به نقل از «ایمنا»

مسجد شیشه، یادگاری از صفویان

تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۷۰۷۴۴

مسجد شیشه بنای کوچکی در شهر اصفهان است که در کوچه مشهور به باغ قلندرها قرار دارد و قدمت آن به دوران صفوی بازمی‌گردد. صحن کوچک آن را در دوره اخیر با طاق شیشه‌ای پوشانده‌اند و از این رو به آن مسجد شیشه نیز می‌گویند.

به گزارش خبرنگار ایمنا، اصفهان را به‌غیر از قطب گردشگری و تاریخی می‌توان یکی از قطب‌های مهم گردشگری زیارتی هم نامید، برای هر گردشگری، شیرین است که نمازش را در مسجدی تاریخی اقامه کند، مسجدی که می‌داند مردم از صدها سال پیش در آن نماز می‌خواندند و هر سجاده‌اش یادگار ایرانیان گذشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مساجد همیشه مکانی امن برای دل‌های کسانی است که به کمی آرامش و تنها بودن نیاز دارند و برای راز و نیاز با خالقشان دنبال خلوتی هستند که بدون دغدغه سفره دل بگشایند. بسیاری از مساجد قدیمی اصفهان همچنان استوار و پابرجا هستند و برپاکننده مراسم‌های مختلف مذهبی و فرهنگی هستند. وجود مساجد قدیمی در اصفهان علاوه بر فضائل مذهبی سبب جذب گردشگران و مسافران بسیاری نیز شده است. مسافرانی از سراسر جهان که محو زیبایی‌هایی مسجد می‌شوند و این علاقه و جذب گردشگر نشان از عظمت و تأثیرگذاری مساجد دارد.

مسجد شیشه در کوچه مشهور به باغ قلندرها واقع است که مسجد حکیم را به بازار بزرگ اصفهان متصل می‌کند. این مسجد در زمان شاه سلیمان صفوی و توسط محمدقاسم زاهد مشهور به خلوت‌نشین بناشده است.

این مسجد در زمان شاه سلیمان صفوی توسط محمدقاسم زاهد مشهور به خلوت‌نشین بناشده است.

داخل مسجد به علت تعمیراتی که در آن صورت گرفته، از حالت قدیمی خود خارج‌شده، اما محراب جنوبی آن‌که تزئینات کاشی‌کاری دارد به حالت اصلی باقی‌مانده است.

محراب مسجد شیشه دارای تزیینات کاشی‌کاری است. کتیبه این محراب به خط ثلث سفید بر زمینه کاشی لاجوردی است. کتیبه سردر مسجد نیز به خط ثلث سفید بر زمینه کاشی لاجوردی نوشته‌شده که دارای تاریخ ۱۱۰۰ هجری قمری است.

این بنای صفوی ۱۷ خرداد ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۲۶۹۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کد خبر 549705

منبع: ایمنا

کلیدواژه: مسجد شیشه ميراث فرهنگي میراث فرهنگی اصفهان حفاظت از میراث فرهنگی شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق مسجد شیشه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۷۰۷۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

موزه آستان قدس رضوی نفائسی مرتبط با امام صادق(ع) در خود دارد /به جامانده از صادق آل محمد(ع)

 حدیثی بر کاشی زرین فام

یک کاشی هشت پر است. کاشی که از چند صد سال پیش یک قطعه از تزئینات بقعه مبارکه حضرت رضا(ع) بوده است. دور تا دور آن نیز مانند بسیاری از کاشی‌های زرین‌فام روضه منوره، آیات قرآن و احادیث و روایاتی از ائمه اطهار(ع) کتابت شده است. احادیثی که از مستندترین مجموعه حدیث‎‌های شیعی است و هنرمندان بزرگ ایرانی در قرن هفتم و هشتم قمری آن‌ها را بر کاشی‌های زرین‌فام نشانده تا به زیبایی هرچه تمام‌تر برای تزیین دیوارهای اطراف مضجع شریف امام رضا(علیه السلام) به کاربرند. روی این نمونه کاشی نیز احادیثی از «امام جعفر صادق (ع)» نقش بسته بسته که مضمون آن‌ها اهمیت زهد و ایمان از نگاه امام است:

"قال الصادق علیه‎السلم جعل [الخیر کلـ]ـه فی بیت و جعل مفتـ[ـاحه الزهد فی] الدنیا و جعل الشر کله فی بیت [و جعل مفتاحه حب الدنیا عنه علیه السلم حَرَامٌ عَلَی قُلُوبِکُمْ أَنْ[تَعْرِفَ] حَلَاوَةَ الْإِیمَانِ حَتَّی تَزْهَدَ فِی الدُّنْیَا عنه علیه‎السلم حَسْبُ الْمُؤْمِنِ مِنَ اللَّهِ نُصْرَةً أَنْ یَرَی عَدُوَّهُ یَعْمَلُ بِمَعَاصِی اللَّهِ"

برای تزیین این کاشی که قسمت کمی از آن هم ازبین رفته، به غیر از لعاب زرین‌فام، از لعاب لاجوردی استفاده شده است. این کاشی هشت‌پر در اندازه ۱۸×۱۸ سانتی‎چندرسانه شده است. 

