اقدام یک جانبه روسها وجاهت حقوقی ندارد/روسیه مرزهای سیال دارد و نه ثابت؛مسکو برنده بحران قره‌باغ بود
تاریخ انتشار: ۲۸ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۶۱۹۱۷
به گزارش خبرآنلاین، بهرام امیراحمدیان در تشریح تحولات قره‌باغ پس از جنگ ۴۴ روزه به ویژه مناقشه ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر کریدور جعلی زنگزور و همچنین نقش ترکیه در آن گفت:در موضوع قراباغ دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان از سال ۱۹۸۸ با هم درگیر بودند. حدود ۳۲ سال پیش در آغاز درگیر در پیش از فروپاشی شوروی بنده جزو نخستین کسانی بودم که در خصوص این موضوع در مطبوعات مطالبی را نوشتم و در یک جلسه در دفتر مطالعات سیاسی به معاون وزیر خارجه ایران در آن برهه یادداشتی دادم و گفتم که در قفقاز یک غده ژئوپلتیکی در حال شکل گیری است و اگر ادامه پیدا کند از حل آن عاجز خواهیم بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: اما در پی این تحولات سوالی پیش می آید که چرا روسیه به ارمنستان در برابر پیشروی نظامی آذربایجان در منطقه اشغالی کمک و پشتیبانی نظامی نکرد در حالی که روسیه متحد ارمنستان در چارچوب سازمان امنیت دسته جمعی است؟ اگر چه در داخل ارمنستان جریان های غربگرایی هم وجود دارد، ولی بر اساس مفاد پیمان امنیت دسته جمعی روسیه می بایست عکس العمل نشان می داد. در طرف دیگر جمهوری آذربایجان و ترکیه بودند و از طرفی موضع ایران که بر این امر تاکید دارد که قراباغ یک قلمرو اسلامی در حاکمیت آذربایجان است و اقدامات این کشور مبارزه با جدایی طلبان و دفاع از تمامیت ارضی و رفع اشغال سرزمینی است. این در حالی است که ایران پیشتر چنین موضع صریح را نداشت و اعلام می کرد که ارمنستان باید مناطق اشغالی را تخلیه کرده و به مرزهای شناخته شده بین الملی بازگردد. همان موضع شورای امنیت سازمان ملل. در اثنای پیشروی نظامی آذربایجان در منطقه، ناگهان شاهد اعلام مواضع سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه بودیم که اظهار کرده بود که تعدادی از عناصر تروریستهای افراطی توسط ترکیه از سوریه برای کمک به آذربایجان در جبهه ها حضور دارند. لاوروف که خود اصلیتی ارمنی دارد با طرح این موضوع یک سناریوی از پیش نوشته شده را کلید زد.
این کارشناس ادامه داد: از سوی دیگر، پوتین نیز در برابر اعتراضات مردم ارمنستان در عدم کمک به متحد خود ارمنستان در جبهه های جنگ، اعلام کرد که جمهوری آذربایجان در حال دفاع از تمامیت ارضی خود است و خدشه ای به تمامیت ارضی ارمنستان وارد نشده است و روسیه در برابر تعرض به مرزهای ارمنستان خود را موظف به دفاع از ارمنستان می داند و بر مسئولیت خود پایبند است. در واکنش به اعتراض نسبت به عدم کمک روسیه، مسکو موضع گیری می کند و می گوید قراباغ بخشی از حاکمیت جمهوری آذربایجان است. پس از اعلام اینکه تکفیری ها در منطقه حضور دارند، موضع ایران تغییر می کند و متعاقبا نیروهایی را در مرزها مستقر می کند و نسبت به حضور گروه های تروریستی هشدار می دهد و صحنه تغییر می کند. اکنون جمهوری آذربایجان سرمست از پیروزی در بازپس گیری مناطق اشغالی (بجز مرکز قراباغ) با کمکهای تسلیحاتی و مستشاری نظامی ترکیه، متوجه امتیازی گیری از ترکیه شده است. پیمانکاران و شرکتهای ترک فرصت طلایی بدست آورده اند تا در بازسازی مناطق اشغالی حضور یابند و از منابع سرشار دلارهای نفتی آذربایجان به خزانه دولت ملت ترکیه درآمدی سرازیر کنند. یقینا اردوغان از آذربایجان خواهد خواست تا در شناسایی قبرس شمالی با ترکیه همراستا شود و شاید با روسیه برای شناسایی استقلال آبخازیا و اوستیای جنوبی اقدام کند و برسمیت شناختن انضمام شبه جزیره کریمه به روسیه را نیز در برنامه داشته باشد. روابط بین الملل روابط بده بستان است.
