوش آرامش چای سفید
چای سفید چای محبوب و مورد علاقه امپراتورهای چینی مانند چای سبز بدون تخمیر تهیه میشود، این چای پرخاصیت و فایده از گذشتگان به عنوان نسخهای برای آرامش بخش اعصاب، مقوی قلب و عروق، مقابله کننده با پوکی استخوان و مبازره کننده با آنفلوانزا مورد استفاده بوده است.
منبع: صداوسیما