 قرآن وقفی شاه عباس

دو شی دیگری که در موزه آستان قدس رضوی وجود دارند، نسخه‌هایی از قرآن کریم است که کتابت آن به امام جعفر صادق(ع) نسبت داده شده است.

اولین نسخه‌ای که در گنجینه قرآن و نفائس موزه آستان قدس رضوی نگه‌داری می‌شود، توسط شاه عباس صفوی در سال ۱0۰۸ وقف بارگاه منور رضوی شده است. این مصحف کامل از جمله مواردی است که وقف‌نامه آن را شیخ بهایی بر روی کاغذ کتابت کرده است.

سید محمدرضا فاضل‌هاشمی، کارشناس نسخ خطی و قرآن کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی اطلاع بیشتری درباره این نسخه اطلاعات بیشتری به ما می‌دهد: «بخشی از این قرآن، به خط ابراهیم‌ سلطان، برادر بایسنقرمیرزا و پسر شاهرخ تیموری است. این شاهزاده تیموری از هنرمندان مطرح و خوشنویسان طراز اول عهد خود به‌ویژه در خط ثلث و محقق محسوب می‌شود.»

به گفته فاضل هاشمی قدمت جلد این مصحف، به قرن ۹ قمری بازمی‌گردد؛ «این جلد که جز شاهکارهای نفایس آستان قدس رضوی به شمار می‌آید، در زمان ابراهیم‌ سلطان‌ بن شاهرخ تیموری در سال ۸۳۱ قمری ساخته شده است.»

او در ادامه درباره مشخصات ظاهری و تزئینات این اثر اضافه می‌کند: «این مصحف در قطع وزیری و در اوراقی به اندازه ۲۰.۵ در ۳۰.۵ سانتی‌متر کتابت شده است. یک ترنج کنگره‌ای مذهّب و مرصّع مزیّن به گل‌های اسلیمی و زمینۀ لاجورد در پشت صفحه اول این مصحف قرار دارد. صفحه اول و دوم آن هم دارای سه لوح مذهّب و مرصّع با نقوش و گل و برگ اسلیمی است. گل‌های ختایی هشت‌ پر زرّین، فواصل آیات را مشخص کرده و سرسوره‌ها در کتیبه مستطیلی پیوسته به یک نشان بادامی مذهّب مرصّع نوشته شده و کتیبه به صورت قلمدانی است.»

 قرآن وقفی شاه طهماسب

این کارشناس نسخ خطی و قرآن کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی درباره دومین نسخه منسوب به امام جعفر صادق(ع) می‌گوید: «این قرآن به خط کوفی بر پوست آهو کتابت شده و از شاهکارهای هنر اسلامی است. این نسخه که توسط شاه طهماسب صفوی وقف شده، شامل جزء ۹ تا ۱۱ قرآن است.»

«مُهر واقف مربوط به پیش از سال ۹۷۲ قمری در پشت صفحه اول حک شده است.» فاضل هاشمی با بیان این نکته، اضافه می‌کند: «این اثر که در قطع بیاضی و بر اوراقی به اندازه ۱۶ در ۲۳ سانتی‌متر کتابت شده است. در این مصحف که ۵۸ ورق از آن به جا مانده، سرسوره‌ها به خط کوفی زرّین و تحریر مشکی نوشته شده است. دو صفحه نخست آن دارای ترنج ستاره‌ای شکل مذهّب و مرصّع و تمام صفحاتش دارای جداول زر و الوان است. فواصل آیات نیز با نقاط شنگرف و زنگار مشخص شده است.»

لازم به ذکر است مانند سایر نسخ منسوب به ائمه اطهار که در موزه آستان قدس رضوی وجود دارند، کتابت دو مصحف نام برده شده نیز تنها به امام صادق(ع) نسبت داده شده است و هنوز قطعیتی در این باره وجود ندارد.

زهرا زنگنه