امیراحمدیان تصریح کرد: جمهوری آذربایجان با کمک ترکیه توانسته بود در سالهایی که ارمنستان بودجه های زیادی برای نگهداشتن مناطق اشغالی قراباغ صرف می کرد، با فروش نفت درآمدهای قابل توجهی کسب و در راه بازسازی و آموزش نیروهای نظامی و مدرنیزه کردن تجهیزات ارتش و امور تسلیحاتی اقدام کند و از یک ارتش قرن ۲۰ به یک ارتش قرن ۲۱ تبدیل شود. ورود ناگهانی روسیه به مساله قراباغ باید از پیش برنامه ریزی شده باشد. درگیریهای ارمنستان با آذربایجان در عملیاتهای پیش از درگیری اخیر نوعی برآوردهای استراتژیک بوده است. با پیشروی آذربایجان در قراباغ تا رسیدن به شهر استراتژیک شوشا، ناگهان پوتین وارد صحنه عملیلتی می شود و از طرفین دعوت می کند که سرمیز مذاکره بنشیند و امکان ورود نیروهای آذربایجان به داخل قلمرو قراباغ را نمی دهد و از ارامنه قرا باغ دفاع و امنیت آنها را تضمین می کند. باید یاد آور شد که موافقتنامه ابتکاری آتش بس قراباغ یک سند حقوقی نیست زیرا هر نوع ابتکار و امضای موافقتنامه صلح در صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل است که این وظیفه را به سازمان امنیت و همکاری اروپا و این سازمان به گروه مینسک با ریاست سه کشور دارای کرسی دائم یعنی فرانسه، ایالات متحده و روسیه محول شده است. اقدام یک جانبه روسیه وجاهت حقوقی ندارد.
استاد مطالعات منطقه ای اضافه کرد: به نظر می رسد در مورد این مسائل از پیش در روسیه تصمیم گیری شده است. در همین راستا روسیه در تلاش است تا مانع گسترش ناتو به سمت شرق شود. از سمت غرب قفقاز دروازه ای وجود دارد که در غرب از ساحل دریای سیاه در قلمرو گرجستان است. منطقه ای قیف مانند که دهانه آن به سمت دریای سیاه است و بخشی از آن را روسیه با کمک به جدایی طلبان آبخازیا و بندر نظامی سوخومی از گرجستان جدا کرده و به یک کشور خودخوانده تبدیل و مورد شناسایی قرار داده است. دهانه دیگر این منطقه مهم به سمت جمهوری آذربایجان است که رو به ساحل غربی دریای خزر(قلمرو شرق جمهوری آذربایجان) باز شده است. در این بین دالانی به اسم قفقاز وجود دارد که هر نیرویی و جریانی که بخواهد از غرب به سمت آسیای مرکزی که محصور در خشکی است حرکت کند باید از این مسیر بگذرد. اگر روسیه بتواند این مسیر را ببندد و تحت کنترل خود درآورد از گسترش ناتو به سوی شرق آسوده خواهد شد و در آن سو تنها مساله اوکراین باقی می ماند. مساله ای که وجود دارد این است که دریای سیاه می تواند دروازه ای باشد که نیاز دارند به جای دالان قفقاز این دروازه را ببندند. روسیه پیش تر آبخازیا را از قلمرو حاکمیتی گرجستان گرفته و آن را به عنوان یک کشور تلقی کرده و تنها کشورهای محدودی آن را به رسمت شناختند. در شمال دریای سیاه بین مولداوی و اوکراین جایی به نام "ترانس نیستریا" وجود دارد که روس تبارها در آنجا ساکن هستند و از دوره فروپاشی شوروی این منطقه با مسائل و چالش هایی مواجه است. تحت کنترل روسیه است و نیروهای نظامی این کشور در آنجا مستقرند و از سوی روسیه پشتیبانی می شوند. روسها این منطقه را نه به مولداوی واگذار می کنند که در سمت غرب آن واقع شده و نه به اوکراینی که در سمت شرق آن واقع شده است. بنابراین استخوان لای زخمی شده که بین اوکراین و مولداوی باقی مانده است.
ظوی افزود: از مولداوی که بگذریم شاهد عضویت رومانی و بلغارستان در ناتو هستیم. جای دیگری که حائز اهمیت بوده شبه جزیره کریمه است که روس ها می بایست به بهانه ای آنجا را بدست می آوردند. البته از شرق اوکراین نیز قابلیت نفوذ برای مقابله با نفوذ نیز امکان داشت. بنابراین روسیه به ترتیب در ترانسنیستریا(در شمال غربی دریای سیاه)، در شبه جزیره کریمه(در شمال دریای سیاه)، در شرق اوکراین، در آبخازیا در شرق دریای سیاه حضوری قدرتمند دارد و یک خط حایل دریایی را تشکیل می دهد.
وی در پایان گفت: به ۴ نقطه اشاره کردم که در امتداد دریای سیاه از شمال به سمت شرق کشیده شده است. اما نقطه دیگر یعنی اوستیای جنوبی نیز مهم است که روسیه آن را از گرجستان جدا کرده و استقلال داده و خود آن را به عنوان یک کشور در سال ۲۰۰۸ شناسایی کرده و روابط دیپلماتیک برقرار کرده است. اما خط حایل روسیه علیه ناتو در گسترش بسوی شرق هنوز کامل نشده بود. این نیازمند ادامه استقرار نیرو به سمت جنوب بود، به جایی که ناتو نتواند در آن نفوذ کند. پس باید به سمت قراباغ حرکت کند؛ ضمن اینکه نقطه مهم دیگری در ارمنستان به نام پایگاه استراتژیک گومری وجود دارد که بین گرجستان، ارمنستان و ترکیه قرار گرفته است. منطقه ای که پایگاه استراتژیک روس ها تلقی می شود چرا که روسیه سلاح های استراتژیک مورد نیز در جنوب مرزهای خود در خارج نزدیک در قفقاز خود را در آنجا نگهداری می کند و از دوره شوروی در خط برخورد ورشو-ناتو وجود دارد. ارمنستان تامین امنیت مرزهای بین المللی خود را به روسیه واگذار کرده است. نقطه اتصال و تکمیل این خط دفاعی حایل روسیه برای ناتو قراباغ است و لاوروف نیز باید بهانه ای برای حضور نیروهای روسی در این منطقه داشته باشد که ابتکار آتش بس در جبهه قراباغ پیامد آن بوده است. اینکه روسیه از حضور نیروهای تکفیری از سوریه توسط ترکیه برای کمک به آذربایجان خبر داد و از آن برای پیشروی و استقرار نیروهای نظامی خود با تمام تجهیزات به نام نیروی پاسدار صلح به استعداد دوهزار نیروی نظامی و مدت استقرار اولیه پنج ساله و ادامه دوره های پنج ساله دیگر برای حل نهایی مساله قراباغ یک بازی سیاسی-نظامی و استراتژیک است. جایی که روسیه حضور پیدا کند برای همیشه خواهد ماند. روسیه مرزهای سیال دارد و نه ثابت.
>>> مشروح گفتگو را بخوانید: پشت‌پرده قره باغ و کریدور جعلی زنگزور؛پوتین با زیرکی به مرز ایران رسید۳۱۰۳۱۱
کد خبر 1593818منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: قره باغ قفقاز روسیه جمهوری آذربایجان ترکیه ایران و روسیه ارمنستان جمهوری آذربایجان مناطق اشغالی دریای سیاه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۶۱۹۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پشت‌پرده توافق اخیر ارمنستان و آذربایجان/ چرا پوتین و اردوغان مخالفند؟
مهسا مژدهی: الهام علی‌اف می‌گوید آذربایجان و ارمنستان ممکن است بتوانند تا ماه نوامبر به توافق صلح با یکدیگر دست پیدا کنند. او البته توضیح داده که جزئیات چنین توافقی هنوز مورد بحث قرار نگرفته است. سه‌شنبه هفته گذشته ارمنستان و اذربایجان بر سر واگذاری چهار روستا به توافق رسیدند. در واقع ارمنستان تصمیم گرفته تا چهار روستای مرزی که در زمان اتحاد جماهیر شوروی بخشی از آذربایجان بودند را بار دیگر به این کشور بدهد. آنها برای اینکار به نقشه‌های دوران شوروی سرک کشیده‌اند و تکلیف چهار روستا یا به‌عبارت دیگر شهرک متروکه را روشن کرده‌اند. حالا آنها آماده هستند تا حدود مرزی جدید خود را تعیین کنند. خود تعیین مرز هم البته با خط و نشان‌های دو طرفه همراه است و ارمنستان را کمی نگران کرده. بر اساس اعلام باکو گروه‌های کارشناسی با روشن کردن مختصات جغرافیایی بر اساس مطالعات مرزی در حال انجام کار هستند. ارمنستان تاکید کرده که انتقال هر بخشی از خاک این کشور به باکو از اساس مردود است. در داخل ارمنستان تظاهرات‌هایی علیه تعیین مرز از سوی آذربایجان شکل گرفته. چهار شهرک متروکه که قرار است به آذربایجان بازگردانده شوند شامل اسکی‌بارای پایین، باغانیس ایروم، خئیرملی و گزلیجلی می‌شود که در دهه ۱۹۹۰ توسط نیروهای ارمنی تصرف شد. ساکنان قدیمی که اهالی آذربایجان بودند در آن تاریخ، خانه‌هایشان را در شهرک‌ها رها کرده و از منطقه گریختند.
طبق بیانیه‌ای که وزارت‌خارجه ارمنستان منتشر کرده، این واگذاری در عمل شامل دو و نیم روستا می‌شود، زیرا جمهوری آذربایجان پیشتر تا حدودی روستاهای دیگر را تحت کنترل درآورده بود و عملا ارمنستان بر آنها حاکمیت خاصی نداشته است. این روستاها از آن نظر اهمیت دارند که به بزرگراه اصلی ارمنستان متصل می‌شدند که به سمت مرز با گرجستان می‌رود. این مسیر برای ارمنستان اهمیت تجاری دارد. جمهوری آذربایجان بازگشت روستاها را به‌عنوان پیش‌شرط توافق صلح مطرح کرده بود.
در خبرآنلاین با محسن پاک‌آیین سفیر پیشین ایران در آذربایجان در خصوص توافق میان آذربایجان و ارمنستان به گفتگو نشسته‌ایم:
ارمنستان حاضر شده تا چهار روستای خود را بر اساس اسناد دوران شوروی به آذربایجان واگذار کند. سابقه درگیریهای بین دو کشور بیش از ۳۰ سال است. آیا تصمیمی که از سوی ارمنستان و آذربایجان گرفته شده؛ می‌تواند به استقرار صلح بین دو کشور منجر شود؟
بعد از اینکه طرفین یعنی آذربایجان و ارمنستان تمامیت ارضی یکدیگر را پذیرفتند و ارمنستان از حفظ قره‌باغ صرفه‌نظر کرد و قره‌باغ به جمهوری‌آذربایجان بازگشت و همچنین جمهوری‌آذربایجان هم از ادعای تاریخی خود را مبنی بر استان سیونیک صرفه‌نظر کرد و تمامیت ارضی ارمنستان را به رسمیت شمرد، این دو کشور به دنبال آن هستند تا مشکلات مرزی را حل کنند. یک کمیسیون مشترک مرزی نیز ایجاد شده است. در دوره حدود بیش از ۲۵ سالی که دو طرف با یکدیگر درگیر بودند و بخشی از اراضی جمهوری آذربایجان در اشغال ارمنستان بود، به‌طور طبیعی برخی از ارمنی‌ها به روستاهای مجاور مهاجرت کرده بودند. الان که مساله تمامیت ارضی مطرح شده، جمهوری آذربایجان این ادعا را مطرح کرد که این چهار روستا در نزدیکی مرز گرجستان و شمال آذربایجان واقع شده، در تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان، بر اساس اسناد بین‌المللی و منطقه‌ای قرار گرفته‌اند. ارمنستان موضوع را پذیرفت و چهار روستا به آذربایجان برگشت و این نوع تعاملات به استقرار صلح و پایداری صلح بین آذربایجان و ارمنستان کمک می‌کند. باید از این قبیل اقدامات که با حسن‌نیت طرفیت انجام می‌شود استقبال کرد.
باکو: ارمنستان تعیین مرز با آذربایجان را آغاز کرد
واکنش ایران به توافق باکو و ایروان
ما استقبال ایران را در خصوص توافق بین باکو و ایروان شاهد هستیم. اما به‌نظر می‌رسد برخی از کشورهای دیگر منطقه، رویکرد متفاوتی به ماجرا داشته باشند. روسیه و ترکیه به‌عنوان دو بازیگر در این منطقه چه مواضعی دارند؟ آیا آنها منافع خود را در ایجاد توافق و آرامش بین آذربایجان و ارمنستان می‌بینند؟
برخی از کشورها اصولا از اینکه صلح بین آذربایجان و ارمنستان ایجاد و تثبیت شود ناراضی هستند. ترکیه قصد داشت از مسیر استان سیونیک ارمنستان که به زنگزور موسوم شده به باکو برساند. این مسیر ترانزیتی است و به جمهوری آذربایجان فشار می‌آورد و از باکو می‌خواست تا سعی کند دالان زنگزور از طریق نظامی باز شود. حالا که طرفین یعنی آذربایجان و ارمنستان تمامیت ارضی متقابل را پذیرفته‌اند، عملا اشغال زنگزور از دستور کار آذربایجان خارج شده و ترکیه از این مساله راضی نیست و از استقرار صلح بین دو کشور استقبال نمی‌کند. حتی اگر استقبالی به‌طور اعلامی داشته باشد، به طور اعمالی اگر امکان پیدا کند، در مسیر استقرار صلح اخلال ایجاد می‌کند.
روسیه مدت‌ها بود که در قفقاز حضور نظامی نداشت. اما به دلیل جنگ دومی که بین ارمنستان و آذربایجان رخ داد و به توافق مسکو منتهی شد، در منطقه قفقاز حضور نظامی پیدا کرد. با توجه به استقرار صلح دیگر نیازی به حضور نیروهای روسی نیست و آذربایجان هم از نیروهای روس خواسته تا از قره‌باغ خارج شوند. از این بابت روسها هم نمی‌توانند از صلح راضی باشند.
از طرف دیگر کشورهای فرا منطقه‌ای مثل آمریکا و فرانسه هم جزو ناراضی‌ها هستند. این دو کشور به دنبال انزوای روسیه هستند و تمایل دارند تا به‌نحوی با ارمنستان ارتباط نزدیک داشته باشند. به‌خصوص فرانسه قصد سلاح به ارمنستان را دارد که به‌معنی آن است که این کشور برای یک جنگ دیگر آماده شود. البته ارمنی‌ها خیلی استقبال نمی‌کنند. اقدامات تحریک آمیز فرانسه ادامه دارد و برخورد آذربایجان را هم باعث شده. کشورهای غربی قصد دارند تا برای انزوا و کاهش تاثیر روسیه در قفقاز از مسیر ارمنستان وارد منطقه شوند. ارمنی‌ها هم این موضوع را متوجه شده‌اند و می‌شود اگر صلح بین ارمنستان و آذربایجان ایجاد نمی‌شد موقعیت بهتری برای حضور غربی‌ها ایجاد می‌شد که فعلا این امر میسر نشده است.
از طرف دیگر رژیم صهیونیستی است که یکی از فروشنده‌های اصلی سلاح به آذربایجان است هم جزو ناراضیان اصلی این قاعده است چرا که در صورت صلح فروش سلاح به آذربایجان کاهش پیدا می‌کند. علی‌رغم نارضایتی‌هایی که وجود دارد؛ شواهد نشان می‌دهد که ارمنستان و آذربایجان مصمم هستند تا مسیر صلح را دنبال کنند و این یک مسیر عاقلانه است. چرا که دو کشور در مسیر توسعه اقتصادی هستند و صلح به آنها کمک خواهد کرد که این اتفاق بیفتد. ایران هم خواهان صلح در منطقه به ویژه قفقاز است و سعی دارد تا دو کشور مسیر همکاری را طی کند. نشستی که در تهران با عنوان ۳+۳ برگزار شد هم بر این موضوع تاکید داشت. قرار بود این نشست در ترکیه هم برگزار شود و امیدواریم ترکیه هم به کشورهایی که همکاری و صلح را به جنگ ترجیح می‌دهند بپیوندد.
با وجود اینکه چهار روستا قرار است به اذربایجان سپرده شوند، اختلاف مرزی بر سر روستاهای دیگر هنوز وجود دارد. آیا این به معنای آن است که صلح فراگیری رخ نخواهد داد و باید منتظر تنش‌ها و اختلاف‌های مرزی میان اذربایجان و ارمنستان باشیم؟
بین دو کشور که سالیان دراز با هم در جنگ بوده‌اند به طور طبیعی اختلاف مرزی وجود دارد و سالیان درازی طول می‌کشد تا حل شود. باید مذاکره رخ دهد و صحبت شود و بر اساس اسناد و منافع طرفین در نهایت می‌تواند گفتگوها به نتیجه برسد. اینکه انتظار داشته باشیم در مدت کوتاهی حل شود، من بعید می‌دانم. ممکن است در مدتی که دو کشور درحال مذاکره بر سر مرزها هستند، درگیریهای مرزی هم رخ بدهد. اما اینها به معنی ایجاد یک جنگ فراگیر میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان نخواهد بود. چنانچه درگیری مرزی دیگری اتفاق بیفتد یا اختلافات تشدید شود، کمیسیون‌های مرزی دو کشور فعال می‌شود و سعی خواهند کرد مشکل را حل کنند. من پیشبینی جنگ جدید فراگیری بین آذربایجان و ارمنستان را ندارم و مسیر را مسیر صلح می‌دانم. معتقدم کشورهای منطقه و حتی کشورهای ناراضی باید تلاش کنند تا صلح اتفاق افتاده و تقویت شود. اگر چنین اتفاقی بیفتد؛ تاثیر کشورهای فرامنطقه‌ای در قفقاز کمتر شده و به نفع همه کشورهای منطقه به‌ویژه کشورهای عضو ۳+۳ خواهد بود.
311312
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1899326
ام فهد، زن مشهور عراقی کیست و چرا کشته شد؟